(1 ve 2. soruları aşağıda verilen tiyatro metnine göre cevaplayınız.)
TÖRE / TURGUT ÖZAKMAN
(Bir sessizlik. Delikanlı, elinde toplu bir tabanca, avluya dalar. Sol eliyle sağ omzunu tutmaktadır, yaralıdır. Soluk soluğadır. Kan davası yüzünden öldürdüğü Yakub’un ailesinin evinin avlusuna girer.)
DELİKANLI — Kıpırdamayın! (Kızlar, kısık bir çığlık atarlar.) Bağırmayın! Burası Kara Hasan’ın evi, değil mi? Söyleyin diyorum!
ZÜHRE — Evet.
DELİKANLI — (Derin bir soluk alır.) Evde başka kimse var mı?
ZÜHRE — Yok.
DELİKANLI — Bir su ver öyleyse kardeş, içim yanıyor.
NENE — Sen kimsin hey oğul?
ZÜHRE — Silahı var, nene.
DELİKANLI — Bağışla nene. Çaresiz kaldım. Yoksa böyle habersiz izinsiz girmezdim. Ev ne demektir bilirim.
NENE — (Bastonunu kavrar.) Kimsin dedim?
DELİKANLI — Ben Mustafa’yım.
NENE — Hangi Mustafa?
DELİKANLI — Çolakgillerin Mustafa. (Kızların gözleri büyür.) Yakub Ağa’yı vuran Mustafa.
(Küçük gelin, sedire çöker sessizce.)
NENE — (Ayağa kalkar.) Dağda tuzak, bayırda pusu kurma yetmedi de şimdi sıra ev basıp kundaktaki oğlancıkların canını almaya mı geldi? Kastın ne?
DELİKANLI — Dur nene, kızma, tövbe. Ben kendi canımı kurtarmak için buradayım.
NENE — Ne demekmiş o?
DELİKANLI — Bir dadaşın evine kim gelirse gelsin, Tanrı misafiri sayılmaz mı?
NENE — Sayılır.
DELİKANLI — Kapının eşiğini aşıp da dışarı çıkmadıkça, canı güvence altında değil midir?
NENE — Öyledir.
DELİKANLI — Ölüm korkusuyla yaşamaktan tükendim nene. Bıktım utanmaktan. Anama da yazıktır. Burası dadaş Kara Hasan Ağa’nın evi. Sığınıyorum işte. Bağışlarsanız, çeker giderim.
NENE — Ya bağışlanmazsan?
DELİKANLI — Elimden ne gelir? Burada kalırım, kocayıp ölene dek. Silahımı da veriyorum. (Zühre’ye) Al bacım.
NENE — Dur oğul! İzini izleyip birazdan dönecekler. Hepsi silahlı. Hepsi öç almak için yanar tutuşur… Hepsi acılı.
DELİKANLI — Kan davası, acı dinler mi nene? Uzun sözün kısası, canım size emanet. (Silahını uzatır.) Buyur silahımı. Al nene, gözünü seveyim.
SORU 1) Bir toplulukta benimsenmiş ahlaki davranış ve yaşama biçimlerine “töre” denir. Yukarıdaki metinden “töre”ye uygun iki tane manevi/ahlaki değeri bularak aşağıya yazınız. (5+5=10 puan)
–
–
SORU 2) Metinde geçen ve aşağıda isimleri verilen kahramanların kişilik ve ruhsal özelliklerine dair çıkarımlarınızı karşılarına yazınız. (5+5=10 puan)
Delikanlı:
Nene:
Öykülerinin zamanı ne olursa olsun Aykut Ertuğrul bugünün hikâyesini anlatır. Çünkü onun ele aldığı bütün meseleler insandaki değişmeyenlerdir. Hırs, özlem, aşk, sevgi, nefret, haset, utanç gibi değişmeyen duygular üzerinden gerçekçi hikâyeler anlattığı için onun öykü dili bütün zamanları kapsar. Öykülerindeki farklı zamanları, bugünün problemlerine bağlamak için tıkır tıkırişleyen bir olay örgüsükurgular ve bambaşka bir atmosfer ortaya koyar. Bu kurgu, öykünün zamanını önemsiz kılar ve ele aldığı meseleyi tüm zamanların meselesi hâline getirir. ( Akif Hasan Kaya / Hikâye Aşkına)
SORU 3) Metinde geçen aşağıdaki kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin ederek karşısına yazınız. (5*3=15 puan)
Mesele:
Hırs:
Haset:
Ele almak:
Tıkır tıkır işlemek:
SORU 4)Aşağıda verilen eleştiri türündeki eserlerin karşılarına sanatçılarını yazınız. (5*3=15 puan)
Hayat ve Kitaplar :
Çalakalem :
Tahrib-i Harabat:
Kavgalarım :
Sihâm-ı Kaza :
SORU 5/A) Aşağıda verilen cümlelerdeki anlatım bozukluklarının nedenini belirleyiniz. Cümlelerin doğru biçimlerini istenilen yere yazınız. (5+5=10 puan)
–Hiç kimse ona gerçeği anlatmamış, onu yalan yanlış sözlerle oyalamıştı.
