TAMLAMALARLA İLGİLİ ETKİNLİKLER 1
1.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili tamlamalar, aşağıda belirtilenlerden hangisine uygunsa karşısına √ işareti koyunuz.
| Sıfat Tamlaması | Belirtisiz İsim Tamlaması | Belirtili İsim Tamlaması | Zincirleme İsim Tamlaması | ||
| 1 | İnsanların gözünden nasıl göründüğümüzü önemseriz, kendi değer ve özsaygımızı biraz da buradan devşirir ve iyi bilinmeye gayret ederiz. | ||||
| 2 | Yazdıklarımızın, yaptıklarımızın takdir görmesi bizi kıvandırır ve aldığımız bu onay, adeta boşa yaşamadığımızı, varlığımızın bir amaca hizmet ettiğini teyit eder. | ||||
| 3 | Sesi bir hayal kırıklığının içine bükülerek derdini anlatıyor bize. | ||||
| 4 | Bir kaza oku, önce onun sonra benim kalbimi deliyor. | ||||
| 5 | Derdimiz bize göre öylesine büyük, yaralarımız o kadar ulaşılmazdır ki onu sıradan bir doktorun anlayabileceğine ihtimal vermeyiz. | ||||
| 6 | Artık yirmili yaşlarımda değilim, bir duygunun sarhoş edebildiği adam değilim, sevdiklerimi toprağa verdim, o kadar içine gömüldüm ki acıya adeta uyuştum. | ||||
| 7 | Kelebekler çiçek tozlarını getirmiyorsa odanıza, belki de pencereleri açmayı unutmuşsunuzdur. | ||||
| 8 | İnsan olarak en çetin uğraşımız sahici ve halis olabilmek. | ||||
| 9 | Sözü ortamına göre eğip bükmemek, kendi olmak cesaretini gösterebilmek, kalabalığın histerisine kapılıp gitmemek. | ||||
| 10 | Bir yalanın onu avutması yerine, hakikatin incitmesine razıdır. | ||||
| 11 | Güç, her istediğini yapabilmek demek değildir. Gerçek güç, kudretin olmasına rağmen yanlış yapmaktan ve zulümden kaçınabilmektir. | ||||
| 12 | Bazı insanlar karanlıkta ışıldayan bir deniz feneri gibi kendilerini yakarak başka insanlara yol gösterirler. | ||||
| 13 | Kendimize olduğu gibi diğer insanlara da insan olma payı tanımalıyız. Yani hata yapma payı. | ||||
| 14 | Mekândaki yamukluğu düzeltmek için önce kalbimizdeki, aklımızdaki, yönümüzdeki, yolumuzdaki yamukluğu düzeltmek gerekir. | ||||
| 15 | Duygu ve akıl birbirinden kopuk şeyler değildir. O yüzden sanat eserleri sadece duygu değil akıl eserleridir. | ||||
| 16 | Gençler! İlgi, bilgi, iş alanınızda olan ve bilmediğiniz her şey sizi rahatsız etsin. “Sonra bakarım.” demeyin, çünkü anında öğrenilen kalıcıdır. Bunu alışkanlık yaparsanız bilginiz sürekli genişler. Çünkü bir şeyi öğrenirken onun yanı sıra birçok şeyi de öğrenirsiniz. | ||||
| 17 | Her şeyin suyunu çıkarmada üstümüze yok. Sevdiğimiz bir kişinin, bir şeyin önemi olabilir. Ama “dünyadaki tek önemli kişi veya şey” diye abartmayalım. | ||||
| 18 | Şiddet içeren filmler son zamanlarda çoğaldı. Çünkü Batı toplumu gibi katı kurallar, çıkarcı ilişkiler, yüzeysel tanışıklıklar ile robotlaşmış bir topluma ancak böyle hikâyeler heyecan, özgürlük, kısıtsızlık hissi verebiliyor. | ||||
| 19 | En güzel şarkılar kendinden çıkıp, başka insanların hâllerini onların diliyle söylemeye başladığında ortaya çıkıyor. | ||||
| 20 | Doğruluk üzerine bin söz söyleyeceğine bir doğru iş yap. | ||||
| 21 | Kederle birlikte kendi egomuzu aşar, kendi öz kimliğimizin sınırlarından ötesine bakmaya başlarız. | ||||
| 22 | Bu dünyada yalpalayan varlığımız ancak ümidin ve anlamın kılavuzluğunda sükûn bulabilir. Anlatacak bir hikâyemiz, yularımızı bağlayacağımız bir aidiyet, bize yön ve ufuk tayin eden bir anlam olduğunda ışıklanır hayat. | ||||
| 23 | Psikiyatrist hastanın dilini çözemiyor ve onu zorla teşhis el kitaplarının birindeki bir tanı kategorisine hapsetmek isteyebiliyor. |
2.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen tamlamalarla ilgili bilgiler doğru ise karşısına D, yanlış ise Y yazınız.
