EKPSS LİSANS TÜRKÇE DENEME SINAVI 13

1. Yılın edebî eseri seçilen bu denemede yazar, gündelik yaşama ilişkin görüşlerini açıklarken kestirmeden gitmeyi yeğlemiş.
Bu cümlede geçen “kestirmeden gitmek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yeni bir anlatım biçimi denemek
B) Görüşlerini okura sezdirmek
C) Sözcükleri özenle seçmek
D) Anlatıma kendini katmak
E) Sözü uzatmaktan kaçınmak

2. Bu yazarımızı kent ya da köy hikayecisi gibi tanımlamalara sığdırmak mümkün değildir. Toplumun bütün damarları yansır onun öykülerine. O, hiçbir zaman birilerinin sözcüsü olmamıştır. Gönlü neyi ya da kimi istemişse onu anlatmıştır öykülerinde; hem de capcanlı, doğal bir üslupla…
Bu parçadaki altı çizili sözle yazarın hangi yönü vurgulanmak istemiştir?
A) Öykülerinin anlatımının içerikle uyum gösterdiği
B) Öykülerinde toplumun her kesiminden insanlar yer verdiği
C) Öykülerinde insanların sorunlarına çözümler sunmaya çalıştığı
D) İnsanlardan uzak bir yaşam sürmeyi asla düşünmediği
E) İnsanların yaşamını birilerinin hoşuna gitmek için anlatmadığı

3.(I) Memduh Şevket Esendal kitap olarak yayımlanan ilk romanı Ayaşlı ile Kiracıları’nda öykülerinde olduğu gibi özgünlüğünü pekiştirecek bir teknik kullandı. (II) Cumhuriyet sonrası Ankara’sında kuruluş yıllarında, bir apartman dairesindeki odalarda kirada oturan değişik kesimlerdeki kişilerin bir mevsimlik yaşantılarını gerçekçi biçimde yansıttı. (III) Öykülerindeki gözlemci, betimleyici anlatımı, yalın akıcı dili, tiplemedeki başarısı, aydınlık bakışı romanlarının da belirgin özellikleri oldu. (IV) Öykü ve romanlarıyla gözlemci gerçekçiliğin öncü ürünlerini sunmasını bildi. (V) Bu yönüyle Cumhuriyet dönemi çağdaş Türk edebiyatının gelişmesinde etkili olmuştur.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde karşılaştırma yapılmıştır?
A) I. ve III.
B) I. ve IV.
C) II. ve V.
D) III. ve V.
E) IV. ve V.

4. (I) “Göçebe Denizin Üstünde, Teknenin Ölümü” onun şiir yolculuğunun doruk noktasını oluşturan eserleri oldu. (II) “Kolları Bağlı Odysseus” ile başlayan mitolojik dönem “Göçebe Denizin Üstünde” ile yetkinliği koruyarak, ama daha da artarak sürer. (III) Tarih, efsane kıvamı kazanır böylece. (IV) Özgürlük, yabancılaşma, yazgı, yargı, uygarlık ve zaman şiirinde, şiir dünyasında yeniden etkileyici bir şekilde yaratılmaya çalışılır. (V) Karşımızda on şiir kitabı yayımlanan bir şair vardır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisi, söyleyenin yorumunu içermez?
A) I.      B) II.       C) III.        D) IV.        E) V.

5. Kendimiz olarak yaşayabilmek için geçmişle her an hesaplaşmaya ve anlaşmaya mecburuz.
Yukarıdaki söz ile anlatılmak istenen aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilmiştir?
A) Geçmişin değerlerini sorgulamadan daha iyi bir gelecek kurulamaz.
B) Geçmişin değerleriyle günümüz değerleri tamamen farklıdır.
C) Biz öğrenmeye çalışmasak da geçmiş her hâliyle farklıdır.
D) İnsanın kendi benliğini koruması, geçmişi sorgulayıp onu anlamasına bağlıdır.
E) Uygarlık, hiç geriye bakmamayı gerektirir.

6. Her çağda kendi çağını beğenmeyen, o çağın bir insanı olmaktan utanan sanatçılar vardır.
Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en yakındır?
A) Kişi, çağını aştığı ölçüde gerçek sanatçı olabilir.
B) Kendi çağıyla barışık yaşayan insanlar sanatçı olamazlar.
C) Kendi çağını beğenmemek, sanatçı olmanın ilk şartıdır.
D) Kendi çağından utanan ve çağını beğenmeyen sanatçılar her zaman olmuştur.
E) Sanatçı, toplumun önünde giderek toplumu ve çağı yargılar.

7. İnsanlığın birikimi, günümüzün bütün olumsuzluklarının üstesinden gelebilecek güçtedir.
Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en yakındır?
A) Günümüzdeki hiçbir olumsuzluk, insanlığın birikimiyle baş edebilecek güçte değildir.
B) İnsanlığın birikiminin gücü bugünkü olumsuzluklarla baş etmeye yetmemektedir.
C) Bugünkü bütün olumsuzluklar insanlığın birikiminin göz ardı edilmesinden doğmaktadır.
D) İnsanlığın bugüne dek oluşturduğu manevi değerler, bir bir unutulmaktadır.
E) İnsanlık bugüne kadar yaşadığı olumsuzluklardan pek ders almamıştır.

