YAŞAMIŞ OLMANIN ÜSTÜNLÜĞÜ
Yalnız kitaplara önem veren, onlardan öğrendiklerini, yaşamanın en üstün bilgileri sayan insanların çoğaldığı bir dönemde yaşıyoruz. Şüphesiz bu durum, okulların günden güne çoğalmasından ve okullarda edinilen bilgilerin daha çok, kitaplardaki bilgiler olmasından kaynaklanıyor. Fakat hayatında hiç kitap okumamış, daha doğrusu, okuma yazma bilmediği için kitaplardaki bilgileri edinememiş insanlar var.
Acaba bu kişiler, zaman zaman okumuş hatta çok okumuş insanları şaşırtan bilgileri nereden kapıyorlar?
Yaşamış olmanın, okumuş olmaya üstünlüğü işte buradadır. Hayat başlı başına bir okuldur. Orada edinilen bilgiler toprağa sağlam basmamızı sağladığı gibi atacağımız adımlarda dikkatli olmamızın gerekliliğini bize öğretir.
Sadece kitaplardan edinilmiş bilgilerle hayata atılan insanların ilk zamanlarda bocalamaları, o bilgileri hayat bilgileri ile bağdaştırmanın zorluğundan ileri gelmektedir. Daha fazla yaşamış olan birinin hayatın içinden edindiği bilgiler, yıllar boyunca gördükleri şeyler ve kazandıkları tecrübeler onları hayat yolculuğunda kendilerinden sonra gelenlerin öncüsü yapmaktadır.
Hayatta her alanda yaşlı insanların öncülüğüne duyulan ihtiyaç bundan doğar. Çünkü insan ne kadar okumuş olursa olsun hayat yaşamadan öğrenilemez.
Şüphesiz kitaplardaki bilgiler de hayatta edinilmiş tecrübelerin bir sonucudur. Ama hayat olaylar bakımından öyle geniş, öyle çeşitli, verdiği ders bakımından sınırsız bir alandır. Bu okulda okunan derslerin hepsini birden kitaplara geçirmeye imkân yoktur. Onlar, ancak yaşamakla, görmekle elde edilebilir. Bunun için de söylediğim gibi, yaşamış olmanın okumuş olmaya üstünlüğü işte buradadır.
Onun için diyorum ki hayat yolculuğunda bizden yaşlı olanların önderliğine her zaman ihtiyacımız olacaktır.
Bizden yaşlı olanlar bizim kadar okumamış olabilir, bizim bildiklerimizin pek çoğundan habersiz bulunabilirler. Fakat onların, sırf yaşamış oldukları için, belki de farkına varmadan edindikleri çok önemli bilgiler vardır. Biz bunları değersiz sayar da dikkate almazsak bizden yaşlı olanların bize öğretmen istediklerini, ancak onların başına gelenler bizim başımıza geldiği zaman öğrenmek zorunda kalırız. “Bir musibet bin nasihatten yeğdir.” sözü de tecrübenin bir insana neler kazandırdığını anlatmak için söylenmiştir.
Özetle, hayatta kısa yoldan giden, uzun yola çıkmış olanı her zaman arkada bırakacaktır. Yaşça büyük olanların hayatta edindikleri tecrübelere dayanarak bize verdikleri öğütleri kulağımıza küpe yaparsak bunlar, hayat yolculuğunda kısa yolları bulmamızı sağlayacaktır.
1, 2, 3, 4, 5 ve 6.soruları yukarıdaki metne göre cevaplanacaktır.
1.Aşağıdaki sözcükleri anlamları ile eşleştiriniz.
(a) bocalamak
(b) üstün
(c) musibet
( d ) sınırsız
(e ) nasihat
( f ) öncü
(g ) edinmek
( ) rehber, kılavuz
( ) öğüt
( ) Kendini bir şeye sahip kılmak, kendine sağlamak, elde etmek
( ) Benzerlerine göre daha yüksek bir düzeyde olan
( ) ansızın gelen felaket, sıkıntı veren şey
( ) Bir işte tutulması gereken yolu kestirememek, ne yapacağını bilememek
( ) hudutsuz
2. “Kapmak” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Hiç okumamış insanlar, çok okumuş insanları şaşırtan bilgileri nereden kapıyorlar?” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) Adam, birden elimdeki kalemi kaptı.
B) Bu işi bu kadar çabuk kapacağı aklıma gelmezdi.
C) Sinema salonunun en güzel yerinden bana da bir koltuk kap.
D) Fırlattığı topu kim kaptı?
3. Yaşamış Olmanın Üstünlüğü adlı metinde hayat aşağıdakilerden hangisine benzetilmiştir?
A) Okul
B) Kitap
C) Merdiven
D) Ev
E) Yol
4. Yaşamış Olmanın Üstünlüğü metnine göre yaşlı kimseleri öncü durumuna getiren niteliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zengin olmaları
B) Sık sık seyahate çıkmaları
C) Hayattan edindikleri bilgi ve tecrübeler
D) İyi bir okur olmaları
5. Yaşamış olmanın Üstünlüğü adlı metinle ilgili aşağıdaki yargıları doğru ise cümlenin başına D, yanlış ise Y yazınız.
( ) Yaşanan acı deneyimler, insana öğütten daha fazla yarar sağlar.
( ) Hayatta öğrenilen bütün bilgiler kitaplara aktarılabilir.
( ) Kazandıkları deneyimler, yaşlıları öncü durumuna getirmiştir.
( ) Hayatın her alanında yaşlıların öncülüğüne ihtiyaç vardır.
( ) Okulların artması, yaşamda edinilen bilgilere olan ihtiyaç bırakmamıştır.
( ) Hayat, başlı başına bir okul olarak kabul edilmektedir.