| 1 | “Herkesi sevmek zorunda değiliz, ama sevdiğimiz sevmediğimiz herkesin hakkını gözetmek zorundayız.” cümlesinde tamlayanı sıfat tarafından nitelenmiş bir belirtili isim tamlaması vardır. | |
| 2 | “Kimsenin görünüşüne, bir davranışına bakıp hüküm verme. Çünkü birçok büyük ırmak bir kayadan doğar.” Tırnak işareti içine alınmış bölümde birden fazla sıfat tamlaması yoktur. | |
| 3 | “Herkes her yerde telefonuna bakıp duruyor. Kendimizi sürekli meşgul tutuyoruz, çünkü kendimizle baş başa kalmaktan çekiniyoruz. O zaman kendimizle yüzleşiriz ve acı bir manzara ortaya çıkar diye…” Tırnak işareti içine alınmış bölümde ikiden fazla sıfat tamlaması vardır. | |
| 4 | “Umut her canlıda nazenin bir ruhun yaşadığına inanmaktır.” cümlesinde bulunan sıfat tamlamalarından birinin tamlananı hem belirtme hem niteleme sıfat almıştır. | |
| 5 | “Bu dünyada ayrılığa denk olabilecek bir felaket yoktur. Gözyaşları aka aka ruhları yerinden oynatmasaydı ayrılık önemsiz, küçük bir şey sayılırdı. Bilge kişilerden biri ‘Ayrılık ölümün kardeşidir.’ diyen adama ‘Hayır, doğrusu ölüm ayrılığın kardeşidir.’ dedi.” Tırnak içine alınan bölümde üç belirtili isim tamlaması vardır. | |
| 6 | “Kendi ayarımda olmayan- adamlarla düşüp kalktığım için beni ayıplıyorlar.” cümlesinde içinde isim tamlaması olan bir sıfat tamlaması vardır. | |
| 7 | “Ben de bu memleketin çocuğuyum, buraları ben de sizin kadar, belki sizden iyi tanırım.” cümlesinde belirtili isim tamlamasının tamlayanı bir sıfat tarafından nitelenmiştir. | |
| 8 | “En akıllıların sözlerinde bile zayıf ve alay edilecek taraflar bulmakta büyük bir maharet sahibi idim.” cümlesinde sıfat tamlaması vardır. | |
| 9 | “Yani şuurumuzun haricindeki bir kuvvet, bir amil, bizi ve bizim aklımızı hiçe sayarak istediği gibi hareket ediyordu ve biz bilmediğimiz, anlamadığımız kuvvetlere itirazsız itaat, inkıyat (boyun eğme) mecburiyetinde olduğumuzu görüyorduk.” cümlesinde birden fazla belirtili isim tamlaması vardır. | |
| 10 | “Bazen etrafından çekindiği, belki de ne yapacağında mütereddit kaldığı ve muhakkak bir hareket tarzı seçmek istediği için bana soğuk davranır, suallerime kısa ve susturucu cevaplar verirdi.” Cümlesinde tamlayanı birden çok sözcükten oluşan bir sıfat tamlaması yoktur. | |
| 11 | “Eski pervasızlığımı şimdi lüzumsuz buluyor, eski sergüzeştlerime istihfafla değilse bile lakayt gözlerle bakıyordum.” cümlesinde ikiden çok sıfat tamlaması, bir isim tamlaması vardır. | |
| 12 | “İçimde müthiş bir yorgunluk hissi vardı.” cümlesinde sıfat tamlamasının tamlananı belirtisiz isim tamlamasından oluşmuştur. | |
| 13 | “Yalnız dinlenmek, mutlak bir sükûn içinde dinlenmek istiyordum.” cümlesinde sıfat tamlaması yoktur. | |
