Nesimi, Divan şiirini nazım şekilleriyle şiirler yazmış, tuyuğlarıyla ün kazanmıştır.
GAZEL 1
Gerçek hadîs imiş bu ki hûbun vefâsı yoh
Kim sevdi hûbı kim didi hûbun cefâsı yoh
Aşkun belâsı yoh diyüben aşka düşme kim
Kim âşık oldı kim didi aşkun belâsı yoh
Anun ki hacc-ı ekberi ey cân sen olmadun
Beytü’l-Harâma varmamış anun Safâsı yoh
Şeytândur ol ki sûretine kılmadı sücûd
Bir renc ü derde düşdi ki hergiz devâsı yoh
Ol cân ki senden özge taleb itmedi murâd
Hecründe yahmağun anı her dem revâsı yoh
Yâ Rab ne şem’imiş bu mehün yüzi kim anun
Nûrı katında şems-i duhânun ziyâsı yoh
Bîmâr-ı aşka cân verür ey cân lebün müdâm
Münkir sanur ki lâ’l-i lebünün şifâsı yoh
Gel gel berü ki savm u salâtun kazâsı var
Sensüz geçen sabâh u mesânun kazâsı yoh
Aynun hatâsuz ey büt-i Çin dökdi kanumı
Türk-i Hıtâdur aslına varur hatâsı yoh
Fânî cihâna bahma geçen ömri sevme kim
Ömrün zevâli var u cihânun bekaası yoh
Yârun gelür hemîşe cefâsı Nesîmîye
Sen sanma kim Nesîmîye yârun atâsı yoh
GAZEL 2
Bende sığar iki cihân ben bu cihâna sığmazam
Cevher-i lâmekân benim kevn ü mekâna sığmazam
Kevn ü mekândır âyetim zâta gider bidâyetim
Sen bu nişân ile beni bil ki nişâne sığmazam
Kimse gümân ü zann ile olmadı Hakk ile biliş
Hakkı bilen bilir ki ben zann ü gümâna sığmazam
Sûrete bak vü ma’nîyi sûret içinde tanı kim
Cism ile cân benim velî cism ile câna sığmazam
Hem sadefim hem inciyim haşr ü sırât
Bunca kumâş ü raht ile ben bu dükâna sığmazam
Genc-i nihân benim ben uş ayn-ı ayân benim ben uş
Gevher-i kân benim ben uş bahr ile kâna sığmazam
Arş ile ferş ü kâf ü nûn bende bulundu cümle çün
Kes sözünü uzatma kim şerh u beyâna sığmazam
Gerçi muhît-i a’zâmım adım âdem durur âdemim
Dâr ile kün fekân benim ben mu mekâna sığmazam
Cân ile hem cihân benim dehr ile hem zamân benim
Gör bu latifeyi ki ben dehr ü zamâna sığmazam
Encüm ile felek benim vahy ile melek benim
Çek dilini vü epsem ol ben bu lisâna sığmazam
Zerre benim güneş benim çâr ile penc ü şeş benim
Sûreti gör beyân ile çünkü beyâna sığmazam
Zât ileyim sıfât ile Kadr ileyim Berât ile
Gül-şekerim nebât ile piste-dehâna sığmazam
Şehd ile hem şeker hem şems benim kamer benim
Rûh-ı revân bağışlarım rûh-ı revâna sığmazam
Tîr benim kemân benim pîr benim civân benim
Devlet-i câvidan benim îne vü âna sığmazam
Yer ü gökü düzen benim geri dönüp bozan benim
Cümle yazı yazan benim ben bu dîvâna sığmazam
Nâra yanan şecer benim çarha çıkar hacer benim
Gör bu odun zebânesin ben bu zebâne sığmazam
Gerçi bugün Nesîmîyim Hâşîmîyim Kureyşîyim
Bundan uludur âyetim âyet ü şâna sığmazam
GAZEL 3
Her dil alem serveririz ya Muhammed ya Ali
Cümlenin hem mihterisiz ya Muhammed ya Ali
Hadi- i rahman çü sizsiz her dü alemde bu gün
Cümle nazır manzarısız ya Muhammed ya Ali
Du cihanın afitab u mab- tab u şems’ısız
Zulmetin hem enverisiz ya Muhammed ya Ali
Şanınızda geldi hem taba ve yasin hel eta
Ve’d- duhanun defterisiz ya Muhammed ya Ali
