Yazar, doğup büyüdüğü coğrafyada yaşananları canlı bir atmosfer içinde anlatmış.
1.Yukarıdaki cümlenin ögelerini belirleyerek sırasıyla aşağıya yazınız?(Ü:2 K:A.2.16.)
(Bilişsel Düzey: Uygulama)
Muhammed’in kitabını kaldırtmam;
Osmancık’ın bayrağını aldırtmam;
Düşmanımı vatanıma saldırtmam.
Tanrı evi viran olmaz, giderim.
Tanrım şahit, duracağım sözümde;
Milletimin sevgileri özümde;
Vatanımdan başka şey yok gözümde.
Yâr yatağın düşman almaz, giderim.
(Mehmet Emin YURDAKUL)
2. Yukarıdaki şiirin temasını belirleyiniz?(Ü:3 K: A.1.2.)(Bilişsel Düzey: Kavrama)
Artık demir almak günü gelmişse zamandan,
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.
Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol;
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol.
(Yahya Kemal BEYATLI)
3.Yukarıdaki parçanın redif, kafiye ve kafiye türlerini aşağıda gösteriniz?(Ü:2 K:A.1.3.)
(Bilişsel Düzey: Uygulama)
Bir ömr-i muhayyel…Hani gülbünler içinde
Bir kuşcağızın ömr-i bahârîsî kadar hoş;
Bir ömr-i muhayyel…Hani göllerde,yeşil,boş
Göllerde,o sâfiyet-i vecd-âver içinde
Bir dalgacığın ömrü kadar zaîl ü muğfel
Bir ömr-i muhayyel!
(Tevfik Fikret)
4.Yukarıdaki şiirin nazım biçimini bulabilmek için öncelikle hangi nazım biçiminin özelliklerinehâkimolmak gerekir?(Ü:3 K: A.1.4.)(Bilişsel Düzey: Analiz)
Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak
Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak
Sular sarardı yüzün perde perde solmakta
Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta
(Ahmet Haşim)
5. Yukarıdaki şiirde kullanılan niteleyici unsurlardanhareketle imgeye ulaşınız.(Ü:3 K: A.1.5.)(Bilişsel Düzey: Sentez)
6.Servet-i Fünun şiirinde etkili olan“Parnasizm”in 5 özelliğini aşağıya yazınız?(Ü:3 K: A.1.8.)
(Bilişsel Düzey: Bilme)
Sahipsiz olan memleketin batması haktır,
Sen sâhip olursan bu vatan batmayacaktır.
Ağlamayı bırak, kendine gel, çünkü zaman dar.
Uğraş ki: telâfi edecek bunca zarar var
Ağlamak ile kurtulması umuluyor ise haykır!
Yok, yok! Hele azmindeki zincirleri bir kır!
“İş bitti… Bekleyişin sonu yoktur!” deme, yılma
Ey millet-i merhume, sakın umutsuzluğa kapılma
(Mehmet Akif Ersoy)
7.Yukarıdaki şiirden hareketle şiirin yazıldığı dönemin yaşam özelliklerini değerlendiriniz?(Ü:3 K: A.1.9.)(Bilişsel Düzey: Değerlendirme)
8. Tanzimat II. Dönemi şairlerinden 3 tanesini yazınız?(Ü:3 K: A.1.11.)(Bilişsel Düzey: Bilme)
9. Aşağıdaki sorulara doğru cevap veriniz?(Ü:3 K: A.1.12.)(Bilişsel Düzey: Uygulama)
a.Yazım yanlışlarını tespit edip aşağıya yazınız.
1897 yılının Nisan ayı başlarında Ömer Şevki bey, oğulunu o günlerde subay çocukları için açılan Eyüp Sultan Askeri lisesinde özel bölüme yatılı olarak yerleştirir. Yeni usule göre öğretim yapılan bu okul da eğitim dili fransızcaydı.
b. Metinde boş bırakılan yerleri noktalama işaretleri ile tamamlayınız.
Bu eserle ilgili çok şey duymuştum ( ) Bizans İmparatorluğu’ndan kalma bir eser olduğunu ( ) içinde değerli fresklerin bulunduğunu, binanın yıllar önce müzeye çevrildiğini ( ) Ama bir türlü yolum düşmemişti bu tarihî anıta. Bu anıtı ziyaret etmeyen bir tek ben mi kalmıştım şu koca İstanbul( )da ( )
10.Tanzimat I. Dönem’de yazılan “Hürriyet Kasidesi” ile Tanzimat II. Dönem’de yazılan “Makber” şiiri karşılaştırıldığında hangi özelliklere ulaşılabilir? Aşağıya yazınız.(Ü:3 K: A.1.13.)(Bilişsel Düzey: Analiz)
Hürriyet Kasidesi
Ne gam pür âteş-i hevl olsa da gavgâ-yı hürriyet
Kaçar mı merd olan bir can için meydân-ı gayretten
Günümüz Türkçesi:
Hürriyet mücadelesi, korkulu ateş olsa ne gam.
Mert olan (bir insan) bir can için gayret meydanından kaçar mı?
Makber
Gördüm yüzünü türâb içinde,
Geldim aradım kitâb içinde
Bir hâb gelir o, dideden dûr,
Gitti diyemem mezara ol nûr
Günümüz Türkçesi:
Onun toprak içinde yüzünü gördüm, geldim kitap içinde aradım. O gözden ırak sevgili için mezara gitti diyemem, bir hayal gibi geliyor.