| 14 | “Nasıl bir fırtına bittikten sonra bile dalgalar bir müddet yorgun kımıldamalarla harekette devam ederlerse, bende de herhalde bazı ufak tefek taşkınlıklar eksik olmuyordu; fakat bunların da zamanla geçeceği tabii idi.” cümlesindeki sıfat tamlamalarının birinde hem belirtme sıfatı hem niteleme sıfatı almış olan bir isim vardır. | |
| 15 | “Böyle bir perşembe akşamı, yeni gelen bir muallim kadınla tanıştım.” cümlesinde birden fazla sıfat tamlaması yoktur. | |
| 16 | “Kız mekteplerinden birinde resim hocası idi ve diğer meslektaşlarına hiç benzemeyen bir serbestliği, bir şuhluğu vardı.” cümlesinde zincirleme isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması ve sıfat tamlaması vardır. | |
| 17 | “Hayatımın şeklini değiştirmek üzere olduğum bu zamanlarda bu genç kadın bana eski günleri hatırlatan bir şey gibiydi.” cümlesinde bir isim hem niteleme hem belirtme sıfatı alarak sıfat tamlaması oluşturmuştur. | |
| 18 | “Sözlerimi mütemadiyen tartmak, her hareketimde etrafıma dikkat etmek mecburiyetinde olduğum bu şehirde kendisiyle endişesiz ve serbest iki laf atabildiğim bu kadın zararsız bir arkadaştı benim için… Fakat fazla bir şey değildi ve olmasına da ihtimal yoktu…” cümlelerinde sıfat tamlaması ve isim tamlaması vardır. | |
| 19 | “Şimdiye kadar olan münasebetlerimde, arkadaşlığımızın lüzumsuz olmaya başladığını ilk söyleyen daima bendim ve hiçbir hanım bunu kendisi yapmaya kalkışamazdı.” cümlesinde sıfat tamlamasının tamlayanı belirtme sıfatıdır. | |
| 20 | “Mamafih münasip bir zamanda Şükufe’yi görüp o sözlerin manasını sormaya karar verdim.” cümlesinde bir belirtili isim tamlamasının tamlayanı belirtme sıfatı almamıştır. | |
| 21 | “Birkaç aklı başında arkadaştan başka kimseyle mektuplaştığım bile yoktu.” cümlesinde sıfat tamlamasının tamlayanları belirtme sıfatından ve niteleme sıfatından oluşmaktadır. | |
| 22 | “Marangoz Fazıl’la bazı akşamlar buluşur, şehrin yanından geçen demiryolu hizasında dolaşır.” cümlesinde sıfat tamlamaları ve isim tamlamaları vardır. | |
| 23 | “Hele bir avukat yeni evi için yaptırdığı panjurları karım beğenmedi diye dört defa geri göndermişti.” cümlesinde tamlayanı niteleme sıfatı olan sıfat tamlaması ile tamlayanı belirtme sıfatı olan sıfat tamlaması kullanılmıştır. | |
| 24 | “Şimdiye kadar olanlar bir kasırga, dalları budakları kıran, ortalığı birbirine karıştıran ve bir müddet sonra çekilip giden bir kasırga gibiydiler.” cümlesinde tamlayanı birden çok sözcükten oluşan bir isim tamlaması vardır. | |
| 25 | “Ve nasıl bir mevsim bu belirsiz gelişine rağmen ortalıkta hayret verecek bir değişiklik yaparsa bu sevda da beni bu tanınmayacak hallere sokmuştu ve artık çekilip gideceğe hiç benzemiyordu.” cümlesinde zincirleme isim tamlaması vardır. | |
| edebiyatsultani.com başarılar diler. |
TAMLAMALARLA İLGİLİ ETKİNLİKLER 1 CEVAPLAR 1.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili tamlamalar, aşağıda belirtilenlerden hangisine uygunsa karşısına √ işareti koyunuz.
