Tanzimat Edebiyatı (Çıkmış Sorular) Test 20

TANZİMAT EDEBİYATI TEST 20 (ÇIKMIŞ SORULAR)

1.Aşağıdaki dizelerin hangisinde özellikle Tanzimat Dönemine özgü bir kavram yoktur? (2010)
A) Memleket bitti yine bitmedi hâlâ sen ü ben 
     Bize bu hâl ile bizden büyük olmaz düşmen 
B) Olmuş insâna taasub bir onulmaz illet 
     Hüsn-i tedbîrin ile kurtulur andan millet 
C) Felek her türlü esbâb-ı cefâsın toplasın gelsin 
    Dönersem kahpeyim millet yolunda bir azîmetten
D) Kanı ol gül gülerek geldiği demler şimdi 
    Ağlarım hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz
E) Ne efsûnkâr imişsin âh ey dîdâr-ı hürriyyet 
    Esîr-i aşkın olduk, gerçi kurtulduk esâretten 

2. (I) Tanzimat Dönemi tiyatrosunda çeşitli konular işlenir. (II) İşlenilen konular, genellikle toplumsal boyutlu nitelikler taşır. (III) Örneğin Namık Kemal’in Zavallı Çocuk ve Gülnihal adlı yapıtlarında vatan konusu işlenmiştir. (IV) Recaziade Mahmut Ekrem, Ahmet Mithat, Abdülhak Hamit, Teodor Kasap gibi sanatçılar da tiyatro alanında yapıtlar ortaya koymuşlardır. (V) Bu alanda ürün verenler klasisizm ve romantizm akımlarının etkisinde kalmıştır. 
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? (2010)
A) I.    B) II.    C) III.    D) IV.     E) V. 

3. …, Tasvir-i Efkâr’da yayımlanan “Lisan-ı Osmanînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazâtı Şâmildir” adlı makalesinin … Dönemindeki dil anlayışını belirleyecek düzeyde bir içeriği vardır. 
Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? (2010)
A) Namık Kemal’in – Millî Edebiyat 
B) Şinasi’nin – Tanzimat 
C) Recaizade Mahmut Ekrem’in – Servet-i Fünûn 
D) Tevfik Fikret’in – Fecr-i Âtî 
E) Yahya Kemal Beyatlı’nın – Cumhuriyet 

I. Sergüzeşt 
II. Araba Sevdası 
III. Felâtun Beyle Râkım Efendi 
IV. Mâî ve Siyah 
V. Mürebbiye 
4. Yukarıdaki yapıtlardan hangilerinde Batılılaşmanın yanlış anlaşılmasının yarattığı sonuçlar işlenmiştir? (2010)
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) III. ve V. E) IV. ve V. 

5. Gerek sosyal gerekse metafizik konularda yazdığı şiirlerindeki ahlakçı ve filozofça tutumuyla Ziya Paşa, divan şiirindeki “hakimane” şiirin son temsilcisi ve halk filozofu unvanını kazanmıştır. Bu tarz şiirlerinden birçok beyti ve dizesi, birer atasözü sağlamlığı ve sevimliliğiyle belleklerde yer etmiştir. 
Bu parçadaki açıklamaya göre, aşağıda verilenlerden hangisinin Ziya Paşa’ya ait olduğu söylenemez? (2011)
A) İdrâk-i meâlî bu küçük akla gerekmez 
    Zîrâ bu terâzû o kadar sıkleti çekmez 
B) Nâ-merd olayım çarha eğer minnet edersem 
    Cevrinle senin ben keder etsem mi sanırsın 
C) Âyînesi iştir kişinin lâfa bakılmaz 
    Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde 
D) Pek rengine aldanma felek eski felektir 
    Zîrâ feleğin meşreb-i nâ-sâzı dönektir 
E) Ne kaldı rûha teselli şarâbdan başka 
    Boğaz’da üç gecelik mâhtâbdan başka 

6.“Düzenlemeler” anlamına gelen “Tanzimat”, bir bakıma Osmanlı İmparatorluğu’nun bazı kurumlarıyla Batı’ya yönelişi demektir. Tanzimat Döneminde Batı’yı yakından tanımış, Batı uygarlığının önemini kavramış kimi Türk aydınları, yaşayış, bilim, sanat ve edebiyat yönünden Batı ile bağlantılar kurmuşlardı. 1860 yılında Agâh Efendi ile Şinasi’nin birlikte çıkardıkları … adlı gazete ile Tanzimat edebiyatı başlamış oldu. 
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2011)
A) Tercüman-ı Ahval
B) Ceride-i Havadis 
C) Takvim-i Vakayi
D) Tercüman-ı Hakikat
E) Tasvir-i Efkâr 

