1. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatına yöneltilen eleştirilerden biri olamaz?
A) Halktan kopuk bir saray edebiyatı olması
B) Dilinin yabancı sözcüklerle yüklü olması
C) Tamamıyla dini unsurları konu etmesi
D) Gerçeklere değil hayallere dayanması
E) Arap ve Fars edebiyatlarını taklit etmesi
2. Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Şiirlerde her beyit başlı başına bir bütün sayılır.
B) Beyitler arasında konu birliği olması koşulu yoktur.
C) Aşk, övgü, yergi, tasavvuf şairlerinin ortak konularıdır.
D) Bir konunun yalnız belirli nazım biçimleriyle işlenmesi koşulu yoktur.
E) Yaşamla ilgisi olmayan, soyut bir dünyası vardır.
3. Kasideyle ilgili olarak, aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Genellikle övgü amaçlı yazılır.
B) Bir şairin beş kasideden oluşan eserine “hamse” denir.
C) Beyit sayısı 33 ile 99 arasında değişir.
D) Şairin adının geçtiği beyite “taç beyit” denir.
E) Uyak düzeni aa / ba / ca / (gazeldeki gibi)’dır.
4. Aşağıdakilerden hangisi türküler için söylenemez?
A) Özel bir ezgisi vardır.
B) Hece ve aruz ölçüsü ile yazılabilir.
C) Anonim halk edebiyatı nazım şeklidir.
D) Aşk, kahramanlık, gurbet konularında yazılabilir.
E) Bent sayısı 3 ile 6 arasında değişir.
Le beni eyle beni
Elekten ele beni
Alacaksan al artık
Düşürme dile beni
5. Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ağıt B)Koşma C) Varsağı D) Mani E) İlahi
6. * Maniler tek dörtlükten oluşur
* İlk iki dize uyağı doldurmak ya da düşünceye giriş yapmak için söylenir. Temel düşünce son dizededir.
* Uyak düzeni aaxa’dır.
Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak,
I. Hey birince birince
II. Bir incecik ter bürür
III. Kaşık saldım pirince
IV. Yar kapıdan girince
dizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) II-I-III-IV B) IV-III-II-I C) I-II-III-IV
D) I-III-II-IV E) III-II-I-IV
Kıldan köprü yaratmışsın
Gelsin kullar geçsin deyü
Hele biz şöyle duralım
Yiğit isen sen geç ey Tanrı
Yukarıdaki dörtlük Tanrı ile şakalaşır, konuşur gibi söylenmiş bir tekke edebiyatı nazım şeklidir.
7. Bu nazım şekline verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Nutuk C) Şathiye D) Nefes E) Devriye
Tarikat şeyhlerinin tarikata yeni giren kişileri aydınlatmak için söylediği şiirlere …… denir. Güney Anadolu Türkmenleri arasında Varsak boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden gelişmiş nazım şekline …… denir.
8. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) ilahi-varsağı B) varsağı-nutuk C) nutuk-varsağı
D) nutuk-ilahi E) nutuk-nefes
Cevr odu yaktı beni yanımda durma ey gönül
Bir tutuşmuş ateşim kurb u civarımdan sakın
9. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bir gazelin matla (ilk) beytidir.
B) Edebi sanatlara başvurulmuştur.
C) Yabancı sözcüklere yer verilmiştir.
D) Soyut bir konu işlenmiştir.
E) Bir gazelin son beyti değildir.
10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde verilen bilgi yanlıştır?
A) Âşık Paşa, Gülşehri, Ahmedi 14. yüzyılda mesnevi türünde eserleri olan şairlerdir.
B) 15. yüzyıl şairi Süleyman Çelebi, Hz. Muhammet için yazdığı Vesiletü’n-Necat adlı eseri ile tanınır.
C) Sinan Paşa’nın Tazarruname adlı eseri süslü nesir örneğidir.
D) 17. yüzyıl şairi Nabi’nin beş mesneviden oluşan hamsesi vardır.
E) 16. yüzyıl şairi Fuzuli’nin divanından başka mesnevi türünde de eseri vardır.
11. Nedim’le ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Şarkı ve gazel türlerindeki şiirleri ile tanınır.
B) Şiirde mahallileşme akımını başlatmıştır.
C) Lale Devri’ndeki yaşamı şiirlerine yansıtmıştır.