| Sıfat Tamlaması | Belirtisiz İsim Tamlaması | Belirtili İsim Tamlaması | Zincirleme İsim Tamlaması | ||
| 1 | İnsanların gözünden nasıl göründüğümüzü önemseriz, kendi değer ve özsaygımızı biraz da buradan devşirir ve iyi bilinmeye gayret ederiz. | √ | |||
| 2 | Yazdıklarımızın, yaptıklarımızın takdir görmesi bizi kıvandırır ve aldığımız bu onay, adeta boşa yaşamadığımızı, varlığımızın bir amaca hizmet ettiğini teyit eder. | √ | |||
| 3 | Sesi bir hayal kırıklığının içine bükülerek derdini anlatıyor bize. | √ | |||
| 4 | Bir kaza oku, önce onun sonra benim kalbimi deliyor. | √ | |||
| 5 | Derdimiz bize göre öylesine büyük, yaralarımız o kadar ulaşılmazdır ki onu sıradan bir doktorun anlayabileceğine ihtimal vermeyiz. | √ | |||
| 6 | Artık yirmili yaşlarımda değilim, bir duygunun sarhoş edebildiği adam değilim, sevdiklerimi toprağa verdim, o kadar içine gömüldüm ki acıya adeta uyuştum. | √ | |||
| 7 | Kelebekler çiçek tozlarını getirmiyorsa odanıza, belki de pencereleri açmayı unutmuşsunuzdur. | √ | |||
| 8 | İnsan olarak en çetin uğraşımız sahici ve halis olabilmek. | √ | |||
| 9 | Sözü ortamına göre eğip bükmemek, kendi olmak cesaretini gösterebilmek, kalabalığın histerisine kapılıp gitmemek. | √ | |||
| 10 | Bir yalanın onu avutması yerine, hakikatin incitmesine razıdır. | √ | |||
| 11 | Güç, her istediğini yapabilmek demek değildir. Gerçek güç, kudretin olmasına rağmen yanlış yapmaktan ve zulümden kaçınabilmektir. | √ | |||
| 12 | Bazı insanlar karanlıkta ışıldayan bir deniz feneri gibi kendilerini yakarak başka insanlara yol gösterirler. | √ | |||
| 13 | Kendimize olduğu gibi diğer insanlara da insan olma payı tanımalıyız. Yani hata yapma payı. | √ | |||
| 14 | Mekândaki yamukluğu düzeltmek için önce kalbimizdeki, aklımızdaki, yönümüzdeki, yolumuzdaki yamukluğu düzeltmek gerekir. | √ | |||
| 15 | Duygu ve akıl birbirinden kopuk şeyler değildir. O yüzden sanat eserleri sadece duygu değil akıl eserleridir. | √ | |||
| 16 | Gençler! İlgi, bilgi, iş alanınızda olan ve bilmediğiniz her şey sizi rahatsız etsin. “Sonra bakarım.” demeyin, çünkü anında öğrenilen kalıcıdır. Bunu alışkanlık yaparsanız bilginiz sürekli genişler. Çünkü bir şeyi öğrenirken onun yanı sıra birçok şeyi de öğrenirsiniz. | √ | |||
| 17 | Her şeyin suyunu çıkarmada üstümüze yok. Sevdiğimiz bir kişinin, bir şeyin önemi olabilir. Ama “dünyadaki tek önemli kişi veya şey” diye abartmayalım. | √ | |||
| 18 | Şiddet içeren filmler son zamanlarda çoğaldı. Çünkü Batı toplumu gibi katı kurallar, çıkarcı ilişkiler, yüzeysel tanışıklıklar ile robotlaşmış bir topluma ancak böyle hikâyeler heyecan, özgürlük, kısıtsızlık hissi verebiliyor. | √ | |||
| 19 | En güzel şarkılar kendinden çıkıp, başka insanların hâllerini onların diliyle söylemeye başladığında ortaya çıkıyor. | √ | |||
| 20 | Doğruluk üzerine bin söz söyleyeceğine bir doğru iş yap. | √ | |||
| 21 | Kederle birlikte kendi egomuzu aşar, kendi öz kimliğimizin sınırlarından ötesine bakmaya başlarız. | √ | |||
| 22 | Bu dünyada yalpalayan varlığımız ancak ümidin ve anlamın kılavuzluğunda sükûn bulabilir. Anlatacak bir hikâyemiz, yularımızı bağlayacağımız bir aidiyet, bize yön ve ufuk tayin eden bir anlam olduğunda ışıklanır hayat. | √ | |||
| 23 | Psikiyatrist hastanın dilini çözemiyor ve onu zorla teşhis el kitaplarının birindeki bir tanı kategorisine hapsetmek isteyebiliyor. | √ |
2.ETKİNLİK Aşağıdaki cümlelerde geçen tamlamalarla ilgili bilgiler doğru ise karşısına D, yanlış ise Y yazınız.
