1. (I) Tanzimat döneminde en önemli yenilik şiirde görülür. (II) Şekil olarak Divan şiirine bağlı kalınmıştır. (III) Gazel, kaside, terkib-i bent gibi Divan edebiyatı nazım şekilleri kullanılmıştır. (IV) Ancak konuda değişikliklere gidilmiş; hak, adalet, özgürlük gibi yeni konular ele alınmıştır. (V) Bu dönemde yalnızca aruz ölçüsü kullanılmış, hece ölçüsünden hiç yararlanılmamıştır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C)III. D)IV. E)V.
2.
Eyvah, ne yer, ne yâr kaldı;
Gönlüm dolu âh u zâr kaldı
Şimdi buradaydı, gitti elden;
Gitti ebede gelip ezelden.
Ben gittim, o hâksâr kaldı,
Bir gûşede târmâr kaldı.
Tanzimat’ın ikinci kuşak şairlerinden Abdülhak Hamit Tarhan, yukarıda kısa bir bölümü verilen Makber adlı şiirinde, ölüm karşısındaki duygu ve düşüncelerini, acılarını, feryatlarını dile getirmiştir. Zaman zaman ölümü, yaşamı sorgulamış, içinde yaşadığı fırtınaları ve tezatlarla dolu karmakarışık duygularını ortaya koymuştur.
Bu bilgiler Tanzimat’ın ikinci kuşak şairleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlar niteliktedir?
A) Eserlerinde uzak ülkeleri ve kültürleri işledikleri
B) Batı edebiyatı nazım biçimleriyle şiirler yazdıkları
C) Romantizm yerine realizm akımını benimsedikleri
D) Toplumsal konular yerine bireysel konulara yöneldikleri
E) Divan edebiyatı nazım biçimlerine sıkı sıkıya bağlı kaldıkları
3.
Dehrin ne safa var acaba sîm ü zerinde
İnsan bırakır hepsini hîn-i seferinde
Bir reng-i vefa var mı nazar kıl şu sipihrin
Ne leyl ü nehârında ne şems ü kamerinde
Seyr etdi hava üzre denir taht-ı Süleyman
Ol saltanatın yeller eser şimdi yerinde
Ziya Paşa’nın terkib-i bendinden alınan bu dizelerden hareketle Tanzimat sanatçılarıyla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Halk şiiri nazım biçimlerini kullanmışlardır.
B) Yalın bir halk Türkçesiyle şiirler yazmışlardır.
C) Güncel konulara ağırlık vermişlerdir.
D) Şiirde biçimi göz ardı etmişlerdir.
E) Divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanmışlardır.
4.
Ne mümkün zulm ile bidâd ile imhâ-yı hürriyet
Çalış idrâki kaldır muktedirsen âdemiyetten
Gönülde cevher-i elmâsa benzer cevher-i gayret
Ezilmez şiddet-i tazyikten te’sir-i sıkletten
Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
Namık Kemal’in Hürriyet Kasidesi’nden alınan bu dizelerden hareketle 1.Dönem Tanzimat şairleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Şiirde yeni konu ve kavramları işlemişlerdir.
B) Divan şiiri nazım biçimlerini kullanmışlardır.
C) Aruz ölçüsüyle şiir yazmayı sürdürmüşlerdir.
D) Şiirde biçimsel özelliklere önem vermişlerdir.
E) Şiirlerinde yalın bir halk Türkçesi kullanmışlardır.
5.Divan şiirinin nazım şekilleriyle kafiye düzenini kullanmamıştır. Batı şiirindeki yenilikleri Türk şiirine uygulamıştır. Bu nedenle divan şiirini sonra erdiren sanatçı olarak nitelendirilir. Taşkınlık, yücelik ve söyleyişte tezat onun şiirinin en büyük özelliğidir. Sahra adlı şiirinde pastoral özellikler görülür. Şiirlerinde ve tiyatrolarında tarihi konular önemli yer tutar. Tiyatroları sahne tekniğine uygun değildir; bir bakıma oynanmak için değil de okunmak için yazılmıştır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Samipaşazade Sezai
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Recaizade Mahmut Ekrem
6. Tanzimat edebiyatı sanatçıları arasında eski ile yeni arasında gidip gelen isimler vardır. Bunlardan biri olan …, Şiir ve İnşa başlıklı makalesinde Halk şiirini ve dilde sadeleşmeyi savunmuş, ama eserlerinde bunun uygulamasını yapamamıştır. Bir diğer isim ise Tanzimatın ikinci döneminde yer alıp eski edebiyat taraftarlarının lideri olan …’dir. Şiirlerini Sümbüle, Şerare ve Füruzan’da toplayan sanatçı, eskinin savunucusu olmasına karşın Batılı şiir tarzına uygun şiirler yazmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisi getirilebilir?
