Tanzimat Döneminin en önde gelen aydınlarından, yazar ve şairlerindendir.
Namık Kemal
NAMIK KEMAL’İN EDEBİ ŞAHSİYETİ (1840-1888):
Tanzimat Edebiyatı 1. Dönem sanatçısı olan Namık Kemal savunduğu fikirleri, ortaya koyduğu eserleri ile dönemine damga vurmuş aynı zamanda da ilklerin öncüsü olmuştur. Döneminde mücadeleci kişiliği ile öne çıkan Namık Kemal, hepimizin bildiği üzere vatan şairi olarak hafızalarımızda yer etmiştir. Şair, romancı, tiyatro yazarı, devlet ve düşünce adamıdır. Vatan şairi olmasından mütevellit eserlerinde vatan, millet, eşitlik konularına sıkça yer vermiştir. Onca eseriyle çok sevilmesinin en önemli sebeplerinden biri ise dilinin sade, anlaşılır olmasıdır. Bunun amacı halkı bilinçlendirmek, okumaya teşvik etmektir. Elbette zaman zaman ağır, sanatlı bir dille de yazılar kaleme almıştır. Romantizm akımına bağlı bir sanatçıdır Namık Kemal. Murabbalarıyla tanındığını da unutmamalıyız. Onun kişiliğinin bir özeti sayılan Hürriyet Kasidesi, en önemli eseri sayılmaktadır. Namık Kemal, tiyatronun ‘’faydalı bir eğlence’’ olduğunu savunmuştur.
Eserleri:
Roman:
İNTİBAH: (İlk edebi roman) Ali Bey adında eğitimli birinin ve iyi aile çocuğunun kötü bir kadın olan Mahpeyker’e aşık olması anlatılıyor.
CEZMİ: (İlk tarihi roman) Osmanlı, Kırım, İran tarihi anlatılıyor.
Tiyatro:
VATAN YAHUT SİLİSTRE: (Sahnelenen ilk tiyatro eseri) Osmanlı-Rus savaşı anlatılıyor.
AKİF BEY: Kocasına ihanet eden kadının toplumdaki yeri anlatılıyor.
ZAVALLI ÇOCUK: Görücü usulü evlendirilen genç bir kızın hazin hikayesi anlatılıyor. Bu oyunda Victor Hugo’nun Hernani eserinin etkisi olduğu söyleniyor.
GÜLNİHAL: Zalim bir sancak beyinin halkına çektirdiği eziyetler ve halkın direnişi anlatılıyor.
CELALETTİN HARZEMŞAH: Celaleddin Harzemşah’ın kahramanlıkları ve yaşamı anlatılıyor.
KARA BELA: Namık Kemal’in teknik açısından en kusurlu tiyatro eseridir. Hint padişahının kızı ile vezirin oğlunun aşkı anlatılıyor.
Tarih:
BARİKA-I ZAFER: İstanbul’un fethi anlatılıyor.
DEVR-İ İSTİLA: Padişahların Osmanlı Devleti’nin son dönemdeki tutumları anlatılıyor.
EVRAK-I PERİŞAN: Türk İslam büyüklerinin hayatları anlatılıyor.
KANİJE: Kanije kalesinin savunulmasında Tiryaki Hasan Paşa’nın kahramanlıkları anlatılıyor.
SİLİSTRE MUHASARASI: Silistre kuşatmasına katılan bir subayın anılarına yer veriliyor.
OSMANLI TARİHİ: Osmanlının kuruluş yılları anlatılıyor.
Eleştiri ve Makale:
TAHRİB-İ HARABAT: Ziya Paşa’nın Harabat antolojisinin birinci cildi eleştiriliyor.
TAKİP: Ziya Paşa’nın Harabat’ın ikinci cildi eleştiriliyor.
RENAN MÜDAFAANAMESİ: Ernest Renan’ın ‘’İslamiyet, ilerlemeye engeldir.’’ fikrini çürütmek için yazılıyor.
MUKADDİME-İ CELAL: Namık Kemal’in gazete, roman, şiir gibi yeni türlerine yer veriliyor.
RÜYA: Namık Kemal bu eserinde hürriyete dair özlemlerine yer veriyor.
LİSAN-I OSMANİ’NİN EDEBİYATI HAKKINDA BAZI MÜLAHAZAT-I ŞAMİLDİR: Namık Kemal’in, edebiyat ve dille ilgili görüşleri anlatılıyor.
