edebiyat sultanı yazılı soruları
………………………………………………. LİSESİ 10. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 2. DÖNEM 2. YAZILI SORULARIDIR (E GRUBU)
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylama yoktur?
A) Ulu önder, ne zaman Samsun’a çıktı?
B) Beyaz gömleklilerin maaşına zam yapılacak.
C) Beyaz altın bu sene çok ucuz.
D) Meşin yuvarlağın havası indi.
E) Saatin pimi kırılmış.
2. Şair, sözcükleri günlük hayattaki kullanımı dışında kullanır. Şüphe yok ki bunlar aynı sözcüklerdir ama şair onlara başka anlamlar yüklemiştir. Onun işi âdet olmayanı, söylenmeyeni söylemektir.
Bu parçada, altı çizili bölümle, sözü edilen şairin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A) Yalınlığı
B) Akıcılığı
C) Kalıcılığı
D) Doğallığı
E) Özgünlüğü
3. Enis Baturun şiirlerini okumak algılayabilmek için şiir bilgisine ihtiyaç vardır ancak bu kitabında onu sıradan okurlar da anlayabilecek
Yukarıdaki cümlede aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi kullanılmaz?
a) noktalı virgül
b) virgül
c) nokta
d) üç nokta
e) kesme işareti
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf-fiil kullanılmamıştır?
A) Sen gelmedin diye akşama kadar merak içinde kaldık.
B) Gezdiği yerleri anlata anlata bitiremiyor.
C) Onca işi yarım bırakıp gezmeye gitmen doğru değil.
D) İstanbul’a gitmeyeli yaklaşık yirmi yıl oldu.
E) Yöre halkı yapılacak açıklamaları merakla bekliyor.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiilin birer örneği vardır?
A) Alt kattan gelen gürültü uykumu kaçırmaya yetmişti.
B) Şırıl şırıl akan çeşmenin başında kırlangıçlar toplanmaya başladı.
C) Anladığım kadarıyla onlar burada oturmak istemiyordu.
D) Kadıncağız balkondaki solmuş çiçekleri görünce hemen onları sulamak istedi.
E) Evde yalnız kalıp ders çalışacağını söylemişti bize.
6. Biçare çocuğun, o güzel fakat renksiz dudakları titriyordu. Çakmakçılar yokuşunu çıkarken ayaklarının sızladığını hissediyor; fakat korkusundan söyleyemiyordu. Gözüne karşısındaki on adımlık yer, yürümekle bitmek tükenmez, sonsuz bir mesafe gibi görünmeye başladı. Ayakları dolaşıp düşecek gibi oldu. Sonra yine doğruldu. Yürüyorlardı.
Paragrafla ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Öyküleyici anlatım ögelerinin bulunduğu
B) Öyküleyici sanat metni olduğu
C) Edat ve bağlaç kullanıldığı
D) Anlatıcının kurmaca kişi olduğu
E) Üçüncü şahıs ağzından anlatımın kullanıldığı
7.Aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili eklerden hangisi görev yönüyle farklıdır?
A) Gözlerimin ışığı iki deniz damlası
B) Mavilikler, gönlümün gurbeti ve sılası
C) Dalgaların altında kapansın kirpiklerim
D) Yak, siyah dumanların ruhumda gündüz olsun
E) Hep senin hatıran kalbimde gülen
8. Aşağıdakilerin hangisinde bir bileşik sözcük adıl görevinde kullanılmamıştır?
A) Bunların bazılarını daha önce de görmüştük.
B) Öğrencilerden hiçbiri bu soruları yanıtlayamaz.
C) Birçok sınavın yarın yapılacağını sanıyormuş.
D) Masadaki kalemlerden birkaçını da ben almıştım.
E) Elindeki çiçeklerden birazını da bana verir misin?
9. Denizlerimiz var, güneş içinde
Ağaçlarımız var, yaprak içinde
Sabah akşam gider geliriz
Denizlerimizle ağaçlarımız arasında
Yokluk içinde
Yukarıdaki şiirde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Türemiş isim
B) Zarf görevinde ikileme
C) Ekeylemi düşmüş yüklem
D) Hem iyelik hem hâl eki almış birden fazla sözcük
E) Tamlayan ekinden önce iyelik eki almış isim
10. Michael Foucault ( ) yaşama dair o müthiş sözünü sanki Nuri Pakdil için söylemiştir ( ) “Neden her kişi kendi yaşamını bir sanat eserine dönüştürmesin ( ) neden şu ev ya da lamba sanat yapıtı olsun da benim yaşamım olmasın ( )”
Parçada parantezle belirtilen yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) (;)(.)(?)(.) B)(,)(.)(;)(?) C)(,)(:)(,)(?) D)(,)(:)(.)(?) E)(;)(:)(?)(?)
