EKPSS LİSANS TÜRKÇE DENEME SINAVI 43

1.İlkel insanın doğa ile ilişkileri, çeşitli evrelerden geçmiştir. Bu evrelerde yaşandığı düşünülen kimi olayların aktarımı zamanla pirenin deveye dönüştürülmesine yol açmıştır. Günümüze ulaşan yazılı verilere dayalı olarak söylenegelmiş masallar, gizemli olaylar buna örnektir. Antik dünya masallarının günümüze yansıması bu şekildedir.
Bu parçada geçen “pirenin deveye dönüştürülmesine yol açmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Olayları saptırarak anlatmak
B) Küçücük olayları çok büyütmek
C) Her olaya geniş biçimde yer vermek
D) Önemli olayların üzerinde yeterince durmamak
E) Önemsiz gibi görünen konuların önemli olduğunu ispatlamak

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kinayeli bir söyleyiş vardır?
A) Bu karmakarışık yönetmelikle sorunları kökünden çözmüşsünüz, tebrik ederim sizi.
B) İnsanlara yardım edin, onların işlerini elinizden geldiğince kolaylaştırın.
C) İş yerine yakın bir yerde bir ev kiralayın, yoksa işe geç kalabilirsiniz.
D) Yaşadıklarınızdan dersler çıkarmaya çalışın, aynı yanlışı ikinci kez yapmayın.
E) Bu çocuklara çok yardım etmişsiniz, onların sorunlarıyla yakından ilgilenmişsiniz.

3. (I) İnsana, yaşadığı topraklara karşı sorumluluk duyan ozanımız, aynı zamanda şiire karşı duyduğu sorumluluğun da bilincinde olarak dokur şiirini. (II) Ödünsüz, asi ve acı çeken gerçek bir şairdir o. (III) Şiirlerinde, insanı insan yapan güdüyü anımsatır gibidir. (IV) Onun bütün çığlığı, bütün çağrısı insanadır. (V) Ne var ki, şiirin yaşamdan enikonu koptuğu günümüzde, şairin bu çağrısına kulak veren çıkmamıştır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde hayıflanma söz konusudur?
A) I.     B) II.    C) III.    D) IV.     E) V.

4. Bir yazarı, bir şairi, bir eleştirmeni en iyi tanımanın yolu; onun yazılarını, şiirlerini, eleştirilerini eksiksiz olarak tanımaktan geçer.
Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en yakındır?
A) Bir yazın adamını tam olarak tanımak için, onun verdiği sanat eserlerini bütün yönleriyle bilmek gerekir.
B) Şiirlerden, yazılardan hareketle yazın adamını eksiksiz biçimde tanıma olanağı yoktur.
C) Yazar ve şairleri tanımak için öncelikle onların hayal dünyalarını, fikir yapılarını bilmek gerekir.
D) Bir yazın adamının eserlerinde anlattıklarıyla gerçekte yaşadıkları her zaman bire bir örtüşmeyebilir.
E) Yazarların ve şairleri tanımadan onların yazılarını, şiirlerini tam olarak anlamak mümkün değildir.

5. Yavaş yavaş yükselen yayvan tepelerin arasından, yüksek platolardan geçerken tuhaf bir duygu kapladı içimi. Ayrı bir gezegen gibi sonsuza uzanan yeşil topraklar üzerinde, kara, ince bir yolda ilerlerken eksik kalan yeşil bir ton aradı gözlerim. Yerden yükselen dallı budaklı yeşil bir ağaç aradım. Ufka kadar nafile taradım düzlükleri. Aracımız tepenin sırtına çıkınca ümidini yitirmiş biri, karşısına ansızın bir dost, bir sevgili çıktığında nasıl hafiflerse ben de öyle hafifledim.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İkilemelere yer verilmiştir.
B) Gözlemlerden yararlanılmıştır.
C) Söz sanatlarına yer verilmiştir.
D) Kişisel kanılar öne çıkarılmıştır.
E) Eksiltili cümleler kullanılmıştır.

6. İnsanın içini ısıtan bir renk karnavalının ortasından usulcacık akıyor nehir. Dağların karlı zirvelerinden püsküren bulutlar, top top olup pamuk tarlasına dönüştürüyor göğü. Sabahın ilk ışıklarıyla köylerinden ayrılan sığır sürülerinin kaldırdığı tozlar kızıla boyanıyor. Atlı çobanların önüne kattığı koca hayvanlar da dağların tepelerindeki taze otla kaplanmış meralarına koşturarak ilerliyor, haylaz çocuklar gibi. Salına salına yürüyen paytak kazlar küçük çobanlarının önlerinde, Kura Nehri’nin kıyısına kadar yaklaşıp beyaz gövdelerini sulara bırakıyorlar.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Öyküleme
B) Karşılaştırma
C) Örneklendirme
D) Betimleme
E) Açıklama