D) Şiirlerinde halkın dilindeki deyimlere yer vermiştir.
E) Divanından başka iki mesnevisi vardır.
12. Ali Şir Nevai ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Divan edebiyatında ilk şuara tezkiresi olan Mecalisü’n-Nefais’i yazmıştır.
B) Türkçeyle Arapçayı karşılaştırdığı Muhakemetü’l-Lügateyn adlı sözlüğü yazmıştır.
C) Beş mesnevinin toplamından oluşan “hamse”si vardır.
D) Hem şiir, hem de düzyazı türlerinde eserleri vardır.
E) Eserlerinde Çağatay Türkçesini kullanmıştır.
13. ‘Tasavvuf edebiyatı’yla ilgili aşağıdaki eşleştir¬melerden hangisi doğru değildir?
A) Tek varlık (Vahdet – i vücut): varlığın tekliği, birliği
B) Tecelli (yansıma): Tanrı’nın her şeyde görün¬mesi
C) Aşk: İnsan ruhunun Tanrı’ya ulaşması, Tanrı¬’da eriyip yok olması
D) Enel Hak: Evrenin yaratılış kuramı
E) Ayan – ı sabite (değişmez görüntüler): Her şe¬yin Tanrı bilgisiyle olması, hiçbir şeyin değiş¬memesi
14. Aşağıdakilerden hangisi ‘Halk edebiyatı şiiri’nin ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Tür adları, biçim adı olamaz.
B) Ölçü, hece ölçüsüdür. 18. yüzyıldan sonra aruz ölçüsünü kullananlar da olmuştur.
C) Heceli biçimler çoğunlukla 4 + 4 + 3, 6 + 5, 4 + 4, 5 + 3 , 4 + 3 ölçüleriyle oluşturu¬lur.
D) Aruzlu biçimlerinden en çok divan, semai, ka¬lenderi biçimleri kullanılır.
E) Nazım birimi dörtlüktür; dörtlük, belirli ölçü ve uyak kurallarına uyarak dört dizeden oluşur.
Bakkal mısın terazuyu n’eylersin
İşin gücün yoktur gönül eğlersin
Kulun günahını tartıp n’eylersin
Geçiver suçundan bundan sana ne
15. Bu dörtlükten aşağıdakilerden hangisi çıkarı¬lamaz?
A) Anonim olduğu B) Ölçüsü
C) Uyak, uyak düzeni D) Şathiye olduğu
E) Dil özellikleri
“Geredeli’dir. Zamanla Bektaşi inancını benimser. Aruzla yazdığı şiirlerde Fuzuli’nin etkisindedir. Aşık geleneği sürdürdüğü şiirlerindeyse Aşık Ömer, Gevheri etkisi sezilir. Asıl başarısı yakarı, yergi şiir¬lerinde görülür. Kara bahtım şiiri döneminin en gü¬zel şiirlerinden birdir.”
16. Yukarıda sözü edilen Halk ozanı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dertli B) Seyrani C) Gevheri
D) Dadaloğlu E) Aşık Veysel
17. ‘Mevlana’ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 13. yüzyılda yaşamış büyük bir tasavvuf ozanı olduğu
B) Farsça – Türkçe birkaç şiiri dışında, Farsça yazdığı
C) Hoşgörüyü, iyiliği, aşkı en yüce değer saydığı
D) Doğu şiirini besleyen Mevlana’nın Mesnevi, Divan – ı Kebir, Mektubat, Rübailer, Fihhi Ma Fih gibi eserler verdiği
