Yazılı Soruları Editörün Seçtikleri

9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 1.Dönem 2.Yazılı Soruları J Grubu

SORULAR
1. Aşağıda Aşık Veysel Şatıroğlu’nun Uzun İnce Bir Yoldayım adlı şiirinden bir parça verilmiştir.
Aşağıda verilen soruları bu şiirden hareketle yanıtlayınız.(16p)
Uzun, ince bir yoldayım
Gediyorum gündüz gece
Bilmiyorum ne hâldeyim
Gediyorum gündüz gece

Dünyaya geldiğim anda
Yörüdüm aynı zemanda
İki gapılı bir handa
Gediyorum gündüz gece

Uykuda dahi yürüyom,
Kalkmaya sebep arıyom.
Gidenleri hep görüyom,
Gidiyorum gündüz gece.
a) “İki kapılı bir han” ifadesiyle şiirin vermek istediği örtük ileti sizce neler olabilir? (10p)
b) Son dörtlükte yer alan altı çizgili kelimeler, halk arasında sık kullanılan bir konuşma biçimini yansıtır. Bu ifadelerin doğru yazımlarını yazınız. (6p)
2. Aşağıda Şevket Rado’nun Eşref Saat adlı eserinden bir parça verilmiştir.
Aşağıda verilen soruları metinden hareketle yanıtlayınız. (16p)
İşte normal insan budur. O, kafasının içinde kurduğu dünyada değil, etiyle, kemiğiyle içinde yaşadığı dünyada
dolaşmasını bilir. Cenabı Hak kendisine maddi refahı nasip ettiği zaman şükrederek ondan faydalanır; maddi
imkânlarından mahrum kaldığı zaman da neşesini kaybedip perişan olacağı yerde filozof olur, bunu da dünyanın tabii
hâllerinden sayarak başına gelenleri cesaretle karşılar. Çünkü bu dünya sadece meltemler dünyası değildir; fırtına ve
kasırgalar da burada kopar. Eğer masmavi, letafet içinde yüzen gökyüzü birdenbire kapkara bulutlarla örtülürse kara
kara düşünmeye lüzum yoktur. Onu da aynı neşeyle karşılamalı ki, normal bir hadise karşısında biz de normal
olduğumuzu belli edelim.
a) Dil ve anlatım özellikleri dikkate alındığında yukarıdaki metin hangi edebî türden alınmış olabilir? (6p)
b) Metinde geçen “kapkara bulutlar” ifadesinin anlamını açıklayınız. Bu ifade ile hangi durumlar kastedilmektedir?
(10p)

3. O sabah ana mektebinin bahçesinde fevkalade bir telaş ve canlılık vardı. Talebe bayramı günüydü. İlk ve orta mektepler, kafile kafile marşlar söyleyerek sokaklardan geçiyor, şehrin uzak mesirelerine dağılıyorlardı. En ihtiyar talebesi altı yaşında olan bu ana mektebinin o kadar uzaklara götürülmesine imkân yoktu. Onlar, bayramlarını –kendi minimini ve paytak adımlarıyla- yirmi dakika çeken bir dere kenarında yapacaklardı.
Hazırlık, dehşetti. Bahçe, renk renk elbiselerle canlı bir çiçek tarlasına dönmüştü. Erkek çocuklar, yeni potinlerini
siliyorlar, kızlar birbirlerinin saçlarını düzeltiyorlar, çözülmüş kuşaklarını bağlıyorlar, düğmelerini ilikliyorlardı. Altı yaşında bir kız, taş merdivenin basamağına oturmuş, dört yaşında bir öksüz, arkadaşının sökük gömleğini dikmeye çalışıyordu.
Nihayet hazırlık bitti, kafile yola düzüldü. Bir elleriyle, taburda arkadaşlarının ellerini tutuyorlar, ötekiyle renkli paketler, minimini sepetler içinde yiyecekleri, oyuncaklarını taşıyorlardı.
Sokaklarda fazla gürültü, intizamsızlık olmasın diye öğretmenler, çocuklara marş söyletmeğe başlamışlardı. Büyükler, göğüslerinin bütün kuvveti, kalplerinin bütün sevinciyle bağırıyorlar, küçükler, yürümekte olduğu gibi, şarkı söylemekte de geri kalıyorlar, eğlenceli bir karışıklık oluyordu. Tabur, sokaklardan geçerken pencereler açılıyor, kadın başları sarkıyor, dükkânlardan satıcılar çıkıyordu. Bu ana mektebinin bütün gezintilerde olduğu gibi, alay başını yine “Gamsız” çekiyordu. Gamsız, sarı tüylü ihtiyar bir mahalle köpeğiydi. İnsan gibi anlayışlı, fakat insandan daha vefakâr bir mahlûktu.
Galiba serseri ve kalender meşrebi için ona mahallede “Gamsız” demişlerdi. Fakat hakikatte o, köpeklerin en gamlısı idi, birkaç sene evvel büyük bir mateme uğramıştı. Dört yavrusunun birden zehirlendiğini, gözünün önünde kıvrana kıvrana öldüğünü görmüştü. Onları götüren süprüntü arabasının arkasından uzak mahallelere gitmiş, bir hafta geri dönmemişti.
a) Gamsızın Ölümü adlı hikâyenin hikâye haritasını oluşturunuz. (15p)
b)
Türkçe bir kelimede ünlü seslerin kalınlık incelik bakımından birbiriyle uyumlu olması gerekir. Aşağıdaki
tabloda yukarıda incelediğiniz metinlerden alınan bazı kelimeler bulunmaktadır.

