Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım kardeşim Kül Tigin ile iki şad ile ölesiye bitesiye çalıştım… Ondan sonra, Tanrı yardım ettiği için, ölecek milleti dirilttim, çıplak milleti giydirdim, yoksul milleti zengin ettim, az milleti çok ettim. Başka milletlerden daha iyi kıldım… Türk-Oğuz Beyleri ve milleti, işitin! Üstte gök çökmedikçe, altta yer delinmedikçe Türk milleti, senin devletini ve töreni kim yıkıp bozabilir?
1. Yukarıdaki parça, edebiyatın hangi bilimle doğrudan ilgisini göstermektedir? (10 puan)
2. Akça Kale Sürmeliye gelip Kazan kırk otağ diktirdi. Yedi gün yedi gece yeme içme oldu. Kırk evli kul ile kırk cariyeyi oğlunun başına çevirdi, azat eyledi. Kahraman yiğitlere kale ülke verdi, cübbe çuha verdi. Dedem Korkut gelerek neşeli havalar çaldı, bu Oğuznameyi düzdü koştu, böyle dedi: Şimdi hani dediğim beyler erenler Dünya benim diyenler Ecel aldı yer gizledi Fani dünya kime kaldı Gelimli gidimli dünya Ahir son ucu ölümlü dünya Dua edeyim: Yerli kara dağın yıkılmasın. Gölgeli kaba ağacın kesilmesin. Taşkın akan güzel suyun kurumasın. Kanatlarının ucu kırılmasın. Kadir seni namerde muhtaç etmesin.
Yukarıdaki metnin dil ve içerik özellikleri göz önünde bulundurulduğunda Türk edebiyatının hangi döneminde yazıldığı söylenebilir? (10 puan)
Karacoğlan der ki kondum göçülmez
Acıdır ecel şerbeti içilmez
Üç derdim var birbirinden seçilmez
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm
3.Yukarıdaki şiirin parçasının biçim ve içerik özelliklerine bakarak nazım biçimini ve nazım türünü bulunuz.(10 puan)
Avlap meni koymangız
Ayık ayıp kaymangız
Akar közüm uş tengiz
Tegre yöre kuş uçar
(Beni avlayıp koymayın, söz verip sözünüzden geri dönmeyin; işte gözlerimden deniz gibi gözyaşı akıyor, gözyaşlarımın etrafında da kuşlar uçuşuyor.
4.Yukarıdaki şiirin biçimsel özelliklerine bakarak ahenk unsurlarını yazınız.(15 puan)
5. Aşağıda verilen cümlelerdeki yazım yanlışlarını düzelterek yanlarına yazınız. (5 x 3 = 15 puan)
• Son dönem şairleri bu antalojiye alınmamış.
• Voleybolcularda bizimle otobüse bindiler.
• Kardeşi bu filimin de yönetmenliğini üstlenmiş.
• Antırenör bugünkü çalışmayı erken bitirdi
• Bu zürafa hayvanatbahçesine yeni gelmiş
Sözün bilmez bazı nadan elinden
Erkân ağlar usul ağlar yol ağlar
Bülbülün feryadı gonca gülünden
Gülşen ağlar bülbül ağlar gül ağlar
6. Yukarıdaki şiirde imgeselliğe katkıda bulunan unsurları belirleyiniz.(15 puan)
7. Şiir, güncelle yoğrulan bir türdür. Şiir beklemez, bekleyemez. Zamanın nabzı gibidir. İster bireyden yola çıksın, ister toplumsaldan içinde oluştuğu dünyanın, yaşam koşullarının yürek atımını verecektir. Romanın tersine, geçmişin derinliklerine de dalsa, her şeyi güncelleştirecektir, eskinin soluğunu canlandırarak günümüze bağlayacaktır.
Yukarıdaki metnin yazarının metni oluşturmadaki amacı ve vermeye çalıştığı mesaj sizce nedir? (10 puan)
8. İçten gelen heyecanları anlatan duygusal şiir türüne lirik şiir denir . Lirik şiirde coşku, heyecan, bireysel duygular ön plandadır ( ) Lirik şiirlerde hedef kitlenin beynine değil kalbine seslenme söz konusudur ( ) Eski Yunan edebiyatında şairler şiirlerini ( ) lir ( ) denilen bir sazla söyledikleri için bu şiire lirik şiir ismi verilmiştir ( )
Parçada ayraçlarla belirtilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? (5 x 3= 15 puan)
CEVAPLAR:
1. Edebiyat-din ilişkisi
2. Geçiş dönemi eseri
3. 11’li hece ökçüsüyle ve aaab biçiminde kafiyelenmiş halk şiiri örneğidir. Biçim özelliklerine bakıldığında koşma,konusuna göre güzellemedir.
4. Ölçü:11li hece ölçüsü
Uyak düzeni:aaab
Uyak tipi: ş yarım uyak
Redif: imdi
5.• Son dönem şairleri bu antalojiye alınmamış. antoloji
• Voleybolcularda bizimle otobüse bindiler. voleybolcular da
• Kardeşi bu filimin de yönetmenliğini üstlenmiş. film
• Antırenör bugünkü çalışmayı erken bitirdi. antrenör
• Bu zürafa hayvanatbahçesine yeni gelmiş. hayvanat bahçesi
6.Söz sanatları imgeselliğe katkı sağlar.
Tenasüp-teşhis
7.Yazar, metni şiir kavramı hakkında açıklama amacıyla oluşturmuştur. Metnin ana düşüncesi, şiirin içeriği günün koşullarına göre
şekillendiğidir.
8.(.) ( .) (“) (”) ( .)
10.sinif turk dili ve edebiyati 1.donem 2.yazili sorulari ı grubu indir.
