Şiirde Gerçeklik ve Anlam Test 1

ŞİİRDE GERÇEKLİK VE ANLAM TEST 1

1.Şiirlerde çağrıştırmanın ön planda olmasının asıl nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şiirdeki birimlerin bir tema etrafında birleşmesi
B) Şiirlerin biçimsel özellikleri
C) Şairin toplumdan kopuk bir yaşamı yeğlemesi
D) Anlamın doğrudan değil de sezdirilerek verilmesi
E) Didaktik nitelikli şiirlerin okurlardan ilgi görmemesi

2. I. Gerçeklik ifade edilirken dil göstergeleri yeni anlamlar kazanır.
II. Şair, yaşanan gerçekliği olduğu gibi aktarmak için çaba harcar.
III. Şiirde gerçekliğin dönüştürülerek aktarılması yoluna gidilir.
IV. Çağrışım, eğretileme, imge, telmih vb. ögeler şiirin amacını güçlendirir.
V. Şairin amacı okura bir şeyler öğretmek olduğundan, söylemek istediklerini doğrudan anlatmaya dikkat eder.
Şiirde gerçeklikle ilgili olarak verilen yukarıdaki bilgilerden hangileri yanlıştır?
A) I. ve II.
B) I. ve III.
C) II. ve IV.
D) II. ve V.
E) III. ve V.

3. Şimendifer memurları, şimendifer işçileri
Çalışırlar gece gündüz sabırlı, vefakâr
Kimi telgraf başında
Bir uzun şerit boyunca zamanı
Sağar nokta nokta geceden
Çöreklenir bir yığın şifre
Bu dizelere göre, şairin şiiri hangi gerçeklikten hareketle yazdığı söylenebilir?
A) Ülkemizin temel sorunları
B) Geçim sıkıntısı çeken insanlar
C) Demir yolu işçilerinin iş yaşamı
D) İnsanlar arası ilişkiler
E) Ülkemiz adına yapılan fedakârlıklar

4.
Köprüye varınca köprü yıkıldı
Üç yüz atlı birden suya döküldü
Nice yiğitlerin beli büküldü

Kızılırmak nettin allı gelini
Nasıl yedin benim suna boylumu

Kızılırmak parça parça olasın
Her parçanı bir diyara salasın
Sende benim gibi yarsız kalasın

Kızılırmak nettin allı gelini
Nasıl yedin benim suna boylumu
Bu türküdeki gerçeklik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anadolu insanın düğünlere bakışı
B) Gelin alayının Kızılırmak’ın sularına kapılması
C) Gelenek ve göreneklerimiz
D) Düğünlerin biçimsel özellikleri
E) Coğrafî koşulların insanlar üzerindeki etkisi

5. Dikilir köprü üzerine,
Keyifle seyrederim hepinizi.
Kiminiz kürek çeker, sıya sıya;
Kiminiz midye çıkarır dubalardan;
Kiminiz dümen tutar mavnalarda;
Kiminiz cimacıdır halat başında;
Kiminiz kuştur, uçar, şairane;
Kiminiz balıktır, pırıl pırıl;
Kiminiz vapur, kiminiz şamandıra;
Kiminiz bulut, havalarda;
Kiminiz çatanadır, kırdığı gibi bacayı,
Sıp diye geçer Köprü’nün altından;
Kiminiz düdüktür, öter;
Kiminiz dumandır, tüter;
Ama hepiniz, hepiniz…
Hepiniz geçim derdinde.
Bir ben miyim keyif ehli içinizde?
Bakmayın, gün olur, ben de
Bir şiir söylerim belki sizlere dair;
Elime üç beş kuruş geçer;
Karnım doyar benim de.
Şairin bu şiiri yazmasında etkili olan gerçeklik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Denizcilerin çalışma hayatı
B) Boğaz’ın özellikleri
C) Şehir yaşamının özellikleri
D) Boğaz’dan geçen gemiler
E) Birbirine yabancı olan insanlar

6. Bir de İstanbul’a geldim ki: bütün çarşı, pazar
Naradan çalkanıyor, öyle ya… Hürriyet var!

Galeyan geldi mi, mantık savuşurmuş… doğru:
Vardı aklından o gün her kimi gördümse zoru.

Kimse farkında değil, anlaşılan, yaptığının;
Kafalar tütsülü hülya ile, gözler kızgın;

Sanki zincirdekiler hep boşanır zincirden,
Yıkıvermiş de tımarhaneyi çıkmış birden!

Zurnalar şehr ahalisini takmış peşine;
Yedisinden tutarak ta dayanın yetmişine!

Eli bayraklı alaylar yürüyor dört keçeli,
En ağır başlısının bir zili eksik, belli!

Ötüyor her taşın üstünde birer dilli düdük.
Dinliyor kaplamış etrafını yüzlerce hödük!
Bu dizelerin aşağıdaki gerçekliklerden hangisinden hareketle yazıldığı söylenebilir?
A) Lale Devri’nin zevk ve eğlence dolu yaşamı
B) Söz konusu dönemin zevk ve eğlence hayatı
C) İstanbul halkının hürriyet coşkusu
D) İstanbul’un sosyal sorunları
E) Şehirde yaşayan insanların yaşama biçimi

7. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde gerçekliğin ifade araçları birlikte verilmiştir?
A) Tema-ana düşünce
B) Biçim-imge
C) Anlam-biçim
D) İmge-ses
E) Çağrışım-anlam

8. Şiirde gerçeklikle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Hemen her şiirin temelinde yaşanan gerçeklik bulunur.
B) Şair, kendi döneminin günlük ve bilimsel gerçekliği içinde yaşar.
C) Şiirlerde gerçeklik ifade edilirken dil göstergeleri farklı anlamlar kazanır.
D) Şiirlerde sözcüklerin yan anlamı ve çağrışımlar ön planda olur.
E) Şiirde öğretme söz konusu olduğundan, dil göndergesel işlevde kullanılır.