7. (I) Meslekte kırk beş yılını dolduran yazar, deneyimlerini bir kitapta toplamış. (II) Kitabında kendi tanıklığıyla yetinmeyerek olayları bire bir yaşayan kişilere de başvurmuş. (III) Bu kişiler arasında ünlü gazeteciler, gazete patronları ve birçok ilginç kişilik de yer alıyor. (IV) Gazeteciliğin çok ilginç bir meslek olduğunu her zaman söylemişimdir ben. (V) Bunlar aracılığıyla çok önemli ayrıntılar aktarmış kitabında. (VI) Ben kendi adıma bu ayrıntıların hepsinin doğru olduğuna imzamı atarım. (VI) Çünkü ben de onun yanında uzun yıllar çalıştım ve birçok olaya birlikte tanık olduk.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) II.    B) III.    C) IV.    D) V.    E) VI.

8. Torosların eteğine kurulmuş, turizm cenneti olarak bilinen şirin bir kentteyiz. (II) Bu öylesine bir iç içe yaşayış ki sabah erken kalkıp önce denize, sonra da işe gidebilme ayrıcalığı var burada insanların. (III) Çünkü burada insanlar tatil günleriyle çalışma günlerini iç içe yaşıyorlar. (IV) Bu kentte hafta içi ve hafta sonunu ayırt etmek hayli güç. (V) Bu ayrıcalıklı yaşam biçimi onlara haftanın her gününü hem çalışarak hem dinlenerek geçirme olanağı veriyor.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangileri yer değiştirirse parça anlamlı bir bütün olur?
A) I. ve III.
B) I. ve V.
C) II. ve IV.
D) III. ve V.
E) IV. ve V.

9. Deve üstüne laflamanın kendine göre hiç eksilmeyen bir değeri, inanılmaz bir zenginliği vardır bizde. Deve, yaşamımızda uzaklaşmıştır belki ama, dilimizde, deyişlerimizde, söyleyişlerimizde, atasözlerimizde, mizahımızda yaşamaktadır. “Devede kulak” deyişini günlük yaşamdan kim dışlayabilir? Dilimizde kök salmış olan “yok deve, deve yapmak, deve kini, devenin nalı, devenin başı, deveyi havuduyla yutmak…” hemen her gün kullandığımız sözler değil midir? Bunlar, dilimiz için son derece değerlidir. Kısacası biz devesiz yapamayız.
Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dilimizde deve sözüyle oluşturulmuş deyimlerin önemli bir yerinin olduğu
B) Türk insanının deveyi diğer hayvanlardan daha çok sevdiği
C) Teknolojinin gelişmesiyle devenin gündelik yaşamımızdan çekildiği
D) Dilimizin deyimler bakımından zengin bir dil olduğu
E) Türk insanının, derdini mecaz anlamlı sözlerle anlatmayı sevdiği

10. Bu şairimiz, bir şiirinin bir dizesini, bir dizesindeki bir sözcüğü sayısız kez değiştirmiştir. Kılı kırk yaran tavrı yüzünden nice güzel şiirini hâlâ çekmecesinde bekletmektedir. Şiirlerinden artakalan zamanda yazdığı oylumlu yazılarıyla birçok genç şairin önünü açmış, yürüdükleri yolda onlara ışık olmuştur. Eserleriyle ilgili olumlu ya da olumsuz yazılardan nice dersler çıkarmıştır.
Bu parçada sözü edilen şairle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Çok titiz davrandığı
B) Şiirlerinde düzeltmeler yaptığı
C) Şiir dışındaki türlere ilgi duymadığı
D) Eleştirilerden yararlandığı
E) Genç şairlere yol gösterdiği

11. Şiirleri, öyküleri, gezi yazıları gibi edebiyat uğraşılarının olduğunu, uzun yıllar sahnelerde yüze yakın oyunda rol aldığını, aynı zamanda çok da usta bir fotoğraf sanatçısı olduğunu biliyordum bu sanatçımızın. Ancak onun bir zamanlar kendi sesinden bir türkü plağı çıkardığını, kırk yıl önce yapılmış çok ünlü bestelerinin olduğunu bilmiyordum. Bugüne kadar yirmi yedi ülkede resimlerini sergilediğini ise yazık ki duymamıştım.
Bu parçada sözü edilen sanatçıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Tiyatro oyunculuğu yaptığına
B) Değişik türlerde ürünler verdiğine
C) Bir dönem müzikle ilgilendiğine
D) Resim ve fotoğraf sanatçısı olduğuna
E) Tiyatro türünde eserler verdiğine

