Merhamet veya acımak, başkasının iyiliğini istemektir. Canlı varlığın acı çekmesi, yüksek değerine inandığımız insanın bizim sahip olduğumuz haklarla hürriyetlerden mahrum oluşu, bizde merhamet duygusunu yaratıyor. Başkalarının bizimle eşit haklara sahip olmayışından acı duyuyoruz. Onları bu hâlden kurtarmak istiyoruz. İyiliği emreden vicdanın yarattığı bu duygu bizi adalet yolunda harekete geçirmektedir. Böylece merhamet adaletin kaynağı olmuş oluyor.
Merhamet duygusu, bizi başkalarına yardıma zorlayan bir mecburilik taşımaktadır ancak bu, adalet duygusuna bağlı olan mecburilik gibi değildir, vicdanda yaşanan mecburiliktir. Bir zenginin fakirlere yardım etmeyişi merhametsizliğindendir lakin bu adaletsizlik sayılmaz ve insan bunu yapmadığında sorumlu olmaz.
Birbirlerine bağlılıklarını gördüğümüz adaletle merhametin her ikisi de hakların kurtarılması ve toplum düzeninin sağlanması için lüzumludur. Merhametin, adaletin kaynağı olduğunu söyledik. Adalet öğrenilir lakin merhametli doğulur.
Merhamet, kendisine acıdığımız varlığı küçültmez, acıyan ruhu yükseltir ve değerlendirir, insanı insanlaştırır. Merhametsiz insana, içsel yapısı tam olmayan, eksik bir varlık gözüyle bakıyoruz.
Nurettin TOPÇU
(İlk dört soruyu metne göre cevaplayınız.)
1. Merhamet nedir? Adaletle hangi bakımdan ilişkilidir?
2. Merhamet ile adaleti ayıran özellikler nelerdir?
3. Merhamet insana neler kazandırır?
4. Aşağıdaki yargıların hangisi metinden çıkarılamaz?
A) Başkalarının yaşadığı haksızlıklar ve acılar merhameti ortaya çıkarır.
B) Toplumsal düzen için hem merhamete hem adalete ihtiyaç vardır.
C) Adalet duygusunu harekete geçiren duygu, merhamettir.
D) Zenginin fakire yardım etmemesi adaletsizliktir.
5. Aşağıdaki cümlelerde yapılan anlatım bozukluklarını düzelterek cümlelerin doğrusunu yazınız.
* Herkes ondan nefret ediyor, yüzünü görmek istemiyor. ………………………………………………………………………………………………………………..
* Misafirlikte pasta, börek, çay içilir.
…………………………………………………………………………………………………………………
* Ben babama güvenir ve severim.
…………………………………………………………………………………………………………………
* Eve gelmiyor, ihmal ediyor.
………………………………………………………………………………………………………………..
* Suçlamaların yersiz ve doğru olmadığını söyle.
………………………………………………………………………………………………………………..
6. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
( ) “Kitabımı iki gün sonra getirmek üzere alabilirsin.” cümlesi şart cümlesidir.
( ) “Saygılı olursan değer görürsün.” cümlesi sebep-sonuç bildirir.
( ) “Başarıya ulaşmak için çalışmak gerekir.” amaç-sonuç cümlesidir.
( ) “Annesini çok sevdiği için üzmek istemiyordu.” sebep-sonuç cümlesidir.
( ) “Hoşgörülü tavırlarından dolayı çevresinde sevilen biriydi.” amaç-sonuç cümlesidir.
7. Aşağıdaki cümlelerde anlam belirsizliğinden kaynaklanan anlatım bozukluklarını düzelterek cümlelerin doğrusunu yazınız.
Haklarını bildiğine inandım.
Bilge çocukları görünce bazı şeyler anlattı.
Kardeşinin haklarını bilmemesine üzüldüm.
Ne yaparsam yapayım anlattıklarını çocukları ile bütünleştiremiyorum.
ÖZGÜRLÜK
Eğer kuvvetim yetse benim
Rıhtıma koşarım yalnayak.
Halatlarını bütün gemilerin
Bıçağımla keserim.
