Tanzimat Edebiyatı Test 4

1. “Arka arkaya yayımladığı ve hep ölüm teması etrafında toplanan bir seri oluşturur. Ölüm karşısında duyulan ıstırapla ölüm ve diğer metafizik problemler hakkındaki düşünceler, bu eserlerde biri birini kovalayan dalgalar halindedir. Sanatçı kontrolü altındaki düşünceleriyle dönemin şiirinde serbest düşünüşe yine en çok yaklaşandır.” Sözü edilen sanatçımız kimdir?
A) Makber – Ölü – Hacle -Abdülhak Hamit
B) Nejat Ekrem-Zemzeme,Tefekkür- Recaizade Ekrem
C)Terci-i Bent-Terkib-i Bend, Zafername -Ziya Paşa
D) Münacat, Arz-ı Muhabbet-Şinasi
E)Durub-ı Emsal-i Osmaniye-Şinasi

2. Aşağıdakilerin hangisinde Şinasi ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) Tanzimat Edebiyatı’nın kurucusu sayılır.
B) İlk yazılarını Tasvir-i Efkar gazetesinde
yayımlamıştır.
C) Şiirlerinde konu bütünlüğüne önem vermiştir.
D) Eserlerinde kullandığı dil, halkın anlayabileceği bir dildir
E) İlk atasözleri kitabını yazması

3. Tarih ve dili ile kaynaklarına dek götürmek ister. Kafaca Batılı, duygu ve davranışlarıyla Doğulu’dur. Dilinde yerel özellikler görülür. Moliere çevirileri, uyarlamaları Türk tiyatro tarihi için çok önemlidir. Bursa’da bir tiyatro yaptırmış, halkı tiyatroya yö¬neltmeye çalışmıştır. Uyarlamalarında halkın de-ğer¬lerini gözetir.”
Yukarıda sözü edilen ‘Tanzimat yazarı’ aşağı¬dakilerden hangisidir?
A)Ahmet Cevdet Paşa B) Ahmet Vefik Paşa
C)Recaizade Ekrem D)Şinasi E) Namık Kemal

4. Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal’in yapıtlarından biri değildir?
A) Harabat B) Cezmi B) Akif Bey D) Zavallı Çocuk E) Gülnihal

5.Tanzimatın II. dönemiyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Tanzimat’ın II. döneminde konular bireyseldir.
B) Hikaye ve roman türünde romantik bir edebiyat oluşmuştur.
C) Yeni nazım şekilleri ve türler denenmiştir.
D) Sanat sanat içindir, görüşü hakimdir.
E) Dilde sadeleşme yeterince uygulanmamıştır.

6.Aşağıdakilerden hangisindeki sanatçıların tümü Tanzimat’ın II. döneminde eser vermiştir?
A) Abdülhak Hamit — Şinasi — Nabizade Nazım
B)Recaizade M.Ekrem-Muallim Naci-Nabizade Nazım
C) Samipaşazade Sezai-Nabizade Nazım-Ziya Paşa
D) Namık Kemal — Şinasi — Ziya Paşa
E) Ahmet Mithat — Recaizade M. Ekrem — Namık Kemal

7. Tanzimat Döneminde devlet düzeninin işleyişiyle ilgili bozuklukları gören şair: “Görüp ahkamı asrı münharif sıdk-u selametten
Çekildik izzet ü ikbal ile bab-ı hükümetten” diyerek görevinden çekilip sine-i millete dönmüştür. Atatürk de Samsuna ayak basınca: “Benim için en büyük korunma noktası ve şefkat kaynağı milletin sinesidir.” diyerek sivil bir yurttaş olarak büyük savaşı sürdürmüştür. Düşünceleriyle Atatürk’ü de etkileyen vatan şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) Mehmet Emin
C) Şinasi D) Yahya Kemal E) Tevfik Fikret