Anlatım bozukluğunun nedeni:
Cümlenin doğru biçimi:
–Bu yasadan özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.
Anlatım bozukluğunun nedeni:
Cümlenin doğru biçimi:
SORU 5/B)Aşağıdaki cümlelerde yapılan yazım yanlışlarını bularak bulduğunuz yazım yanlışını düzeltiniz.(5*2=10 puan)
–Çıplak ayağım kan revan içinde kaldıkça öbürüne bakıp şükür edeceğim.
–Annemde babamın söylediklerine katıldı.
–Okula Divanlı Köyü’nden geliyorum.
–Onunla konuşurken senin ne kadar telaşlı olduğunu farketmemişim.
–O kadar çok konuştuki başım ağrıdı.
SORU 5/C) Çeşitli bilim dallarına, kültüre ( ) sanata uygulanabilen yapısalcı yöntemin özelliği nedir ( ) Adından da anlaşılacağı üzere, incelenen nesnenin yapısına yönelmektir( ) Şöyle de açıklayabiliriz ( ) Yapısalcılık ( ) yüzeydeki birtakım fenomenlerin altında, derinde yatan bazı kuralların ya da yasaların oluşturduğu bir sistemi aramaktır.
Yukarıdaki parçada parantez ile belirtilen yerlere uygun noktalama işaretlerini yazınız. (5*2=10 puan)
SORU 6) Aşağıya okuduğunuz bir roman üzerine en az on cümleden oluşan birinceleme ve değerlendirme yazısı yazınız. (Yazdığınız yazıda konu bütünlüğüne, türün özelliklerine uygunluğa, cümle sayısına,noktalama işaretlerine, yazım kurallarına ve başlığa dikkat edilecektir.) (4+4+4+4+4=20 puan)
NOT: Sınav süresi bir ders saatidir. Soruların puan değeri yanında belirtilmiştir. Başarılar dileriz.
Bu sınavda MEB’in hazırladığı 2. senaryoya uyulmuştur. TDE ZÜMRESİ
CEVAPLAR:
CEVAP1) Bir toplulukta benimsenmiş ahlaki davranış ve yaşama biçimlerine “töre” denir. Yukarıdaki metinden “töre”ye uygun iki tane manevi/ahlaki değeri bularak aşağıya yazınız. (5+5=10 puan)
-Evin eşiğinden içeri giren, ev sahibine sığınıyorum diyen birinin can güvenliğinin ev sahibine ait olması
-Başkasının evine giren birinin orada Tanrı misafiri kabul edilmesini istemesi
-Başkasının evine habersiz, izinsiz girmemek
-Misafire ikramda bulunmak
CEVAP2) Metinde geçen ve aşağıda isimleri verilen kahramanların kişilik ve ruhsal özelliklerine dair çıkarımlarınızı karşılarına yazınız. (5+5=10 puan)
Delikanlı:Telaşlı, çaresizlik içinde, can güvenliği yok, ölüm korkusu yaşıyor,zekice davranıp can korkusuyla kan davalılarının evine sığınıyor.
Nene:Öfkeli ve acılı, töreyi, yol ve yordamı biliyor,sakin ve tecrübeli, evine sığınan düşmanını Tanrı misafiri olarak görüyor.
CEVAP 3) Metinde geçen aşağıdaki kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin ederek karşısına yazınız. (5*3=15 puan)
Mesele: Sorun
Hırs: Bir şeyi elde etmek için duyulan kuvvetli istek
Haset: Kıskançlık
Ele almak: Bir şeyi incelemek, araştırmak, konu edinmek
Tıkır tıkır işlemek: Düzenli bir biçimde, ara vermeden, aksamadan sorunsuzca çalışmak
CEVAP 4) Aşağıda verilen eleştiri türündeki eserlerin karşılarına sanatçılarını yazınız. (5*3=15 puan)
Hayat ve Kitaplar :Ahmet Şuayp
Çalakalem :Vedat Günyol
Tahrib-i Harabat : Namık Kemal
Kavgalarım :Hüseyin Cahit Yalçın
Sihâm-ı Kaza :Nef’î
CEVAP 5/A)Aşağıda verilen cümlelerdeki anlatım bozukluklarının nedenini belirleyiniz. Cümlelerin doğru biçimlerini istenilen yere yazınız. (5+5=10 puan)
–Hiç kimse ona gerçeği anlatmamış, onu yalan yanlış sözlerle oyalamıştı.
