Cümlenin Ögeleri Etkinlikler 6

CÜMLENİN ÖGELERİ ETKİNLİKLERİ 6
1.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	YÜKLEMLERİ
1	Ellerim takılırken rüzgârların saçına, asıldı arabamız bir dağın yamacına.
2	Son yokuş noktasından düzlüğe çevrilince nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi.
3	Ne civarda bir köy var, ne bir evin hayali.
4	Kendimi kaptırarak tekerleğin sesine, uzanmış kalmışım yaylının şiltesine.
5	Artık bahtın açıktır, uzun etme, arkadaş!
6	Şekersiz içilen çayın yanında gelen kaşık gibisin.
7	Uzaktan sevmek en güzelidir bazen.
8	Kocaman bir boşluğun içindeyim; ne o boşluktan kurtulabiliyorum, ne o boşluğu doldurabiliyorum.
9	Kısa bir sessizlikten sonra sözüne devam etti.
10	Alçakça söylenen bir söze asla karşılık verme; çünkü o sözün sahibinde daha nice alçak söz vardır.

2.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin özne bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	ÖZNELERİ
1	Sahip olduklarına şükretmeyi bilmeyenin, kaybettiklerine isyan etmeye hakkı yoktur.
2	Bu dünyada sana kötülük yapmak isteyen insanlar çıkacak karşına, ama unutma ki iyilik yapmak isteyenler de çıkacak.
3	Canın o topraktan daha değerliyse, üzerinde yürüdüğün yer senin vatanın olamaz.
4	Güzel ahlâkın en güzeli, sana gelmeyene senin gitmendir.
5	Gönülden düşenin parçası bulunmaz.
6	Şikâyet ettiğiniz yaşam belki de başkasının hayalidir.
7	Kimsenin senin yanında görünmesine güvenme; karşına geçmesi için bir adım, düşman olması için bir lafın yeter.
8	İnsan için en zor olan şey, her gün insan kalmaktır.
9	Güzel insan aramak ile insandaki güzelliği aramak arasında derin bir fark var.
10	Dürüstlük size fazla arkadaş kazandırmaz, fakat her zaman iyi dostlar kazandırır.

3.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin nesnelerini bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	NESNELERİ
1	Kahve kokusunu, kitap kokusunu, yağmur sonrası toprak kokusunu, bir de kedimin kokusunu seviyorum.
2	Çözebileceğiniz düğümü niye kesiyorsunuz?
3	Başkaları için kendinizi unutun, o zaman sizi de hatırlayacaklardır.
4	En uzun, en çaresiz geceni düşün. Sabah olmadı mı?
5	Zalim kişiyi uçurumun kıyısına kendi adımları götürür.
6	Bazı insanları sebepsiz seversin. Bazılarına bin sebep arar, yine sevemezsin.
7	Herkes insanlığı değiştirmeyi düşünür, ama hiç kimse önce kendini değiştirmeyi düşünmez.
8	Rüzgâra hakim olamıyorsan eğer, de ona göre ayarlayacaksın çocuk.
9	Açık sözlü olmak iyidir. En kötü ihtimalle sonradan kaybedeceklerini en başta kaybedersin.
10	Ağzınızdan çıkanlara daima dikkat edin. Çünkü bir sözü unutmak bir yüzü unutmaktan çok daha uzun zaman alır.

4.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin zarf tamlayıcılarını (zarf tümleci) bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	ZARF TAMLAYICISI
1	Çünkü etrafını seyrederken sanki benimle değil de kendi kendine konuşur gibi söylemişti.
2	Fikri fikrinizle uyuşmayan insanlarla fazla meşgul olmayınız.; zira, fikirdeki ayrılık kolay giderilmez.
3	Kar taneleri doğanın en kırılgan şeylerinden, ama bir araya geldiklerinde neler yapabildiklerine bir bakın.
4	Gökkuşağını istiyorsanız, yağmura katlanmalısınız.
5	Ama inan bana, insanların çoğunun ruhu, bedeninden önce çürür.
6	İnsanlar seni istedikleri kadar bilsinler, ama kendi kendini aldatabilir misin?
7	Sakın ahlak kurallarını çiğnemeyin, çünkü öcünü çabuk alır.
8	Gerçek dostlar, güneş doğduğunda ortaya çıkmazlar.
9	Gerçek dostlar yıldızlar gibidir, ortaya çıkarlar.
10	İnsanı verdiği cevaplarla değil, sorduğu sorularla yargılayın.

5.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin yer tamlayıcılarını (dolaylı tümleç) bularak yandaki boşluğa yazınız.

	CÜMLELER	YER TAMLAYICISI
1	Kıskanç insanlardan nefret etmeyin, sadece onlardan daha iyi olduğunuzu düşündükleri için kıskanıyorlar.
2	Yaşayan herkes değişime hazırlıklı olmalıdır.
3	İnsanlara en adil şekilde dağıtılan nimet akıldır, çünkü kimse aklından şikayetçi değildir
4	Mutluluğu ihtiraslarda değil kendi yüreğinizde arayın, Mutluluğun kaynağı dışımızda değil içimizdedir.
5	Bütün mutlu aileler birbirlerine benzerler, her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluğu vardır.
6	Her zaman kalbimizden gelen ve doğru bulduğumuz sese uymalıyız, çünkü o ses hiçbir zaman yalan söylemez.
7	Dünyadan yalnızca iyi bir insan olarak ayrılmayın, yetmez. Arkanızda iyi bir dünya bırakmaya bakın!
8	İyilik, yokuş gibidir; tırmanana zor gelir.
9	Dürüstlük pahalıdır; ucuz insanlardan bekleme.
10	Bir uygarlık, önce kalbinden çürür, kafasından değil.

