1.a.Aşağıda Orhan Veli Kanık’a ait şiirler verilmiştir. Bu şiirlerden hareketle Orhan Veli Kanık’la ilgili hangi bilgilere ulaşılabilir? Yazınız. (6)
| Malda mülkte gözüm yoktur. Vallahi yoktur. Oktay Rifat’la Melih Cevdet’tir En yakın arkadaşlarım.(…) | İstanbul’da Boğaziçi’nde, Bir fakir Orhan Veli’yim; Veli’nin oğluyum, Tarifsiz kederler içinde.Urumelihisarı’na oturmuşum; Oturmuş da, bir türkü tutturmuşum: “İstanbul’un mermer taşları; Başıma da konuyor, konuyor aman, martı kuşları;
| İstanbul’dan ayva da gelir, nar gelir, Döndüm baktım, bir edalı yâr gelir, Gelir desen dar gelir; Gün aşırı alacaklılar gelir. Anam anam, Dayanamam, Bu iş bana zor gelir.( |
b. Bu şiirler hakkında eleştiri yazısı yazacak olsaydınız hangi eleştiri kuramı esas alarak yazardınız?(3)Niçin?(3)
2. Hikâye, yalnızca bir çocuğun sınava hazırlanma sürecini değil, yoksulluğun ve çaresizliğin insan ruhunda açtığı yaraları da yansıtır.Kişiler açısından bakıldığında, hikâyenin merkezinde adı verilmeyen küçük bir kız çocuğu ile annesi yer alır. Kız çocuğu, hem yaşının getirdiği masumiyeti hem de yoksulluğun ve yalnızlığın biçimlendirdiği bir olgunluğu taşır. Annesi ise tüm yaşamını çocukları için feda etmiş, sessiz, kırılgan ama güçlü bir figürdür. Hikâyede baba figürü yalnızca bir yoklukla anılır; erkeksiz bir ev, kadın emeğiyle ayakta durmaya çalışan bir hayat vardır. Zaman unsuru, geçmiş ile şimdiki zaman arasında geçişlerle işlenmiştir. Anlatı, sınav günü ve sonrasında yaşanan olayları merkez alırken, karakterin geçmişe yönelik hatırlamaları ve annesiyle olan önceki deneyimleriyle derinleşir.Füruzan’ın “Parasız Yatılı” adlı hikâyesinde olayları aktaran anlatıcı, üçüncü kişidir. Anlatıcı, anlatının merkezindeki kız çocuğunun iç dünyasına odaklanır; düşüncelerini, duygularını, çevresine verdiği tepkileri yakından verir, ancak bunu karakterin ağzından değil, dışarıdan bir gözlemci olarak yapar.Diyalogların yer yer devreye girmesi ise anlatının canlılığını ve gerçekçiliğini destekler.
Füruzan’ın “Parasız Yatılı” hikayesi hakkında yapılan yukarıdaki eleştiri, hangi eleştiri kuramına göre yapılmıştır?(3)Nedenini bir cümleyle yazınız.(3)
3.“Okulun öğrenci giriş kapısıydı bu.İçerden uğultular geliyordu.Yağmur taş duvarların arasından çıkan aykırı yeşillikleri parlatmıştı.
– Bizden de erken gelenler olmuş. Geç meç kalmış olmayalım?
Hademe giyimli bir kadın onlara doğru yürüdü, taşlı yoldan. Bezgin, alışık bakışlarıyla anne, kızın üstünden dışarıda bir şeye bakıyordu.Anne, saygılı sordu:
—Geciktik mi acaba? Çocukların çoğu gelmiş.
Hademe kadın ilgisiz,
—Parasız yatılı imtihanlarının çocukları hep erken gelir. Hiç gecikmezler.”
a.Yukarıdaki metnin türünü yazınız.(3)
b.Yukarıdaki iki metnin benzerliklerinden dört madde yazınız.( 12)
“Sağa döndüm, azıcık gitmeden üç beş basamak
Merdiven geldi ki zorcaydı biraz tırmanmak!
Sola döndüm, odanın eski şayak perdesini,
Aralarken kulağım duydu fakîrin sesini:
– Nerde kaldın? Beni hiç yoklamadın evlâdım!
Haklısın bende kabâhat ki haber yollamadım.
Bilirim çoktur işin; sonra bizim yol pek uzun…
Hele dinlen azıcık, anlaşılan yorgunsun.
Bereket versin ateş koydu demin komşu kadın…
Üşüyorsan eşiver mangalı, eş eş de ısın.
Odanın loşluğu kasvet veriyor pek, baktım.
