EDEBİYAT TARAMA TESTİ 19
1. Bir Arnavut beyzadesi iken delikanlılık çağında devşirme olarak İstanbul’la getirilmiş,Yeniçeri Ocağı’nda tahsil ve terbiye görmüş ve askerlik mesleğinde ilerlemiştir. Kanuni Sultan Süleyman’ın teveccühünü kazanmış,padişahla birlikte savaşlara katılmıştır. Hürrem Sultan’ın entrikaları sonucu katledilen Şehzade Mustafa için söylediği güzel bir mersiye ile bu hadiseyi tenkit ettiğinden Rüstem Paşa ve hükümdar tarafından azarlanmıştır.
Bu parçada tanıtılan sanatçılar aşağıdakilerden hangisidir?
A)Şeyh Galip
B)Taşlıcalı Yahya
C)Şeyhülislam Yahya
D)Şeyhi
E)Leskofçalı Galip
2. …, 19.yüzyılın ikinci yarısında … akımının aşırı duygusallığına tepki olarak ortaya çıkmıştır.Gustave Flaubert’in Madame Bovary adlı romanıyla, kendinden önceki akıma üstünlüğünü ilan etmiştir. Bu akımla birlikte, duygu ve hayaller, yerini toplum ve insan gerçeklerine bırakmış, konular gerçekten alınmıştır. Yaşanan ve gözlenen gerçek bütün çıplaklığıyla anlatılmış; bunun sağlanması için kimi zaman anket gibi yöntemlere başvurulmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Romantizm-realizm
B)Klasisizm-realizm
C)Sembolizm-romantizm
D)Sürrealizm-sembolizm
E)Realizm-romantizm
3. Yaklaşık yirmi yıldır gazetedeki köşemde her gün yazıyorum. Bu yazımda güncel konularla ilgili görüşlerimi kanıtlama yoluna gitmeden okuyucularımla paylaşıyorum. Ele aldığımı konular hakkında derinlemesine bilgi verme yoluna da gitmiyorum. Ne de olsa günübirlik gazete yazıları bunlar.
Bu parçada, yazarın sözünü ettiği yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Söyleşi
B) Günlük
C) Fıkra
D) Makale
E) Deneme
4. … romanıyla ünlenen …, bu romanı önce İstanbul Kızı adıyla oyun olarak yazmıştır. O dönem koşullarında sahneye konma olanağı çıkmayınca romana dönüştürülmüştür. Türk edebiyatında gerçekçi romana yönelimin ilk örneklerinden olan bu yapıt; dili, anlatımdaki rahatlığı, duygusal yanlarıyla uzun yıllar güncelliğini korumuştur. Sinema ve televizyona da uyarlanan romanda iyi bir eğitim görmüş ve bir aşk nedeniyle hüsran yaşamış olan İstanbullu genç öğretmen Feride’nin tanıklığıyla Anadolu’nun Kurtuluş Savaşı’ndaki hali yansıtılır.
Bu parçada boş bırakılan yere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Efruz Bey-Ömer Seyfettin
B) Sinekli Bakkal-Halide Edip Adıvar
C) Çalıkuşu-Reşat Nuri Güntekin
D) Şıpsevdi-Hüseyin Rahmi Gürpınar
E) Miras-Memduh Şevket Esendal
5. Okumalı, oynamalı
Hiç işsiz oturmamalı
İşledikçe bu makine
Çarklarına, dişlerine
Kuvvet gelir, boş duranın
Tembel tembel oturanın
Bu asırda ekmeği yok
Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?
A) Dramatik
B) Epik
C) Lirik
D) Pastoral
E) Didaktik
6. Başlangıçta Fecr-i Aticilerin “Sanat kişiseldir.” görüşünü paylaşıp “sanat için sanat” anlayışını benimsemişse de Balkan Savaşı ve 1.Dünya Savaşı sırasında ülkenin içinde bulunduğu zor koşullar, sanat anlayışını değiştirmesine yol açar. Bu dönemde daha çok romancı yönüyle ön plana çıkmıştır. Bu türün edebiyatımızdaki önemli temsilcilerinden biri olan sanatçı, romanlarında belli tarihsel dönemleri ele aldı. İlk romanı Nur Baba kitap olarak basılmadan önce gazetede yayımlanmıştır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Hüseyin Rahmi Gürpınar
C) Hüseyin Cahit Yalçın
D) Abdülhak Şinasi Hisar
E) Halide Edip Adıvar
7. Aşağıdakilerden hangisi türü bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Yeni Turan
B) Hüküm Gecesi
C) Han Duvarları
D) Kızılcık Dalları
E) Fahim Bey ve Biz
8. Biz, 1930’lara gelirken yeni bir çığır açmak istedik. Bizden önceliklerin sığlıklarına, gerçekçilikten uzak memleketçiliklerine bir tepkiydi bu. Hececilerin elinde tıkanan şiiri yeni ufuklara açmaktı amacımız. Yazılarımızı müşterek neşretmemizin sebebi, memleketimizde son edebi cereyanları gösterecek toplu bir eser vücuda getirmek arzusuydu. Yazılarımızda ne dünün mızmız ve soluk hislerine, ne son zamanların renksiz ve dar Ayşe, Fatma terennümüne yer verdik. Biz her şeyden evvel duygularımızı başkalarının manevi yardımına muhtaç kalmadan ifade etmeye çalıştık.