8. Aşağıdakilerden hangisi Namık Kemal’e ait bir eser değildir?
A) Zavallı Çocuk B) Hürriyet Kasidesi
C) Garam D) Gülnihal E) Vatan yahut Siliste

9. 1- Aruz ölçüsünü, beyit birimini kullanır.
Zaman zaman da hece ölçüsüne ve dörtlük birimine yönelirler.
II- Sade dil ve açık anlatım kullanmak istemişler, ancak başaramamışlardır.
III- Batılılaşma yönünde ilk yapıtları vermişlerdir.
IV- Kaside, mesnevi, gazel, murabba gibi nazım
biçimlerini de kullanırlar.
Yukarıda verilen özellikler tümüyle aşağıdakilerden hangi edebiyat dönemiyle ilgilidir?
A) Tanzimat Edebiyatı B) Divan Edebiyatı
C) Servet-i Fünun Edebiyatı D) Fecr-i Ati Edebiyatı
E) Milli Edebiyat Akımı

10. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat sanatçıların ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Eski edebiyatı yıkmak, sosyal yaşamla geniş ölçüde ilgili yani bir edebiyat getirmek isteği
B) Sade dile ve halk Türkçesine değer vererek, halka halk diliyle hitap edebilmek arzusu.
C) Vatan sevgisi, milliyet duygusu, hürriyet aşkı gibi idealleri halka benimsetmek.
D) Özellikle Fransız edebiyatından etkilenerek, edebiyata yeni türler getirmek düşüncesi.
E) Halkı aydınlatma yoluna yazılacak yapıtların özellikle realizmin ve natüralizmin etkisinde oluşmasını sağlamak
11. Ali Bey adında bir genç, Çamlıca’da Mahpeyker adında, zamanının meşhur bir aşuftesiyle tanışır. Hayat görgüsüzlüğünden dolayı bu kadına bağlanır. 0 zamana kadar çok itaatli bildiği oğlunu gittiği bu korkulu yoldan çevirmek için annesi, Dilaşup isminde bir cariye alır. Terk edildiğini anlayan Mahpeyker, Ali Bey’den öç almak için, Dilaşupa iftira ettiği gibi, Ali Bey’i de annesinin ölümüne sebep olacak hallere sürükler ve nihayet Ali Bey’i de öldürtmek için bir batakhaneye getirir. Orada mahsus hazır bulunan Dilaşup, Ali Bey’i ölümden kurtarırsa da kendi ölümüne sebep olur. Bütün dolapları Mahpeyker’in çevirdiğini anlayan Ali Bey de Mahpeyker’i öldürür. Hapiste de kendi ölür.
Bu parçada özetlenen Tanzimat dönemi romanı aşağıdakilerin hangisidir?
A) İntibah B) Jön Türk C) Araba Sevdası
D) Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat E) Sergüzeşt

12. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Muallim Naci – Ömer’in Çocukluğu
B) Samipaşazade Sezai – Rumuzu’l Edep
C) Abdülhak Hamit Tarhan – Zehra
D) Şemsettin Sami – Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
E) Ahmet Mithat Efendi – Jön Türk

13. Aşağıdaki eserlerden hangisi, ilk defa köy hayatından bahsetmesi bakımından önemlidir?
A)İntibah B) Karabibik C) Sergüzeşt
D) Felatun Bey’le Rakım Efendi E) Araba Sevdası

14. 1. Divan şiirinin bahsettiği kadınlar gerçeklikten
uzaktır; Tanzimat şiiri ise gerçek kadından bahseder.
II. Tanzimat şiiri toplumsal konularla ilgilidir; divan şiiri ise dinsel ağırlıklıdır.
III. Divan şiirinde şekil mükemmelliği önemlidir. Tanzimat şairleri ise şiirin şeklinde değişiklikler aramışlardır.
IV. Tanzimat şiirinde bütün, divan şiirindeyse parça güzelliği ön plandadır.
V. Divan şiirinde Tanzimat şiirinde olduğu gibi kafiye kulak içindir.
Divan ve Tanzimat şiirleri üzerine yapılan karşılaştırmaların hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III D) IV. E) V.