Şu fener yansa, deyip bir kutu kibrit çaktım.” (Seyfi Baba)
c.Yukarıdaki metnin türünü yazınız. (3)
d.Metnin yazarını yazınız. (3)
e.Yukarıdaki iki metnin farklılıklarından iki madde yazınız.(6)
4.a. “Şiirde onu aramak boşunadır. Şiirde onu aramak, bir güvercini eti için öldürmeye benzer. Hiç et parçası, o güvercinin güzel sesinin yerini tutar mı?”sözünde geçen “onu” neyi ifade etmektedir? Yazınız.(2)
b. Yukarıdaki cümleyi en az iki cümleyle açıklayınız.(4)
5.Kamuran’ın gözlerinde on sene evvelki bir akşamın hayali uyanıyordu. Kozyatağı’ndaki köşkün dış kapısı önünde yine böyle omuzlarına kendi küçük lacivert paltosunu koyan kısa etekli, siyah önlüklü, mini mini mektep kızını, onun mor mürekkep lekeli küçük parmaklarını gördü, büyük bir adam gibi: ‘Artık seni muhafaza etmek benim vazifem!’ diyen sesini işitti.
a.Yukarıdaki metinde kullanılan anlatıcı bakış açısını yazınız.(2)
b.Yukarıdaki metinde kullanılan anlatım tekniğini yazınız. (3)
c. Altı çizili ifadede kullanılan anlatım biçimini (anlatım türü 2) yazınız.
6. “Necmiye neyse ne… İşin nihayetinde o, annesinin dizi dibinde büyümüş yumuşacık, sıcacık bir külkedisiydi. Zaten kız kısmının da böyle olması lazım geldiğini içimden tasdik etmez değildim. Fakat o yirmi yaşına yaklaşan ve sivri uçlu incecik durakları üstünde incecik bıyıkları çıkmaya başlayan koskacaman Kamuran’a ne oluyordu? Kız ayağı gibi küçücük ayaklarında beyaz deri iskarpinleri, ipek çorapları, yürürken ince bir dal gibi sallanıyor gibi narin vücudu, ipek kumaş gömleğinin yakasından çıka beyaz boynu ile bu çocuğa son derece içerlerdim.”
a.Yukarıdaki metinde kullanılan anlatıcıbakış açısını yazınız. (2)
b.Yukarıdaki metinde kullanılan anlatım tekniğini yazınız. (3)
7. Sütünden tatlı mıdır anne sanki bu hayat?
Bana sorsana anne yaşamak bir hüner mi?
El aç yalvar gündüze geceye boyun uzat
Bu uğurda bir ömür çürütmeye değer mi?
Karnında yaşıyordum kafiydi saadetim
Anne istemiyordum ne tacı ne sarayı
Anne karnında fazla yaramazlık mı ettim?
Anne sana kim dedi yavrunu doğurmayı?
Yukarıdaki şiirin nazım birimi, ölçüsünü, sadece birinci dörtlüğün kafiye örgüsü, birinci dörtlüğün kafiye ve redifini bulunuz.
Şiirin nazım birimi(2):
Birinci dörtlüğün kafiye örgüsü (2):
Şiirin ölçüsü(2):
Birinci dörtlüğün kafiye ve redifi(6):
8. 1880 – 1900’lü yılların Rusya’sında feodal düzene dayalı rejim yıkılmış ve henüz yeni bir rejim kurulmamıştır. Sanayileşmenin başladığı, toprak köleliğinin kaldırıldığı, paranın önemli olduğu, değer yargılarının değiştiği o dönem, topraklarını işlemeyi beceremeyen aristokrat (soylu) sınıfının fakirleştiği ancak değerlerinden taviz vermediği, ticaretle uğraşan burjuva düzenin ayak seslerinin duyulduğu bir dönemdir. “Vişne Bahçesi” adlı tiyatro metninde bir malikane ve vişne bahçesinin satılışı konu edilmekle birlikte aslında feodalitenin sona erişi ve yeni bir sınıf olan burjuva sınıfının doğuşunun yansımasını görürüz.
Anton Çehov’a ait “Vişne Bahçesi” tiyatro metni üzerine yapılan yukarıdaki değerlendirme, hangi eleştiri kuramı esas alınarak yapılmıştır?(3) Nedenini bir cümleyle yazınız.(3)
9. Araştırmaya 81 erkek 62 kadın toplamda 143 kişi katılım sağlamıştır. Yapılan incelemede, katılımcıların cinsiyet durumuna göre yapılan çalışmada “güreş sporu çok önemlidir” ve “güreş sporunu gereksiz buluyorum” maddelerine verdikleri cevaplarda “güreş sporu çok önemlidir” yönünde anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir . Yine cinsiyet durumlarına göre baktığımızda katılımcıların diğer maddelere verdikleri cevaplarda anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Katılımcıların mesleki durumlarına göre yapılan araştırmada ise farklı meslekleri yapan bireylerin güreş sporuna yönelik duygu ve düşüncelerinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Bu araştırmaya yakın konularda literatür taraması yapıldığında güreş sporunun ata sporumuz olduğu bilinmesine rağmen toplumun güreş sporuna karşı tutumunun olumlu yönde olmadığı tespit edilmiştir.¹³ Fakat başka bir literatür taramasında ise araştırmaya katılan bireylerin güreş sporuna karşı ilgisi yüksek tespit edilmiştir .