( ) Kitaplarda yaşamdaki deneyimlere ilişkin bilgilere yer verilir.
( ) Okumamış kişilerin, başkalarına yararlı olmasına olanak yoktur.
( ) Hayatta kısa yoldan giden kişi, uzun yoldan gideni arkada bırakır.
6. Yaşamış Olmanın üstünlüğü adlı metinde vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Genç nesillerle yaşlı nesillerin iletişim kurması oldukça zordur.
B) İnsan, her yaşta zorlukların üstesinden gelebilir.
C) Gençlerin başarısı, yaşlı kişilerin deneyimlerinden yararlanmalarına bağlıdır.
D) Eğitim almayan kişilerin hayatta başarılı olmalarına imkân yoktur.
7. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcükler gerçek anlamlı ise cümlenin karşısındaki yay ayracın içine G, mecaz anlamlı ise M yazınız.
♦ Aramızda derin fikir ayrılıkları vardı. ( )
♦ Soğuk havalarda hava kirliliği neden artar? ( )
♦ Sevdiğim insandan bunları duymak beni kırdı. ( )
♦ Odanın penceresini açık unutmuşsun. ( )
♦ Hayatında ilk defa bu kadar sıcak bir insan görmüştü. ( )
8. Aşağıdaki deyimlerle verilen anlamları uygun bir şekilde eşleştiriniz.
( ) Ağzını açmamak
( ) Borusu ötmek
( ) Karnı zil çalmak
( ) Uyku tutmamak
( ) Elden çıkarmak
a. Satmak
b. Sözü geçer olmak
c. Bir şey söylememek
d. Bir türlü uyuyamamak
e. Çok acıkmış olmak
9. ( ) Bütün hayvanların mutluluk içinde yaşadığı, güzel bir mutluluk ormanı varmış. ( ) Bir gün bir kediyle karga arkadaş olup diğer hayvanların hayran bakışları arasında ormanda gezintiye çıkmış. ( ) Bir süre sonra susayan karga, kavak ağacının altındaki pınardan su içmeye başlamış. ( ) Tam sırada kurnaz kedi tırmıklı pençesiyle yakalamak istemiş ki tam o sırada karga aslan oluvermiş.
Yukarıdaki parçada geçen cümlelerden hayal ürünü olanların başındaki boşluğa H, gerçekleri ifade edenlerin başına G yazınız.
10. Aşağıdaki cümleler özne yargı bildiriyorsa cümlenin başına Ö, nesnel yargılar bildiriyorsa N yazınız.
( ) Onun şiirleri çok etkileyici.
( ) Iğdır, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır.
( ) Tiramisudan daha lezzetli tatlı yoktur.
( ) Geçen ay İzmir’de deprem oldu.
Not: Her soru 10 puandır.
CEVAPLAR:
1.
(a) bocalamak
(b) üstün
(c) musibet
( d ) sınırsız
(e ) nasihat
( f ) öncü
(g ) edinmek
( f ) rehber, kılavuz
( e ) öğüt
( g ) Kendini bir şeye sahip kılmak, kendine sağlamak, elde etmek
( b ) Benzerlerine göre daha yüksek bir düzeyde olan
( c ) ansızın gelen felaket, sıkıntı veren şey
( a ) Bir işte tutulması gereken yolu kestirememek, ne yapacağını bilememek
( d ) hudutsuz
2. B
3. A
4. C
5.
( D ) Yaşanan acı deneyimler, insana öğütten daha fazla yarar sağlar.
( Y ) Hayatta öğrenilen bütün bilgiler kitaplara aktarılabilir.
( D ) Kazandıkları deneyimler, yaşlıları öncü durumuna getirmiştir.
( D ) Hayatın her alanında yaşlıların öncülüğüne ihtiyaç vardır.
( Y ) Okulların artması, yaşamda edinilen bilgilere olan ihtiyaç bırakmamıştır.
( D ) Hayat, başlı başına bir okul olarak kabul edilmektedir.
( D ) Kitaplarda yaşamdaki deneyimlere ilişkin bilgilere yer verilir.
( Y ) Okumamış kişilerin, başkalarına yararlı olmasına olanak yoktur.
( D ) Hayatta kısa yoldan giden kişi, uzun yoldan gideni arkada bırakır.
6. C
7.
♦ Aramızda derin fikir ayrılıkları vardı. (M)
♦ Soğuk havalarda hava kirliliği neden artar? (G)
♦ Sevdiğim insandan bunları duymak beni kırdı. (M)
♦ Odanın penceresini açık unutmuşsun. (G)
♦ Hayatında ilk defa bu kadar sıcak bir insan görmüştü. (M)
8. ( c ) Ağzını açmamak
( b ) Borusu ötmek
( e ) Karnı zil çalmak
( d ) Uyku tutmamak
( a ) Elden çıkarmak
a. Satmak
b. Sözü geçer olmak
c. Bir şey söylememek
d. Bir türlü uyuyamamak
e. Çok acıkmış olmak
9. ( G ) Bütün hayvanların mutluluk içinde yaşadığı, güzel bir mutluluk ormanı varmış. ( H ) Bir gün bir kediyle karga arkadaş olup diğer hayvanların hayran bakışları arasında ormanda gezintiye çıkmış. ( G ) Bir süre sonra susayan karga, kavak ağacının altındaki pınardan su içmeye başlamış. ( H ) Tam sırada kurnaz kedi tırmıklı pençesiyle yakalamak istemiş ki tam o sırada karga aslan oluvermiş.
10.
( Ö ) Onun şiirleri çok etkileyici.
( N ) Iğdır, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır.
( Ö ) Tiramisudan daha lezzetli tatlı yoktur.
( N ) Geçen ay İzmir’de deprem oldu.