7. İlk Türk romancıları, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın belirttiği gibi “romancı muhayyilesiyle doğmuş” yazarlar değildi. Bu türde verdikleri ürünler, ister istemez deneyim eksikliğinin izlerini taşıyordu. Bu yüzden roman kalıbını yeni bir ortama uyarlamanın sıkıntısını da yaşıyorlardı. … adlı romanı, bunun ilk örneğidir. 
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olur? (2011)
A) Mehmet Rauf’un Eylül 
B) Sami Paşazade Sezai’nin Sergüzeşt 
C) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fıtnat 
D) Ahmet Mithat Efendi’nin Felâtun Beyle Rakım Efendi 
E) Mehmet Murat’ın Turfanda mı Yoksa Turfa mı 

8. Namık Kemal, (I) Zavallı Çocuk’ta, genç bir kızın kendisinden oldukça yaşlı biriyle görücü yoluyla evlendirilmesine karşı çıkışını; (II) Akif Bey’de, vatan sevgisinin kişisel mutluluktan önce geldiğini; (III) Gülnihal’de, baskıya karşı duyduğu tepkiyi; (IV) Cezmi’de, Kırım Hanı Adil Giray’ın yaşamını; (V) Celalettin Harzemşah’ta İslam birliği düşüncesini anlatır. 
Bu parçada Namık Kemal’in numaralanmış yapıtlarından hangisi tür bakımından ötekilerden farklıdır? (2011)
A) I.    B) II.    C) III.    D) IV.    E) V. 

9. Onun için, edebiyat bir araçtır. Halkın kültürel düzeyini yükseltmek için, halkın anlayabileceği bir dille yazdıklarını biçimlendirir. Nitekim romanlarındaki öğreticiliğin özünde böyle bir kaygı vardır. Ayrıca romanlarında özellikle ahlak, toplumsal adalet kavramlarına ağırlık verir. 
Bu parçada sözü edilen Tanzimat Dönemi sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir? (2011) 
A) Şinasi 
B) Ahmet Mithat Efendi 
C) Abdülhak Hamit Tarhan 
D) Muallim Naci 
E) Recaizade Mahmut Ekrem 

10. (I) Köy yaşayışını, köylülerin yaşadığı toplumsal sorunları konu edinir köy romanları. (II) Bu türde ilk örnek Nabizade Nâzım’ın Zehra adlı yapıtıdır. (III) Bunu Ebubekir Hâzım Tepeyran’ın Küçük Paşa’sı izlemiştir. (IV) Ancak gerçek anlamda köyü anlatan romanların yazılması 1950’lerden sonra başlar. (V) Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Dursun Akçam gibi romancılar gerçekçi ve gözlemci bir tutumla ağalık, topraksızlık, kan davası gibi sorunları ele almışlardır. (VI) Bunların yanı sıra Samim Kocagöz’ün Bir Çift Öküz’ü, Kemal Bilbaşar’ın Cemo ile Memo’su, Kemal Tahir’in Kör Duman’ı köy ve köylünün çeşitli sorunlarını anlatan romanlar arasında sayılabilir. 
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2011)
A) II.     B) III.    C) IV.     D) V.      E) VI. 

11. Konusu bir paşanın oğlu ile bir cariyenin aşk macerası olan …, o zamanlar artık kapanmak üzere olan bir devrin cariyeli, köleli büyük konak hayatının Türk romanındaki en başarılı örneğidir. Sırf cariye olduğu için konak sahibinin oğlu ile evlenemeyen Dilber’in hayatı anlatılır bu romanda. 
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yapıtlardan hangisi getirilmelidir? (2012)
A) Sergüzeşt
B) Zehra
C)İclâl
D)Bir Hatıra
E)Zavallı Kız   

12. Bir eleştirmenin, Abdülhak Hamit Tarhan’ın edebiyatımızdaki yerini ve kişiliğini değerlendirirken verdiği aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? (2012)
A) Türk şiirini Batılılaştırma konusunda kurallar öne sürmekten çok, bunları yazdığı şiirlerle örneklendirme yolunu seçmiştir. 
B) Tamamıyla klasik bir edebiyat kültürü ile yetişmiş; Tahran’dan döndükten sonra Şinasi, Namık Kemal ve Recaizade Mahmut Ekrem’i okumaya başlamış ve ilk yapıtlarını tiyatro türünde yazmıştır. 
C) Batı şiirine özgü doğa betimlemelerinin bizde ilk örneklerine onun Sahra adlı yapıtında rastlanır. 
D) Hayal gücünün enginliği, duygularının zenginliği yönünden o, Tanzimat sonrası edebiyatımızın lirik şairleri arasında yer alır. 
E) Nağme-i Seher adlı kitapta topladığı ilk şiirlerinde divan şiirinden etkilendiği açıkça görülür.