A) Ziya Paşa-Muallim Naci
B) Şinasi-Samipaşazade Sezai
C) Namık Kemal-Recaizade Mahmut Ekrem
D) Nabizade Nazım-Şemsettin Sami
E) Ahmet Vefik Paşa-Ahmet Mithat Efendi
7. Namık Kemal’le tanıştıktan sonra edebiyat çevresine girmiştir. Çok sevdiği oğlu Nijad’ın ölümünden duyduğu acıyla karamsar bir ruh haline bürünmüş ve bunu şiirlerine yansıtmıştır. Eski edebiyatı savunanlarla girdiği tartışmalarıyla Servet-i Fünun akımının doğmasına zemin hazırlamış, başta Tevfik Fikret olmak üzere döneminin sanatçılarını çevresinde toplamıştır. Tanzimat ve Batı düşüncesinin yeni kuşağa benimsetilmesinde etkili olmuştur. “Sanat, sanat içindir.” anlayışıyla yazdığı şiirlerinden aşk ve ölüm temalarını işlemiştir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nabizade Nazım
B) Muallim Naci
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Samipaşazade Sezai
E) Abdülhak Hamit Tarhan
8. Sanat hayatının birinci döneminde yazdığı manzumelerde tam bir “Harabat şairi” özelliği gösterir. Çağını ve çağının gereklerini kavradıktan sonra, dil ve biçimde belirli bir değişmeye gitmemekle birlikte konuda ve davada genç arkadaşı Namık Kemal’le omuz omuza yürür, terkib-i bent ve terci-i bentlerinde siyasal ve sosyal düşünce ve kavramlarını bir bir ortaya koyar. Konusunun aktüalitesiyle, olaylara el atışıyla tümden yeni ve değişiktir.
Parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mehmet Akif
B) Abdülhak Hamit Tarhan
C) Ziya Paşa
D) Tevfik Fikret
E) Muallim Naci
9. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat şiirinin özellikleri arasında yer almaz?
A) Aruz ölçüsü kullanılmaya devam edilmiş, bununla birlikte az da olsa hece ölçüsüyle de şiirler yazılmıştır.
B) Günlük yaşamda görülen her olay şiire konu olarak seçilerek şiirin konusu genişletilmiştir.
C) Anlamı beyitte tamamlama anlayışı yavaş yavaş terk edilmiş, şiirin tüm dizeleri arasında bir anlam bağı kurulmasına özen gösterilmiştir.
D) Divan edebiyatı nazım biçimleri terk edilerek Batı’da alınan sone, terza-rima gibi yeni biçimler kullanılmıştır.
E) Duygusal konulardan çok, toplumsal konulara geniş yer verilmiştir.
10. (I) Tanzimat döneminde en önemli yenilik şiirde görülür. (II) Şekil olarak Divan şiirine bağlı kalınmıştır. (III) Gazel, kaside, terkib-i bent gibi Divan edebiyatı nazım şekilleri kullanılmıştır. (IV) Ancak konuda değişikliklere gidilmiş; hak, adalet, özgürlük gibi yeni konular ele alınmıştır. (V) Bu dönemde yalnızca aruz ölçüsü kullanılmış, hece ölçüsünden hiç yararlanılmamıştır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C)III. D)IV. E)V.
11.
Âh yaktık şu mübarek vatanın her yerini
Saçtık eflâke kadar dudunu âteşlerini
Kapadı gözde olanlar çıkası gözlerini
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini
İçerik ve biçim özellikleri dikkate alındığında yukarıdaki şiirin aşağıdaki şairlerden hangisine ait olduğu söylenebilir?
A) Namık Kemal
B) Abdülhak Hamit
C) Tevfik Fikret
D) Ahmet Haşim
E) Cenap Şahabettin
12. Ziya Paşa, divan şiirinde karşılaştığımız hikemi şiirin son büyük temsilcisidir. Filozofça bir yaklaşımla ortaya koyduğu kimi dizeleri özlü birer söz niteliği kazanmış, halk dilinde atasözü gibi söylenir olmuştur.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinin Ziya Paşa’ya ait olduğu söylenemez?
A) Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir
Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir
B) İdrak-i maali bu küçük akla gerekmez
Zira bu terazi o kadar sıkleti çekmez
C) Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
D) Allah’a sığın şahs-ı halîmin gazabından
Zira yumuşak huylu atın çiftesi pektir
E) Karşı dağlarda tutuşmuş gibi gül bahçeleri
Koyu kırmızılık gökten ayırmakta yeri
13. Aşağıdakilerden hangisi Recaizade Mahmut Ekrem’in şiir türündeki eserlerinden biri değildir?
A) Vuslat
B) Pejmürde
C) Nijad Ekrem
D) Nağme-i Seher
E) Yadigar-ı Şebab
14.
Bu ayrılık bana yaman geldi pek,
Ruhum hasta, kırık kolum kanadım
Ya gel bana, ya oraya beni çek,
Gözüm nuru oğulcuğum Nijad’ım!
Recaizade Mahmut Ekrem’in bu şiiri 2.dönem Tanzimat şairleriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlar niteliktedir?
A) Ağır bir dil kullanmışlardır.
B) Yeni nazım biçimlerini geliştirmişlerdir.
C) Halk söyleyişlerinden uzak durmuşlardır.
D) İçe dönük, bireysel konuları işlemişlerdir.
E) Şiirde biçimsel özellikleri göz ardı etmişlerdir.
CEVAPLAR: 1.E, 2.D, 3.E, 4.E, 5.D, 6.A, 7.C, 8.C, 9.D, 10.E, 11.A, 12.E, 13.A, 14.D
tanzimatedebiyatindasiirtest2 İNDİR