E) Aşktan çok akılla Tanrı’ya varılacağı görü¬şünde olduğu
I. Bu evrenin yaratılışını ve evrendekilerin tekrar Allah’a döneceğini anlatan şiirlerdir.
II. Tarikata yeni giren dervişlere bilgi vermek amacıyla mürşitlerin söylediği şiirlerdir.
III. Allah’ı övmek, ona yalvarmak amacıyla yazılan şiirlerdir.
IV. İnançlarla alay eden bir üslupla yazılan şiirlerdir.
18. Yukarıda verilen tanımlar sırasıyla aşağıdaki şiir türlerinden hangilerinin karşılığıdır?
A) İlahi – Nutuk – Devriye – Şathiye
B) Sathiye – Devriye – İlahi – Nutuk
C) Devriye – Nutuk – İlahi – Şathiye
D) İlahi – Devriye – Şathiye – Nutuk
E) Devriye – Şathiye – İlahi – Nutuk
Ey benim sarı tamburam
Sen ne için inilersin
İçim oyuk derdim büyük
Ben onun için inilerim
19. Bu dizelerdeki söz sanatları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) İntak – Kinaye
B) Tevriye – Teşbih
C) Tezat – Kinaye
D) Mecaz-ı Mürsel – Teşbih
E) Telmih – İntak
20. Aşağıdaki dizilerin hangisinde konularına göre adlandırılan şiirler birlikte verilmiştir?
A) Kaside – gazel – rubai – mersiye
B) Terkib-i bent – kaside – naat – güzelleme
C) Müstezat – ağıt – mesnevi – hicviye
D) Şarkı – nefes – taşlama – terci-i bent
E) Mersiye – koçaklama – tevhit – ilahi
Yapıtlarında daha çok kırsal kesim insanlarını anlatan birkaç yazar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’yla görüşmeye gider. Bu ilgiden çok hoşnut olan Yakup Kadri, bir ara merakla konuk yazarlara, nerelerden geldiklerini sorar. Yazarlardan biri gülerek “Yaban’dan geliyoruz üstad, Yaban’dan”der.
21. Parçada geçen “Yaban’dan geliyoruz” sözünde aşağıdaki açıklamaların hangisine uygun bir söz sanatı vardır?
A) Bir anlam inceliği yaratmak için bildiğini bilmezlikten gelme
B) Bir sözcüğü alışılmış anlamının dışında bir anlamda kullanma
C) Söylenmek isteneni en az sözcükle anlatma
D) Bir gerçeği sezdirmek için bir sözü hem gerçek hem de mecaz anlamıyla kullanma
E) Söz arasında bilinen bir duruma işaret etme
22. Türk destanlarının oluşum sırasına uygun olarak verilen dizi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saka, Göktürk, Hun, Uygur
B) Uygur, Hun, Göktürk, Saka
C) Göktürk, Uygur, Saka, Hun
D) Hun, Saka, Uygur, Göktürk
E) Saka, Hun, Göktürk, Uygur
23. Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının devirlere ve kollara ayrılmasında bir kıstas (ölçü) olamaz?
a) Edebî eserlerin, dilinde görülen farklılıklar
b) Edebî eserlerdeki düşünce ve inanç farklılıkları
c) Edebî eserlerin, farklı coğrafyalarda, farklı şivelerle yazılmış olması
d) Edebî eserlerde işlenen konuların birbirinden farklı olması
e)Edebî eserlerin, farklı edebî geleneklerin etkisinde yazılmış olması
24. Aşağıdaki anlatımlardan hangisi, “edebiyatla sosyal yapı arasındaki ilgi ve etkileşim” konusunda doğru kabul edilemez?
a) Edebiyat sosyal yapıdan etkilenir.
b) Edebiyat sosyal yapıyı etkiler.
c) Edebiyatla sosyal yapı arasında yakın ilgi vardır.
d) Edebiyatla sosyal yapı arasında sürekli bir ilgi ve etkileşim vardır.
e) Edebiyat sosyal yapıyı etkiler, fakat sosyal yapıdan etkilenmez.
25. Aşağıdakilerden hangisi edebiyat-sosyoloji ilişkisiyle ulaşılabilecek sonuçlardan biri değildir?
a. Edebî metinlerin sosyal bir çevrede ortaya çıkması
b. Edebiyat ve sosyolojinin birbirini etkilemesi
c. Edebî eserlerin bir dönemin toplumsal hayatına ışık tutması
d. Yazarın toplumsal olayları tarafsız bir şekilde işlemek zorunda olması
e. Edebiyatla sosyolojinin amaçları bakımından birbirinden ayrılması
Cevaplar:1-C, 2-D, 3-B, 4-B, 5-D, 6D, 7-C, 8-C, 9-A, 10-D, 11-E, 12-B, 13-C, 14-A, 15-A, 16-A, 17-E, 18-C, 19-A, 20-E, 21-D, 22-E, 23-D, 24-E, 25-D
10.Sınıf Türk Edebiyatı 2.Dönem 2.Yazılı A Grubu Test sorularını ve cevaplarını indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız.
10.Sınıf Türk Edebiyatı 2.Dönem 2.Yazılı A Grubu (Test)
