Zeka gelişiminde ebeveyn katkısı
Önemli tartışma konularından birisi de çocukların Zeka gelişiminde ebeveyn katkısının hangi seviyede olduğudur. Acaba zeki çocukların anne babaları da çocukları gibi zeki insanlar mıdır yoksa zeki çocukların zeka gelişiminde ebeveynlerin zeka seviyesinin önemi yok mudur?
Çevremizde bazı çocukların diğer bazı çocuklara göre daha zeki olduklarını görmekteyiz. Zeki çocukların diğer çocuklardan neden daha zeki olduğu ciddi bir araştırma konusudur. Kalıtsal faktörleri yazımızın kapsamı dışında tutarak bu konuyu anlamaya gayret göstereceğiz.(Sorumuzun cevabını baştan vermiş olsak da.)
Ortalama her çocuğun eşit zeka ile doğduğunu varsayarak, zeka gelişiminin çevresel sebeplerini araştırmaya gayret göstereceğiz. Çevresel faktörler arasında da en önemli faktör anne baba tutumlarıdır. Bakalım zeka gelişimine olumlu anlamda etki eden anne baba tutumları nelerdir.
- Aşırı koruyucu olmayan ebeveyn tutumu. Bazı anne babalar çocuklarına aşırı şekilde sınırlayıcı davranırlar. Çocuklar, yaparak yaşayarak ve deneme yanılma yoluyla öğrendikleri için günlük hayatta çocuklarımıza aşırı koruyucu davranmamalıyız.
- Demokratik yaklaşım. Çocuğumuzun her türlü potansiyelinin ortaya çıkması için onlara kendilerini ifade edebilecekleri demokratik bir ortam sağlamalıyız. Baskıcı ortamlarda yetişen çocuklar duygu ve düşüncelerini gerektiği gibi ifade edemezler.
- Destekleyici yaklaşım. Her şeyden önce çocukların yetişkin olmadığını kabul ederek onlara faaliyetlerinde destekleyici ve yönlendirici bir yaklaşım sağlamalıyız.
- Hoşgörülü bir ortam. Çocuklarımız neyin doğru, neyin yanlış olduğunu bilmezler. Onlar doğruyu yanlışı zaman içinde yetişkinlerin verdikleri tepkilere bakarak öğrenirler. Bundan dolayı çocuklarımız hata yaptıklarında sanki yetişkin insanlara tepki veriyormuş gibi tepki vermekten kaçınmalıyız, onlara hoşgörülü bir şekilde davranabilmeliyiz.
- Mutlu aile ortamı. Çocukların zeka gelişiminde en önemli faktör onların mutlu bir aile ortamında yetişmeleridir. Mutsuz aile ortamında yetişen çocukların gizil güçleri ve eğitsel becerileri ortaya çıkmaz. Çocuklarının zeka gelişimine katkıda bulunmak isteyen ailelerin çocuklarına yapabilecekleri en büyük iyilik onları mutlu aile ortamında yetiştirmektir.
- Tutarlı anne baba tutumu. Tutarsız anne baba tutumu çocukların zeka gelişiminde olumsuz etki yapmaktadır. Çocuklarımızın hem ruh sağlığı için hem de zeka gelişimi için onlara tutarlı davranmalıyız.
Zeka gelişiminde ebeveyn katkısı çok önemlidir ancak bu katkıyı anne babaların zeka seviyeleri ile ilişkilendirmek doğru değildir. Zeka gelişiminde en önemli faktör anne babaların çocuklarının gelişim aşamalarında sergiledikleri yapıcı ve destekleyici tutumlardır.