15. Şiir, roman, öykü, edebi bilgiler, tiyatro ve eleştiri türünde yapıtları vardır. Şiirlerinde, çocuklarının ölümünü görmüş olmasından dolayı hüzün ön plandadır. Ayrıca edebiyat ile ilgili düşüncelerini ve eleştirilerini Takdir — i Elhan, Talim — i Edebiyat ve Zemzeme adlı yapıtlarında dile getirmiştir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Muallim Naci B) Ziya Paşa C) A. Hamit Tarhan
D) Samipaşazade Sezai E) Recaizade Mahmut Ekrem

16. Aşağıda verilen yazar-eser eşleştirmelerinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A) Ziya Paşa – Zafername
B) Namık Kemal – Şiir ve inşa
C) Ahmet Mithat – Hasan Mellah
D) Şinasi – Müntahabat-i Eş’ar
E) Recaizade Ekrem – Araba Sevdası

17. Tanzimat II. dönem Türk edebiyatıyla ilgili aşağıdaki belirlemelerin hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A) Sanat toplum için ilkesiyle hareket eden şair ve yazarlar şiirde heceye yönelmiş; aruza yer vermemişlerdir.
B) Recaizade M. Ekrem, genç şair ve yazarlarca üstat olarak görülmüştür.
C) Samipaşazade Sezai hikaye ve romanlarıyla Romantizmden Realizme geçişi sağlamıştır.
D) Birinci dönemdeki “halka yaklaşma” düşüncesi yerini “sanat için sanat” ilkesine bırakmıştır.
E) Bu dönem sanatçıları yeniden eski dile yönelmiş ve genellikle eserlerinde kişisel konuları işlemişlerdir.

18. Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat ikinci kuşak şair ve yazarları arasında yer almaz?
A) Recaizade M. Ekrem
B) Abdülhak Hamit
C) Muallim Naci
D) Nabizade Nazım
E) Ziya Paşa

19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır?
A) Kamus — ı Türki adlı sözlüğün yazarı Şemsettin
Sami Tanzimat edebiyatının en önemli dil bilimcisidir.
B) Şinasi, Agah Efendiyle kurduğu Tercüman-ı Ahval gazetesi ile Tanzimat edebiyatını başlatmıştır.
C) Ahmet Cevdet Paşa, Moliere’den yaptığı çevirileriyle Türk tiyatrosuna önemli katkıda bulunmuştur,
D) Roman ve öyküde romantizmden realizme geçişin izleri görüler Sami Paşazade Sezai Sergüzeşt, Küçük Şeyler adli eserlerin yazarı Tanzimat 1. dönemi sanatçısıdır.
E) Tanzimat edebiyatının ikinci kuşağından olan R. Mahmut Ekrem “Araba Sevdası” adlı romanıyla ünlü bir sanatçımızdır.
20. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat dönemi roman ve öyküsünün bir özelliği değildir?
A) Olaylar günlük hayattan alınmıştır.
B) Eserlerde genellikle duygusal ve acıklı olaylar üzerinde durulmuştur.
C) Olayların geçtiği yer genel olarak Anadolu’dur.
D) Yazarlar eserlerinde kişiliklerini gizlememiştir.
E) Kişiler çoğunlukla tek yönlü olarak ele alınır.

21. Sefiller ve Robinson çevirileri ile tanınır. Ayrıca edebiyatımızda ilk romanı kaleme almasıyla bilinir. Tiyatro yapıtları da olan sanatçının bilim ve dil alanında çalışmaları vardır. Kamus — ı Türki, Kamus — ı A’lam adlı önemli yapıtları kaleme almıştır. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Şemsettin Sami B) Tevfik Fikret
C) A. Vefik Paşa D) Ziya Paşa E) Nabizade Nazım

22.Aşağıdakilerden hangisi ‘Tanzimat nesri’nin özelliklerinden biri değildir?
A)Bu dönemde süslü Divan cümlesi yerine, dü¬şünce cümlesi geçer.
B)Özentiye, süslülüğe karşı çıkılır; yeni düzyazı türleri kullanılır.
C)Öğretmek amaçlanır; cümle özleşir, kısalır.
D)Seci, hemen hemen hiç kullanılmaz; bağlaçlar atılır.
E)Dilde yalınlık, anlatımda açıklık amaçlanılır ve başarılır.

