11.Sınıf Osmanlı Türkçesi 1.Dönem 1.Yazılı Soruları A Grubu

YABANCI KELİME ALMAK
Yabancı kelime almak yeni bir nesnenin veya kavramın geldiği yerden ismini de beraber almak demektir. Alınan yabancı kelime ya dilde karşılığı olmayan kelimedir veya dilde karşılığı olan fazladan bir kelimedir.Birinci hâlde yeni bir nesne veya kavramla karşılaşılır. Dilde onun kelimesi yoktur.Bu durumda ilk tabii yol onun ismini de beraber almaktır: Kur’an, ayet, cami,minare, namaz, ezan, ramazan, gazel, kaside; otomobil, tren, telefon, posta,banka,istavrit, lüfer, motor, jet gibi. Eşyanın beraberinde getirdiği bu gibi kelimelerin dile süratle girme ve tam yayılma gücü vardır. Eğer adını önceden hazırlamamış ve o adla giriş isağlamamışsanız eşyanın kendi kelimesini beraber getirmesine engel olamazsınız. Zaten hazırlıklı olmak da kolay ve mümkün değildir. Yenilik ve yeni kelime çok defa dili ansızın bastırır. Böylece dile bu yolla birçok kelime girer. Dilde gümrük yoktur. İkinci olarak dile, karşılığı mevcut olsa da yine fazladan yabancı kelime girebilir: Ak-beyaz, kara-siyah, kişi-insan, hendese-geometri, siyaset-politika, teşekkür-mersi, teminat-garanti, saç-zülüf, yemiş-meyve, iktisat-ekonomi gibi. Böyle kelimelerde çeşitli amiller rol oynar. Bunların başlıcaları çeşit ve değişiklik arzusu,özenme, taklit, nüans, kısalık, yaygınlık, kibarlık ve tesadüf olarak tespit edilebilir. Fakat hepsinin müşterek bir sebebi vardır ki o da kültür münasebetleri, dil alışverişleridir. Dünya küçüktür ve bu dünyada milletler iç içe yaşarlar.Kültür vemedeniyet tesirlerinden bütünüyle kaçmak mümkün değildir. Şüphesiz en iyisi bir dilin mümkün olduğu kadar kendi kaynağından beslenmesidir. Ancak dile yabancı kelime girmiş diye yakınmak için de bir sebep yoktur. Yabancı dilden kelime almak, ilim bakımından bir vakıadır. Bu vakıayı, bu gerçeği kabul etmek zorundayız. Esasen yüzde yüz saf dil yoktur. Dillerde yabancı asıllı kelimeler daima bulunur. Ayrıca dil o kelimeleri kendi yapısına uydurur. Böylece yabancı asıllı kelime artık yabancı kelime değildir.Türkçe de İslam medeniyeti çerçevesinde yabancı iki dilden pek çok kelime almıştır. Bugün de Batı medeniyeti çerçevesinde Türkçeye birçok yabancı kelime girmektedir.Türkiye Türkçesi için Cumhuriyet’ten sonra Doğu’dan yani Arapça ve Farsçadan kelime almak yolu tamamıyla kapanmıştır. Elli yıldır oradan artık tek bir kelime girmemiştir diyebiliriz. Buna karşılık bugün Batı’dan gelen kelimelerin kapısı açıktır. Şimdi Türkçeye düşen şey bu açık kapıda ölçüyü kaçırmamak, kendi kelimelerini atıp ulu orta Batılı kelimelere kapılmamaktır. Kısacası yabancı kelime almak yine kelime için dilin başvurduğu yollardan biridir. Bu yol oldukça kolay bir yoldur. Onun için de bu kestirme yolun önüne kolay kolay geçilememektedir.
Prof. Dr. Muharrem ERGİN, Türk Dil Bilgisi (Düzenlenmiştir.)
(1. ve 2. Soruyu yukarıdaki metne göre cevaplayınız.)
1.Hangi durumlarda yabancı kelimeler dilimize girer? (10 puan)
2.Dilimizdeki yabancı kelimelerin yaygınlaşmasında hangi faktörler rol oynar?(10 puan)
3.Dilimizde tarih, matematik ve edebiyat alanında birçok Arapça ve Farsça kelime kullanılmıştır. Bunlara örnek veriniz.(10 puan)

4. Osmanlı Türkçesine Arapça ve Farsçadan geçen kelimeler, çeşitli ses ve telaffuz değişikliğine uğramıştır. Arapçadan dilimize giren aşağıdaki kelimler dilimize ses değişikliğine uğrayarak nasıl geçmiştir? İlk dört örnekteki gibi karşılarına yazınız.(10 puan)
machûl-meçhûl, ma’lûm-malum, mufrad-müfret, munâkaşa-münâkaşa, umr-………………, Usmân-……………, mantik-……………., râzî-………………, rizâ-…………, muhim-…………………………, kitâb-…………………, maktûb-……………….., Ahmad-……………………, cavâb-………………

5. Osmanlı Türkçesine Arapça ve Farsçadan geçen kelimeler, çeşitli ses ve telaffuz değişikliğine uğramıştır. Farsçadan dilimize giren aşağıdaki kelimler dilimize ses değişikliğine uğrayarak nasıl geçmiştir? İlk üç örnekteki gibi karşılarına yazınız.(10 puan)

Şikast – Şikest, çun – çün, du – dü, agar – …………….., mard – …………….., panç – ……………., dard – …………….., şayad – ………….,cang – ……………., rang – …………….., madar – ………………., gul – …..….., horşit – ………………….

