1.………………..Osmanlının yetiştirdiği en büyük bilim adamlarındandır. Tarih, coğrafya, bibliyografya, biyografi alanlarında önemli eserler vermiştir. ………………….On dört bin beş yüz eseri tanıttığı önemli bir kaynak eserdir. Latince, Almanca ve İngilizceye çevrilen bu eser, Avrupalı bilim adamlarının takdirini kazanmış önemli bir kültür ürünümüzdür.
Bu parçadaki boş yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Sinan Paşa – Tazarrunâme
B) Ali Şir Nevai – Muhakemetü’l Lügateyn
C) Evliya Çelebi – Seyahatname
D) Kâtip Çelebi – Keşfü’z Zünun
E) Naimâ – Osmanlı Tarihi
2. Der ki Ömer ben bir merdim
Tazelendi eski derdim
Sen bir kuzu ben bir kurdum
Seni benden sakınırım
Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki şiir biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Şarkı B) Koşma C) Semai D) Destan E) Tuyuğ
3. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir?
A) Dîvan ü Lügati’t Türk, çeşitli Türk lehçelerinin ansiklopedik bir sözlüğü görünümünde olup Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılmıştır. (Kaşgarlt Mahmut)
B) Dört ayrı “Divan”ı ve üç mesnevisi vardır; ayrıca Mecalis’ün Nefais adlı yapıtı Türk edebiyatının ilk şairler tezkiresidir. (Ali Şir Nevai)
C) Özellikle Önasya toplumlarının geçmişi çok eski¬lere uzanan konularından biri olan “Leyla ile Mecnun”u divan edebiyatına kazandırmıştır. (Fuzuli)
D) Nefeslerinin çoğuna gizli, hiciv-mizah motifti te¬kerlemeler katarak ham sofularla alay etti. “Budalanâme” düzyazı eserlerinin başında gelir. (Kaygusuz Abdal)
E) 17. yüzyılda, âşık edebiyatının en ünlü adlarından olup güzellemeleriyle ünlü olan ozanın Toroslarda yaşadığı bilinmektedir. (Köroğlu)
4. Aşağıdakilerden hangisi Süleyman Çelebi’nin kaleme aldığı Mevlid adlı eserin özelliklerinden değildir?
A) Hz.Muhammet’in doğumunu anlatması
B) Hz.Muhammet’i övmesi
C) Aruz vezniyle yazılması
D) XV.yüzyılda yazılması
E) Dörtlük nazım şekliyle yazılması
Halk edebiyatı, İslamiyet öncesi Türk edebiyatının devamı niteliğindedir. XV. yüzyıldan sonra Ana¬dolu’daki toplum düzeni değişmiş, göçebe halk köy ve kasabalara yerleşmiştir. Böylece Halk şiirinde, İslamiyet öncesi dönemdeki ozanın yerini ………………………, kopu¬zun yerini ………………………, almaya başlamış; sazla söylenen yaygın şiire de ……………………… adı verilmiştir.
5. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) kam, bağlama, koşuk
B) şaman, saz, mani
C) âşık, saz, koşma
D) baksı, bağlama, türkü
E) saz şairi, saz, destan
6. Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki bilgilerin hangisi yanlıştır?
A) Toplumsal konulara ağırlık verilmemiştir.
B) Din ve tasavvufla ilgili konulara yer verilmiştir.
C) Manzum eserlerden çok “nesir” türünde eser verilmiştir.
D) Eserlerde içerikten çok söyleyişe önem verilmiştir.
E) Şiirlerde başlık kullanılmamıştır.
7. Harnâme – Hüsrev ü Şirin – Hayriyye
Bu eserlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hiciv türünün başarılı örnekleri olmaları
B) İlahi aşk konusunun işlendiği eserler olmaları
C) Aynı yüzyılda yazılmış olmaları
D) Mesnevi nazım şekliyle yazılmış olmaları
E) Aynı sanatçının eserleri olmaları
8.Aşağıdakilerden hangisi Kasidenin konusuna göre türlerinden biri değildir?
a) Naat b) Hicviye c) Bahariye d) Fahriye e) Tevhit
Çoğunlukla üçer ya da dörder dizeli bentlerden ve her bendin sonunda tekrarlanan “bağlama” ya da “kavuştak” denilen nakarat dizelerinden oluşur. Ölçüleri genellikle 7’li, 8’li veya 11 ‘li hece ölçüsüdür. Uyak düzeni ise çeşitli olabilir. Ezgilerine, konularına ve bentlerdeki dize sayılarına göre gruplandırılabilir.
