İlköğrenimini Lofça’da yapmış, 1839’da İstanbul’a gelerek medrese eğitimi almıştır. Medrese eğitimini sürdürürken tarih, coğrafya, astronomi, matematik gibi alanlardan da ders almıştır. Bu arada Fransızca’yı da öğrenmiştir.
1844’te Arnavutluk’taki Premedi şehrine kadı olarak atanmıştır. 1845’te İstanbul’da müderrislik yapmış, 1846’da Sadrazam Mustafa Reşid Paşa’nın yanında görev almıştır. Hayatının sonuna kadar da hukuk danışmanlığı görevini sürdürmüştür. 1849’da Bükreş’te bulunan Fuad Efendi’nin –daha sonra paşa olmuştur- yanında gönderilmiştir. 1850’de Meclis-i Maarif üyesi olmuş, Darülmuallimin müdürlüğüne atanmıştır. 1851’de Encümen-i Daniş üyeliğine getirilmiş ve bu kurul tarafından Osmanlı Devleti’nin 1774’ten sonraki tarihini yazmakla görevlendirilmiştir.
Farsça da bilen Ahmet Cevdet Paşa döneminin önemli hukukçusudur. Kadılık, Divan-ı Ahkam-ı Adliye reisliği de yapmıştır.
Osmanlı Tarihi adlı 12 ciltlik eser yazmıştır. Bu eser Tarih-i Cevdet diye de bilinir.
Bu eserde, Osmanlı Devleti’nin 1774-1825 yılları arasındaki tarihini anlatır.
Mecellenin hazırlanmasında büyük katkıları olmuştur.
Osmanlı’da ilk adalet bakanıdır. Beş defa adalet bakanlığı, üç kez eğitim, iki kez evkaf, bir kez içişleri (dahiliye) bakanlıklarında bulunmuştur.
Kısas-ı Enbiya en önemli eserlerindendir. Günümüzde Peygamberler Tarihi adıyla çeşitli yayınevleri tarafından basılmıştır.