| 1 | “Herkesi sevmek zorunda değiliz, ama sevdiğimiz sevmediğimiz herkesin hakkını gözetmek zorundayız.” cümlesinde tamlayanı sıfat tarafından nitelenmiş bir belirtili isim tamlaması vardır. | D |
| 2 | “Kimsenin görünüşüne, bir davranışına bakıp hüküm verme. Çünkü birçok büyük ırmak bir kayadan doğar.” Tırnak işareti içine alınmış bölümde birden fazla sıfat tamlaması yoktur. | Y |
| 3 | “Herkes her yerde telefonuna bakıp duruyor. Kendimizi sürekli meşgul tutuyoruz, çünkü kendimizle baş başa kalmaktan çekiniyoruz. O zaman kendimizle yüzleşiriz ve acı bir manzara ortaya çıkar diye…” Tırnak işareti içine alınmış bölümde ikiden fazla sıfat tamlaması vardır. | D |
| 4 | “Umut her canlıda nazenin bir ruhun yaşadığına inanmaktır.” cümlesinde bulunan sıfat tamlamalarından birinin tamlananı hem belirtme hem niteleme sıfat almıştır. | D |
| 5 | “Bu dünyada ayrılığa denk olabilecek bir felaket yoktur. Gözyaşları aka aka ruhları yerinden oynatmasaydı ayrılık önemsiz, küçük bir şey sayılırdı. Bilge kişilerden biri ‘Ayrılık ölümün kardeşidir.’ diyen adama ‘Hayır, doğrusu ölüm ayrılığın kardeşidir.’ dedi.” Tırnak içine alınan bölümde üç belirtili isim tamlaması vardır. | Y |
| 6 | “Kendi ayarımda olmayan- adamlarla düşüp kalktığım için beni ayıplıyorlar.” cümlesinde içinde isim tamlaması olan bir sıfat tamlaması vardır. | D |
| 7 | “Ben de bu memleketin çocuğuyum, buraları ben de sizin kadar, belki sizden iyi tanırım.” cümlesinde belirtili isim tamlamasının tamlayanı bir sıfat tarafından nitelenmiştir. | Y |
| 8 | “En akıllıların sözlerinde bile zayıf ve alay edilecek taraflar bulmakta büyük bir maharet sahibi idim.” cümlesinde sıfat tamlaması vardır. | D |
| 9 | “Yani şuurumuzun haricindeki bir kuvvet, bir amil, bizi ve bizim aklımızı hiçe sayarak istediği gibi hareket ediyordu ve biz bilmediğimiz, anlamadığımız kuvvetlere itirazsız itaat, inkıyat (boyun eğme) mecburiyetinde olduğumuzu görüyorduk.” cümlesinde birden fazla belirtili isim tamlaması vardır. | D |
| 10 | “Bazen etrafından çekindiği, belki de ne yapacağında mütereddit kaldığı ve muhakkak bir hareket tarzı seçmek istediği için bana soğuk davranır, suallerime kısa ve susturucu cevaplar verirdi.” Cümlesinde tamlayanı birden çok sözcükten oluşan bir sıfat tamlaması yoktur. | Y |
| 11 | “Eski pervasızlığımı şimdi lüzumsuz buluyor, eski sergüzeştlerime istihfafla değilse bile lakayt gözlerle bakıyordum.” cümlesinde ikiden çok sıfat tamlaması, bir isim tamlaması vardır. | Y |
| 12 | “İçimde müthiş bir yorgunluk hissi vardı.” cümlesinde sıfat tamlamasının tamlananı belirtisiz isim tamlamasından oluşmuştur. | D |
| 13 | “Yalnız dinlenmek, mutlak bir sükûn içinde dinlenmek istiyordum.” cümlesinde sıfat tamlaması yoktur. | Y |