Ayet- i lev- lak ilen hem la- fetanın ma’nisi
Lahmike lahmi yerisiz ya Muhammed ya Ali
Emr- i ma’rufun beyanı sizden oldu aşkar
Nehy işlerden berisiz ya Muhammed ya Ali
Dürr- i şeb- var ile gevher nutkunuzdur bi- güman
La- mekanın cevherisiz ya Muhammed ya Ali
Ol zaman kim kıldınız cümcümeyi ihya eden
Padişah- ı Berberisiz ya Muhammed ya Ali
Hayberiler tek zeberdesti yine katl eyleyen
Öldüren hem Anterisiz ya Muhammed ya Ali
Tanlagı günde şefa’at hem yine sizden olur
Hem ResUl ü Haydarisız ya Muhammed ya Ali
Fatıma Zehra betül- i kurratü’l aynı resul
Bab- ı Şeberr ü Şübbersiz ya Muhammed ya Ali
Şah Zeynü’l- Abidindir ol imam- ı reh- nüma
Şah Bakır Ca’ferısiz ya Muhammed ya Ali
Musi- i Kazım imam ü hem Rıza vü hem Taki
Hem Ali- i Askerisiz ya Muhammed ya Ali
Mehdi- i sahib- zamandır Hadi- i rahman bu gün
Evvel ü hem ahırısız ya Muhammed ya Ali
Tanlağı günde şefa’at sizden umar has uam
Şah- ı yevmü’l- mahşerisiz ya Muhammed ya Ali
Ma’den – i sıdk u safa vü hem yine lutf u kerem
Hem sadefin cevherisiz ya Muhammad ya Ali
Bu fakir – i bi – neva sizden umar her dem deva
Lutf ile ihsan verisiz ya Muhammed ya Ali
Bu Nesimi pür – zebandır vasfınıyzda neylesin
Gece gündüz sözlerisiz ya Muhammed ya Ali
GAZEL 4
Cananı benim sevdiğimi can bilir ancak
Gönlüm dileğin dünyada canan bilir ancak
Bildim hem akl ile hem ilm ile hakkı
Söyle bildim onu ki kuran bilir ancak
Ibdal oluben beyliğin eden arifi gör ki
Bu saltanatın kadrini sultan bilir ancak
Kim aşk denizine dalıp gark olagörsün
Bu aşk denizinin bahrini umman bilir ancak
Ey saki getir devr-i ayağın tozu ile sun ki
Bu devr-ayağın devrini devran bilir ancak
Işret meclisine gelip giden meyler içilir
Pinhane çeker şöyle ki şeytan bilir ancak
Hiç kimse Nesimi sözünü fehm edebilmez
Bu kuş dilidir bunu süleyman bilir ancak
GAZEL 5
Ehl-i iman işlerini şol demde inkar ettiler
Çün Nesimî’yi Halep şehrinde berdar ettiler
Öyle kim cevr eyleyüp zulm ile hakkı bastılar
Ahsen-i takvimi gör kim nice inkar ettiler
Müftüler fetva verüben hakkı batıl ettiler
Küfr edüp imana gelmez,gelmeğe ar ettiler
Hak bana emreyeledi söyle deyüben söyledim
Sözlerimi destan edüp alemde destan ettiler
Bileyüben bıçakların çünkü canıma kıydılar
Sag iken ben aşkı gör nice bimar ettiler
Soydular çıkardılar tenimden çün derimi
Yas edüp gökde melekler cümlesi zar ettiler
Ey Nesimî vasıl oldun Hakk-ı Rahmana sen
Cennet-ül me’vayı buldun,yerin gürzar ettiler
GAZEL 6
Ey gönül el aynasına bakmanın faydası ne
Sermayeden zararın var satmanın faydası ne
Kendin kadrin bilmeyen ne bilir dostun kıymetin
Merkebin boynuna cevahir takmanın faydası ne
Çobana yazı gerek hem yayıla,hem gerneşe
Çobanı meclise imam etmenin faydası ne
Kargaya üleş gerek hem yiye hem çağıra
Karganın önüne şükker dökmenin faydası ne
Velhasılı Nesimi sen kendimi aleme faş eyleme
Köpeği hamama sokup yumanın faydası ne
GAZEL 7
Ey haste gönül, derdüne derman taleb eyle
Ger can diler isen yüri canan taleb eyle!
