ÖĞRETİCİ METİNLER TEST 1
1.Mustafa Kemal Atatürk, doğru bildiği şeyleri açıkça söylemekten çekinmezdi. Şu sözleri bunun en güzel örneğidir: “Ben düşündüklerimi sevdiklerime olduğu gibi söylerim. Aynı zamanda lüzumu olmayan bir sırrı kalbimde taşımak iktidarında olmayan bir adamım. Çünkü ben bir halk adamıyım. Ben düşündüklerimi daima halkın huzurunda söylemeliyim.”
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Parçanın ana düşüncesine
B) Yazarın Atatürk’e bakış açısına
C) Parçanın yazılış amacına
D) Parçanın okur üzerinde bıraktığı etkiye
E) Parçada kullanılan dilin işlevine
2. Tarih de edebiyat gibi bir milletin bütün fertlerinin bilmesi, benimsemesi, koruması ve geliştirmesi gereken kültür hazinelerinden biridir. Zira tarih, bir milletin hemen hemen bütün varlığına eşittir. Tarih, milletin geçmişteki varlığı, onun mirası, bugüne kalan hatırasıdır.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?
A) Edebiyat gibi tarihin de bir kültür hazinesi olduğu
B) Tarih ve dilin korunması gerektiği
C) Edebiyat ve dilin tarihten daha kıymetli bir hazine olduğu
D) Tarihin, dili ve edebiyat kadar bilinmesine gerek olmadığı
E) Tarihin, edebiyat yoluyla bugüne kadar taşındığı
3.
I.Yazarların birbirlerinin eserlerinden etkilenmesi doğaldır.
II. Bir yazar, kendinden önceki metinden habersiz aynı konuyu işleyebilir.
III. Metin ile metnin yazıldığı dönem arasında bir ilişkiden söz edilebilir.
IV. Tarihî eser veren yazarlar, tarihî verileri istedikleri gibi değiştirebilir.
V. Sanatçılar, gelenekten faydalanırlar, ama geleneği kopya edip basmakalıp eserler vermezler.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde edebî metinlerle ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
4. Televizyondaki şiddet içerikli görüntü ve haberlere maruz kalan çocuklarda, saldırgan davranışlarda artış, şiddete duyarsızlaşma, saldırgan model alma bulgularının yanı sıra, uyku bozuklukları, gece kâbusları, kendisine ve yakınlarına zarar geleceği korkuları gelişebilmektedir. Çocukların şiddet olaylarına katılmasında en önemli faktörün daha önce şiddete maruz kalmak veya tanık olmak olduğu araştırmalarla tespit edilmiştir. Televizyondaki şiddet görüntüleri çocuğun şiddete başvurma nedenleri arasında önemli bir yer tutmaktadır.
Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Televizyonlar, eğitimciler tarafından kontrol edilmelidir.
B) İnsanlarda şiddete karşı eğilim vardır.
C) Televizyondaki şiddet görüntüleri çocukları olumsuz etkilemektedir.
D) Televizyon, çocukların zamanını öldürmektedir.
E) Eğitimde geri kalmamızda televizyonun olumsuz etkileri söz konusudur.
5. Aşağıdakilerden hangisi, ana düşünce cümlesi olabilecek nitelikte bir cümledir?
A) İnsanlar duygularını ifade etmek için en çok, şiirden yararlanmışlardır.
B) Dili korumak için de çalışma yapmalısınız.
C) Yaşamın zorluklarını yenemezsen sen de başarılı olamazsın.
D) Bu tarihî mirasın korunması işini hep birlikte yapmalıyız.
E) Sabahları ders çalışmak için o da erkenden kalkardı.
6. Geçmişteki kültür birikimine yaşanan çağın zevk ve anlayışını, görgü ve kültür birikimini de katarak geleceğe aktarmaya ne ad verilir?
A Zihniyet
B) Ahenk
C) Yorum
D) Gelenek
E) Gerçeklik
7. Ünlü yazar, genç yazara mektubunda şöyle diyordu: “Doğa betimlemelerinizde gerçek sanatçılara özgü bir çaba içindesiniz. Ancak ‘deniz derin derin nefes alırken’, ‘ağaçlar hiç durmadan mırıldanırken’ türünden betimlemeleriniz, anlatımı basmakalıplaştırıyor; bazen de anlaşılmaz durumlara sokuyor. Unutmamak gerekir ki, doğa betimlemelerinde güzellik, “Güneş battı.’ , ‘ Yağmur başladı.’ gibi cümlelerle elde edilir.”