11. “Bu sergide, tuvallerinde insana ve kente farklı renklerle hayat veren birçok ünlü imzanın eserleri görücüye çıkıyor.” cümlesinde “imza” sözcüğü “ressam” anlamında kullanılmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna benzer bir kullanım görülmektedir?
A) Ünlü şairle yapılan söyleşi, ilgiyle izlendi.
B) Öğretmenin, bireylerin yetişmesinde katkısı büyüktür.
C) Yazarımız, gazetemizin en güçlü kalemlerinden biridir.
D) Eleştirmen, yapıtı yeniden kuran bir sanatçıdır.
E) İşyerindeki tüm bilgisayarlar değiştirildi.
12. Şair, sözcükleri günlük hayattaki kullanımı dışında kullanır. Şüphe yok ki bunlar aynı sözcüklerdir ama şair onlara başka anlamlar yüklemiştir. Onun işi âdet olmayanı, söylenmeyeni söylemektir.
Bu parçada, altı çizili bölümle, sözü edilen şairin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A) Yalınlığı
B) Akıcılığı
C) Kalıcılığı
D) Doğallığı
E) Özgünlüğü
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün, kendinden sonraki virgül kaldırıldığında türü değişir?
A) İşçi, elbiselerini giyip işe koyuldu.
B) Çocuk, ayakkabılarını dolabına koydu.
C) Marangoz, aletlerini ortalıktan kaldırdı.
D) Kasap, bıçağını bileyerek keskinleştirdi.
E) Simitçi, çocuğa şöyle bir baktı.
14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ne edat ne bağlaç kullanılmıştır?
A) Ne yıldızlar kaynaşır gökyüzünde
Ne sevdayla dolar taşar gönüller
B) Sanki yeşil yaylalardır gözlerin
Alnımda ter, kuvvetsin işimde
C) Ben kanadı kırık bir kuş değilim
Döner bir gün gurbet ellerde kalan
D) Böyle çizgisiz resim yaptım
Okuyucu sana karşı mahcubum
E) Yapraklarda dolaşan serin bir rüzgarsın
Renksin yazdan kıştan, tazeliksin bahardan
15. Bazı kullanımlarda sıfatlar, bir isim tamlamasının tamamını niteleyebilir.
Aşağıdakilerin hangisinde bu durum örneklendirilebilir?
A) Dükkanda ucuz inşaat malzemeleri satılıyordu.
B) Bir ürperiş getirir senin sinirlerine.
C) Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek.
D) Bizim diyarımız da bin bir baharı saklar.
E) Bize heyecan verir bir parça yeşil çini.
16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem yapım hem çekim eki almış bir sözcük kullanılmamıştır?
A) Eskiden bizim burada geniş bahçeli bir evimiz vardı.
B) Günümüzde şehirleşme deyince hemen apartmanlaşma anlaşılıyor.
C) Güzelim ağaçların, meyvelerin bulunduğu bahçeler birer birer bozuldu.
D) Babamın anlattığına göre bu semtte ahşap köşkler varmış önceleri.
E) Eski evlerle ilgili bilgileri bu konuda hazırlanan dergilerden bulabiliyoruz.
17. (I) Şiire her zaman sözcükten gidilir. (II) Sıradan bir duygu ve düşüncenin anlatımında bile yerini yadırgamamalı sözcük. (III) Ancak bir başına sözcük, yani yardımcı öğelerden yoksun bir sözcük bir ıssız ada mahkumudur. (IV) Bir sözcükten çağrışımlar çalkantısı beklemek hata olur. (V) Her yeni şiir, derinlerdeki içgüdülerin, tutkuların yeni biçimlerde verilişidir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde hem basit, hem türemiş, hem bileşik sözcüklere örnek gösterilebilir?
A) v. B) IV. C) III. D) II. E) I.