23.’Ahmet Mithat’ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Döneminin en çok okunan yazarıdır.
B)Romanları teknik yönden kusursuzdur.
C)Halkı aydınlatmayı, halka bir şeyler öğretmeyi amaçlar.
D)Halkın okuma alışkanlığı kazanmasında önemli rolü vardır.
E)Romanlarında kişiliğini gizlemez; kimi kahra¬manlarını tutar, kimini yerer.

24.’Tanzimat gazeteciliği’ni veren aşağıdaki belir¬lemelerden hangisi doğru değildir?
A)İlk Türkçe gazete Takvim – i Vakayi’dir (1831 – resmi gazete).
B)Ceride – i Havadis, yarı resmidir (1840).
C)İlk özel gazete Tercüman – ı Ahval’dir. (1860 – Agah Efendi, Şinasi)
D)Ahmet Vefik Paşa’nın çıkardığı Hürriyet gaze¬tesi, ‘ilk’lerin göründüğü bir gazetedir.
E)Şinasi’nin çıkardığı Tasvir – i Efkar’ı, sonradan Namık Kemal yönetir, önemli yazılar yayımlar.

25.’Namık Kemal’in eserleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)İntibah, ilk edebi roman, Cezmi milli ve tarihi bir romandır.
B)Tahrib – i Harabat, Ziya Paşa’nın Harabat’ına yönelik sert bir eleştiridir.
C)Vatan yahut Silistre’de, Avrupa’da bulunduğu yıllarda duyduğu yurt özlemini dile getirir.
D)Mukaddime – i Celal’de roman türünü inceler, Doğu – Batı edebiyatlarını karşılaştırır.
E)Zavallı Çocuk’ta görücü usulüyle evlenmeyi yerer.

26. Aşağıdakilerin hangisinde Divan şiiriyle Tanzimat II. Dönem şiirinin karşılaştırılmasına yönelik yanlış bir yargıdır?
A) Her ikisinde de aruz ölçüsü kullanılmıştır.
B) Divan edebiyatında parça, Tanzimat edebiyatında bütün güzelliği önemsenmiştir.
C) Dil her iki dönemde de ağır; konuşma dilinden uzaktır.
D) Her iki dönemin de en yaygın nazım biçimi gazeldir.
E) Her iki dönemde de “sanat için sanat” ilkesi benimsenmiştir.

27. “Toplum için sanat” yerine “sanat için sanat”, “göz için kafiye” yerine “kulak için kafiye”yi savunmuştur. “Her güzel şey şiirin konusu olabilir.” ilkesini benimseyerek, Türk şiirinin alanını genişletir. Çocuklarının ölümü, ona içli şiirler yazdırmıştır. Şiirde “fikri, hayali, hissi” güzellikler arar. “Çok Bilen, Çok Yanılır” adlı komedisiyle modern tiyatronun bütün özelliklerini gösterir. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal B) A. Hamit Tarhan
C) Recaizade Mahmut Ekrem D) Şinasi E) ZiyaPaşa

28. Tanzimat döneminde pek çok yazın türünün ilklerine rastlanır. Bunları yazarlarıyla birlikte şöyle sıralayabiliriz:
I. İlk tiyatro eseri -> Şinasi
II. İlk deneme yazıları -> Nabizade Nazım
III. İlk roman çevirisi -> Yusuf Kamil Paşa
IV. İlk edebi roman -> Namık Kemal
V. İlk pastoral şiir -> A. Hamit Tarhan
Eşleştirmelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) I. B) II. C ) III. D) IV. E) V

29. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Şinasi’ye ait değildir?
A) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk sanatçıdır.
B) Önce yeni edebiyatı, sonra da eski edebiyatı savununca Namık Kemal’le ateşli tartışmaları olmuştur.
C) Düşüncelerini yalın bir dille anlatarak, konuşma dilini yazı diline yaklaştırmıştır.
D) Çeviri şiirlerini Tercüme-i Manzume adlı yapıtında toplamıştır.
E) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.
30.Verilen bilgilerden hangisi Namık Kemal’e ait değildir?
A) Edebiyatı, fikirlerini halka yaymak, bu yolla toplumu eğitmek için bir araç olarak kullanmıştır.
B) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk Türk sanatçısıdır.
C) Eski edebiyata karşı olmasına rağmen, biçim ve dil bakımından eski edebiyata bağlı kalmıştır.
D) Nesir alanında piyes, roman, eleştiri, tarih türünde eserler vermiştir.
E) Tiyatrolarında sade bir dil kullanmayı başarmıştır.

31. Aşağıdaki eserlerden hangisi, farklı bir türde yazılmıştır?
A) Cezmi B) Araba Sevdası C) Zehra
D) Zavallı Çocuk E) Sergüzeşt

32. Sanatçı Hürriyet’te çıkan (…….) makalesinde,Divan edebiyatına şiddetle hücum ederek, onu gayrı milli ve yapay olmakla suçlar ve asıl Türk edebiyatının Halk edebiyatı olduğunu iddia eder. Fakat gençliğinde Divan edebiyatı kültürü ile yetişmiş ve onun zevkini almış olan sanatçı, bu eleştirileri bir edebiyat devrimcisi sıfatı ile yaptığı ve duyguları bakımından Divan edebiyatına bağlı bulunduğu için (……..) yazdığı önsözde bu iddianın aksini ileriye sürmekte de tereddüt etmemiştir.
Parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Şiir ve İnşa – Harabat
B) Tahrib-i Harabat – Takib
C) Zemzeme – Takdir-i Elhan
D) Demdeme – Istılahat-ı Edebiye
E) Zafemame – Harabat

33. Afife Anjelik’te kocasının yokluğu sırasında uşağının saldırısına direnmiş bir genç kadının hikayesi anlatılmaktadır. Zavallı Çocuk’ta, evlenmede ana – babanın değil, evlenecek olanların söz sahibi olması gerektiği üzerinde durulur. Eyvah adlı dram ise batılılaşmanın aile çevresindeki etkileri ve daha çok evlenmedeki eski adetlerin eleştirisi ile ilgilidir. Finten’de ise Shakespeare’in Machbet’inin etkileri çok açıktır.
Parçada aşağıdakilerin hangisinin eserlerinden söz edilmemiştir ?
A) Abdülhak Hamit Tarhan B)Şinasi
C) Recaizade Mahmut Ekrem D) Namık Kemal
E) Ahmet Mithat Efendi

34. Şiirlerinin başlıca temaları aşk ve tabiattır. Türk şiirinde kadının gerçek ve estetik değerini alması onunladır. Fakat onun şiirlerinde büyük aşkların derin ve sarsıcı heyecanı değil, ancak küçük duygulanmaların, hayal kırıklıklarının, ayrılıkların hissettirdiklerini bulabiliriz. Bu melankolik atmosferin doğuşunda romantiklerin, özellikle Lamartine’in etkisi büyüktür. Hayatının acıklı olayları onu, aynı zamanda, Tanzimat devrinin tanınmış bir mersiye şairi haline de getirdi.
Parçada kendisinden söz edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Vefik Paşa
B) Cenab Şehabettin
C) Ahmet Haşim
D) Recaizade Mahmut Ekrem
E) Şinasi

CEVAPLAR:

1.A

2.B

3.B

4.A

5.B

6.B

7.A

8.C

9.A

10.E

11.A