Sevgili Arsız Ölüm
Romanın karakterlerinden Havut Aktaş, Alacüvek köyündendir. Arada bir köyüne gidip gelmekle birlikte aslında şehirde izolasyon ve boya işleri yapar. Huvat; şehirden köyüne gelirken köylülerin ilgisini çekeceğini düşündüğü soba, radyo gibi eşyalar getirir. Bir gün köye mavi bir otobüsle gelir. Otobüs, ilk defa böyle bir araç gören köylüler tarafindan çok ilgi görür. Köylüler, otobüsü ilk gördüklerinde yadırgarlar ancak zamanla ona alışırlar. Bir süre sonra Huvat Aktaş, Atiye isminde şehirli bir kadın ile köye gelir. Köyün kadınları Atiye’nin düşüp düşüp bayılmasından çekindikleri için önce onu dışlarlar. Atiye, dokuz ay sonra bir kız çocuğu dünyaya getirince onun rahatsızlığının hamilelikten kaynaklandığını anlayıp Atiye’yle ilgilenmeye başlarlar. Bebeğe Nuğber adı verilir. Atiye köylülerin de yardımıyla köye ve köy işlerine kısa zamanda uyum sağlar. Köylü kadınların yaptığı bütün işleri onların da şaşırdığı bir kolaylıkla yapar. Hatta Huvat’ın şehirden getirdiği dikiş makinesinde dikiş diker, Çerçi’ye şırınga getirtip köylünün iğnelerini yapmaya başlar. Köyde “İğneci Atiye Hanım” diye isim yapar. Atiye ile Huvat’ın Halit, Seyit, Mahmut adında üç oğlu; Nuğber’den başka Dirmit adında bir kızı daha olur.
Huvat uzun zamandır köye, köylülerin ilgisini çekebilecek bir yenilik getirmemiştir. Bir gün köyün adının değiştirilmesi hususunda fikir ortaya atar. Ona göre köyün yeni ismi “Atom” olmalıdır ancak köylüler bu ismi beğenmez. Bir süre devam eden tartışmalardan sonra köyün yeni adı “Akçalı” olur. Zaman içerisinde Huvat, köyde yaşayan bazı gençleri çalışmaları için şehre götürür. Şehirde kalorifercilik, boyacılık, badanacılık gibi işler edinen bu köylüler köylerine bir daha dönmez. Artık büyümüş olan Halit ve Seyit, babalarına destek olmak ve onunla beraber çalışmak amacıyla şehre giderler. Bu sırada büyük oğul Halit, Atiye’nin doğduğu bölgeden gelip komşu köylerden birine yerleşen Sose ve Rızgo’nun kızı Zekiye ile evlenir.
Köyün okuluna yeni bir öğretmen gelir. Atiye küçük kızı Dirmit’i okula gönderir. Öğretmenin bir süre sonra köyden ayrılmasıyla çocuklar karne bile alamazlar. Öğretmenini çok seven Dirmit, uzun zaman onun dönmesini bekler. Halit’in evlenmesinin ardından Seyit, annesine uzun zamandır sevdiği Elmas ile evlenmek istediğini söyler. Elmas da Seyit’i çok sevmektedir ama kavuşmaları mümkün olmaz. Seyit’in kardeşi Dirmit de Elmas’ı çok sevdiği için onun, evlerine gelin olarak gelememesine çok üzülür ve içine kapanır.
Latife TEKİN
1. Bu parçada altı çizili kelimelerin ne anlama geldiğini kısaca yazın.
2. Alıntı yapılan romanın tamamını göz önünde bulundurarak romanın konusunu kısaca yorumlayın.
3. Parçadan hareketle Dirmit’in nasıl bir kişiliğe sahip olduğu hakkında bilgi verin.
Zaman içerisinde Huvat, köyde yaşayan bazı gençleri çalışmaları için şehre götürür. Şehirde kalorifercilik, boyacılık, badanacılık gibi işler edinen bu köylüler köylerine bir daha dönmez.
