ANLATIMIN ÖZELLİKLERİ TEST 1
1.Bir anlatımda yazarın anlattıkları birbiriyle uyumlu olmalıdır. Başta anlattığıyla sonda anlattığı çelişmemelidir. Öne sürdüğü fikirler birbirini destekleyecek veya açıklayacak nitelikte olmalıdır. Aksi hâlde iyi bir anlatımdan söz edilemez.
Bu parçada iyi bir anlatımın temel özelliklerinden hangisi üzerinde durulmuştur?
A) Doğallık
B) Tutarlılık
C) Duruluk
D) Açıklık
E) Akıcılık
2. Aşağıdakilerden hangisi metni akıcı hâle getiren özelliklerden biri değildir?
A) Söz sanatlarına sıkça başvurmak
B) Kısa ve kurallı cümlelere yer vermek
C) Gereksiz söz tekrarlarından kaçınmak
D) Duguları açık bir şekilde dile getirmek
E) Söylenmesi güç ses ve kelimeleri kullanmaktan kaçınmak
3. Aşağıdakilerden hangisi anlatımın temel özelliklerinden biri değildir?
A) Açıklık
B) Akıcılık
C) Duruluk
D) Özgünlük
E) Soyutluk
4. Aşağıdakilerin hangisinde açık bir anlatım yoktur?
A) Ali, müziği babasından daha çok seviyor.
B) Kerem, okuduğu şiirle herkesi hüzünlendirdi.
C) Gazeteci, bayanın bu sözüne bir anlam veremedim.
D) Senin bugün bize geleceğini şimdi öğrendim.
E) Çocuklar, okuldan dönünce bahçede top oynardı.
5. “Onun denemeleri kendini okutturuyor. Elbette bunun temelinde kolay anlaşılırlık var. Söz gelimi bir denemesine başlıyorsunuz bir de bakmışsınız sonuna gelmişsiniz denemenin. Sözcükler, bir kaydırak gibi kayıyor; soluklanmadan okuyorsunuz onları.” diyen bir eleştirmenin sözünü ettiği denemelerde vurgulanmak istediği nitelik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yenilik
B) İçtenlik
C) Yoğunluk
D) Özgünlük
E) Akıcılık
6. Aşağıdakilerin hangisinde verilen açıklama, ayraç içindeki anlatım özelliğiyle ilgili değildir?
A) Anlatımda gereksiz yere süslemelere, sanatlara yer verilmemesidir. ( Yalınlık)
B) Düşüncelerin içten geldiği gibi, yapmacıksız bir biçimde dile getirilmesidir. (Doğallık)
C) Bir cümleden herkesin aynı anlamı çıkarabilmesidir. (Açıklık)
D) Anlatımda az sözle çok şeyi dile getirmedir. (Özlülük)
E) Anlatımın pürüzsüz olması, hiçbir engele uğramadan akıp gitmesidir. ( Duruluk)
7. … sağlamak için anlatımda duraksamaya, takılmaya neden olacak hiçbir unsura yer verilmemelidir. Anlatımın hiçbir engele uğramadan akıp gitmesi, ses akışını bozan, söylenmesi güç seslere ve kelimelere yer verilmemesi, gereksiz söz tekrarlarından kaçınılması, karmaşık ve anlaşılması güç cümle kullanılmaması, sözün uzatılmaması, gerekli yerde deyim ve terimlerin kullanılması gerekir.
Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Akıcılığı
B) Açıklığı
C) Özgünlüğü
D) Yalınlığı
E) Duruluğu
8. … türünde fikirler, duygular net biçimde anlatılır. Anlatılanlar bilinen dil kurallarına uyularak aktarılır. Anlatılanları okuyucunun hiçbir aracıya başvurmadan anlaması amaçlanır. Bu yüzden dil ve ifadede gayet sade, gösterişsiz ve sözcük tekrarlarına yer verilmez. Söylenmek istenenler kısa ve kesin ifadelerle dile getirilir.
Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Açık anlatım
B) Öznel anlatım
C) Sanatlı anlatım
D) Nesnel anlatım
E) Dolaylı anlatım
9. Aşağıdakilerin hangisinde anlatımda duruluktan söz edilemez?
A) Beş altı kişi kenarda konuşurken sarı, uzun saçlı, zayıf bir adam kayığı temizliyordu.
B) Her balıkçı orta parmağına birer levrek takarak çıkıyordu Balıkhane’den.
C) Pek çok balığın çok ve bol çıkmaya başladığı duyuldu mu başka adalardan insanlar buraya gelirdi.
D) Teknenin küpeştesinde, saydam bir kovada bulunan on on beş levrek, hâlâ canlıydı.
E) Kalfalardan birinin yüzünde tatlı bir gülümseme ve çalışmaktan kaynaklanan hafif bir kırmızılık vardı.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanılmasından dolayı anlatımın temel özelliklerine dikkat edilmemiştir?
A) Yarınki yönetim kurulu toplantısında bu konuyu bir daha tekrar ele alacağız.
B) Bundan sonra bütçemizi aşan işlere girişmeyeceğiz.
C) Öz güven duygusu, bireysel başarıda önemli rol oynar.
D) Bu bölgede esen rüzgârlar, incirlerin çok lezzetli olmasını sağlar.
E) Bazı oyuncularımızın sakatlanması, şampiyonluğu kaybetmemize neden oldu.
11. Aşağıdaki parçaların hangisinde sanatsal bir anlatım vardır?
A) Bir aralık konu İstiklal Savaşı’na geldi. Dikkat ettim; Atatürk, her komutanın nerede bulunduğunu, hangi birliğe komuta ettiğini dün gibi hatırlıyordu.
B) II. Abdülhamit, 33 yıl padişahlık yaptıktan sonra 1909’da tahttan indirildi. 3 yıl Selanik’teki Atatürk Köşkü’nde ev hapsinde tutulduktan sonra 1912’de İstanbul’daki Beylerbeyi Sarayı’na getirildi.
C) Kadın masmavi, pırıl pırıl gökyüzü gibi berrak gözleriyle bakıyordu fotoğrafa. Fotoğraftaki kişinin kim olduğunu sordum ona. Birden o masmavi gözler hırçınlaşıp akıtıverdi gözyaşlarını. “Oğlum!” dedi, ağladı kadın.
D) Üstat Recaizazde Mahmut Ekrem’in evine ulaşınca ben paltomu çıkardım. Mehmet Akif Ersoy da ceketinden karları silkeledi.
E) Fatih Sultan Mehmet, 29 Mayıs sabahı son hücum emrini verdi. Ordu günler süren kuşatmadan sonra İstanbul’a girdi.
12. Anlatılanın kuşkuya, belirsizliğe yer vermeyecek biçimde anlaşılır olması özelliğidir. Anlatımın değişik yorumlara kapalı olmasıdır. Düşüncelerin kolayca anlaşılabilmesi; o düşüncelerin iyi düzenlenmesine, anlatımının belirgin olmasına bağlıdır. Bu da sözcüklerin, deyimlerin uygun yerde ve anlamda, noktalama işaretlerinin eksiksiz ve yerli yerinde kullanılmasıyla sağlanır.
Bu parçada anlatımın sözü edilen temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tutarlılık
B) Açıklık
C) Sürükleyicilik
D) Doğallık
E) Özlülük
13. Aşağıdakilerden hangisi metnin akıcılığına engel olan unsurlardan biri değildir?
A) Gereksiz söz tekrarlarına yer vermek
B) Noktalama işaretlerini yerli yerinde kullanmamak
C) Söylenmesi güç ses ve kelimelere yer vermemek
D) Kişisel duygu ve düşüncelere yer vermemek
E) Bağlaşıklık ve bağdaşıklık kurallarına uymamak
CEVAPLAR: 1.B, 2.A, 3.E, 4.A, 5.E, 6.E, 7.A, 8.A, 9.C, 10.A, 11.C, 12.B, 13.D
