EKPSS ÖN LİSANS TÜRKÇE DENEME SINAVI 17

1.“Anlam genişlemesi yoluyla somut anlamalı bir ad, bir de soyut anlam kazanabilir. Örneğin somut anlamıyla “üzerinde doktorun hastası için gerekli gördüğü ilaçlarla, bunların kullanılış biçimleri yazılı olan kağıt demek olan “reçete” kelimesi “yol, yöntem, çare” anlamına gelerek soyut bir anlam da kazanmıştır.
Böyle bir anlam değişmesini örneklendiren kelime, aşağıdakilerin hangisinde kullanılmıştır?
A) Bu ozanımızın ilk şiirlerinde yaşadığı çevrenin etkileri görülür.
B) Eleştirmenler bir eseri yalnızca sanat bakımından değerlendirmelidir.
C) Başarılı sanatçıların yapıtları, her devirde kendini okutur.
D) Yazar bu eserleriyle daha sonra gelen gençler için bir ışık yakmıştır.
E) Bu eserde anlatılanlar, okurun ilgisini çekecek niteliklerden yoksun.

2. Eski yazıt avcısı bir bilim adamı Likya’da bulabildiği, yitip gitmeye mahkum yazıtları derleyip yayımladı. Ünlü bilim adamı bu yapıtıyla tarihin karanlıkta kalmış noktalarına ışık tutmaya çalışıyor.
Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tarihteki acı dolu olayları değerlendirmek
B) Geçmişteki kötü olaylardan ders çıkarmak
C) Yazının gelişimi hakkında bilgi vermek
D) Geçmişteki olaylara yeni bir gözle bakmak
E) Geçmişin gizemli yönlerini aydınlatmak

3. (I) Göl kenarındaki çınarın altında oturuyorum. (II) Irmak, sıcağa hiç aldırış etmeden olabildiğince yavaş akıyor. (III) Belki de yorgun olduğu için yapıyor bunu. (IV) Kilometrelerce uzaklıktan koşa koşa geldiğini, ama artık gücünün kalmadığını anlatmak istiyor sanki. (V) Denize kavuşmanın kendini heyecanlandırmadığını, ıssız dağlarda, karanlık ormanlarda akmaktan mutlu olduğunu söylemek istiyor anlaşılan.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazarın duygularına yer verilmemiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

4.(I) Uzun dizelerden oluşan şiirlerinde, okunuşu kolaylaştıran, sözcükler aracılığıyla müzikaliteyi sağlayan bir şairdir o. (II) Dize içinde özenle seçtiği yakın veya eş sesli sözcüklerle başarılı bir ses düzeni kurar. (III) Hiç kuşku yok ki bu sözcükler onun anlatımında hiç sırıtmaz. (IV) Öte yandan düzyazıya yaklaşan bir anlatım geliştirir şiirlerinde. (V) Kitaba adını veren ilk şiirse onun şiirinin teması için güzel bir örnektir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi, şairin üslubuyla ilgili bir yargı içermemektedir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

5. (I) Bu ozanımızın şiirinin bu yeni döneminde, ilk bakışta göze çarpan özelliği, bir biçim değişikliğidir. (II) Genelde uzun dizeler egemen olmuştur artık şiirine. (III) Kimi uzun dizeler, bölünerek aşağı kaydırılmıştır. (IV) Uzun dizeler arasında bir ya da iki sözcüklü dizelere de rastlayabilirsiniz. (V) Dizelerin boyları uzarken sayıları da iyiden iyiye azalmıştır. (VI) Bu dize yapılanması, söylemdeki doğallığı, rahatlığı sağlamak için başvurduğu bir yöntemdir onun.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde şairin şiirlerindeki biçim değişikliğinin gerekçesi açıklanmıştır?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

6. Eleştirinin genç sanatçıların yaratıcılığını engellediği, onların yeni eserler vermesini geciktirdiğini söylüyorlar. Eleştiri olmadan bir genç sanatçı kendini geliştirebilir mi? Hiç sanmıyorum. Onu daha iyi eserler vermeye, yanlışlarını düzeltmeye, yaratıcılığının gizlerini ortaya çıkarmaya yönelten güç bizzat eleştirinin kendisidir. O halde eleştiri genç sanatçıların ileri gitmesi için onların önünde bir engel değil, tam aksine itici bir güçtür. Eleştiri olmadan onların nitelikli eserler vermesi neredeyse olanaksızdır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Tartışma
B) Tanımlama
C) Benzetme
D) Açıklama
E) Betimleme

7. (I) Türkçenin yapısından gelen özellikleri, bilim dili hâline gelmesine çok uygundur: (II) En başta Türkçe ekler ve kökler bakımından çok zengindir. (III) Bu zenginliğin yanında Türkçe, sözcük türetme ve birleştirme açısından çok işlektir. (IV) Anlam genişlemesi yoluyla sözcüklere türlü kavramlar yüklenebilmesi de Türkçenin bir başka avantajıdır. (V) Bilim dilini, bilimden ayrı düşünmek mümkün değildir. (VI) Çünkü bilim dili, her çağda, o toplumdaki bilimsel gelişmelerden etkilenmiştir. (VII) Çağımızda da bilim dili, bilim alanındaki ilerlemelerle paralellik göstermektedir.
Yukarıdaki parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar?
A) III. B) IV. C) V. D) VI. E) VII.