9. Bu parçada sözü edilen Halk edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Destan B) Türkü C) Semai D) Ağıt E) Varsağı
10. Aşağıdakilerin hangisinde kinayeli bir kullanım vardır?
A) Bugünlerde ne yaptığını hiç bilmiyor.
B) Bu davranış hiç yakışır mı sana?
C) Böyle lâflara kulak asmayız biz.
D) Ne desen nafile; yüzü kızarmıyor.
E) Bu kadar üstelemen gerekmez.
Methederler Karaman’ın elini
Köprüsü yok geçemedim selini
Gerdan Yaylası’nın perçem belini
Lâle, sümbül bürüsün de gidelim
11. Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Redif kullanılmıştır.
C) İlk üç dizede zengin uyak vardır.
D) Kafiye düzeni “aaab” biçimindedir.
E) Tam uyak vardır.
Divanü Lügati’t-Türk’te yer alan örneklerde, hece ölçüsünün ve dörtlük nazım biçiminin kullanıldığı görülür. Bu döneme ait koşuklarda doğa tasvirleri, yiğitlik ve sevgi gibi konulara değinilmiştir, İslamiyet’ten sonra, toplumda oluşan birtakım kültürel farklılıklar edebiyata yansımış; aruz ölçüsünün, mesnevi, kaside gibi nazım şekillerinin kullanıldığı Divan edebiyatı oluşmuştur. Ancak Halk edebiyatında hece ölçüsü ile şiirler söylenmeye devam edilmiş; mani, koşma, türkü gibi türler kullanılmıştır.
12. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
A) Edebi dönemlerin belirlenmesinde tek ölçütün dini inanışlar olduğuna
B) İslamiyet’in kabulüyle Türk edebiyatı geleneğinin tamamen değiştiğine
C) Halk edebiyatının İslam öncesi Türk edebiyatı geleneğinin devamı niteliğinde olduğuna
D) Kültürel farklılıkların edebiyatı olumsuz etkilediğine
E) Halk edebiyatı eserlerinde İslam inancının etkili olmadığına
13. Yıllar ne çabuk geçti o günler arasından
Bir tel saç onun kaldı bütün hatırasından
Hâlâ duyarım bin sızı ben her yarasından
Bir tel saç onun kaldı bütün hatırasından
Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Şarkı B) Kaside C) Terkib-i Bent D) Müstezat E) Rubai
Deli gönül, neyi özler durursun?
Acınacak dostun, cananın mı var?
Dünya yansa yorganın yok içinde.
Harap olmuş evin, dükkânın mı var?
14. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
A) 11 ‘li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
B) Soru sorma (istifham) sanatına başvurulmuştur.
C) Redif kullanılmıştır.
D) Bir koşmanın son dörtlüğüdür.
E) İlk iki dizede şair bildiği bir durumu bilmezlikten gelerek tecahül-i arif sanatı yapmıştır.
15.Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyecilik geleneğinin bir özelliği değildir?
A) Sözlü olarak kuşaktan kuşağa aktarılır.
B) Manzum ve mensur bölümlerden oluşur.
C) Genellikle bir yazar tarafından yazılır.
D) Hikâyelerdeki zaman belirsizdir.
E) Dil son derece sadedir.
Âşık oldum cemalinin gülüne
Al kınalar yakmış sedef eline
Bir gönül bağlıdır her bir teline
Henüz çağı on üç on dört yaşlımın
16. Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 11 ‘li hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Şiirde sevgilinin güzelliğinden söz edilmiştir.
C) Nazım türü güzellemedir.
D) Semai nazım biçimiyle söylenmiştir.
E) Uyak düzeni “aaab” biçimindedir.