Bu kelimeleri kalınlık-incelik uyumu bakımından değerlendiriniz, bu uyumu göstermeyen kelimeleri işaretleyiniz. (6p)
mahalle
tabur
gürültü
köpek
yavru
hakikat
zehir
elbise

a) Gamsızın Ölümü adlı hikâyenin hikâye haritasını oluşturunuz. (15p)
Gamsızın Ölümü
Karakter (3p)
Mekân (3p)
Zaman (3p)
Ana Olay (6p)
.
3. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız. (27p)
a) Okuduğunuz metindeki altı çizili kelimelerin cümledeki anlamlarını da dikkate alarak bu kelimelerin üçünün
de geçtiği anlamlı bir paragraf oluşturunuz. (6p)
b)Okuduğunuz metindeki altı çizili kelimelerin cümledeki anlamlarını da dikkate alarak bu kelimelerin üçünün
de geçtiği anlamlı bir paragraf oluşturunuz. (6p)

4. Orhan Kemal’in edebî hayatından yaptığınız çıkarımlardan hareketle aşağıda verilen hikâye örneklerinden hangisinin Orhan Kemal’e ait olabileceğini gerekçesiyle yazınız. (10p)
Türk romanında “Anadolu’ya yöneliş” şeklinde görülen içerik genişlemesi, Orhan Kemal’de, haylaz ve yoksul gençler, ekmek peşindeki işçiler, sınıf değiştirmek isteyen yoksul gruplar, ağalıktan patronluğa ve amelelikten işçiliğe geçiş sürecindeki insanlar olarak görünür. O, bu malzemeye yaklaşırken sosyal çatışmaları sınıfsal bir bakışla görür.

I. Metin
Hep gittiler. Yapayalnız. Çıt yok. Odaya şimdiye kadar hiç tanımadığım yabancı bir akşam giriyor. Gittikçe artan karanlık, iki parça eşyayı da benden uzaklaştırıyor ve beni daha yalnız bırakıyor. Odadan gündüz ışığıyla beraber bana ait her şey çekiliyor: Evime ait hatıralar, sevdiklerimin sesleri, birçok şekiller, hayatımın parçaları, Erenköy, köşk, tren, vapur, fakülte, doktorlar, hasta bakıcılar, hayatın gürültüleri,gündüzün sesleri her şey uzaklaşıyor.