| 14 | “Nasıl bir fırtına bittikten sonra bile dalgalar bir müddet yorgun kımıldamalarla harekette devam ederlerse, bende de herhalde bazı ufak tefek taşkınlıklar eksik olmuyordu; fakat bunların da zamanla geçeceği tabii idi.” cümlesindeki sıfat tamlamalarının birinde hem belirtme sıfatı hem niteleme sıfatı almış olan bir isim vardır. | D |
| 15 | “Böyle bir perşembe akşamı, yeni gelen bir muallim kadınla tanıştım.” cümlesinde birden fazla sıfat tamlaması yoktur. | Y |
| 16 | “Kız mekteplerinden birinde resim hocası idi ve diğer meslektaşlarına hiç benzemeyen bir serbestliği, bir şuhluğu vardı.” cümlesinde zincirleme isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması ve sıfat tamlaması vardır. | D |
| 17 | “Hayatımın şeklini değiştirmek üzere olduğum bu zamanlarda bu genç kadın bana eski günleri hatırlatan bir şey gibiydi.” cümlesinde bir isim hem niteleme hem belirtme sıfatı alarak sıfat tamlaması oluşturmuştur. | D |
| 18 | “Sözlerimi mütemadiyen tartmak, her hareketimde etrafıma dikkat etmek mecburiyetinde olduğum bu şehirde kendisiyle endişesiz ve serbest iki laf atabildiğim bu kadın zararsız bir arkadaştı benim için… Fakat fazla bir şey değildi ve olmasına da ihtimal yoktu…” cümlelerinde sıfat tamlaması ve isim tamlaması vardır. | Y |
| 19 | “Şimdiye kadar olan münasebetlerimde, arkadaşlığımızın lüzumsuz olmaya başladığını ilk söyleyen daima bendim ve hiçbir hanım bunu kendisi yapmaya kalkışamazdı.” cümlesinde sıfat tamlamasının tamlayanı belirtme sıfatıdır. | D |
| 20 | “Mamafih münasip bir zamanda Şükufe’yi görüp o sözlerin manasını sormaya karar verdim.” cümlesinde bir belirtili isim tamlamasının tamlayanı belirtme sıfatı almamıştır. | Y |
| 21 | “Birkaç aklı başında arkadaştan başka kimseyle mektuplaştığım bile yoktu.” cümlesinde sıfat tamlamasının tamlayanları belirtme sıfatından ve niteleme sıfatından oluşmaktadır. | D |
| 22 | “Marangoz Fazıl’la bazı akşamlar buluşur, şehrin yanından geçen demiryolu hizasında dolaşır.” cümlesinde sıfat tamlamaları ve isim tamlamaları vardır. | D |
| 23 | “Hele bir avukat yeni evi için yaptırdığı panjurları karım beğenmedi diye dört defa geri göndermişti.” cümlesinde tamlayanı niteleme sıfatı olan sıfat tamlaması ile tamlayanı belirtme sıfatı olan sıfat tamlaması kullanılmıştır. | D |
| 24 | “Şimdiye kadar olanlar bir kasırga, dalları budakları kıran, ortalığı birbirine karıştıran ve bir müddet sonra çekilip giden bir kasırga gibiydiler.” cümlesinde tamlayanı birden çok sözcükten oluşan bir isim tamlaması vardır. | Y |
| 25 | “Ve nasıl bir mevsim bu belirsiz gelişine rağmen ortalıkta hayret verecek bir değişiklik yaparsa bu sevda da beni bu tanınmayacak hallere sokmuştu ve artık çekilip gideceğe hiç benzemiyordu.” cümlesinde zincirleme isim tamlaması vardır. | Y |
| edebiyatsultani.com başarılar diler. |
tamlamalarla ilgili etkinlikler 1 indir.
tamlamalarla ilgili etkinlikler 1