Bu parçada yazarın “biz” dediği kimler olabilir?
A) Fecr-i Aticiler
B) Garipçiler
C) Yedi Meşaleciler
D) Servet-i Fünuncular
E) Yeni Lisancılar
9. Aşağıda Şinasi ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Osmanlı atasözlerini topladığı Durub-u Emsal-i Osmani adlı bir kitap yazmıştır.
B) Toplum için sanat görüşünü benimsemiş, dilin sadeleşmesi gerektiğini savunmuştur.
C) Edebiyatımızda ilk kez noktalama işaretlerini kullanmıştır.
D) La Fontaine ve Lamartine’den yaptığı şiir çevirilerini Tercüme-i Manzume adlı kitapta toplamıştır.
E) Edebiyatla ilgili görüşlerini Şair Evlenmesi adlı makalesinde dile getirmiştir.
10. Saz şairlerinin, kendilerinin veya başkalarının şiirlerini derledikleri, uzunlamasına açılan, deri kaplı deftere… denir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) deme
B) nefes
C) tezkire
D) cönk
E) defter-i amal
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisi Divan şiirinin özelliklerinden biri değildir?
A) Aruz veznini kullanma
B) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanma
C) Arapça, Farsça sözlüklere sıkça yer verme
D) Birtakım kalıplaşmış söz sanatlarına yer verme
E) Bütün güzelliğine değil, parça güzelliğine önem verme
12. Eski Türkler, genel sürgün avlarına sığır (1), kurban törenlerine şölen (3), yas törenlerine de yuğ adı verirlerdi (3). Bu törenlerde hikmetli kişiler şamanlar eşliğinde şiir söylerdi. Bu şiirlerden savaş, yiğitlik, tabiat ve aşk konularını işleyenlere koşma (4), ölüm törenlerinde ölen kişinin ardından söylenenlere sagu (5) adı verilirdi.
Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C)III. D)IV. E)V.
13. Yol boyunca sıralanan serviler rüzgarın etkisiyle bir o yana bir bu yana eğiliyor. Arada bir rüzgar şiddetlenince önümüzden bir toz bulutu kalkıyor havaya. Sanki güneşle aramıza girmek, ondan korumak istiyor bizi. Güneşse bulutun tüm çırpınmalarına karşın gülümsemeye devam ediyor.
Bu parçada kişileştirilen varlıklar aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) serviler-güneş
B) güneş-bulut
C) rüzgar-serviler
D) yol-rüzgar
E) bulut-yol
14. Aşağıdakilerden hangisi Yedi Meşalecilerden biri değildir?
A) Ziya Osman Saba
B) Yaşar Nabi Nayır
C) Muammer Lütfi Bahşı
D) Vasfi Mahir Kocatürk
E) Melih Cevdet Anday
15. II. Abdülhamit döneminde nazırlık yapmış olan Naim Efendi emekli olduktan sonra Kanlıca’daki konağına çekilmiştir. Münzevi bir hayat yaşamak ister, fakat damadı Servet Bey ve torunu Seniha, Naim Efendi’nin böyle bir hayat yaşamasına fırsat vermezler. Servet Bey ve kızı Seniha, alafranga hayat düşkünüdürler. Baba kız ikisi de ahlaken zayıf insanlardır. Avrupa’ya kaçarlar. Bu arada Naim Efendi, oturduğu konağı kiraya vermek, kardeşinin yanına gitmek ister; ama artık iyice harap durumundaki konağa kimse talip olmaz. Naim Efendi; değişen, çöken ve darmadağın olan ailesine şaşıp kalarak konaktaki yapayalnız hayatına devam eder.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mai ve Siyah
B) Kiralık Konak
C) Yaban
D) Mor Salkımlı Ev
E) Ayaşlı ve Kiracıları
16. Asıl adı Ömer olan şair, padişaha ve ileri gelenlere yazdığı kasidelerle, ayrıca hicviyeleriyle tanınmıştır. Bayram Paşa’ya yazdığı hicivler yüzünden boğdurularak öldürülür. Kasideleriyle tanınmasına karşın gazellerinde de başarılıdır. Din dışı konularda yazdığı şiirlerine gösterişli bir ses getirmiştir. Divan şiirinin kurallarını başarıyla uygulayan şairin dili ağırdır. İçinde yüz kızartıcı olmayanların pek az olduğu hicivlerini Siham-ı Kaza adlı eserinde toplamıştır.