II. Metin
Bisküvi, çikolata, kâğıtlı şeker, zeytinyağı, sabun yapımevleriyle küçük tamir atelyelerinin yan yana odalarda bulunduğu, sefer tasına benzeyen hanlardan birinin genzi tıkayan pis havası içinde ekmeğini küçücük pedalıyla kazanmaya çalışan bir arkadaşı görmeye gitmiştim. Bulamadım.Dönecektimki,kapı yanında duran büyükçe bir tahta sandığın içinde onu gördüm.Peynir ekmekle domates yiyordu.Kirli, kıvır kıvır sarı saçları vardı.Makine yağıyla kararmış yüzü, içlerinden aydınlanan harikulâde yeşil gözleri…Aşağıdaki harflendirilmiş kuralların üç nokta, ünlem ve soru işaretlerinden hangisine ait olduğunu belirleyiniz.
5. Harfleri, kuralların altındaki ilgili bölüme örnekte olduğu gibi yazınız. (9p)
a. Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.
b. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde kullanılır.
c. Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.
d. Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için ayraç içinde kullanılır.
e. Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur.
f. Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan sözcük veya bölümlerin yerine konur.
g. Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.
h. Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen sözcük ve bölümlerin yerine konur.
i. Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur.
j. Sevinç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna konur.

Üç nokta: a,
Ünlem:
Soru işareti:
6. Anı hakkında bildiklerinizden de hareketle bugüne kadar başınızdan geçmiş, ilginç, sizde iz bırakmış veya bugüne kadar unutamadığınız en az on cümleden oluşan bir anınızı (hatıra) yazınız. (15p) (Yazınız; cümle sayısı, verilen konu, türün özellikleri, fikir, tutarlılık, bütünlük, üslup ile imla ve noktalama kurallarına uygunlukbakımından değerlendirilecektir.)

7. Aşağıda verilen I. metin ve II. metnin taşıdıkları özellikleri işaretleyiniz. (7p)
(Not: Bir özellik, her iki metinde de olabilir.)
1.METİN:
Önce size doğduğum şehri anlatayım. Usturumca, Osmanlı İmparatorluğunun Rumeli denilen Avrupa bölgesinde bulunan küçük bir kasaba idi. Usturumca o vakitki Selânik vilâyetine bağlı idi. Kasabada oturan halk ikiye ayrılmıştı. Şehrin üst bölgesinde Hıristiyanlar, çoğunlukla da Rumlar otururdu. Rumlar daha iyi evlerde oturur, şehrin ana ticaret işlerini ellerinde bulundururlardı. Türkler şehrin alt bölgesinde yaşarlardı. Bunları da üç sınıfa ayırmak
mümkündü. Bütün kasabanın servetini ellerinde bulunduran ve kendilerine ağa ve bey sıfatlarını yakıştıran egemen sınıf. Bunlar kasabanın yüze yakın köyünü ellerinde bulunduruyorlardı.
2.METİN:
2 Mart Pazartesi
Neydi dünkü kar! Durmamacasına yağdı. Önce bir keyif veriyor, sonra iç sıkıyor. Kitap bile okuyamadım. Gözlerim hep penceredeydi. “Şu bir dinse!” diye bakıyordum. Ama o sessiz sessiz dökülüyor, hiç dinmeyecekmiş gibi geliyor insana. Hani Yahya Kemal Bey: “Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu” diyor, sesi bir yana bırakın, doğru, bin yıl sürecek sanılan sessizlik bunaltıyor. Bugün de sokaklarda yürüyebilirsen yürü! Korkunçtur Ankara’nın donu!
Kaldırımlarda buz, demir kesilir sanki. Düşünce de bir yandan acısı, bir yandan ötekinin, berikinin gülmesi.
Düşüvermek beklenmedik bir şeymiş de onun için güldürürmüş.

ÖzellikI.MetinII.Metin
Konuşma diline yakın,samimi bir dil kullanılmıştır.
Anlatımda tanık göstermeden faydalanılmıştır.
Yazar,olaylara ve durumlara karşı nesnel bir tavır takınmıştır.
Yaşanan olay, günü gününe yazılmıştır.
Yazar,olayın yaşandığı dönem eışık tutmuştur.
Yaşanan olay,üzerinden zaman geçtikten sonra yazılmıştır.

