Çalışma Kitapçıkları

Ara Sözlerle İlgili Etkinlikler 2

Cümlenin tamamının ya da cümledeki bir ögenin anlamını kuvvetlendirmek, pekiştirmek ya da açıklamak amacıyla kullanılan ve cümlenin herhangi bir ögesi olarak kabul edilmeyen söz veya sözcük grubuna ara söz, cümle şeklinde olanlara ise ara cümle denir.

ARA SÖZLERLE İLGİLİ ETKİNLİKLER 2

1.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde bulunan ara sözlerin hangi ögenin açıklayıcısı olduğunu karşısındaki boşluğa yazınız. Ara sözler ara cümleden oluşuyorsa boşluğa ara cümle yazınız.

1Kösem, hüzünlü dul, evinin duvarları arasına sürgün edildi.
2Dört yıl sonra -bu kadın için endişe dolu bir sonsuzluk gibi geçen ve aynı zamanda hırslı ruhu için katı bir eğitim olan yıllardan sonra- Sultan Osman, çıkarlarını engellediği için ona kızgın olan yeniçerilerin kılıcıyla öldürüldü ve Deli Mustafa, hiç istemese de derviş hücresinden çıkarılıp tekrar tahta oturtuldu.
3Yetenekli ve hırslıysa -çoğunlukla ikisine de sahiptir- zaruri bilgileri kendi kendine öğrenmeyi bilir.
4Şeyhülislam tahta çıkarken sultana Osman’ın kılıcını takar -taç giyme töreninin karşılığıdır- ve sultan öldüğünde cenaze duasını okur.
5Özellikle eski zamanlarda, dini anlayışın bulanıklaşmamış bir durulukla Müslüman toplumuna egemen olduğu zamanlarda, kadı hükümlerinin avantajları sakıncalarıyla dengeleniyor olmalıydı.
6Mahkeme sırasında davacı şahitleriyle -yalancı şahitlerle- salona gelir ve davalıyı haksız çıkartır.
7Eski yıllarda bu görevliler üstlerinin bazı hizmetlerini -Avrupa’da bir uşağın görevi olan hizmetleri- yapmakta tereddüt etmezlerdi, ama bunu yapanlar ne kendilerini aşağılanmış hissederler ne de saygınlıkları zedelenirdi.
8Eğitimi bitince-İtalyan üniversitelerinden mezun olduğunda- birçok işte çalıştı.
9Evi, Boğaziçi’ndeki köşkü, ev sahibinin keyfine düşkünlüğünü gösteren zevkli eşyalarla doluydu.
10Köleler – sultan sarayının görevlileri- paşanın önünde seccadesini hazırlarlar ve sakin bir şekilde kenarda beklerler.
11Sadrazamın düşüşünde sultanın çok sevgili karısı haseki Hürrem’in, çeşitli hikayelerin Roxelana’sının, parmağı olduğu kolayca tahmin edilebilir.
12Süleyman- bilge yasa koyucu, muzaffer fatih, şiirin ve ilmin parlak koruyucusu- son günlerinde padişahlık prestijini korumak adına Asyalı geleneği kabul etti ve artık divanı kendisi yönetmedi.
13Özel mektuplarında -güvendiği kimselerle iş ile ilgili görüşlerini bazen bu şekilde paylaşmayı seviyordu- normalde içine kapalı bu adamın çok konuşkan olduğunu görürüz.
14Doğu – bulutsuz günleri ve baharat kokularıyla, ılık geceleriyle, altın renginde ışıldayan yıldızlarıyla hayal dolu uykusuzlukların ve fantastik afyonlu rüyaların ana vatanı; bilge dervişlerin, sır dolu Kalenderilerin, kıyafet değiştiren sadrazamların ve kafes arkasındaki odalıkların ülkesi; cinlerin ve perilerin masal dünyası, yarı örtünmüş sfenksin, gizemlerin ve masalların methiye dolu dünyası – aslında bize sıkıntı içindeki, bozulan, çarpıtılan şiirin son sığınağı gibi görünüyor.