a.Yukarıdaki metnin türü nedir? (3)Niçin;iki neden yazınız.(5)
b.Yukarıdaki metinde hangi düşünceyi geliştirme yolları kullanılmıştır?4 Neden? 4
c. Yukarıda altı çizili sayı, ne amaçlı kullanılmıştır? Yazınız.(3)
CEVAPLAR:
1.a. Orhan Veli Kanık’ın sade ve mütevazı bir yaşamı olduğu, biraz fakir bir yaşamının olduğu ve borçlu olduğu, en yakın arkadaşlarının Melih Cevdet ile Oktay Rifat olduğu, İstanbul’u çok sevdiği, ona bağlılığını ifade eden şiirlerdir.
b Bu şiirler hakkında eleştiri yazısı yazacak olsaydım sanatçıya dönük eleştiri kuramına göre yazardım. Çünkü, şiirlerde şairin hayatı, kişiliğinin yansıması görülür. Sanatçının yaşamından hareketle şiir hakkında eleştiri yazısı yazardım.
2.Füruzan’ın “Parasız Yatılı” hikayesi hakkında yapılan yukarıda eleştiri, esere dönük eleştiri kuramına yapılmıştır. Çünkü eser ve eserin türünden yola çıkılarak eleştiri yazısı yazılmıştır.
3.a. Yukarıdaki metnin türü, hikayedir.
b.- İkisinde de kişi, zaman, mekan, olay örgüsü vardır.
– İkisinde de öyküleyici ve betimleyici anlatım türleri kullanılmıştır.
– İkisinde de diyalog gibi anlatım teknikleri kullanılmıştır.
– İkisinde de sade, anlaşılır, söz sanatlarından mümkün olduğunca uzak durulmuştur.
– Bir hikaye anlatımı vardır.
c.Yukarıdaki metnin türü, manzum hikayedir.
d. Metnin yazarı, Mehmet Akif ERSOY’dur.
e. Birinci metin düzyazı biçiminde, ikinci metin şiir biçimindedir.
– Birinci metinde kafiye, redif, ölçü gibi unsurlar yokken ikinci metinde kafiye, redif, ölçü gibi unsurlar vardır.
4.a.“Onu”, şiirde anlamı ifade eder.
b. Yani şiirde anlam kapalıdır ve herkes kendine göre bir anlam çıkarır. Şiirde önemli olan, müziktir. Bu müzik de kelimelerin sıralanışından doğan ahenkle sağlanır, demek istemiştir.
5.a.Anlatıcı bakış açısı, ilahi bakış açısıdır.
b. Yukarıda kullanılan anlatım tekniği, iç çözümlemedir.
c. Anlatım biçimi, betimleyici anlatımdır.
6.a.Anlatıcı bakış açısı, kahraman bakış açısıdır.
b.Anlatım tekniği, iç konuşmadır.
7. Şiirin nazım birimi(2): Dörtlük.
Birinci dörtlüğün kafiye örgüsü (2): abab / cdcd
Şiirin ölçüsü(2): 14’lü hece ölçüsü
Birinci dörtlüğün kafiye ve redifi (6):
a: -at; tam kafiye b: mi; redif -er; tam kafiye
8.Yukarıdaki değerlendirme, toplum ve dış merkezli eleştiri kuramına göre yapılmıştır. Çünkü metinde, bir dönemin, o dönemin koşullarının yansımasını görürüz.
9. a. Yukarıdaki metnin türü makaledir. Çünkü, bilimsel bir konuda yapılan araştırma içeriğini oluşturur. Nesnel , ciddi, resmi, ağır başlı bir dil kullanılmıştır.. Düşünceyi geliştirme yolları olan tanımlama, karşılaştırma, örnekleme, karşılaştırma, sayısal verilerden yararlanma, tanık göstermelerden yararlanılır. Alana özgü terimler kullanılır. Açıklayıcı, tartışmacı anlatım türlerinden yararlanılır.
b. Yukarıdaki metinde düşünceyi geliştirme yollarından karşılaştırma kullanılmıştır. Çünkü araştırma sonuçları, birbiriyle karşılaştırılmıştır, aynı zamanda cinsiyet durumuna ve meslek durumuna göre bir karşılaştırma yapılmıştır.Sayısal verilerden yararlanma, araştırma sonucu ulaşılan sayısal verilere yer verilmiştir.
c. Yukarıdaki altı çizili sayı, dipnot amaçlı kullanılmıştır. Yararlanılan kaynak ya da yapılan alıntı, metin içinde dipnot yoluyla gösterilmiştir.
metin tahlilleri 2.dönem 2.yazili sorulari a grubu indir