Anlatım bozukluğunun nedeni:Özne eksikliği
Cümlenin doğru biçimi:Hiç kimse ona gerçeği anlatmamış, “herkes”onu yalan yanlış sözlerle oyalamıştı.
–Bu yasadan özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.
Anlatım bozukluğunun nedeni:Tamlama yanlışlığı / Tamlayan eksikliği
Cümlenin doğru biçimi:Bu yasadan özel “kuruluşlar”ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.
CEVAP 5/B)Aşağıdaki cümlelerde yapılan yazım yanlışlarını bularak bulduğunuz yazım yanlışını düzeltiniz.(5*2=10 puan)
–Çıplak ayağım kan revan içinde kaldıkça öbürüne bakıp şükür edeceğim.
şükredeceğim.
–Annemde babamın söylediklerine katıldı.
Annem de
–Okula DivanlıKöyü’nden geliyorum.
köyünden
–Onunla konuşurken senin ne kadar telaşlı olduğunu farketmemişim.
fark etmemişim
–O kadar çok konuştukibaşım ağrıdı.
konuştu ki
CEVAP 5/C)Çeşitli bilim dallarına, kültüre ( ) sanata uygulanabilen yapısalcı yöntemin özelliği nedir ( ) Adından da anlaşılacağı üzere, incelenen nesnenin yapısına yönelmektir ( ) Şöyle de açıklayabiliriz ( ) Yapısalcılık ( ) yüzeydeki birtakım fenomenlerin altında, derinde yatan bazı kuralların ya da yasaların oluşturduğu bir sistemi aramaktır.
Yukarıdaki parçada parantez ile belirtilen yerlere uygun noktalama işaretlerini yazınız. (5*2=10 puan)
, / ? / . / : / ; /
CEVAP 6) Aşağıya okuduğunuz bir roman üzerine en az on cümleden oluşan bir inceleme ve değerlendirme yazısı yazınız. (Yazdığınız yazıda konu bütünlüğüne, türün özelliklerine uygunluğa, cümle sayısına,noktalama işaretlerine, yazım kurallarına ve başlığa dikkat edilecektir.) (4+4+4+4+4=20 puan)
Örnek yazma metni
“1984” – George Orwell
George Orwell’un klasik eseri “1984”, dünya edebiyatının en etkileyici kitaplarından biridir. Distopik bir toplumda geçen roman, insan özgürlüğü ve bireysel haklar konusundaki korkuları ele alır. Kitap, “BigBrother” adlı bir totaliter rejimin hüküm sürdüğü bir gelecekte geçer. Yurttaşların faaliyetleri sürekli olarak izlenir ve düşünceleri kontrol altında tutulur.
Kitap, Winston Smith adında bir karakterin hikayesini anlatır. Winston, totaliter rejimin baskısı altında ezilen bir orta sınıf yurttaşıdır. Kendi hayatı ve özgürlüğü hakkındaki düşünceleri onu hükümetin radarına sokar ve sonunda sorgulanır. Okuyucular, Winston’un iç çekişlerini, hükümetin vahşi uygulamalarını ve insan özgürlüğüne karşı savaşını takip ederken, farklı bir dünya tasarımı düşünmeye yönlendirilirler.
Orwell, “1984” ile insanların hayatları üzerindeki toplumsal kontrolün nasıl bir tehlike teşkil ettiğini gösterir. Kitap; okuyuculara, insan haklarının, özgürlüklerinin ve kişisel mahremiyetinin korunması için savaşmanın ne kadar önemli olduğunu hatırlatır.
Sonuç olarak, “1984” tarihin en önemli ve etkili romanlarından biridir. Okuyucular, dünya tarihindeki bazı karanlık zamanları keşfetme ve insan özgürlüğü hakkında farkındalık kazanma fırsatına sahip olacaklar. Orwell’un ustalıkla yazdığı, heyecan verici ve etkileyici bir kitap olan “1984” kesinlikle okunması gereken bir eserdir.
11.sinif edebiyat 2.donem 2.yazili sorulari m grubu indir
