“Meğer hanım, Oğuz’da Duha Koca oğlu Deli Dumrul derlerdi bir er var idi. Bir kuru çayın üzerine bir köprü yaptırmıştı. Geçeninden otuz üç akçe alırdı, geçmeyeninden döve döve kırk akçe alırdı. Bunu niçin böyle ederdi? Onun için ki: “Benden deli, benden güçlü er var mıdır ki çıksın benimle savaşsın, benim erliğim, bahadırlığım, kahramanlığım, yiğitliğim Rum’a, Şam’a gitsin, ün salsın” der idi. Meğer bir gün köprüsünün yanında bir bölük oba konmuştu. O obada bir iyi güzel yiğit hasta düş müştü. Allah’ın emriyle o yiğit öldü. Kimi oğul diye, kimi kardeş diye ağladı. O yiğit üzerine dehşetli kara feryat koptu. Ansızın Deli Dumrul dört nala yetişti. Der: (…) Ne ağlıyorsunuz, benim köprümün yanında bu gürültü nedir, niye feryat ediyorsunuz?” dedi.”
1)Yukarıdaki parça hangi hikayeye aittir. Bu hikayenin iki önemli özelliğini yazınız.(20 puan)
“Biz gelelim Şah’a. Bunlar Isfahan’da düğün tedarikini tekmil edip Isfahan halkı gelin almaya Zengi’ye gittiler. Kerem bunlara: “Ben önden gideyim, sizler yavaş yavaş gelin” deyip atını sürdü. Bir de gider ken yolda baktı ki birkaç ihtiyar acele giderler. Kerem bunları görüp yanlarına geldi. Sual eyledi ki ne tarafa giderseniz? Bunlar: “Efendim! Bizim bir keşiş vardı. Her şeyi bilir idi. Bu gece kızını ve karısını alıp kaçmış. Biz de dedik ki: Bu köy yere mi geçecek, ateşe mi yanacak, bir sebebi olmalı. Bu keşiş bizi bırakıp gitmezdi. Şimdi biz de onun arkasından gideriz ki bize de bari bir ziyan olmasın” dediler. Kerem bu haberi işitip başladı ağlamaya: “Eyvah! Sevdiğimi elimden uçurdum. Keşişin gözü çıksın” deyip aldı sazı eline, bakalım orada ihtiyarlara ne dedi? Aldı Kerem: Han Aslım Zengi’den firar eylemiş, Yol vermeyin başı dumanlı dağlar. Bile gitmiş atasıyla anası, Yol vermeyin başı dumanlı dağlar.”
2)Yukarıdaki parça hangi halk hikayesinden alınmıştır? Halk hikayelerinin iki önemli özelliğini yazınız.(20 puan)
Balıkesir’in Gönen ilçesinde doğdu. İstanbul Harp Okulunu bitirdikten sonra bir süre subaylık yaptı. Ordudan ayrılıp Selanik’e geldi. Genç Kalemler dergisinde makale ve hikâyeler yazdı. Balkan Savaşı’nda tekrar subay oldu. Sırp ve Yunan cephelerinde düşmana karşı savaştı. Savaş bittikten sonra Kabataş Lisesinde edebiyat öğretmenliği yaptı. Subaylıktan ayrılarak kendini tamamen hikâyeciliğe adadı. Olay hikâyeciliğinin Türk edebiyatındaki en önemli temsilcilerinden biri olan yazar; hikâyelerinde daha çok Türk tarihi, kahramanlık, çocukluk hatıraları, batıl inançlar ve toplum yaşamı üzerinde durdu. Eserlerin halkın konuştuğu dille yazılması fikrini savundu. Arapça ve Farsça kelimelerin yerine Türkçe karşılıklarını kullandı. Millî Edebiyat’ın kurucuları arasındadır. Efruz Bey, Bomba, Kaşağı, Harem, Beyaz Lâle, Yalnız Efe, Falaka, Perili Köşk (hikâye) eserlerinden bazılarıdır.
3)Yukarıda tanıtılan hikayecimiz kimdir?(10 puan)
4)Aşağıda verilen örneklerde ünlem işaretinin kullanılma amacını yazınız.(20 puan)
Örnek: Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.
Kullanım Amacı:
Örnek:Hava ne kadar da sıcak!
Kullanım Amacı:
………………………, Türkçenin ilk yazılı metinleridir. Köktürk hükümdarı Bilge Kağan (735) ile Kül Tigin (732) ve Tonyukuk (720-725) adına dikilmiştir. Türk adının ilk defa kullanıldığı bu metinler, Türk tarihi açısından büyük öneme sahiptir. Türklerin millet olma bilincini, devlet anlayışını, Türk töresini, Türk medeniyetini etkili bir dille anlatmaktadır. Köktürk alfabesinin kullanıldığı yazıtlarda edebî değeri yük sek, gelişmiş bir dil vardır.
5)Yukarıdaki boşluğa gelecek yazılı edebiyat ürününü yazınız.(10 puan)
“Fırın-Davetsiz misafir-Kahveci-Eski konak-Elektrik kesintisi-Ev sahibi”
6)Yukarıdaki unsurları kullanarak öyküleyici bir metin yazınız.(20 puan)
mesem 10.sinif turk dili ve edebiyati 1.donem 1.yazili sorulari A grubu indir