Bülbül selamı sabahı kesti seherden
Gülün şikayeti viran bahçelerden
17. Yukarıdaki mısralarda altı çizili kelimelerle hangi sanat yapılmıştır?
A) Kinaye
B) Hüsn-i ta’lil
C) Tenasüp
D) Tevriye
E) Telmih
18. Yüzyılın önemli şairlerindendir. Bektaşi geleneğinde şiirler yazan şair, İran şahlarına olan bağlılığı ile tanınır. Şiirlerinde vahdet-i vücud felsefesini dile getirmiştir. Anadolu halkını Osmanlılara karşı kışkırttığı, ayaklanmaya çağırdığı, belki de bu ayaklanmaya öncülük ettiği için, Sivas Valisi Hızır Paşa’nın emriyle tutuklanmış, düşüncelerinden vazgeçmeyeceği anlaşılınca da asılmıştır.
Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nef’î
B) Pir Sultan Abdal
C) Hacı Bektaş Veli
D) Kaygusuz Abdal
E) Köroğlu
19. İslami Devir Türk Edebiyatının varlık gösterdiği süre aşağıda belirtilen hangi yüzyıllar arası olarak kabul edilmiştir?
a) 11. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar
b) 11. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar
c) 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar
d) 15. yüzyıldan 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar
e) 11. yüzyıldan 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar
I. Gazelin özel bir biçimi gibidir.
II. Uzun ve kısa dizelerden kurulur.
III. Kısa dizelere ziyade adı verilir.
20. Yukarıda özellikleri verilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Müstezat B) Mesnevi C) Rubai D) Kaside E) Tuyuğ
21. Aşağıdakilerden hangisi Uygur Türklerine ait bir destandır?
a) Göç Destanı
b) Oğuz Kağan Destanı
c) Bozkurt Destanı
d) Ergenekon Destanı
e) Alp Er Tunga Destanı
22. Şiirde ölçü ile ilgili şu ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Şiirde, mısralar arası hece sayısı eşitliğine dayanan ölçüye hece ölçüsü denir.
b) Hece ölçüsüyle yazılan şiirlerde durak, ahenk sağlayan bir çeşit ses kesimidir.
c) Şiirde hecelerin uzunluk ve kısalık temeline dayanan ölçü aruz ölçüsüdür.
d) Aruz ölçüsünde Arapça ve Farsça’dan gelme uzun ünlülerle kurulan heceler yerine göre bir buçuk hece değerindedir.
e) Şiirde serbest ölçü, hece ve aruz ölçülerinin karışık kullanılmasıyla meydana gelir.
23. Tasavvufta ‘aşk’ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kişi dünyaya aşkla bağlanmalı, bütün nimet¬lerden yararlanmalıdır.
B) Geçici aşk, dünya güzelliklerine; gerçek aşk, Tanrı’ya duyulan aşktır.
C) Tasavvufta aşk, Tanrı’ya ulaşma, Tanrı’da eriyip yok olmalıdır.
D) Aşk; Tanrı’nın gizi (sır), insanlara bağışıdır.
E) Evrenin yaratılmasına neden, Tanrı’nın ken¬dine duyduğu aşktır; bu nedenle önemlidir.
24. Mutasavvıf şairlerin şiirlerinde “insanların eğitildiği yer” anlamında kullanılan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
a) şarap
b) kadeh
c) meyhane
d) meclis
e) yol
25.Aşağıdaki anlatımlardan hangisi, “edebiyatla sosyal yapı arasındaki ilgi ve etkileşim” konusunda doğru kabul edilemez?
a) Edebiyat sosyal yapıdan etkilenir.
b) Edebiyat sosyal yapıyı etkiler.
c) Edebiyatla sosyal yapı arasında yakın ilgi vardır.
d) Edebiyatla sosyal yapı arasında sürekli bir ilgi ve etkileşim vardır.
e) Edebiyat sosyal yapıyı etkiler, fakat sosyal yapıdan etkilenmez.
Cevaplar: 1-D, 2-C, 3-E, 4-E, 5-C, 6-C, 7-D, 8-D, 9-B, 10-D, 11-C, 12-C, 13-A, 14-D, 15-C, 16-D, 17-C, 18-B, 19-E, 20-A, 21-A, 22-E, 23-A, 24-C, 25-E
10.Sınıf Türk Edebiyatı 2.Dönem 2.Yazılı D Grubu Test soru ve cevaplarını indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız.
10.Sınıf Türk Edebiyatı 2.Dönem 2.Yazılı D Grubu (Test)