12. Yazar, beş yıllık bir aranın ardından bu kez bizleri denemeleriyle buluşturuyor. Roman ve öykülerinde olduğu gibi denemelerinde de okuru okuma ediminin bire bir içine alarak, elden bıraktırmıyor; sımsıkı sararak düşünce yapılarının farklı noktalarında beyin jimnastiği yaptırıyor bir bakıma. Metinlerine ağan keyif, her daim bizleri peşinden sürüklüyor. İddiasız, senli benli bir tavırla yazdığı denemelerinde aynı yolda yürümek yerine daldan dala atlıyor, bir konu çeşnisi koyuyor önümüze.
Bu parçada sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İçten bir anlatımının olduğu
B) Okuru etkileyen bir anlatımının olduğu
C) Farklı türlerde eserlerinin olduğu
D) Denemelerinde farklı konulardan söz ettiği
E) Roman ve öyküde, denemeleri kadar başarılı olamadığı

13.(I) Paketlenmiş birçok atıştırmalık yiyeceklerde, oldukça çok miktarda trans yağ bulunur. (II) Trans yağlar kararsız yapıdadırlar ve hücrelere zarar veren radikal gruplar bulundururlar. (III) Bu sebeple trans yağlar, kalbimiz ve kan damarlarımız için tahrip edici ajanlardır ve aynı zamanda beyin ve fonksiyonlarına da zarar verebilecekleri bilimsel çalışmalarla ispatlanmıştır. (IV) Nöroloji dergisinde yayımlanan bir makalede, kanlarında yüksek düzeyde elaidik asit ve trans yağ bulunduran yaşlıların demans geliştirme ihtimalinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. (V)Bu yüzden beslenmemizde sıvı ve doğal yağlara yer vermemiz ve taze gıdalar kullanmamız beyin sağlığımız açısından çok önemlidir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede birden çok zarf bulunmaktadır.
B) II. cümlede çokluk eki almış birden çok sözcük bulunur.
C) III. cümlede hem isim tamlaması hem de sıfat tamlaması kullanılmıştır.
D) IV. cümle yapısına göre birleşik, yüklemine göre fiil, yüklemin yerine göre kurallı bir cümledir.
E) V. cümlede isim fiil gruplarını birbirine bağlayan bir bağlaç kullanılmıştır.

14. (I) Diyetinde ağırlıklı olarak kızarmış ve işlenmiş gıda olan insanların, düşünme becerilerini daha çok kaybettikleri, düşünme becerisi testleriyle ortaya çıkarılmıştır. (II) Kızarmış gıdalar ve yağlı yiyecekler; beyne kan sağlayan kan damarlarına zarar vererek beyin ve beyin fonksiyonlarımıza zarar verebilecek iltihaplar oluştururlar. (III) Beyin sağlımız için kızartmalardan uzak durarak, daha iyi tolere edilmiş haşlama, buğulama ve fırınlama metoduyla hazırlanmış gıdaları tüketmeliyiz.(IV) Lezzetli ikramlar olan börekler, hem kızartılmış hem de şeker oranı yüksek gıdalar olduğundan, beyin sağlığı için kötü kombinasyonlardır. (V) Yoğun kızartma işlemi ve fazla şeker; beynimizde iki kat daha fazla iltihap yapar. (VI)Hayvan deneylerinde, kandaki yüksek şeker seviyelerinin bunama ile doğrudan ilişkili olduğunu gösterilmiştir.
Yukarıdaki paragrafta numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. ve VI. cümlede isim tamlaması kullanılmıştır.
B) II. ve III. cümlede zarf fiil kullanılmıştır.
C) III. ve IV. cümlede eylemsi iken zamanla isimleşmiş sözcüğe yer verilmiştir.
D) I. ve V. cümle yapısına göre birleşik cümledir.
E) I. ve II. cümlede basit, türemiş ve birleşik sözcüklere yer verilmiştir.

15.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A)İnsan, besin almadan haftalarca hayatiyetini sürdürebilmesine karşılık, susuz ancak birkaç gün yaşayabilir.
B)Genç işçi arıların ilk temizlik görevleri kendilerinden hemen sonra hücrelerinden, yani altıgen odacıklarından çıkan daha genç işçi arıların geride bıraktıkları döküntüleri, mesela bal mumu kırıntılarını koza parçalarını vs. toplayıp, peteği yeni misafire hazır hale getirmektir.
C)Evlerimiz ve çalışma ortamlarımız; uçucu organik bileşen adı verilen gazlar yayan sentetik halılar ve perdeler, mobilyalar, laminantlar, temizlik malzemeleri, iç mekân kokuları ve plastiklerle dolu.
D)Yemeklere verdiği o nefis lezzetin yanı sıra, bu narin meyve ve yağ; kolesterolü düşürür, kalp hastalıklarını, kireçlenmeyi ve barsak hastalıklarını önler.
E) Aç kalma süremiz uzadıkça iki öğünle makul miktarda beslenmeye devam ettikçe kronik hastalıkları önlemede, iyi yaşlanmada, bedensel ve ruhsal huzuru yeniden kazanmada sağlığımıza bu güzel ay muazzam katkılar sağlıyor

CEVAPLAR: 1.B, 2.A, 3.E, 4.A, 5.E, 6.D, 7.C, 8.C, 9.A, 10.C, 11.E, 12.E, 13.B, 14.C, 15.B