13. Ziya Paşa’nın Avrupa dönüşü yayımladığı eser, Tanzimat yazarlarının hiç değilse yeni edebiyat kökleşene kadar unutturmaya çalıştıkları divan şiirini tekrar diriltebilir düşüncesiyle Namık Kemal tarafından amansızca tenkit edildi. Eser çıktığı zaman Magosa’da sürgünde bulunan Namık Kemal, edebiyatta yenilik yapma yolunda arkadaşı olan Ziya Paşa’nın, böyle birdenbire güçlükle yapılanları da yıkabilecek bir eser çıkarmasına haklı olarak içerledi. Ama bu öfkesini, asabi bir yazı şeklinde değil, eserin yanlışlarını bir bir göstererek sağlam, inandırıcı, mantığa dayanan güçlü bir eleştiri halinde ortaya koydu. 
Bu parçada Ziya Paşa’nın sözü edilen eseri aşağıdakilerden hangisidir? (2013)
A)Şiir ve İnşa
B)Zafername
C)Terkibibent
D)Harabat
E)Rüya 

14. Aşağıdaki yargılardan hangisi, Tanzimat Dönemi öykü ve romanlarının özelliklerinden biri değildir? (2013)
A) Genellikle saray ve çevresindeki insanların kural tanımaz tutum ve uygulamaları dile getirilmiştir. 
B) Karakterler; doğal bireyler olmaktan çok, yazarın çizdiği, genellikle insana özgü karşıtlıkları simgeleyen kişilerdir. 
C) Yüzyılın sonuna doğru köy, köylü sorunlarının konu olarak yer almaya başladığı görülür. 
D) Ahmet Mithat’ın Felâtun Bey ile Rakım Efendi adlı eseri ile Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası adlı eserlerinde benzer konular işlenmiştir. 
E) Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat’ı ilk romandır, ancak edebî değer taşıyan ilk roman Namık Kemal’in İntibah adlı eseridir. 

15. Aşağıda verilen eserlerin ait olduğu edebî türlerin hangisinde, Tanzimat’tan önceki dönemde eser verilmemiştir? (2014)
A) Hürriyet Kasidesi
B) Yurttan Yazılar
C) Terkibibent
D) Vatan Şarkısı
E) Kırık Hayatlar

16. Tanzimat Dönemi’nde aşağıdaki sanatçılardan hangisinin, divan edebiyatına karşı eleştirel bir tavır aldığı söylenemez? (2014)
A) Şinasi
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Ziya Paşa
D) Namık Kemal
E) Muallim Naci 

17. Romancıların ele alıp işledikleri konular, dönemin sosyal ve siyasal koşullarıyla sınırlıdır. Bunların ortak amacı; halka seslenen bir roman türü geliştirmek, Batılılaşma ile gelen sosyal ve kültürel değişimi halka benimsetmek, halkı onlardan haberdar etmektir. Romanların yapı ve konuları, bu düşüncenin gerçekleşmesine hizmet eder. Esirlik, aile, görücü usulü evlilik ve kadınların eğitimi gibi döneme özgü sosyal konular; aşk, ölüm ve kahramanlık gibi evrensel konularla desteklenir. Yapı ise birey-gelenek, birey-toplum ve kadın-erkek ekseninde şekillenir. 
Aşağıdaki eserlerden hangisi, bu parçada dile getirilen dönemin yazarlarından birine aittir? (2015)
A) Sinekli Bakkal
B)Huzur
C)Baba Evi
D)Cezmi
E)Mai ve Siyah 

18. Yazarın edebiyatımıza getirdiği yeniliklerden biri de köy hayatını ve köy insanını ilk olarak ele almış olmasıdır. Anadolu köylüsünün bilgisizliği, yoksulluğu, ağalar ve tefeciler ile ilişkileri, duygusal davranışları olayların içinde eritilerek ustalıkla ortaya konmuştur. Bu bağlamda Antalya’nın Kaş ilçesindeki bir köyde geçen olayların anlatıldığı roman, yazarın en başarılı eseri sayılır. 
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (2015)
A)Sami Paşazâde Sezai 
B)Şemsettin Sami
C)Nabizâde Nâzım 
D)Ahmet Mithat Efendi
E)Muallim Naci 

19. Ben “edebî” sayılabilecek hiçbir eser yazmadım. Çünkü benim eserlerimin çoğunu yazdığım sıralarda edebiyattan anlamayanlar, toplumumuzun büyük çoğunluğunu teşkil ediyordu. Benim emelim de fazlaca eser vererek çoğunluğa hitap etmek, onları aydınlatıp dertlerine tercüman olmaya çalışmaktı. Zaten edebiyat yapmaya ne vaktim ne de kalemim müsaitti. Bence o dönemde “edebî” eser vermek, karnını doyuramamış bir kimseye meyve ikram etmek kadar garip bir hareketti. 
Aşağıdakilerden hangisinin edebiyat anlayışı, bu parçadaki yazarla örtüşür? (2016)
A) Sami Paşazâde Sezai 
B) Ahmet Mithat Efendi 
C) Mehmet Rauf 
D) Halit Ziya Uşaklıgil 
E) Abdülhak Hamit Tarhan 