4. Şehre giden gençlerin köye dönmek istememelerinin nedeni neler olabilir? Yorumlayın.
5. Türk edebiyatında Postmodern edebiyatın etkisi görülen 5 yazarı yazın.
Çocukları okumaktan soğutan bir neden de öğretici olmayı her şeyin başında tutmamızdır. Ders vermeyen, hem de bunu açık seçik yapmayan hiçbir yazınsal yaratı, anadili öğretiminde yer almaz; çünkü yazıların seçiminde, işlenişinde temel ölçüt ders vericiliktir. Bir yazı, bir şiir ne denli güzel, renkli bir yaşantı birikimiyle yüklü olursa olsun ders vermiyorsa hiç değeri yoktur. Oysa bu konuda Goethe şöyle der. “Yalnızca ders vermekle kalan, duygu dünyasının sınırlarını genişletmede hiçbir katkısı
olmayan kitaplardan nefret ederim.
6. Bu parçada anlatılmak istenen nedir?
K: İlk arayı Düzce yakınlarında verdik.
L: Elimizdeki çantaları özenle bagaja yerleştirdik.
M: Bu küçük araştırmadan sona mola vereceğimiz yeri belirledik.
N: Kontağa bastığımızda uzun bir yola gideceğimizin farkında olarak tüm güzergahı haritadan güzelce bir gözden geçirdik.
O: Artık yeniden keyifle yola devam edebilirdik.
P: Çaylarımızdan son yudumu aldıktan sonra arabaya doğru yürüdük.
7. “K, L, M, N, O, P” harfleriyle gösterilen cümleler, olayların oluş sırasına göre nasıl sıralanmalıdır?
8. Aşağıdaki cümlelerde geçen yazım yanlışlarını bulup altını çizin.
Post modernist romancılar; bir kısımını modernizmden devir aldıkları metinler arasılık, kolaj, pastiş, üst kurmaca, paradi gibi anlatım tekniklerini yeni bir yorumla eserlerinde kullanmışlardır.
Postmodern eserlerde gerçeğe bir oyun gözüyle bakılır. Yazar, oluşturduğu üstkurmacalarla okuru çok farklı yönlere götüre bilir.
CEVAPLAR:
1. A.2.1.- Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
İçine kapanmak: Dış dünyaya karşı ilgi
göstermemek, insanlardan uzak durmak, sosyal
etkinliklerden kaçınmak gibi davranışları ifade eder. İçine kapanık biri genellikle iç dünyasına odaklanır, dışarıyla pek etkileşimde bulunmaz ve kendini ifade etmekte zorlanabilir.
Yadırgamak: Bir şeyi garipsemek, alışılmadık veya uygun olmayan bulmak anlamına gelir. Bir durumu, davranışı veya düşünceyi yadırgamak, genellikle o durumu anlamlandıramamak veya kabul
edememekten kaynaklanır. Bu durum, kültürel farklılıklar, alışkanlıklar veya değer yargıları gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
2. A.2.3.- Metnin tema ve konusunu belirler.
Latife Tekin’in “Sevgili Arsız Ölüm” adlı romanı, Türk edebiyatının önemli eserlerinden biridir. Roman, toplumsal değişimleri, aşkı, ölümü ve insan
ilişkilerini işlerken çağdaş bir dil ve anlatım tarzı kullanır.
Kitap, farklı sesleri ve hikayeleri iç içe geçiren bir dille kaleme alınmıştır. Özellikle İstanbul’un
gecekondu semtlerindeki yaşamı ve bu yaşamın içindeki insanların mücadelelerini ele alırken, dilindeki zenginlik ve mizahla dikkat çeker.