Bu parçada tanıtılan Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fuzuli
B) Baki
C) Nedim
D) Nefi
E) Nabi
17. Satirik şiirde eleştiri ağır basar. Bir kişi, olay, durum, iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir. Bunlarda didaktik özellikler de görüldüğünden, didaktik şiir içinde de incelenebilir. Ancak açık bir eleştiri olduğundan ayrı bir sınıfa alınması daha doğru olur. Bu tür şiirlere Divan edebiyatında …, Halk edebiyatında …, yeni edebiyatımızda … adı verilir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) taşlama-hiciv-imgesel
B) hiciv-koçaklama-yergi
C) kaside-ağıt-hiciv
D) hiciv-taşlama-yergi
E) mersiye-sagu-ağıt
18. … akımı her türlü duygunun anlatılmasına, görselleştirilmesine açıktı. Bu akımı benimseyen sanatçılar için önemli olan, duygular ve coşkulardı. Doğanın sessizliği ve dinginliği içinde uyanan coşku ve duygular… Chateaubriand, şiirlerindeki bu aşırı coşkulanmalar yönüyle bir hayli eleştirilmiştir. Doğadan edindiği izlenimleri bir başka görselliğe kavuşturarak doğrudan duygulara seslenen resimler yaptılar, şiirler yazdılar bu akımın sanatçıları. İnanılması zor, olağan dışı görsellikler yaratmaya başladılar. Akılcılık döneminin dingin görüntüleri, yerini aşırı devinimli görünümlere bıraktı.
Bu parçada sözü edilen edebiyat akımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Klasisizm
B) Romantizm
C) Realizm
D) Sembolizm
E) Sürrealizm
19. Namık Kemal ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Tiyatroyu yararlı bir eğlence aracı olarak görmüştür.
B) Divan edebiyatına karşı olduğu halde Divan şiiri biçimlerini kullanmıştır.
C) Roman türünü Türk okuruna tanıtmak amacıyla roman çevirileri yapmıştır.
D) Makale, piyes, şiir, roman, eleştiri, tarih türünde eserler vermiştir.
E) Edebiyatımızda sahnelenen ilk tiyatro eseri olan Vatan yahut Silistre adlı oyunu yazmıştır.
20.Aşağıdaki dizelerin hangisinde tam uyak kullanılmıştır?
A) Ne hoştur kırlarda yazın uyumak
Bulutlar ufukta beyaz bir yumak
B) Ağaçlar bir derin hülyaya varmış
Saçında yepyeni teller ağarmış
C) Baş yorgun, yaslanır yeşil otlara
Göz dalgın, uzanır ta bulutlara
D) Öğleyin bu uyku bir aralıktır
Saf hava bir kanat gibi ılıktır
E) Kırığım, içimden çıkmaz bu acı
Gün oldu başıma hasretin tacı
21. Sadece Türk edebiyatında görülen ve dört mısradan oluşan Divan edebiyatı nazım şeklidir. Bu nazım şekli “şarkı söyleme, övme, kapalı ve cinaslı söz” gibi anlamlar taşır. Aruzun sadece bir kalıbıyla yazılan bu nazım şeklinde üçüncü dize serbest, diğer dizeler kendi içinde kafiyelidir. Genellikle cinaslı kafiyeyle yazılsa da cinassız örneklerine de rastlanır.
Bu parçada sözü edilen Divan edebiyatı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tuyuğ
B) Rubai
C) Kaside
D) Terci-i bent
E) Murabba
22. Edebiyatımızda önemli bir yere sahip olan yazar; roman, hikaye, oyun, mizah ve gezi alanında eserler kaleme almıştır. Dergilerde tiyatro eleştirileri yayımladı. Eserlerinde yapmacıklıktan uzak, sade bir Türkçe kullandı. Daha çok romanlarıyla tanınan yazar, romanlarında Anadolu’da geçen olayları anlattı. Dudaktan Kalbe, Yeşil Gece yazarın önemli romanlarındandır.
Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Reşat Nuri Güntekin
C) Refik Halit Karay
D) Halit Ziya Uşaklıgil
E) Hüseyin Rahmi Gürpınar
23. Aşağıda gazelle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Aşk, sevgi, ayrılık gibi bireysel temalarda yazılır.
B) Gazelin ilk beytine matla, son beytine makta adı verilir.
C) Her beyti aynı güzellikte olan gazellere yek avaz denir.
D) İlk olarak İran edebiyatında ortaya çıkmış, daha sonra Arap ve Türk edebiyatına girmiştir.
E) Beytül gazel bir gazelin en güzel beytidir.
24. Türk edebiyatına önemli eserler kazandıran yazarın ses getiren ilk romanı Rahmet Yolları Kesti olmuştur. Yazar, bu romanında devlete başkaldıranların iflah olmayacağı, mutlaka cezalandırılacağı tezini savunur. Romanlarında devletçi bir anlayışı dile getirmiş, devleti korumuş, ancak devletin hatalarını da görmezden gelmemiştir. Bozkırdaki Çekirdek, Yorgun Savaşçı da yazarın önemli romanlarındandır.
Bu parçada tanıtılan yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kemal Tahir
B) Refik Halit Karay
C) Yaşar Kemal
D) Hüseyin Cahit Yalçın
E) Halide Edip Adıvar
CEVAPLAR:1.B, 2.E, 3.C, 4.C, 5.E, 6.A, 7.C, 8.C, 9.E, 10.D, 11.B, 12.D, 13.B, 14.E, 15.B, 16.D, 17.D, 18.B, 19.C, 20.B, 21.A, 22.B, 23.D, 24.A