20. Şair, Tanzimat’tan sonra Divan edebiyatına ilk fakat usta bir söyleyişe kavuşmuş şuurlu bir dönüşü temsil etmektedir. Yeni şiirin sadece Batı’ya değil millî örneklere de bağlanmasını istemiştir. Şair, Köylü Kızların Şarkısı adlı şiiri ile edebiyatımızın ilk ve şaşılacak kadar yeni olan ahenkli köy şiirini ortaya koymuştur. Bu şiirde köylülerin konuşmaları, yaşayışları ve duygulanışları aruz vezni içinde canlı bir üslupla yansıtılmıştır. Ayrıca Fransız şiirinden başarılı tercümeler de yapmıştır. Şiirlerini Ateşpâre, Şerâre ve Füruzan isimli kitaplarda toplamıştır. 
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?(2016)
A) Nabizâde Nâzım
B) Recaizade Mahmut Ekrem
C) Ziya Paşa
D) Şemsettin Sami
E) Muallim Naci

21. Türk edebiyatında Doğu-Batı karşıtlığı meselesinde bir senteze ulaşma çabası, 1950’lere kadar yazılan çoğu romanda dikkat çeken bir unsurdur. Bu romanlarda, modernleşmeyi yüzeysel olarak anlayan ve kökleriyle bağı keserek değerlerinden kopan “alafranga züppe tipler” gülünç ve acınası durumlara düşerler. 
Bu parçada sözü edilen roman kişilerine aşağıdakilerden hangisi örnektir? (2017) 
A) Çalıkuşu’ndan Kamuran
B) Araba Sevdası’ndan Bihruz
C) Ateşten Gömlek’ten İhsan
D) Felatun Bey ile Rakım Efendi’den Rakım
E) Fatih-Harbiye’den Şinasi 

22. Sürekli bir “değişme” ihtiyacı duyan …, bir düzen ve denge düşüncesinden uzaktır. Bu düzensizlik, onun mizacının ve sanatının en belirgin özelliğidir. Onun şiirlerinde hem biçim ve içerik hem de dil bakımından yenilikler dikkat çeker. O, Tanzimat Dönemi’nin en renkli şairidir. Hayal gücünün zenginliği, duygularının çeşitliliği ve tabiata duyduğu ilgi, onun Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatının lirik şairleri arasında anılmasını da sağlamıştır. Özellikle eşinin ölümü üzerine yazdığı şiiri, hafızalarda önemli bir yer edinmiştir. 
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2017)
A) İbrahim Şinasi
B) Namık Kemal
C) Ziya Paşa
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Recaizade Mahmut Ekrem

23. Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı eseriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (2018)
A) Kişiler, eğitim düzeylerine göre konuşturulmuştur. 
B) Gülmece yoluyla toplumsal eleştiri yapılmıştır. 
C) Kişilerin adlarıyla sosyal ve kişisel özellikleri arasında bağ vardır. 
D) Batılılaşmanın olumsuz yönlerini yerme amacıyla yazılmıştır. 
E) Tipleştirmeye dayalı bir tiyatro anlayışını yansıtmaktadır 

24. Yazar, bu romanda kıskançlık konusunu ele alır. Eser, yazarın ölümünden sonra arkadaşı Mahmud Sadık tarafından Servet-i Fünûn dergisinde yayımlanmıştır. Edebiyatımızda natüralizm akımının etkilerinin görüldüğü ilk roman olarak kabul edilir. Romanın başlangıcında iki aile vardır: Eşini kaybetmiş, kızıyla beraber oturan Şevket Efendi’nin ailesi ve babasını birkaç sene evvel kaybetmiş, annesi Münire Hanım’la birlikte oturan Suphi’nin ailesi. 
Bu parçada söz edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?(2018)
A) Namık Kemal – İntibah 
B) Recaizade Mahmut Ekrem – Araba Sevdası 
C) Ahmet Mithat Efendi – Felâtun Bey ile Râkım Efendi 
D) Sami Paşazade Sezai – Sergüzeşt 
E) Nabizade Nazım – Zehra 

Edebiyatsultani.com

CEVAPLAR: 1.D,  2.C,  3.A,  4.C, 5.E, 6.A,  7.C, 8.D, 9.B, 10.A,  11.A,  12.E,  13.D,  14.A,  15.E,  16.E,  17.D,  18.C,  19.B, 20.E, 21.B,  22.D,  23.D,  24.E

tanzimat-edebiyati-cikmis-sorular-test-20 indir.