Bu parçaya göre ünlü yazar, genç yazara aşağıdakilerden hangisini önermektedir?
A) Ayrıntıları seçmede gözlemlerden yararlanmasını
B) Birbirini çağrıştıran sözcükleri kullanmasını
C) Anlatımda yalınlığa özen göstermesini
D) Varlıkların hareket hâlinde anlatmasını
E) Değişik anlatım biçimlerine yönelmesini
8. Öğretici metinler incelenirken aşağıdakilerden hangisi, dikkate alınmaz?
A) Sanatçının dönemin kültür ve sanat hayatıyla ilişkisi
B) Metnin ana düşüncesi
C) Ana düşünceyle metnin kaleme alındığı dönem arasındaki ilişki
D) Metnin yazılış amacı
E) Metnin yayımlandığı yer
9. Yazarlık hayatının dış ilişkilerinde olduğu kadar iç örgüsünde, yani yazış tarzında da gene ömrünün sonuna kadar namuslu kaldı. Hiçbir zaman şaşırtma yoluyla, büyük laflar ederek, büyük davaların savunucusu görünerek ilgi ve alkış toplamaya kalkışmadı. Bir diyeceği varsa hiçbir değerlendirme çaresine başvurmadan, süsleyip püslemek küçüklüğüne düşmeden düpedüz söyledi onu. Sözünü sakınmadı. Aman şu cümleyi çıkar, şunlar yazdıklarına kızar türü itirazlara kulak asmadı.
Aşağıdakilerden hangisi paragrafta tanıtılan kişinin özelliklerinden değildir?
A) Süs ve gösterişe önem vermez.
B) Söyleyeceklerini eğip bükmez.
C) İlginç şeyler anlatarak ilgi çekmez.
D) İnatçı bir yapıya sahiptir.
E) Eserlerine müdahale edilmesine izin vermez.
10. Eleştiri, günlük, anı, fıkra gibi öğretici metinlerin şekillendirilmesinde dönemin zihniyet etkilidir. Herkesin umut dolu olduğu, mutlu yaşadığı bir toplumda yazılan öğretici metinlerde umutsuzluktan ve mutsuzluktan söz edilmesi düşünülemez. Çünkü dönemin zihniyetinde böyle bir düşünce yoktur. Dolayısıyla yazar böyle bir şeyden söz etmez. Söz edeceği şey umut ve mutluluktur. Yazarın zihniyetinde umut ve mutluluk etki edecek, yazdıklarında bunlar ortaya çıkacaktır.
Bu parçada aşağıdakilerden söz edilmektedir?
A) Yazarın dönemin kültür ve sanat yaşamıyla ilişkisinden
B) Metin ile zihniyet arasındaki ilişkiden
C) Metnin ana düşüncesinden
D) Öğretici metinlerin yapısından
E) Metnin yazılış amacından
11. Benim şahsen ne çok satan kitaplarda gözüm var ne de kıskanırım bu kitapların yazarlarını. Burada fark etmemiz gereken, kitabın çok satarak bir metaya, markaya dönüşmesi tehlikesidir. “İyi” ile “kötü”nün, “okur” ile “alıcı”nın birbirinden ayrılamaması yanıltır bizi. Sonra birileri göz boyamak için: “Kitap satışları çok iyi, kültür hayatımız canlanıyor.” deyiverir. Gören de her şey güllük gülistanlık sanır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Yazarın eserleri okurlarca fazla ilgi görmemektedir.
B) Yazar, kötü olan kültür ortamının güzel gösterilmesinden yakınmaktadır.
C) Kültür dünyası için tehlikeli bir durum söz konusu değildir.
D) Çok satılan kitaplar nitelikli değildir.
E) Bazı yazarlar kitaplarının çok satması için çabalamaktadır.
12. Müzik yaşamım boyunca halkıma hizmet etmenin yolunu seçtim. Bu arada bazı yıpranmalar ve zorluklar yaşamadım değil, ama ben insanlarıma hizmet etmeye devam ettim. Yaptıklarımdan hiçbir zaman pişmanlık duymadım. Halkım beni etkiledi, ben de halkımı… Bu yeni albümün başarısı buna bağlıdır. Ben geride bıraktığım tüm eserim ve albümümde içinde yaşadığım toplumun sevinçlerini, özlemlerini, ümitlerini ve acılarını dile getirdim.
Bu metin incelenirken aşağıdakilerden hangisi dikkate alınmalıdır?