6.Aşağıdaki kelimeler Türkçe kökenli kelime değildir. Bunun nedenini örnekteki gibi açıklayınız.(10 puan)

“Çok yazık, kendimizi yok ediyoruz. Bölgenin şeceresini bu taşlara bakarak çıkarabiliriz. Her biri tek tek envanter numarası verilmek suretiyle kayıt altına alınmalı. Yoksa yok olmaya mahkûm oluruz. İşte Yunanistan; bizim Batı Trakya’yı ele geçirdiği zaman dozerlerle Osmanlı dönemi mezar taşlarını kazımış, yok etmişler. Geçen bir haberde gördüm, bir kilisenin merdiven taşları yapmışlar bizim mezar taşlarını. Yazıyı ters çevirmişler kullanıyorlar, bizimkiler de yapıyor. Merdiven yapmıyor ama duvarların içinde, başka binalarda taş olarak kullanılıyor. Bunlar çok yanlış şeyler.”
7. Yukarıdaki paragrafta altı çizili kelimelerden hangisi Arapça hangisi Farsça kökenlidir. Tespit ederek aşağıdaki tabloya yazınız.(10 puan)

CEVAPLAR:

1.Hangi durumlarda yabancı kelimeler dilimize girer? (10 puan)
Yabancı kelimeler dilimize, yeni bir nesnenin veya kavramın geldiği yerden ismini de beraber almak için girer. Alınan yabancı kelime ya dilde karşılığı olmayan kelime veya dilde karşılığı olan fazladan bir kelimedir. Ayrıca, Türkiye Türkçesi için Cumhuriyet’ten sonra Doğu’dan yani Arapça ve Farsçadan kelime almak yolu tamamıyla kapanmıştır. Buna karşılık bugün Batı’dan gelen kelimelerin kapısı açıktır.
2.Dilimizdeki yabancı kelimelerin yaygınlaşmasında hangi faktörler rol oynar?
Dilimizdeki yabancı kelimelerin yaygınlaşmasında çeşitli faktörler rol oynar. Bunların başlıcaları çeşit ve değişiklik arzusu, özenme, taklit, nüans, kısalık, yaygınlık, kibarlık ve tesadüf olarak tespit edilebilir. Ancak hepsinin müşterek bir sebebi vardır ki o da kültür münasebetleri, dil alışverişleridir. Dünya küçüktür ve bu dünyada milletler iç içe yaşarlar. Kültür ve medeniyet tesirlerinden bütünüyle kaçmak mümkün değildir.
3. Dilimizde tarih, matematik ve edebiyat alanında birçok Arapça ve Farsça kelime kullanılmıştır. Bunlara örnek veriniz.
Edebiyat: şiir, nesir, beyit, darb-ı mesel, mazmun, gazel, kaside, mesnevi.
Tarih: ahi, Babıali, biat, cülus, devlet, düyun-ı umumiye, enderun, gaza, meşrutiyet, mütareke, nazır, vakanüvis, zaptiye.
Matematik: zaviye, kavis, müselles, cebir, sıfır, faraziye, müsavi, tenasüp, çember.
4. Osmanlı Türkçesine Arapça ve Farsçadan geçen kelimeler, çeşitli ses ve telaffuz değişikliğine uğramıştır. Arapçadan dilimize giren aşağıdaki kelimler dilimize ses değişikliğine uğrayarak nasıl geçmiştir? Karşılarına yazınız.
machûl-meçhûl, ma’lûm-malum, mufrad-müfret, munâkaşa-münâkaşa, umr-ömür, Usmân-Osman, mantik-mantık, râzî-râzı, rizâ-rızâ, muhim-mühim, kitâb-kitap, maktûb-mektup, Ahmad-Ahmet, cavâb-cevap
5. Osmanlı Türkçesine Arapça ve Farsçadan geçen kelimeler, çeşitli ses ve telaffuz değişikliğine uğramıştır. Farsçadan dilimize giren aşağıdaki kelimler dilimize ses değişikliğine uğrayarak nasıl geçmiştir? Karşılarına yazınız.
Şikast, çun, du, agar, mard, panc, dard, şayad, cang, rang, madar, gul, horşit gibi kelimeler Türkçede şu şekillere girmişlerdir. Şikest, çün, dü, eğer, mert, penç, dert, şayet, cenk, renk, mader, gül, hurşit.
6. Aşağıdaki kelimeler Türkçe kökenli kelime değildir. Bunun nedenini örnekteki gibi açıklayınız.

7. Yukarıdaki paragrafta altı çizili kelimelerden hangisi Arapça hangisi Farsça kökenlidir. Tespit ederek aşağıdaki tabloya yazınız.

11.sinif osmanli turkcesi 1.donem 1.yazili sorulari A grubu İNDİR.