AYDIN-ANTALYA ARASI
Öncekilerden daha uzun bir otomobil yolculuğuna çıkmak üzereydik. Gökbel macerasından sonra erkeklerin beceriksizliğine inanarak, işleri kendim yürütmeye karar verdim. Aydın istasyon meydanında temiz kılıklı, aydın yüzlü bir şoförle anlaştım: Bizi Antalya’ya kadar götürecekti, kilometre başına bir lira ödemek şartıyla yolda istediğimiz yerlere uğrayabilecektik.
Aydın’dan ertesi sabah 7:30’da çıktık. Şoför Hilmi bir arkadaşını yanına yardımcı olarak almıştı. Otomobili geniş ve rahattı. M. Fellot o gün iki harabe görebileceğine seviniyordu: Nysa (Sultanhisar) ve Aphrodisias (Geyre). Sultanhisar bir yamaç üstüne kurulmuş dağınık bir köydür. Buralarda hiçbir zaman kazı yapılmamış, insan, çalılıklar arasında saçları yılanlarla örülmüş bir Gorgon başı ya da göz alabildiğine uzanan bir stadyumda sapsarı başakların dalgalandığını görünce, arkeolog kazmasının bu topraklara dokunmamasını dileyecek oluyor.
Bekçiyi bulmak için bir patikadan yukarıya tırmandık. Hava çok sıcaktı ve terliyorduk. Ama değdi doğrusu! Kendi deyimiyle “harabiye bekçisi” Hasan Oflas eşine az rastlanan bir tipti. Sultanhisar’dan başka harabe görmemiş, burasının dünyada bulunan harabelerin en güzeli, en değerlisi olduğuna inanıyordu. Bir zamanlar bilmem hangi tarih öğretmeninin Nysa üzerine yazdığı yazıyı ezbere anlatmakla kalmıyor, cebinde durmaktan buruş buruş olmuş kâğıdını her fırsatta çıkarıp gösteriyordu. Burada bir sütun, şurada bir tünel var, diye bizi ne kayalar tırmandırmadı ne deliklere sokmadı! Harabe bekçilerinin Müzeler Müdürlüğü’nden ne aylık aldıklarını bilmiyorum. Altmış-yetmiş lira olsa gerek, herhalde Hasan Oflas bu parayı fazlasıyla hak etmektedir. Ödevine bağlılığı dokundu bize.
Ünlü bir Aphrodite tapınağının bulunduğu Geyre’ye gitmek daha uzun sürdü. Aydın yolundan sağa sapılıp, Karacasu kazasına kadar kırk kilometrelik bir orman yolundan gidiliyor oraya. Otomobilimizin saatte seksen-yüz kilometre yapabildiği Aydın-Denizli şosesini çok beğenmiştik. Karacasu’ya giden yolun düzgünlüğüne büsbütün şaşırdık. Ege’de yol meselesi artık kalmadı denebilir.
Azra ERHAT Mavi Anadolu
SORULAR
1. Aşağıdaki soruları yukarıdaki metinden hareketle cevaplandırınız. (20 Puan)
A.Metnin türü nedir? (5 P) ………………………………………………………
B. “Bu dokumadan etekler yapsa Alanya kadınları ve bunlar yerli dokuma olarak yayılsa, Avrupa parmağını ısırır vallahi.” cümlesindeki altı çizili sözle ne anlatılmak istenmiştir? (5 P)
C. Yazarın metinde belirtilen bölgeleri anlatmasının amacı nedir? (6 P)
D. Metinde Antalya anlatılırken hangi anlatım biçimleri kullanılıyor? (2+2 P)
2.Yukarıdaki metinden de hareketle gezi yazısı türünün özeliklerinden dördünü yazınız. (3+3+2+2 P= 10 Puan)
3. Cumhuriyet Dönemi romanında Kurtuluş Savaşı’nı konu eden romanlardan ikisini ve yazarlarını yazınız. (3+3+2+2 P= 10 Puan)
Romanın adı Yazarı
1. …………………………………………………… …………………………
2 …………………………… ………………………
4. Cumhuriyet Dönemi romanında oluşan ve gelişen farklı anlayış ve akımlarından dördünü yazınız. (3+3+2+2 P= 10 Puan)
5. Aşağıda verilen eserler ve yazarlarını, uygun olan harfleri eserlerin başındaki boşluğa yazarak eşleştiriniz. (5*2 P= 10 Puan)
Yazarlar Eserler
( ) 1. Yaşar Kemal A. Denizaşırı
( ) 2. Peyami Safa B. İnce Memed
( ) 3. Falih Rıfkı Atay C. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
( ) 4. Haldun Taner D. Canım Anadolu
( ) 5. Bedri Rahmi Eyüboğlu E. Düşsem Yollara Yollara
6. “İstanbul Üniversitesinden mezun oldu. Öğretmenlik, Milli Eğitim müfettişliği ve milletvekilliği yaptı. Yazarlığa Eski Ahbap (uzun hikâye) eseriyle başladı. Tiyatro, eleştiri ve araştırmaları yayımlanırken bir yandan da hikâyeler yazdı. Çalıkuşu romanıyla geniş bir ün kazandı. Yazarın hemen bütün romanlarında dekor olarak taşra kasaba ve şehirleri; çevre, tip, çeşitli mesele ve görüşleriyle Anadolu atmosferi görülür. Romanlarında hissî ve sosyal konuları işleyen yazar, küçük hikâyelerinde bunların yanına mizahı da ekledi. Gizli El, Çalıkuşu, Damga, Dudaktan Kalbe, Acımak, Yaprak Dökümü (roman); Tanrı Misafiri, Olağan İşler (hikâye); Anadolu Notları (gezi yazısı); Balıkesir Muhasebecisi, Tanrıdağı Ziyafeti (tiyatro) eserlerinden bazılarıdır”.