Çün Hızr, hayat- i ebedi ister isen gel,
Can tende iken, Çeşme- i Hayvan taleb eyle!
Ey bülbül- i kudsi, ne giriftar- i kafessen?
Sındur kafesi, taze gül- istan taleb eyle!
Div ile musahib olanın dini hatadur
Zinhar gel ey ademi insan taleb eyle!
Tahkik haberdür bu ki: “el- Cinsli maa- ‘l- cins”
İnsana eriş, suhbet- i irfan taleb eyle!
Ger talib isen bulmağa, matlubı dilersen,
Fermana boyun sun, ulu sultan taleb eyle!
Erkansuz olanlarla refik olma Nesimi,
Yol ehlini gözle, edeb, erkan taleb eyle!
GAZEL 8
Ey nazı çok dil- ber beni yandırma hicrin narına
Çün yanarım pervane tek şem’- i ruhun envarına
Hicrin şarabı acıdır müştaka içirme anı
Niçin ki yar ol ağuyu içirmez ey can yarına
Hüsnünden ey şems ü kamer afaka düştü fitneler
Kimdir yeten endişesi zülfü robun esrarına
Dünya vü ukbada bana maksud sensin yoksa ben
Ukbaya sensiz bakmazam hem dünyenin mikdarına
Vaslından oldum çün gani mülk ile mali n’eylerim
Ben künfekanı vermişim vasi- ı ruhun didarına
Saçar hayalin nakşını lü’lü’- i şeb- varı gözüm
Ey işleri dür- dane bak ol lü’lü’- i şeh- varına
Yüzün “ene’l- Hakk’ı beni zülfünde ber- dar eyledi
Mansur olandır asılan alemde aşkın darına
Tesbih ile seccade çün zerk ehlinin erkanıdır
Aşıklara zülfün yeter da’vet kılan zünnarına
Ger vasıl olmak yar ile istersen ey aşık bu gün
Gel ur Nesimi tek kafa kevn ü mekanın varına
GAZEL 9
Fazlına bel bağladım ya vahid-i ferd-i ahad
Cümlenin mabudu sensin daima hayy-i ebed
Okudum isminde ‘Bismillahirrahmanirrahim’
Ay sıfatındır sıfatın ‘kulhüvallahü ahad’
Evvel ahir ‘hüvel-hayyüllezi’ sin layemut
Zahür-ü batın ‘hüvel bakisin’ ‘allahüssamed’
‘Lem -yelid’ zatın, ‘velem-yuled’ sıfatın vasfıdır
‘Lem-yekün’ zat-ı sıfatın ‘lehü küfüfen ahad’
Ol zaman kim lütfile bir gevhere kıldın nazar
Zahir ol gevherden oldu cümle eşya la aded
Kaf ile nundan yarattın on sekizbim alemi
Kudretinden erbain günde tamam oldu ceset
Ey Nesimî daima gönlünde özge nesne yok
Hem dilinde ol fakırın daim eyler ya Ahmed
GAZEL 9
Gel benim fahr-i cihanım, kıblegahım Mustafa
Cihanın umudu sensin, Padişahım Mustafa
Halil in kuyuna vardım, hacılar bayram eder
Arafat ta kurban kestim işte canım Mustafa
Bak şu kelb rakibe ki, yarime neler demiş
Okunan Kur an hakkiçün, iftiradır Mustafa
Ben ölünce katiplere vasiyet etsem gerek
Yazdıram sinim taşına,intizarım Mustafa
Nesimî yem derde düştüm,derdimin dermanı yok
Derdimin dermanı sensin,ah u zarım Mustafa
