İTTİHAD GAZETESİ

1324/1908’de İzmir’de yayın hayatına başlar. Bu gazete, Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyetinin İzmir’de naşir-i efkarı olmak üzere cumadan başka her gün neşredilen, siyasi, ilmî, edebî bir Osmanlı gazetesidir. Programında mutedil bir lisan, açık ve nezih bir üslup yayın hayatını sürdüreceğini belirtiyor. 17 Nisan 1327/30 Nisan 1911 tarihli ve nr. 750-608 numaralı gazetede yer alan bir ilan ile, harekât-ı edebiye için gazetenin yeniden düzenlendiğini, “Hafta-i Edebî” başlığı altında, her hafta ya bir hikaye, ya da edebiyatla ilgili yazıların yayınlanacağı duyurulur. Bundan sonra “Hafta-ı Edebî”, “Hafta-ı Siyasî” başlıkları altında, edebi ve siyasi yazılar yayınlanmaya başlar. Ayrıca “Kadınlar İçin” başlığı altında yayınlanan ve kadın yazarların yazılarını da içeren bölümler de ilgi çekicidir. Bu sırada Trablusgarp savaşı başlamıştır. İttihad, tüm yazılarını, savaş haberleri ve yorumları üzerinde yoğunlaştırır. Bu sayılarda tek tük kahramanlık şiirlerine de rastlanırsa da, eski edebî, ilmî niteliğini kaybederek tamamen siyasî bir yapıya bürünür. Gazete 16 Teşriisani 1327/29 Teşriisani 1911 tarihinde İttihatçıların iktidardan düştüğü, memlekette genel olarak İttihatçılar aleyhine bir hava esmeye başladığı bir devirde Anadolu adını alarak yayın hayatına devam eder. İttihad Gazetesi, İttihat ve Terakki Cemiyetinin İzmir’deki yayın organı olarak yayın hayatına başlamış bir gazete olarak, kendi içinde tutarlı bir siyaset izlemiştir. Özellikle, gazete yönetimi Bekir Behlül’e geçtikten sonra yazı hayatına İzmir’in tanınmış simalarına yer vermiş, okuyucu üzerinde daha ciddi ve düzenli bir gazete izlenimi bırakmıştır. Özellikle son sayılarında yer verdiği “Hafta-i Edebî” başlığı altında yayınlandığı yazılarda yer alan konular, devrin edebi görünümünde ışık tutacak niteliktedir. İttihad Gazetesinin baş yazarı İzmirli Hafız İsmaildir, başlıca yazılarını da Doktor Tevfik Rüştü Aras yazmıştır (bkz. B.Candan Tekinalp, İttihad ve Köylü Gazeteleri Bibliyografyası (Bitirme Tezi), İzmir, 1984.; Bezmi Nusret Kaygusuz, Bir Roman Gibi, İ.B.B.K.Y., İzmir, 2002, s. 37.).