Roman, sıradan insanların hayatlarına dokunurken toplumsal eleştiriler de yapar. Bu eleştiriler
genellikle sınıf farklılıkları, kadın-erkek ilişkileri, aile yapısı gibi konuları içerir. Aynı zamanda, ölüm ve yaşam arasındaki ince çizgiyi, insanın kendi
varoluşunu sorgulamasını da işler.
“Sevgili Arsız Ölüm”, hem anlatımıyla hem de konularıyla Türk edebiyatında farklı bir soluk
getirmiş, okuyucularını düşündüren ve etkileyen bir eser olarak değerlendirilir.
3. A.2.6.- Metindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirler.
Dirmit, öyküde öne çıkan karakterlerden biridir ve bazı temel özelliklere sahiptir:
1. Duygusal: Dirmit, duyguları yoğun yaşayan bir karakterdir. Özellikle sevdikleri için derin bir sevgi ve bağlılık hisseder.
2. Sadık: Öğretmenine ve sevdiği insanlara karşı son derece sadıktır. Onlar için her zaman en iyisini
istemekte ve destek olmaya çalışmaktadır.
3. Hayalperest: Dirmit, hayal kurmayı ve geleceğe dair umutları beslemeyi seven bir karakterdir. Bu özelliği, onun iç dünyasının zenginliğine işaret eder.
4. Duyarlı: Çevresindeki insanların duygularına karşı son derece duyarlıdır. Başkalarının yaşadığı acıyı ve üzüntüyü derinden hisseder.
5. İyi niyetli: Dirmit, genellikle iyi niyetli ve
yardımsever bir karakter olarak karşımıza çıkar. Başkalarına yardım etmekten ve onların mutluluğunu sağlamaktan hoşlanır.
6. İçe Kapanık: Yaşadığı hayal kırıklıkları ve üzüntüler nedeniyle zaman zaman içine kapanık bir hal alabilir. Bu durum, onun duygusal yoğunluğunu ve iç dünyasının derinliğini yansıtır.
Dirmit’in kişiliği, romanın gelişiminde önemli bir rol oynar ve onun duygusal zenginliği, okuyucunun empati kurmasını sağlar.
4. YAZMA KAZANIMINI ÖLÇME
Şehre giden gençlerin köye dönmek istememelerinin birkaç nedeni olabilir:
1. Kariyer İmkânları: Şehirlerde genellikle daha fazla kariyer imkânı bulunur. Gençler, kariyerlerini
geliştirmek ve daha iyi iş firsatlarına sahip olmak için şehirde kalmayı tercih edebilirler.
2. Eğitim Olanakları: Şehirlerde daha iyi eğitim olanakları bulunur. Gençler, eğitimlerine devam etmek veya daha iyi eğitim almak için şehirde kalmayı tercih edebilirler.
3. Sosyal ve Kültürel Aktiviteler: Şehirlerde daha fazla sosyal ve kültürel aktivite bulunur. Gençler, bu aktivitelerden faydalanmak ve daha zengin bir sosyal hayat sürdürmek için şehirde kalmayı tercih edebilirler.
4. Teknoloji ve Altyapı: Şehirlerde daha gelişmiş teknoloji ve altyapı bulunur. Gençler, bu
imkânlardan faydalanmak ve daha modern bir yaşam sürdürmek için şehirde kalmayı tercih edebilirler.
5. Daha Geniş İstihdam Olanakları: Şehirlerde daha geniş istihdam olanakları bulunur. Gençler, iş bulma ve ekonomik açıdan daha iyi bir yaşam sürdürme şansı için şehirde kalmayı tercih edebilirler.
6. Sosyal ve Kültürel Farklılık: Şehirler, genellikle daha fazla sosyal ve kültürel farklılığa ev sahipliği yapar. Gençler, bu farklılıklardan etkilenmek ve kendilerini daha özgür hissetmek için şehirde
kalmayı tercih edebilirler.
Bu nedenlerden dolayı, şehre giden gençler köye dönmek istemeyebilirler.