8. Burada önemli olan sözcük, “konuşmak”tır. Ben uzun yıllar karşımdaki bazı insanlarla konuşmadığımdan, onlar da benimle konuşmadıklarından şimdi birbirimizi anlamadığımızı zannediyoruz. Nasıl ben dinledikten sonra şaşırıp daha çok dinleme ve konuşma kararı aldıysam bana karşı ön yargılı olanların da aynen bu şekilde davranmaları durumunda şaşıracaklarını tahmin ediyorum. Çünkü biliyorum ki aslında ortak noktalarımız, anlaşamadıklarımızdan çok, ama çok daha fazla.
Bu parçada yazar, aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?
A) Toplumumuzun araştırma olanaklarına sahip olmamasından
B) Toplumumuzdaki diyalog eksikliği ve ön yargılı yaklaşımlardan
C) İnsanların gereksiz yere konuşmalarından
D) Kişilerin birbirlerine saygılı davranmayışından
E) Toplumumuzda yetişmiş insan gücü azlığından

9. Her nedense bizde sanatçılar hep geç anlaşılır. Hatta öldükten sonra arkasından övgüler yağdırır kimileri. Sağlığında adamcağız acımasızca eleştirilir, hiç hatası yokken yerden yere vurulur. Sanatçı ölünce ardından övgüler başlar, yaptığı yeniliklerden bahsedilir. Üslubunun güzelliği, sanat anlayışının yüceliği anlatılır. Herkes tanış çıkar onunla. Aslında sanatçılarla beraber devlet adamlarının kaderi de böyledir…
Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?
A) Sanatçılara haksız eleştiriler yapıldığına
B) Sanatçıların öldükten sonra övüldüğüne
C) Sanatçıların değerinin öldükten sonra anlaşıldığına
D) Bazı sanatçıların sanatı ve anlatımı ile ölümsüzlüğe kavuştuğuna
E) Devlet adamlarının da sanatçılar gibi sonradan anlaşıldığına

10. Türk edebiyatı, Tanzimat’la birlikte Batı etkisine girmiştir. Roman, deneme, sone gibi edebî türler o dönemde ülkemiz sınırlarını geçmiştir. Üstelik Batı, yalnız sanat dünyasında değil, günlük yaşamda da etkisini göstermiştir. Kılık kıyafette geleneksel tarz bırakılmış, Batı tarzı giysiler boy göstermeye başlamıştır. Siyasal düzenimiz, hukuk düzenimiz, eğitim düzenimiz de bu değişimden nasibini almıştır.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
A) Ülkemizde edebiyattaki ve günlük yaşamdaki değişikliklerin Tanzimat’la başladığından
B) Batı uygarlığının toplumumuzu olumsuz etkilediğinden
C) Ülkemizin ilerlemesinde Batı uygarlığının büyük etkisinin olduğundan
D) Tanzimat dönemi sanatçılarının önemli eserler ortaya koyduğundan
E) Hukuk ve siyaset alanındaki düzenlemelerde Batı’nın esas alınmasının yanlışlığından

11. Aşağıdakilerin hangisinde soru anlamı, farklı türden bir sözcükle sağlanmıştır?
A) Bu kadar yolu iki saatte nasıl gittiniz?
B) Neden saçların beyazlaşmış arkadaş?
C) Onun sözüne ne inanıyorsunuz?
D) İstanbul’a gittiniz de bize niçin haber vermediniz?
E) Nasıl bir ayakkabı istiyorsunuz efendim?

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim tamlaması yoktur?
A) Sonbaharda kurumuş yapraklar onu bir başka hüzünlendirirdi.
B) Başkalarının kitaplarını titizlikle kullanmalıyız.
C) Bu yılki kitap fuarına ilgi çok fazlaydı.
D) Kitabın değeri dış görünüşüyle ölçülmez.
E) Kitapların, bilgileri gelecek nesillere ulaştırma gibi bir özelliği vardır.

13. Aşağıdaki cümlelerde geçen fiillerden hangisinin kipinde zaman kavramından söz edilebilir?
A) Dışarı çıkarken bana haber vermelisin.
B) Nasıl kahraman olduğunu ben de bilirim.
C) Ona söyle, acele bizim eve gelsin.
D) Her sabah bir kilometre koşmalısınız.
E) Sokakta giderken sağdan yürüyünüz.

14. Aşağıdakilerin hangisinde “-ca, -ce”eki eklendiği kelimeye ötekilerden farklı bir anlam katmıştır?
A) Bizce daha çok çalışmanız gerekiyor.
B) Sence, ben ona benziyor muyum?
C) Kendi aklınca bir şeyler yapmaya çalışıyor.
D) Onca yolu yürüyerek mi geldin?
E) Her şeye kendince bir mazeret bulur.

15. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, kurallı birleşik fiildir?
A) Bir iki söz söyleyince hemen ağlayıverdi.
B) Adamı burada kalmaya güç bela razı ettik.
C) Derdini kimseye söylemek istemiyordu.
D) Bunca insana neden bu kadar ümit verdin?
E) Sen onu gelecek diye bekle de bekle.

CEVAPLAR: 1.E, 2.B, 3.A, 4.E, 5.D, 6.D, 7.A, 8.B, 9.D, 10.A, 11.E, 12.A, 13.B, 14.D, 15.A