2.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde bulunan ara sözlerin hangi ögenin açıklayıcısı olduğunu karşısındaki boşluğa yazınız. Ara sözler ara cümleden oluşuyorsa boşluğa ara cümle yazınız.

1Bu coğrafyaya damgasını vuran ev kültürünü tanıyabilmek için birçok yerde -Balkanlar’da, Anadolu’da ve Adalar’da-  sayısız araştırma ve incelemede bulundu.
2Bu eser, Dîvânu Lugâti’t-Türk, bir kelimenin, bir ekin açıklanması gerekince ilk başvurduğumuz eserlerden biridir.
3Reşid Rahmeti Arat çok genç yaşlarında, otuzlarında, Kutadgu Bilig ile uğraşmaya başladı.
4Sonra yaban ellerden birinde- Akdeniz’e bakan eski bir mabedin kütüphanesinde- bir yazma daha ortaya çıktı.
5Bu yazıda Tanzimat edebiyatının iki önemli romanından -İntibah ve Zehra’dan- bahsedeceğiz.
6Tanzimat döneminin önemli yazarlarını -Namık Kemal, Nabizade Nazım, Samipaşazade Sezai’yi- bu makalede detaylı bir şekilde ele alacağız.
7Zehra romanının Suphi Bey’i ile İntibah’ın Ali Bey’i -birkaç farklılığı söylemezsek-neredeyse aynı niteliklere sahiptir.
8Tanzimat romanlarının temel benzerliklerinden biri olan başkarakterin yetim olması bu romanlarda da, İntibah ve Zehra’da- hemen göze çarpar.
9Her ikisi de, Mahpeyker ve Ürani, daha başından beri düşmüş kişilerdir.
10Sırrıcemal, her ne kadar Suphi Bey için değil de Suphi Bey “yüzünden” intihar etse de bu hareket, Dilaşub’un Ali Bey’in ceketini giyerek öldürülmeyi göze almasını -bir bakıma intihar etmesini- hatırlatır.
11Hemen her alanda -ailede, kişilerarası ilişkilerde, sinemada, televizyon programlarında, daha çok çocukların ilgi gösterdikleri bilgisayar oyunlarında ve günlük yazılı basında- şiddet sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.
12Saydığımız birçok etmen – yoksulluk, ırk ayrımcılığı, madde bağımlılığı, yetersiz okul ve eğitim imkanları, işsizlik gibi sosyal koşullar, aile çatışması ve dağılması vb. etmenler- şiddeti teşvik eden etmenler arasında sayılıyor.
13Bu konu üzerinde yapılmış olan kapsamlı araştırma sonuçları medya şiddetinin bazı risk faktörlerine açtığını- saldırgan davranışları artırdığını, bireyleri şiddete karşı duyarsızlaştırdığını, onların kabuslar görmelerine yol açtığını ve insanlarda zarar görme korkusunu yerleştirdiğini- ileri sürmektedir.
14İklim değişikliği dünyanın yaşanabilir olmasını zorlaştıran olumsuzluklara -içilebilir suların azalmasına, sellere, kuraklıklara, fırtınalara ve öte yandan sıcak dalgalarına- sebep oluyor ve çocuklarımıza bırakacağımız dünyayı tehdit ediyor.
15Gelecekle ilgili filmlere baktığımızda genelde umutsuzlukla – her yeri sular basar, dünya karlarla buzlarla kaplanır, bir virüs çıkar, yayılışını kimse durduramaz ve ilerlemiş dünyayı yerle yeksan eder- karşılaşırız.

ara sozlerle ilgili etkinlikler 2 indir.

Yazdır

Yazar hakkında

Süleyman Kara

Öğrenci ve öğretmenlere faydalı olmak için onlara kaliteli edebiyat sitesi olan edebiyat sultanını sundum.

Yorum yap