9. Hüznü, düşüncesi, ürperişiyle
Ve böyle muhteşem gösterişiyle
Beyazıt; bir devri yaşayan mermer
Çınarlar altında gümüş semâver
O çay; o bayraklar, şafaklar gibi
Kâseler içinde en güzel rengi
Bulutlardan bize getiren iksir.
Sonra, fıskiyeler, hülyalı devir
Sebil, güvercinler, yıkık şadırvan
Kuşların dilinde bir eski zaman
Zümrütten geceler, ışıktan sular
Nedim’ler lâleler, zambak kadınlar
Her mevsim yeniden başlayan bahar
Bozulmuş anladım bu son seferde
Eski sır kalmamış mesafelerde.
Bu şiirdeki gerçeklik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğal güzellikler
B) Beyazıt’taki meydan ve yapıların anımsattıkları
C) Şehir yaşamından kesitler
D) Kültürel değerlerimiz
E) Zaman içinde şehirde ortaya çıkan gelişim

10.
İlkbaharı geldi Anadolu’nun,
Silifke’de çiçek açtı nar şimdi.
Her tarafı yeşillendi Bolu’nun,
Sultandağı benek benek kar şimdi.

Cıvıl cıvıl, sessiz duran yuvalar,
Kelebekler birbirini kovalar.
Halı gibi nakışlandı ovalar…
Bölük bölük sarı, yeşil, mor şimdi.
Bu dörtlüklerin ortaya çıkışındaki temel gerçeklik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baharın gelmesi
B) Bereketli yurt toprakları
C) Her yörede bahar bayramının kutlanması
D) Yurdumuzun doğal güzellikleri
E) Karların erimesinin doğal yaşama etkisi

11. Dolaylı söyleyişin temel unsurları arasında yer alan imge, telmih, çağrışım ve eğretilme, gerçeklik ve kurgusallık üzerine kurulu metinlerin anlam boyutunu güçlendirir.
Buna göre, aşağıdaki dizelerin hangilerinde şiirin anlam boyutunu güçlendirmek için telmih (anıştırma) sanatından yararlanılmıştır?
A) Ne şair yaş döker, ne âşık ağlar
Tarihe karıştı eski sevdalar

B) Gönlünü Şirin’in aşkı sarınca
Yol almış hayatın ufuklarınca

C) Beyhude seslenir, beyhude çağlar
Bir sola, bir sağa çoban çeşmesi

D) O zaman başından aşkındı derdi
Mermeri oyardı, taşı delerdi

E) Kaç yanık yolcuya soğuk su verdi
Değdi kaç dudağa çoban çeşmesi

12. Garipler Pazarı’nda körpe çocuklar
Yorgunluktan güzelim yüzleri al al…
Öldüren bir çığlık dudaklarında:
-Boş hamal! Boş hamal! Boş hamal!

Gökteki yıldızlar kadar sayısız
Ah yurdumun kimsesiz ve yoksul çocukları
Anladım farkınız yok koparılmış başaktan!
Alın bu gözleri benden, alın bu yüreği artık
Utanıyorum yaşamaktan.
Bu dizelerdeki gerçeklik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ekmek parası kazanmaya çalışan kimsesiz çocuklar
B) Sağlıksız beslenen kuşaklar
C) Şairin umutsuzluğa sürüklenmesi
D) İşsiz kalan insanların yaşadığı sıkıntılar
E) Parçalanmış aile bireylerinin dramı

13. Anlamın ve iletinin doğrudan değil de çağrıştırma, sezdirme yoluyla verildiği yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eleştiri B) Haber yazısı C) Şiir D) Sohbet E) Fıkra

14. Dünyaya geldiğim anda
Yürüdüm aynı zamanda
İki kapılı bir handa
Gidiyorum gündüz gece
Bu dörtlükte anlamı kuvvetlendirmek için altı çizili bölümde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır?
A) Telmih
B) Benzetme
C) Mecaz-ı mürsel
D) İstiare
E) Tevriye

15. Dildeki anlamlı en küçük birimlere dil göstergesi denir. Sadece sözcükler değil, fiil çekim ekleri ve çoğul ekleri de dil göstergeleri arasında yer alır. Gerçeklik ifade edilirken bu dil göstergeleri … anlamlar kazanır ve böylelikle … ortaya çıkar.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) yan-tema
B) değişik-ileti
C) mecaz-yapı
D) soyut-konu
E) farklı-şiir dili

16.
Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tütüne böyle havada alıştım,
Böyle havada aşık oldum;
Eve ekmekle tuz götürmeyi
Böyle havalarda unuttum;
Şiir yazma hastalığım
Hep böyle havalarda nüksetti;
Beni bu güzel havalar mahvetti.
Bu şiirin, aşağıdaki gerçekliklerin hangisinde hareketle yazıldığı söylenebilir?
A) Şairin alışkanlıkları
B) Havaların şair üzerindeki etkisi
C) Şairin geçim sıkıntısı çekmesi
D) Yaşamın, şaire yüklediği sorumluluklar
E) Şairin insanlarla iyi iletişim kuramaması