Yukarıda bahsedilen yazar kimdir? (5 Puan)
* ………………………………………………………
“21 Mart 1923’te Yozgat’ta doğdu. Liseyi Yozgat’ta bitirdi. Yokluk yüzünden üniversiteye gidemedi. Dört sömestr Türkoloji öğrenimi yaptı. İstanbul’da on beş günde bir çıkardığı gazeteyi, matbaa kurarak Yozgat’ta yayımlamaya devam etti. 1970’te Yılkı Atı romanıyla ismini duyurdu. Yılkı Atı romanıyla TRT Roman Başarı Ödülü’nü, Çelo romanıyla TDK Ödülü’nü, Can Şenliği romanıyla Madaralı Roman Ödülü’nü kazandı. Edebî yaşamını gazetecilikle birlikte yürüttü. Yılkı Atı, Çelo, Can Şenliği, Dik Bayır, Tarlabaşı Salkım Saçak, El Eli Yur El de Yüzü (roman); Yorganımı Sıkı Sar (öykü); Gönül Sandalı, Neco’ya Mektuplar, Esinti, Boşluğa Takılan Ses (şiir) eserlerinden bazılarıdır.”
Yukarıda bahsedilen yazar kimdir? (5 Puan)
* ………………………………………………………
7. Aşağıda ayraçlarla belirtilen yerlere uygun noktalama işaretlerini yazınız. (5*2 P= 10 Puan)
Çağımız insanının yeni bir sıfatı oldu ( ) tüketici ( ) Makineleşmenin ( ) ham maddenin çoğalması üretimi ( ) ulaşım ağının ( ) iletişim kanallarının genişlemesi ise tüketimi arttırmıştır.
8.Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarını düzelterek altlarına yeniden yazınız. (4*5 P= 20 Puan)
Uçağın kalkış saatine geç kaldığı için etekleri zil çalıyordu.
Balık tutmayı ağabeyimden çok seviyorum.
Televizyon programına katılan sanatçı, gelecekle ilgili anılarını anlattı.
Bu yazıyı değil okumak, anlamak bile çok zor.
CEVAPLAR:
1. (20 Puan)
A. gezi yazısı (5 P)
B. Büyük şaşkınlık duymak, şaşırmak (5 P)
C. Bilgi vermek, tanıtmak (6 P)
D. Öyküleme, betimleme, açıklama (2+2 P)
2. Gezilip görülen yerleri, oradaki insanların yaşantılarını, geleneklerini, özelliklerini anlatan düzyazı türüne gezi yazısı denir. Yazar; yurt içi veya yurt dışında gördüğü yerleri samimi, aydınlatıcı, öğretici ve etkileyici bir dille okura anlatır.
Amaç gezilen yerleri bütün yönleriyle okura tanıtmaktır. (3+3+2+2 P= 10 Puan)
Yazar, bu yerleri okurun gözünde canlandırmak için betimleyici anlatımdan sıklıkla yararlanır.
Öyküleyici ve açıklayıcı anlatım biçimini de kullanır.
Karşılaştırma, örnekleme, sayısal verilerden yararlanma gibi düşünceyi geliştirme yolları da bu yazı türünde kullanılabilir.
3. Halide Edip Adıvar’ın Ateşten Gömlek; (3+3+2+2 P= 10 Puan)
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Yaban, Sodom ve Gomore, Ankara;
Mithat Cemal Kuntay’ın Üç İstanbul
4. Milli Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren eserler, (3+3+2+2 P= 10 Puan)
Toplumcu gerçekçi eserler,
Bireyin iç dünyasını esas alan eserler
Modernizmi esas alan eserler
5. Yazarlar Eserler (5*2 P= 10 Puan)
( B ) 1. Yaşar Kemal A. Denizaşırı
( C ) 2. Peyami Safa B. İnce Memed
( A ) 3. Falih Rıfkı Atay C. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
( E ) 4. Haldun Taner D. Canım Anadolu
( D ) 5. Bedri Rahmi Eyüboğlu E. Düşsem Yollara Yollara
6. Reşat Nuri Güntekin (5 Puan)
Abbas Sayar (5 Puan)
7. Çağımız insanının yeni bir sıfatı oldu ( 🙂 tüketici ( . ) Makineleşmenin ( , ) ham maddenin çoğalması üretimi ( ; ) ulaşım ağının ( , ) iletişim kanallarının genişlemesi ise tüketimi arttırmıştır. (5*2 P= 10 Puan)
8. Uçağın kalkış saatine geç kaldığı için etekleri tutuşuyordu.
Balık tutmayı ağabeyimin sevdiğinden çok seviyorum. (4*5 P= 20 Puan)
Televizyon programına katılan sanatçı, gelecekle ilgili hayallerini anlattı.
Bu yazıyı değil anlamak, okumak bile çok zor.
NOT DAĞILIMI: 1. ve 8. soruların tam ve doğru cevapları 20’şer puan; diğer sorularının her birinin tam ve doğru cevapları 10’ar puandır.
SÜRE: 40 dakika.
mesem 11.sinif turk dili ve edebiyati 2.donem 1.yazili sorulari a grubu İNDİR.