Gemiler açılır salınarak,
Ben de artlarından bakarak
Gülerim,
Bütün kuvvetimle bağırarak,
Azat olun gemilerim, azat olun gemilerim!
Eğer kuvvetim yetse benim
Kentin bütün çocuklarını alırım evlerinden
Hepsine kiraz çiçeklerinden
Bir çift kanat takarım.
Çocuklar havalanır uçarak
Ben de artlarından bakarak
Gülerim,
Bütün kuvvetimle bağırarak
Azat olun bebeklerim, azat olun bebeklerim!
Sonra da kendi kendime
Artık işin kalmadı derim,
Çeker arabamı giderim.
Cahit KÜLEBİ
( 8, 9 ve 10.sorular yukarıdaki şiire göre cevaplanacaktır.)
8. Aşağıdaki sözcüklerin ve sözcük gruplarının anlamlarını metinden hareketle tahmin ediniz.
kuvveti yetmek:
rıhtım:
salınmak:
azat olmak:
kanat takmak:
9. Şair kuvveti yetse neler yapacağını söylüyor?
10.Şair, çocuklara neden kanat takmak istiyor olabilir?
Edebiyatsultani.com
CEVAPLAR:
1. Başkasının iyiliğini istemektir. Merhamet, adaletin kaynağıdır.
2. Adalet öğrenilir, merhamet doğuştan gelir.
3. Merhamet, acıyan ruhu yüceltir, insanın değerini artırır ve insanı insanlaştırır.
4.D
5. Herkes ondan nefret ediyor, yüzünü görmek istemiyor.
Cevap: -Herkes ondan nefret ediyor, hiç kimse yüzünü görmek istemiyor.
Misafirlikte pasta, börek, çay içilir.
Cevap: Misafirlikte pasta, börek yenir; çay içilir.
Ben babama güvenir ve severim.
Cevap: Ben babama güvenir ve onu severim.
Eve gelmiyor, ihmal ediyor.
Cevap: Eve gelmiyor, evi ihmal ediyor.
Suçlamaların yersiz ve doğru olmadığını söyle.
Cevap: Suçlamaların yersiz olduğunu ve doğru olmadığını söyle.
6. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
( D ) “Kitabımı iki gün sonra getirmek üzere alabilirsin.” cümlesi şart cümlesidir.
( Y ) “Saygılı olursan değer görürsün.” cümlesi sebep-sonuç bildirir.
( D ) “Başarıya ulaşmak için çalışmak gerekir.” amaç-sonuç cümlesidir.
( D ) “Annesini çok sevdiği için üzmek istemiyordu.” sebep-sonuç cümlesidir.
( Y ) “Hoşgörülü tavırlarından dolayı çevresinde sevilen biriydi.” amaç-sonuç cümlesidir.
7. Haklarını bildiğine inandım.
Cevap: Onun haklarını bildiğine inandım.
Bilge çocukları görünce bazı şeyler anlattı.
Cevap: Bilge, çocukları görünce bazı şeyler anlattı.
Kardeşinin haklarını bilmemesine üzüldüm.
Cevap: Kardeşinin kendi haklarını bilmemesine üzüldüm.
Ne yaparsam yapayım anlattıklarını çocukları ile bütünleştiremiyorum.
Cevap: Ne yaparsam yapayım senin anlattıklarını onun çocukları ile bütünleştiremiyorum.
8. kuvveti yetmek: Eldeki imkanlarla ancak altından kalkabilmek, üstesinden gelebilmek
rıhtım: deniz taşıtlarının indirme bindirme yapmaları, yük alıp vermeleri için yapılmış yer
salınmak: yürürken, uyumlu devinimlerle, hafifçe bir sağa bir sola eğilmek
azat olmak: salıverilmek
kanat takmak: Uçar gibi olmak.
9.Limandaki rıhtımdaki bütün gemilerin halatlarını kesip onları azat etmek ve de çocuklara kanat takarak onların uçmasını sağlamak ister.
10. Onların özgürce her yere uçmaları ve her yeri keşfetmelerini sağlamak için.
Edebiyatsultani.com
8.sinif-turkce-2.donem2_.yazili-sorulari-f-grubu indir.