8. (I) Türkiye’nin yaz aylarında en sıcak kenti Güneydoğu Anadolu Bölgesi’inde yer alan Urfa’dır. (II) Urfa’dan hemen sonra yine bu bölgedeki bir başka kent olan Diyarbakır gelir. (III) Bu iki kentte de yazları kavurucu sıcaklar yaşanır. (IV) Bu kentlerin denize kıyısı yoktur. (V) Öyle ki sıcaklığın elli dereceye çıktığı günleri görmek mümkündür bu kentlerde.
Yukarıdaki paragrafta düşüncenin akışını bozan cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

9. (I) 1928’de Yedi Meşale adlı bir kitapta yedi şair bir araya geldiler. (II) Bunlar, Beş Hececilerin yapıtlarını geliştirerek, şiirimizin önünü açmak istediler. (III) Beş Hececilerin şiirini aşan, ufuk açıcı şiirler yazamadılar çünkü. (IV) Yine de bunların içinde Ziya Osman Saba’nın yeri ayrıdır. (V) O, ölünceye kadar şiir yazmayı sürdürmüştür. (VI) Bu bakımdan Ziya Osman Saba, onlar içinde şiire en sadık şair olarak edebiyat tarihimizdeki yerini edinmiştir.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra ” Ne var ki bu şairler, edebiyatımızda iz bırakıcı bir etki uyandıramadılar.” cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

10. I. İşe gitmek için diğer günlerin aksine bu sabah evden erken çıktım.
II. Böylece bana yirmi dakikalık bir zamanı değerlendirme imkanı doğdu.
III. Doğrusu evden erken çıkmakla çok iyi etmişim.
IV. Bu yirmi dakikalık sürede sıcacık bir simit eşliğinde sabah çayımı içtiğim gibi günlük gazetelere bir göz atma fırsatım da oldu.
V. Çünkü diğer günlerde yarım saatte gittiğim iş yerime on dakikada ulaştım.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden bir paragraf oluşturulmak istense doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?
A) I-III-II-IV-V
B) II-I-III-V-IV
C) I-III-V-II-IV
D) I-V-IV-II-III
E) I-II-III-IV-V

11. Bir çocuk kitabının her yönüyle toplam bir kaliteye ulaşması gerekir. İçerikte doyuruculuk, anlatımda akıcılık ve zenginlik şarttır. Üstelik yazılan kitabın ille de bir masal veya öykü olması gerekmez. Hangi türde olursa olsun bir çocuk kitabının, güzel ve akıcı bir üslupla yazılmış olması çok önemlidir. Çünkü kitapta anlatılan konuların, çocuklar için ilgi çekici olması, bellekleri diri tutması ancak bu yolla sağlanır. Zaten, …
Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülebilir?
A) dil yanlışlarının düzeltilmesi çok uzun zaman alır
B) edebiyat dışındaki kitapların çocuklar edebi eser gibi okur
C) çocuklara şiir, roman gibi türleri okutmakta çok zorlanırız
D) çocuklar okuduklarının kendileri için yararlı olduğunu fark edemez
E) kötü bir dille bir konuyu güzel bir şekilde anlatmak da olanaksızdır

12. Sanat insanın herhangi bir insan olmaktan kurtulmasını, birey olmasını sağlar. Kişinin, toplumun edilgen bir birim olmaktan kurtulmasının yolunu açar. Toplumda tartışmanın, karşı çıkışın, insanın ifade alanını genişletebilmesinin önündeki engelleri bir bir kaldırır. Sanat, boş sofraları doldurmayabilir, ama boş sofralara karşı hep itirazı olmuştur onun. Sanat, bireye erdemlik kazandırır ve onu bir üst sınıf insanı yapar. İnsanın kendisine, yaşadığı topluma dair en azından bir işaretini şekillendirebilmesine katkıda bulunur, her anlamda daha yaratıcı olabilmesinin yolunu açar.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçaya başlık olmaya en uygundur?
A) Sanat Sevgisi
B) Sanat ve Bilim
C) Sanat ve Gelişme
D) Sanat ve Toplum
E) Sanatın İşlevi

13. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem belirtme hem niteleme sıfatı alan bir isim kullanılmıştır?
A) Senin için renklenirdi, biçimlenirdi, kokardı.
B) Ebedi, masum çocuklar zamanın solmayan çiçekleri
C) Toprağa gizlenen tohum ondan gizlenen renk, şekil, koku
D) Uykun bir tepeden seyredilen uçsuz bir vadiydi.
E) Nasıl unuturum, nasıl unuturum, hiç unutmadım.

14. Yaşlılıkda (I) spor (II) yapmanın sizi psikolojik (III) ve fizyolojik (IV) olarak rahatlattığını (V) göreceksiniz.
Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

15. Bu evde lağım kokusu var, demişti.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül, yukarıdaki cümledeki göreviyle kullanılmıştır?
A) Eltisi açık fikirli, cesur bir kadındı.
B) Bir gece, onu seyrederken kendini tutamayarak ağlamıştı.
C) Hasan Bey, birkaç kere yutkundu, dudaklarını ısırdı.
D) Meliha; anasını, kardeşlerini sordu.
E) Bir buçuk sene uzun bir zaman değil, diyordu.