CEVAPLAR
1.Yazar,doğup büyüdüğü coğrafyada yaşananlarıcanlı bir atmosfer içindeanlatmış.
Özne Belirtili nesne Zarf Tümleci Yüklem
2p. Nesne2p. 2p. 4p.
2.Vatan, savaş, mücadele(10 puan)
3.Redif:-dan(5 puan.)Kafiye: -man(Zengin kafiye)(3 puan.), -ol(Tam Kafiye)(2 puan.)
4.Verilen şiirin türü serbest müstezattır.Bu şiir türü,Divan edebiyatında kullanılan müstezatın değiştirilmiş halidir.Öncelikle müstezatın özelliklerine hakim olmak gerekir.(10 puan)
5.Basamakları ağır ağır çıkmak niteleyici unsurdur. Bu unsurdan hareketle merdiven imgesi aklımızda canlanır.Güneş rengi bir yığın, ifadesi niteleyici unsurdur. Bu unsurdan hareketle yaprakların sararıp dalından koptuğu imgesi aklımızda canlanır.Kızıl havalar niteleyici unsurdur. Bu unsurdan hareketle güneşin batışı aklımızda canlanır ve bu şekilde akşam imgesine ulaşırız. Bu imgelerden herhangi birisine bu şekilde ulaşıldığında tam puan verilecektir.(10 puan)
6. Parnasizmin özellikleri:
- Yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da ortaya çıkmış bir akımdır.
- Kısaca “şiirde realizm” olarak tanımlanabilir.(2 puan.)
- Romantik şiire tepki olarak şekillenmiştir.
- Sanat için sanat ilkesi benimsenmiştir.(2 puan.)
- Seçkin bir kitleye seslenilmiştir.
- Dış gerçeği tasvir etmişler ve bundan dolayı da “tasvirci şiir” olarak değerlendirilmiştir.(2 puan.)
- Felsefî şiir anlayışı yerleşmeye başlamıştır.
- Sözcüklerin seçiminde önemli bir dikkat geliştirilmiştir.(2 puan.)
- Ölçü, uyakgibi ahenk unsurları önemsenmiştir.(2 puan.)
- Biçimsel açıdan “mükemmelliyetçilik” söz konusudur.
- En çok sone nazım biçimikullanılmıştır.
- Sanatı “güzellik” işlevi ile sınırlandırarak değerlendirmişlerdir.
- Şiirde bilimsellik, nesnellik hususlarının oluşmasına gayret edilmiştir.
7.“Ey millet-i merhume” ifadesinden toplumun zor günler geçirdiği anlaşılmaktadır. “Zincirleri kır” ifadesi tutsaklığı yansıtmaktadır. “Sahipsiz memleket” ifadesi ile ülkenin yönetim, askeri ve ekonomik alanda bir krizin içinde olduğu anlaşılmaktadır. Tespit edilen noktalar birleştirildiğinde ortaya bir savaş resmi çıkmaktadır. Ülke savaştadır.Savaşın adı Kurtuluş Savaşı’dır.(10 puan)
8. Recaizade Mahmut Ekrem (5 puan),Abdülhak Hamit Tarhan (3 puan), Muallim Naci (2 puan)
a) Ömer Şevki Bey(1 puan.), oğlunu(1 puan.),Lisesinde(1 puan.), okulda(1 puan.),Fransızcaydı
(1 puan.)
b)(:)(1 puan.)(,)(1 puan.)(…)(1 puan.)(‘)(1 puan.)(?)(1 puan.)
10. 1.dönemde yazılan eserler toplum için sanat anlayışını; 2.dönemde yazılan eserler ise sanat için sanat anlayışını yansıtmışlardır 1.dönem eserlerinde ve (Özellikle Hürriyet Kasidesi’nde) vatan, millet, adalet gibi konular ele alınmışken; 2. dönem eserlerinde (Özellikle makberde ölüm) aşk, doğa, ölüm gibi konuları ele almışlardır. Dolayısıyla konu ve temada yenilik yapmayı başarmışlardır. • 1.dönem şairleri dilde sadeleşmeyi amaçlamış ancak bunda başarılı olamamışlardır. 2. dönem şairleri ise ağır olan bu dili daha da ağırlaştırmışlardır. Şiirde sanatlı söyleyiş her iki dönem şairleri için de amaç olmaktan çıkmıştır. • İki dönemin şairleri de şiirde parça güzelliğini bırakıp bütün güzelliğine ve konu birliğine önem vermiştir. • Aruz ölçüsü kullanılmaya devam ederken az da olsa hece ölçüsü kullanılmıştır. • Gazel, kaside, terkib-i bent gibi eski nazım şekilleri kullanılmaya devam etmiştir. Özellikle ikinci dönem sanatçıları yeni nazım şekilleriyle şiir yazmada başarılı olmuşlardır (Abdülhak Hamit Tahran, Recaizade Mahmut Ekrem başarılıdır). • Tanzimat şairleri bireysel duygu düşünce ve anlatıma önem vermiş, böylece Türk edebiyatına Batı’daki bireyci anlayışı getirmişlerdir.(10 puan)
11.sinif-turk-dili-ve-edebiyati-1.donem-2.yazili-sorulari-k-grubu indir.
