DESTAN DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI ETKİNLİKLERİ 1
1.Aşağıdaki cümlelerde bulunan boşlukları doldurunuz.
A. Destanların ortaya çıkmaya başladığın döneme . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . denir.
B. Doğal destanların birinci aşaması ………………………. evresini oluşturur.
C. Türk destanları ……………………………. ölçüsüyle oluşturulur.
Ç. Destanlar ………………… ve ……………………………. olmak üzere iki şekilde oluşur.
D. Kırgızların Manas destanı …………………………………… etkisi altında oluşan destanlarımızdandır.
E. Göç destanı ……………………………. ait bir destandır.
F. Mitoloji kelimesi Arapçadan dilimize de geçmiş olan …………………….. sözü ile karşılanır.
G. Makedonyalı İskender’le ilgisi ilgisi olan Türk destanı …………………………… destanıdır.
H. Mahabarata ……………………., İlyada ……………………….. Şinto ……………………… ulusuna aittir.
I. Mitler ……………… döneminde ortaya çıkmıştır.
İ. Hun Türklerine ait destanlar ………………. ve …………………………… dır.
J. ……………….. destanında Göktürklerin çevresi aşılmaz dağlarla çevrili, bir tek hayvanın girebileceği bir girişe sahip olan bir yere sığınmaları, burada dağı eriterek çıkıp düşmanlarından öçlerini almaları anlatılır.
K. Saka Türklerine ait ………. Destanında hükümdar ülkesini ve insanlarını Büyük İskender’den korumak için verdiği mücadeleyi anlatır.
L. Destanlar ……………. olarak sonraki nesillere aktarılır.
2.Aşağıda numaralı ifadelerle harfli ifadeleri eşleştiriniz.
| Sözlü dönemde ortaya çıkan ürün | 1 | A | Mitolojik unsurlar |
| Türk destanlarında kullanılan nazım biçimi ve ölçü | 2 | B | Destan |
| Ergenekondan çıkışı simgeleyen ve günümüzde yaşatılan tören | 3 | C | Yapma destan örneği |
| Işık, at, ok, yay gibi kavramlar | 4 | D | Dörtlük-hece |
| Destani olayın kuşaktan kuşağa aktarılma safhası | 5 | E | Yayma aşaması |
| Ulusun; edebiyat ve sanatsal faaliyetlerini zenginleştiren destani unsur | 6 | F | Demir dövme |
| Bozkurt ve Ergenekon destanlarına sahip ulus | 7 | G | Göktürkler |
| İslami dönemde oluşan Türk destanlarından biridir. | 8 | H | Rus-Sümer |
| Igor ve Gılgamış destanlarının oluştuğu milletler | 9 | İ | Türk destanlarındaki mitolojik unsurlar |
| Kurtarılmış Kudüs, İlahi Komedya | 10 | J | Satuk Buğra Han |
3. Aşağıdaki cümlelerdeki ifadeler doğru ise cümlenin başına “D,” yanlışsa “Y” yazınız.
( ) Destanlar yazının icat edilmediği zamanlarda oluşmaya başlamıştır.
( ) Destanlar ulusal birliği sağlamadan etkilidir.
( ) Türk destanlarında hece aruz kullanılmıştır.
( ) Kurtarılmış Kudüs İtalyan yazar, Dante’ye ait yapay bir destandır.
( ) Cengiz Han yapma, Atilla doğal destanlarımızdandır.
( ) Destanlarda olağanüstü olay ve yaratıklara rastlamak mümkündür.
( ) Halk edebiyatı şairleri de destan nazım biçimini kullanarak şiirler yazmışlardır.
( ) Destanlarda ulusa ait özellikler vardır.
( ) Mitolojik unsurlar, üstün güçlere, açıklanamayan olaylara bağlıdır.
( ) Alp Er Tunga ve Şu destanları Uygurların destanıdır.
( ) Destanlarda diğer olay çevresinde gelişen metinlerde olduğu gibi kişiler, zaman, olay söz konusudur.
( ) Destanların anlatımında diğer olay çevresinde gelişen metinlerden farklı olarak sadece kahraman anlatıcı vardır.
( ) Destanlardaki tarihsel olaylar yardımıyla destanın zamanı, yeri tahmin edilebilir.
( ) Destanlar kahramanca bir yaşayışın, topluma mal edilmiş bir mücadelenin şekillenmesi olan uzun mensur eserlerdir.
( ) Destanlarda amaç, olayların ve kahramanların en iyi şekliyle anlatılması değil, onların milletin vicdanında bıraktığı iz, yani toplumun onlara duyduğu sevgi, saygı veya nefrettir.
( ) Destanların bir kısmı olağanüstü ve mitolojik, bir kısmı da tarihi olaylara dayanır. Fakat söz konusu tarihi olaylar bir tarihi gerçeğin tekrarından ziyade onun olağanüstü unsurlarla süslenmiş şeklidir.
( ) Türk destanlarındaki “yada taşı”, milli birlik ve bütünlüğü, halkın mutluluğunu ve devletin idealini temsil etmiştir.
( ) Manas Destanı, İslamiyet öncesi ortaya çıkan Türk destanlarından biridir.
4.*Alp Er Tunga Destanı * Göç Destanı *Bozkurt Destanı *Edige Destanı
Yukarıdaki destanları oluşum sırasına göre aşağıya sıralayınız.
I. II. III. IV.
5. Doğal destanlarla yapan destanların dört ortak özelliğini yazınız.