A) Metinde kullanılan terimler
B) Toplumun müzik anlayışı
C) Sanatçının, dönemin sosyal ve kültür yaşamıyla ilişkisi
D) Sanatçıyla toplum arasındaki ilişki
E) Toplumun, sevdiği sanatçılardan beklentileri
13. Şiir, ne tek başına aklın ne de gönlün işidir. Şiirde ortak bir çalışma vardır. Buna bilgi, sezgi, teknik ve gönlün ortak çalışması diyebiliriz. Şiiri tek başına ne biçimin ne imgenin ne de sesin esareti altına almak doğrudur. Yalnız bunları, şiirin yapı taşları olarak düşünmeliyiz. Yoksa bunlardan sadece birinin, şiir için yeterli olduğunu söylemek, büyük bir yanılgıdır. Gerçek şiir ne tek başına imgedir ne de musikidir. O, bir anlamda sesin, anlamın, imgenin, biçimin yardımıyla, şairin ruhundaki heyecanların birleşmesinden oluşur.
Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) İmge, şiirin en önemli ögesidir.
B) Anlamsız şiirin, şiir olması mümkün değildir.
C) Şiir dönemin şiir anlayışına göre şekillenir.
D) Şiir; imge, ses ve anlamdan oluşan bir bütündür.
E) Şiiri birkaç ögeyle sınırlamak doğru değildir.
14. Öğretici metinlerde dil, daha çok hangi işlevde kullanılır?
A) Kanalı kontrol işlevinde
B) Dil ötesi işlevde
C) Alıcıyı harekete geçirme işlevinde
D) Göndergesel işlevde
E) Şiirsel işlevde
15. Bir düşüncenin, bir akımın ya da şiirdeki bir kavramın kaynaklarını hep dışarıda, Batı’da arıyoruz. Avrupa’da şu şöyleymiş, bu böyleymiş; şu şair şöyle demiş, şiirde şu olmalıymış, onlar öyle yaptığına göre doğru bu olmalıdır, diyor ve yanılıyoruz. Kendi şiir geleneğimize bakmak hiç aklımıza gelmiyor. Batı’yı bilelim, ama kabul ve tercihlerimizi bizim kültürümüze göre yapalım, demiyoruz. Nedendir bu Batı hayranlığı bir türlü anlamıyorum. Şairlerimizin sanatını ve üslubunu değerlendirirken de hep Batı’da birilerinden etkilendiğini sanma hastalığı bazı komplekslerimizin bir göstergesi herhalde.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi belirlenemez?
A) Ana düşünce
B) Sanatçının hangi akımın etkisinde kaldığı
C) Sanatçının bakış açısı
D) Dilin hangi işlevde kullanıldığı
E) Yararlanılan anlatım türü
16. Aşağıdakilerden hangisi öğretici metin türlerinden değildir?
A) Felsefi metinler
B) Tarihî metinler
C) Göstermeye bağlı metinler
D) İnsan yaşamını konu alan metinler
E) Bilimsel metinler
17. …, düşünce yazılarında konunun ne olduğunun belirtildiği bölümdür. Bu bölümde daha çok, merak uyandıracak, ilgi çekecek ifadeler kullanılır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) giriş
B) düğüm
C) çözüm
D) gelişme
E) tekerleme
18. Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında yığınla ansiklopedik bilgi vardır. “Vah” ve “Hayret” isimli romanlarında doğrudan bilimsel konuları işleyen yazar, “Dağarcık” ve “Kırk Ambar” isimli dergileri ile de çok yönlülüğünü ortaya koyar. Bu dergilerin isimleri bile aynı anlamı çağrıştırır. Onun bu özellikleri idealist kahramanı Rakım Efendi’ye de geçmiştir. Rakım Efendi, bir koltukta iki değil, adeta beş karpuz taşımaya çalışır.
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Benzetme yapılmıştır.
B) Açık ve yalın bir dille yazılmıştır.
C) Düşünce, örneklendirilerek açıklanmıştır.
D) Dil, göndergesel işlevde kullanılmıştır.
E) Açıklama tekniğinden yararlanılmıştır.
Edebiyatsultani.com
CEVAPLAR: 1.D, 2.A, 3.D, 4.C, 5.A, 6.D, 7.C, 8.E, 9.D, 10.B, 11.B, 12.D, 13.D, 14.D, 15.B, 16.D, 17.A, 18.A
ogretici metinler test 1 indir.
