Ahmet Mithat Efendi
Ahmet Mithat; halkı eğitmek, bilgilendirmek için hemen her konuda eserler vermiş, sanat kaygısı gütmemiş Tanzimat yazarıdır.
AHMET MİTHAT EFENDİ (1844-1913)
Türk edebiyatının en üretken yazarlarındandır.
Roman, hikaye, anı, eleştiri, çeviri gibi türlerde iki yüze yakın eser vermiştir.
Edebiyat, tarih, ziraat, coğrafya, iktisat gibi birçok alanda eserleri vardır.
Çıkardığı gazeteler de önemlidir.
Eserlerinde sade ve anlaşılır bir dil kullanmaya özen göstermiştir.
Kendisini halkın öğretmeni gören yazar, eserlerini halkı eğitmek ve bilgilendirmek, halka okuma zevkini aşılamak için kaleme almıştır.
Halkın psikolojisini çok iyi bilen Ahmet Mithat, halka yakınlığı ve onları aydınlatmaya çalışması sebebiyle hâce-i evvel ( ilköğretmen) olarak anılır.
Halk arasında okuma hevesini uyandırmaya çalışır.
Eserleri sanatsal değer bakımından pek yüksek değildir.
Çok yazdığı için yazı makinesi olarak anılmıştır.
Ahmet Mithat, döneminin en çok okunan romancısıdır.
Romanlarında kişiliğini gizlemez. Sık sık okuyuculara “ey okuyucu” diye seslenir.
Romanlarındaki sorunlara çözüm getirir. Romanlarının sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır. Romanlarında tesadüflere yer verir.
Romanlarında Türk toplumunun o dönemdeki değer yargılarına, hayat görüşlerine uygun olumlu ve olumsuz tipleri ele alır.
Romanları teknik bakımından kusurludur. Çünkü romanlarının akışını keserek okura uzun uzun açıklamalar yapar, bilgiler aktarır.
Gazeteyi düşüncelerini halka ulaştırmada bir araç olarak kullanır. “Tuna, İbret, Devir, Bedir, Ceride-i Askeriye, Basiret, Tercüman-ı Hakikat vb.” gazetelerinde çalışır. Gazetecilikten yetişen bir yazar kimliği sergiler.
Edebiyatımızda gazeteci, romancı ve hikayeci olarak tanınır.
Eserleri:
Roman: Felatun Beyle, Rakım Efendi, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Paris’te Bir Türk, Henüz On Yedi Yaşında, Dünyaya İkinci Geliş yahut İstanbul’da Neler Olmuş, Dürdane Hanım, Esrar-ı Cinayat, Müşahedat
Öykü: Letaif-i Rivayat, Kıssadan Hisse
Tiyatro: Eyvah, Açıkbaş, Ahz-ı Sar, Çerkes Özdenler
Gezi Yazısı: Avrupa’da Bir Cevelan
