Halk Edebiyatı Test 2 | Edebiyat Sultanı

I
Bir garip ölmüş diyeler
Üç günden sonra duyalar
Soğuk su ile yuyalar
Şöyle garip bencileyin
II
Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı
1. Bu iki parça arasındaki ortak yön, aşağıdakilerden hangisidir? (1974-ÜSS)
A) Kullanılan vezin
B) Nazım birimi
C) Halk edebiyatı ürünü oluşları
D) İşlenilen tema
E) Anlatım biçimi

2. “Bilmem ben kendime çekidüzen vermesini, derviş gibiyimdir.” cümlesinde yazar kendisini dervişe benzetirken özellikle hangi yönünü vurgulamak istiyor? (1978-ÖSS)
A) Başkalarına aldırmayışını
B) Giyim kuşamı önemsemeyişini
C) Alçakgönüllülüğünü
D) Tarikatçılığa özenişini
E) Hoşgörülü oluşunu

3. Rüzgâr tersine esiyor… Niçin?
Eski günler geri mi gelecek?
Yukarıdaki dizelerle,
I. kozasında böcek
II. doğmak için
III. bildiği hayata
IV. kımıldıyor
Sözlerinin tümü kullanılarak sarma kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur? (1978-ÖSS)
A) I., II., IV., III.
B) III., II., IV., I.
C) IV., I., III., II.
D) IV., II., III., I.
E) III., I., II., IV.

4. Şu dağlar olmasaydı,
Çiçeği solmasaydı,
Ölüm Allahın emri
Ayrılık olmasaydı.
Yukarıdaki manide “şu dağlar” sözünün kullanılış nedeni aşağıdakilerden özellikle hangisi olabilir? (1978-ÖSS)
A) Dağların ölümü düşündürmüş olması
B) Dağlarda çiçeklerin yetişmiş olması
C) Dağların, düş gücünü kamçılamış olması
D) Dağların sılaya ulaşmayı engelleyerek ayrılığa yol açmış olması
E) Nice garip kişilerin dağlarda yitip gitmiş olması

5. Aşağıdaki sözcük dizilerinden hangisi, tümüyle halk edebiyatı ürünlerinin adlarıdır? (1980-ÖSS)
A) ağıt – şarkı – mani – masal tuyuğ
B) türkü – mesnevi – koşma – mersiye – atasözü
C) destan – mani – rubai masal – şarkı
D) şarkı – türkü – rubai – koçaklama – mani
E) koçaklama – türkü – mani – masal – ağıt

6. “Âşık, Türk Halk edebiyatında XV. Yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdüren, ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi ‘sevda şiirleri’ söyleyen bir sanatçıdır.”
Günümüzde, yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? (1981-ÖSS)
A) Âşıklığın güç bir uğraş olması
B) Günümüz insanının şiire önem vermemesi
C) Aydın sanatçıların, âşıkların görevini yüklenmiş olması
D) Âşıkların işlediği konuların halkı ilgilendirmemesi
E) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi

7. Sanatın, yalnızca bir süs varlığı olarak ele alındığı Divan yazınında aşırı bir yabancılaşma görülür. Sanatın, yaşamın bir parçası olarak kabul edildiği halk şiirinde ise bütün örnekler, kuşlar, sevgililer, güzeller yerlidir. Anadolu’dur. Çünkü Halk ozanı, duyduğu değil gördüğü, tanıdığı kuşu işler şiirinde, bu şiirlerde Divan şiirindeki doğadışı varlıkları göremeyiz. Sözgelimi, halk şiirinde, atmaca tavuğu yer, pilici kapıp uçar. Divan şiirinde güzelin gözleri olan doğan, sevenin gönlünü avlar.”
Parçada Divan edebiyatı ve Halk edebiyatına ilişkin olarak aşağıdaki kavramlardan hangisinin üzerinde durulmamaktadır? (1982-ÖSS)
A) yaşamdan kopukluk – yaşamsallık
B) somutluk – soyutluk
C) gerçeğe uygunluk – düşçülük
D) öznellik – nesnellik
E) yerlilik – yabancılık

I. Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber
II. Bakarım, bakarım sılam görünmez
8. Birincisi Baki’den, ikincisi Karacaoğlan’dan alınan bu iki dize için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (1982-ÖSS)
A) Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir.
B) Biri Divan, öteki Halk şiiriyle ilgilidir.
C) Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir.
D) İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın anlatımıdır.
E) İkisinde de kolay gibi görünen, gerçekte güç bir söyleyiş vardır.

9. Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını, taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Bu şiirlerde kullanılan ana tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir.
Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir? (1987-ÖSS)
A) Yunus Emre
B) Yusuf Has Hacip
C) Mevlana
D) Sultan Veled
E) Hacı Bayram Veli

10. Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerimizin ortak özellikleri arasında yer almaz? (1988-ÖSS)
A) Nazım birimi olarak dörtlüğü kullanmaları
B) Aruzla yazanlar bulunmakla birlikte kullandıkları asıl ölçünün hece olması
C) Şiirlerini, halk arasında kullanılan konuşma diliyle söylemeleri
D) Şiirlerinde genellikle yarım kafiye kullanmaları
E) Eserlerinde dini, mistik konuların yanı sıra devrin bazı sosyal olaylarını ele almaları

11. Aşağıdakilerden hangisi anonim halk edebiyatı ürünlerinden değildir? (1988-ÖSS )
A) Mani
B) Koşma
C) Ninni
D) Ağıt
E) Türkü

12. Aşağıdakilerden hangisi, halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir? (1989-ÖSS)
A) Münacat, naat, mesnevi, mersiye gibi ortak tür ve konuların kullanılması
B) İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatı geleneğini sürdüren sözlü bir edebiyat olması
C) Şiirde hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılması
D) Şiirlerin saz şairi ya da ‘’âşık’’ denen şairlerce, “bağlama” adı verilen bir sazla söylenmesi
E) Düşünce ve duyguların dörder dizelik bentler biçiminde anlatılması

13. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir? (1989-ÖSS)
A) Olayların belli bir zamana bağlanmaması
B) -mişli geçmiş zamanla anlatılması
C) Belli bir yazarın bulunmaması
D) Milli duygularla dini inançları işlemesi
E) Eğitici nitelik taşıması

14. Bir halk edebiyatı ürünü olan “mani” aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? (1990-ÖSS)
A) Yazarları belli değildir.
B) Kafiye düzeni aaba biçimindedir.
C) Anlatılmak istenen duygu ya da düşünce iki dizede bulunur.
D) İlk iki dize, son iki dize ile yalnız kafiye bakımından ilgilidir.
E) Yalnızca aşk konusu işlenir.

15. Halk şiirimizin güçlü soluklu bir şairidir. Kendini yedi yaşından itibaren saza, söze, şiire ve türküye vererek dış dünyasının karanlığını, gönül dünyası ile aydınlatmıştır. Gönül gözüyle yazdığı şiirlerinde birlik, beraberlik, yurt sevgisi, güzellik, gurbet, ayrılık duygularını dile getirmiştir.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir? (1991-ÖSS)
A) Yunus Emre
B) Pir Sultan Abdal
C) Karacaoğlan
D) Âşık Veysel
E) Dadaloğlu

16. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir? (1992-ÖSS)
A) Ayna almış perçem düzer,
Zülfün tarayı tarayı

B) Kırık çanağı yok ayran içecek
Kahveye gelir de fincan beğenmez

C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam
Yeni talim gelmiş varam alışam

D) Güzel gitti diye pınar ağladı
Acıdı yüreğim yandı pınara

E) Avcılardan kaçmış ceylan misali,
Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı

17. Divan edebiyatındaki gazelin konu bakımından Halk edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden hangisidir? (1992-ÖSS)
A) Varsağı
B) Destan
C) Türkü
D) Koşma
E) Nefes

18. Aşağıdaki eserlerden hangisi edebiyat türü bakımından ötekilerden farklıdır? (1992-ÖSS)
A) Semai
B) Koşma
C) Türkü
D) Nutuk
E) Varsağı

19. Bahçelerde gül gerek
Güllere bülbül gerek
Senin gibi güzele
Bencileyin kul gerek
Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? (1994-ÖYS)
A) Varsağı
B) Divan
C) Destan
D) Koşma
E) Mani

20. Düzenleyicisi bilinmez, halkın sözlü geleneğinden oluşur. Çağdan çağa, yerden yere içeriğinde olsun, biçiminde olsun değişikliklere uğrayabilir. Her zaman bir ezgiyle söylenir.
Bu parçada, aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir? (1995-ÖYS)
A) Türkü
B) Şarkı
C) Gazel
D) Mesnevi
E) Koşma