OTOBÜSÜ KOVALAYAN KIZ
Otobüsün kalkacağı sırada gelmişti yaşlı kadın. Yanında bir de küçük oğlan vardı. Şoför tekrar düğmeye basarak kapıyı açtı ve:
-Haydi, hanım teyze, diye seslendi. Geç kaldık.
Kadını çocukla birlikte karga tulumba içeriye aldılar. Nasıl olduysa içi elvermeyen bir delikanlı pencerenin yanındaki yerinden kalktı:
-Buyur teyze, dedi. Ayakta ezileceksin.
-Hay Allah razı olsun yavrum, dedi.
Arabanın içini bir ter kokusudur sarmıştı. Beden bedene, balık istifi giden yolcular sesleniyorlardır:
-Şoför efendi kardeşim, Allah’ını seversen bir yerde durma.
Tam o sırada arka sahanlıkta bulunan yolculardan birisi bağırdı:
-Bir kız koşuyor arkamızdan. Birtakım işaretler yapıyor.
Bir başka yolcu:
-Kız değil, bir kedi alacak yerimiz bile yok, dedi. Başka araba bulsun kendisine!
İlk konuşan yolcu:
-Amma da inatçı kız be, dedi. Keçi gibi koşuyor. Aklınca bize yetişecek.
Bir yolcu:
-Belki bu arabaya binecekti de kaçırdı, dedi.
-Başka araba kalmadı mı? dediler.
-Ne bileyim, koşuyor işte. Elinde de bir kutu var. Galiba çiklet falan satıyor.
İhtiyar kadın filesini yere koymuştu. İçinde iki şişe vardı. Oğlanı kucağına almıştı.
-Bu kız deli midir, nedir? diye bağırdı bir yolcu.
Otobüs gene gidiyordu.
Bu defa çocuk bir köşe başında yakaladı otobüsü. Elinde bir şey vardı ve sesi güçlükle duyuluyordu.
-Teyze, atkılı teyze.
Kadın pek aldırmadı ama elini koynuna götürdü ve avazı çıktığı kadar bağırdı:
-Param, maaş kuponum yok, mendilime sarmıştım. Üç aylığım içinde.
Kız artık tıkanacak hâle gelmişti.
-Şoför efendi, dur Allah’ını seversen, dediler.
-Duramam, dedi adam.
-Dur yahu, kadının parası çalınmış.
Atkılı ihtiyar kadın:
-Düşürmüşüm, dedi. Düşürmüşüm, kız bana sesleniyor.
Çocuk otobüsle at başı koşuyordu. Yolculardan biri pencereden uzandı, aldı kırmızı mendile sarılmış olan para ile maaş kuponunu.
(Kemalettin Tuğcu)
1, 2, 3, 4 ve 5.soruların yukarıdaki metne göre cevaplandırılacaktır.
1. Aşağıdaki sözlerden hangisi deyim değildir?
A) At başı koşmak
B) Karga tulumba içeri almak
C) Yerinden kalmak
D) Avazı çıktığı kadar bağırmak
2. “Nasıl olduysa içi elvermeyen bir delikanlı pencerenin yanındaki yerinden kalktı.” cümlesinde geçen altı çizili deyim hangi anlamda kullanılmıştır?
A) Gönlü razı olmamak
B)Kendini düşünmek
C) Çıkar sağlamak
D) Adaletli davranmak
3. “Buyur teyze, dedi. Ayakta ezileceksin.” cümlesindeki altı çizili kelimenin anlam özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gerçek
B) Mecaz
C) Deyim
D) Terim
4. Küçük kız otobüsünün ardından niçin koşuyor? Yazınız.
5. Yolcular, şoförün durakta durmamasını istemelerinin sebebi nedir? Yazınız.
6. Aşağıdaki cümlelerde geçen “tutmak” kelimesini cümlede kullanılan anlamıyla eşleştiriniz.
a. Bayramda misafirlere şeket tuttuk.
b. Ben bu konuşmacının görüşlerini tuttum.
c. Babam, ırmakta iki kilo balık tutmuş.
d.Okula yakın bir yerde bir ev tuttuk.
( ) avlamak
( ) sunmak
( ) kiralamak
( ) beğenmek
7. “Ülkeler, bulunduğu durumdan daha iyi bir duruma gelmek için çalışır. Bu çabaya kalkınma denir. Kalkınma yolunda en önemli itici güç ise eğitimdir. Eğitim, insanların kalkınma için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları elde etmelerine yardım eder. Bu açıdan bakıldığında eğitime önem vermeyen ülkelerin kalkınması mümkün değildir.”
Bir cümlenin, sözün veya paragrafın yansıtmak istediği anlam için en büyük ipucunu veren ana kavram veya kelimelere anahtar kelime denir. Buna göre yukarıdaki paragrafın anahtar kelimelerini yazınız.
8. Aşağıdaki cümlelerde tarihlerin yazımında yanlışlık yapılan cümlelerin önündeki yay ayracın içine “+” işareti koyunuz.
( ) 12.04.2020’de Iğdır’ın bir köyünde dünyaya gelmiş.
( ) Dedem 18 Nisan 1999’da vefat ettiğinde yetmiş yaşındaydı.
( ) Kızım 3 Temmuz 2011 çarşamba günü Almanya’ya gitti.
( ) Nermin, eylül ayının ikinci perşembesi vefat etmiş.
( ) 10 ocak 2005’te hangi ülkede deprem oldu?
9. Aşağıdaki cümlelerde bulunan üç noktalı yerlere uygun hâl (durum) eklerini getiriniz.
Kitabım… okumayı bitirdim.
Kenan evin… giderken yolda bir cüzdan buldu.
Saat dokuz buçukta kütüphanenin önün… buluşuruz.
Abim küçük yaşta at… düşüp sakat kalmış.
10. Koronavirüsten korunmak için hangi tedbirleri almamız gerektiğini anlatan bir yazı yazınız.
Not: Her bir soru 10’ar puandır.
CEVAPLAR:
1.C,
2.A,
3.B,
4. Bulduğu parayı sahibine vermek istediği için koşuyor.
5. Otobüsün çok kalabalık olması
6.
( c ) avlamak
( a ) sunmak
( d ) kiralamak
( b ) beğenmek
7. Bu metinde asıl anlatılmak istenen düşünce “eğitim, ülke, kalkınma” kelimelerine yüklenmiştir. Bu sözcükler, metinde anlatılmak isteneni bize veren en büyük ipuçlarıdır. Bu metinde anlatılmak istenen düşünce “Ülkeler, eğitimle kalkınır.”düşüncesidir.
8.
( ) 12.04.2020’de Iğdır’ın bir köyünde dünyaya gelmiş.
( ) Dedem 18 Nisan 1999’da vefat ettiğinde yetmiş yaşındaydı.
( + ) Kızım 3 Temmuz 2011 çarşamba günü Almanya’ya gitti.
( ) Nermin, eylül ayının ikinci perşembesi vefat etmiş.
( + ) 10 ocak 2005’te hangi ülkede deprem oldu?
9. Kitabımı okumayı bitirdim.
Kenan evine giderken yolda bir cüzdan buldu.
Saat dokuz buçukta kütüphanenin önünde buluşuruz.
Abim küçük yaşta attan düşüp sakat kalmış.