5. A.2.15.- Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
Türk edebiyatında postmodern edebiyatın etkisi görülen bazı yazarlar şunlardır:
Orhan Pamuk: Nobel Edebiyat Ödülü sahibi olan
Orhan Pamuk, postmodern edebiyatın Türkiye’deki önemli temsilcilerindendir. Eserlerinde genellikle kimlik, bellek, tarih ve modernleşme gibi konuları işler.
Oğuz Atay: “Tutunamayanlar” adlı romanıyla tanınan Oğuz Atay, postmodern edebiyatın öncülerinden kabul edilir. Eserlerinde sıkça ironi ve metin içi oyunlar kullanır.
Yaşar Kemal: Türk edebiyatının önemli yazarlarından Yaşar Kemal’in eserlerinde de postmodern öğeler gözlemlenebilir. Onun eserleri genellikle Türk toplumunun çeşitli yönlerini ele alır.
İhsan Oktay Anar: Postmodern edebiyatın önemli temsilcilerinden olan İhsan Oktay Anar, eserlerinde genellikle tarih, mitoloji ve edebiyatı bir araya getirir.
Latife Tekin: “Berci Kristin Çöp Masalları” gibi eserleriyle tanınan Latife Tekin, postmodern
edebiyatın önemli yazarlarındandır. Eserlerinde dil oyunları ve toplumsal eleştiriler ön plana çıkar.
Bu yazarlar, Türk edebiyatında postmodern edebiyatın etkilerini farklı şekillerde yansıtmışlardır.
Eserlerinde genellikle geleneksel anlatım tekniklerini sorgulayan, metin içi oyunlarla
okuyucuyu şaşırtan ve toplumsal eleştirileri işleyen bir anlayışı benimsemişlerdir.
Ayrıca Elif Şafak, Murathan Mungan, Rasim Özdenören, Ahmet Ümit, Bilge Karasu, Bejan Matur gibi yazarlar da Türk edebiyatında postmodern edebiyatın etkisi görülen isimler arasında yer
almaktadır.
6. A.2.13.- Metni yorumlar.
Bu parçada, öğreticiliği her şeyin başında tutmanın, yazınsal eserleri okumaktan soğutan bir neden olduğu vurgulanmaktadır. Yazar, yazınsal eserlerin sadece ders verici olmalarının yeterli olmadığını, aynı zamanda duygu dünyasını genişletmeleri
gerektiğini savunmaktadır.
Yazar, anadili öğretiminde ders vericiliğin önemli olduğunu ancak bu özelliğin eserlerin seçiminde ve işlenişinde tek ölçüt olmaması gerektiğini belirtir. Yazıların sadece güzel ve renkli olmalarının değil, aynı zamanda duygu dünyasını
zenginleştirmelerinin de önemli olduğunu vurgular.
Goethe’nin sözüyle desteklenen bu görüş, sadece ders vermekle yetinen eserlerin, duygu dünyasını genişletmede yetersiz kaldığını ve okuyucuyu sıkmaktan öteye geçemediğini ifade eder. Bu nedenle, eserlerin sadece bilgi verici değil, aynı zamanda duygusal ve estetik bir deneyim
sunmalarının önemli olduğu vurgulanmaktadır.
7. A.2.13.- Metni yorumlar.
L – N – M – K – P – O
8. A.2.16.- Metinlerden hareketle dil bilgisi
çalışmaları yapar.
Post modernist romancılar; bir kısımını
modernizmden devir aldıkları metinler arasılık, kolaj, pastiş, üst kurmaca, paradi gibi anlatım tekniklerini yeni bir yorumla eserlerinde kullanmışlardır.
Postmodern eserlerde gerçeğe bir oyun gözüyle bakılır. Yazar, oluşturduğu üstkurmacalarla okuru çok farklı yönlere götüre bilir.
12.sinif secmeli turk dili ve edebiyati 2.donem 1.yazili sorulari C grubu indir.