CEVAPLAR:
1.a. Dizelerdeki örtük ileti,hayatın sürekli bir yolculuk olduğu ve bu yolculuğun doğumdan ölüme kadar kesintisiz devam ettiği fikrini taşır. Şair, “iki kapılı bir han” ifadesiyle yaşamın geçici ve duraklardan ibaret olduğunu ima eder. Bu yolculuk sırasında insan, bilinmezliklerle ve varoluşun anlamını bulma çabasıyla yüzleşir.
b.Sondörtlükteyeralanyazımyanlışlıklarışunlardır:
“Yürüyom”ifadesi,doğruyazımıyla”yürüyorum”olmalıdır.
“Arıyom”ifadesi,doğruyazımıyla”arıyorum”olmalıdır.
“Görüyom”ifadesi,doğruyazımıyla”görüyorum”olmalıdır.

2. a.deneme
b. Kapkara bulutlar ifadesiyle yazar,hayatın zorluklarını,beklenmedik ve olumsuz durumlarını kastetmiştir. Bu metafor,insanların karşılaşabileceği sıkıntılı anları ve bu anların doğal bir yaşam parçası olduğunu vurgular. Yazar,bu tür durumların olağan karşılanması ve cesaretle üstesinden gelinmesi gerektiğini ifade etmektedir.

3.a. Karakter: Çocuklar, Öğretmenler, Gamsız
Mekan: Ana mektebinin bahçesi
Dere kenarı(çocukların bayram yapacakları yer)
Sokaklar(çocukların yürüyüş yaptığı güzergâh)

Zaman: Olay,bir bayram sabahında geçiyor.
Bu durum,çocukların bayram hazırlıklarından ve şenlik havasından anlaşılmaktadır.

Ana olay:  Metindeki ana olay,bir ana okulunun talebe bayramı kutlamaları için düzenlediği gezi hazırlıkları ve çocukların dere kenarına doğru keyifli bir yolculuğa çıkmasıdır. Geziye mahallede sevilen, sadık bir köpek olan Gamsız da eşlik eder.

b.mahalle, hakikat
c.O gün,telaş içinde koşuşturan insanlar arasında, herkes bir şekilde matem dolu bir ruh halindeydi. Acı ve kayıp,havada ağır birşekilde asılıydı. Ancak, vefakâr bir grup insan, bu zor dönemde birbirlerine destek olmak için ellerinden geleni yapıyordu. Onlar, kaybedenlerin acılarına ortak olmakla kalmayıp onları
rahatlatmak için çaba gösteriyor,birlik ve dayanışma ile acıyı hafifletmeye çalışıyorlardı.

4. Orhan Kemal,eserlerinde genellikle Anadolu’dan gelen, yoksul ve işçi sınıfından insanları ve onların yaşam mücadelesini işler. İkinci metinde,işçi sınıfından birinin günlük yaşamı ve zorlukları detaylıbir şekilde anlatılmaktadır. “Ekmeğini küçücük pedalıyla kazanmaya çalışan bir arkadaş” ifadesi, OrhanKemal’in sıkça kullandığı işçi ve yoksul bireylerin yaşadığı zorlukları anlatma tarzına uygundur. Ayrıca, “makine yağıyla kararmış yüzü” ve “harikulâde yeşil gözleri” gibi detaylar, Orhan Kemal’in karakterleri betimlerken kullandığı sert ama etkili anlatım biçimine paraleldir.

5. Üç nokta: a, f, c, h
Ünlem: e, j, b
Soru işareti: d, i, g

6.
7.

ÖzellikI.MetinII.Metin
Konuşmadilineyakın,samimibirdilkullanılmıştır.XX
Anlatımdatanık göstermedenfaydalanılmıştır. X
Yazar,olaylaravedurumlarakarşınesnelbir tavırtakınmıştır.X 
Yaşananolay,günügününeyazılmıştır. X
Yazar,olayın yaşandığıdönemeışık tutmuştur.X 
Yaşanan olay,üzerindenzamangeçtikten sonrayazılmıştır.X 

9.sinif turk dili ve edebiyati 1.donem 2.yazili sorulari J grubu İndir

Yazdır

Yazar hakkında

admin

Yorum yap