18. Kitap, basında umduğumuzun üstünde bir ilgiyle karşılandı.
Bu cümlenin çatısı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Etken-geçişsiz
B) Edilgen-geçişsiz
C) Dönüşlü-geçişsiz
D) Dönüşlü-geçişli
E) Edilgen-geçişli
19. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi dönüşlü fiildir?
A) Geziye gitmek için gerekli hazırlıklar tamamlandı.
B) Bayram tatilinin bir gün daha uzatıldığı açıklandı.
C) Bu tören milli şairin anısına düzenlenmiş.
D) Bu çiçekler haftada en az iki kez sulanmalı.
E) Arkadaşlarına şaka yapmak için ağacın arkasına saklandı.
20. (I) Çoğunda bu kafa tembelliğini görürsünüz.(II) Kolaya,rahata kendilerini bırakmışlar. (III) Varabildikleri noktalara dört elle sarılmışlar.(IV) Sanatçılarımıza,düşünürlerimize bakın.(V) Öteki düşünceleri görmezlikten gelmişler.
Yukarıdaki cümlelerden hangisi bu paragrafın giriş cümlesidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
21.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Sanat insanı değiştirir, insana yeni güzellikler sunar.
B) Düşünceniz güzel; ama kurul bu düşünceyi benimsemez.
C) Kimseye soru sormadılar; sadece bizden orada beklememizi istediler.
D) Ankara’da onunla karşılaştım, bana sıkıntılarını anlattı.
E) Bu, bizim altından çıkabileceğimiz bir sorun değil.
22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Buluşacakları yere gitti; onu bulamadı.
B) Şarkı sözünü çok beğendi ve bestelemeye karar verdi.
C) Hararetli tartışmaların sonunda toplantıya ara verip sinirler yatıştırıldı.
D) Hediyeyi evde paketledi, karısının görebileceği bir yere koydu.
E) Hayalimde zaman ölçüsü birdenbire değişti, gece uzadı, derinleşti.
23. Aşağıdaki cümlelerin hangisine anlatım bozukluğu vardır?
A) Makine dairesindeki arızayı mürettebat çabucak onardı.
B) Polisler, suçluları yakalayabilmek için bütün yolları trafiğe kapadı.
C) Yaşlı adam, çocuklarını karşısında görünce çok heyecanlandı.
D) Bütün bunlar senin başının altından çıkmış olmalı.
E) Herkes yaralı adama bakıyor, kimse müdahale etmiyordu.
24. Yazınsal yapıtları değerlendirmede konu tek başına ölçüt olamaz. Sıradan olayları anlatan, bunlardan gerçek anlamda ürünler ortaya koyan sanatçılar olduğu gibi önemli diye nitelendirdiğimiz sorunlardan hiçbir kalıcı yanı olmayan yapıtlar üretenler de var. Yazınımızdan bir örnek vermek için Abbas Sayar’ın “Yılkı Atı”nı ele alalım. Sıradan bir konuyu, insanımızın.
yazgısını ele alan yazar, anlatımıyla konuya zenginlik kazandırmış. Konunun kendisi değil; ama algılanışı, anlatımı, kendine özgülüğü bugün de geçerliliğini koruyor.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada belirtilen görüşle uyumludur?
A) Sanat yapıtının kalıcı olabilmesi ele aldığı konuyu özgün bir biçimde işlemesiyle mümkündür.
B) Sanat yapıtında, seçilecek konu, yapıtın değerini belirlemede temel ölçü olmalıdır.
C) Bugün hâlâ zevkle okuduğumuz yapıtlar, günlük hayatı konu alan yapıtlardır.
D) Sanatçı gerçeklerden hareket etmeli, yapıtında yaşadığı olayları ele almalıdır.
E) Sanat yapıtının kalıcılığı her şeyden önce işlediği konuyla doğru orantılıdır.
25. Toplumsal kuralların belirlendiği bir metinde daha çok hangi anlatım türü kullanılır?
A) Destansı
B) Öyküleyici
C) Lirik
D) Emredici
E) Öğretici
CEVAP ANAHTARI E GRUBU
1. E
2. E
3. D
4. E
5. D
6. A
7. D
8. C
9. E
10. C
11. C
12. E
13. E
14. E
15. A
16. A
17. A
18. B
19. E
20. D
21. E
22. C
23. A
24. A
25. D