6.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerde bulunan ara sözlerin hangi ögelerin açıklayıcıları olduğunu belirtiniz.

	CÜMLELER	ARA SÖZ HANGİ ÖGEYİ AÇIKLAR?
1	Nihan’ı, üniversitedeki arkadaşımı, ne zamandır görmüyordum.
2	Şirketin patronunda, Kamuran’da, kumar hastalığı vardı.
3	Niğbolu Zaferi’nin kazanıldığı gün, 1396, Yıldırım Bayezid hükümdardı.
4	Yıllardır görmediği şehre, İzmir’e, gidince gördükleri karşısında hayrette kaldı.
5	Herkesin imrendiği Halit, çocukluk arkadaşım, bir trafik kazasında hayatını kaybetti.
6	Kışın her gün içtiğim meyve suyunu, greyfurt suyunu, bu yıl maalesef içemeyeceğim.
7	Elif’in doğum gününü, mayısın on beşini, nasıl unutursunuz?
8	Kaldırımlar şiirinin şairi, Necip Fazıl, bu şiirinde neyi anlatıyor?

CEVAPLAR:

1.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	YÜKLEMLERİ
1	Ellerim takılırken rüzgârların saçına, asıldı arabamız bir dağın yamacına.	asıldı
2	Son yokuş noktasından düzlüğe çevrilince nihayetsiz bir ova ağarttı benzimizi.	ağarttı
3	Ne civarda bir köy var, ne bir evin hayali.	var
4	Kendimi kaptırarak tekerleğin sesine, uzanmış kalmışım yaylının şiltesine.	uzanmış kalmışım
5	Artık bahtın açıktır, uzun etme, arkadaş!	açıktır, uzun etme
6	Şekersiz içilen çayın yanında gelen kaşık gibisin.	Şekersiz içilen çayın yanında gelen kaşık gibisin.
7	Uzaktan sevmek en güzelidir bazen.	en güzelidir
8	Kocaman bir boşluğun içindeyim; ne o boşluktan kurtulabiliyorum, ne o boşluğu doldurabiliyorum.	Kocaman bir boşluğun içindeyim, kurtulabiliyorum, doldurabiliyorum.
9	Kısa bir sessizlikten sonra sözüne devam etti.	devam etti.
10	Alçakça söylenen bir söze asla karşılık verme; çünkü o sözün sahibinde daha nice alçak söz vardır.	karşılık verme, vardır.

2.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin özne bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	ÖZNELERİ
1	Sahip olduklarına şükretmeyi bilmeyenin, kaybettiklerine isyan etmeye hakkı yoktur.	Sahip olduklarına şükretmeyi bilmeyenin, kaybettiklerine isyan etmeye hakkı
2	Bu dünyada sana kötülük yapmak isteyen insanlar çıkacak karşına, ama unutma ki iyilik yapmak isteyenler de çıkacak.	sana kötülük yapmak isteyen insanlar, gizli özne sen, isteyenler
3	Canın o topraktan daha değerliyse, üzerinde yürüdüğün yer senin vatanın olamaz.	üzerinde yürüdüğün yer
4	Güzel ahlâkın en güzeli, sana gelmeyene senin gitmendir.	Güzel ahlâkın en güzeli
5	Gönülden düşenin parçası bulunmaz.	Gönülden düşenin parçası
6	Şikâyet ettiğiniz yaşam belki de başkasının hayalidir.	Şikâyet ettiğiniz yaşam
7	Kimsenin senin yanında görünmesine güvenme; karşına geçmesi için bir adım, düşman olması için bir lafın yeter.	Sen (gizli özne), bir adım, bir lafın
8	İnsan için en zor olan şey, her gün insan kalmaktır.	İnsan için en zor olan şey
9	Güzel insan aramak ile insandaki güzelliği aramak arasında derin bir fark var.	derin bir fark
10	Dürüstlük size fazla arkadaş kazandırmaz, fakat her zaman iyi dostlar kazandırır.	Dürüstlük

3.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerin nesnelerini bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	NESNELERİ
1	Kahve kokusunu, kitap kokusunu, yağmur sonrası toprak kokusunu, bir de kedimin kokusunu seviyorum.	Kahve kokusunu, kitap kokusunu, yağmur sonrası toprak kokusunu, bir de kedimin kokusunu
2	Çözebileceğiniz düğümü niye kesiyorsunuz?	Çözebileceğiniz düğümü
3	Başkaları için kendinizi unutun, o zaman sizi de hatırlayacaklardır.	kendinizi
4	En uzun, en çaresiz geceni düşün. Sabah olmadı mı?	en çaresiz geceni
5	Zalim kişiyi uçurumun kıyısına kendi adımları götürür.	Zalim kişiyi
6	Bazı insanları sebepsiz seversin. Bazılarına bin sebep arar, yine sevemezsin.	Bazı insanları, bin sebep
7	Herkes insanlığı değiştirmeyi düşünür, ama hiç kimse önce kendini değiştirmeyi düşünmez.	insanlığı değiştirmeyi, kendini değiştirmeyi
8	Rüzgâra hakim olamıyorsan eğer, de ona göre ayarlayacaksın çocuk.	yelkenlerini
9	Açık sözlü olmak iyidir. En kötü ihtimalle sonradan kaybedeceklerini en başta kaybedersin.	sonradan kaybedeceklerini
10	Ağzınızdan çıkanlara daima dikkat edin. Çünkü bir sözü unutmak bir yüzü unutmaktan çok daha uzun zaman alır.	Ağzınızdan çıkanlara

4.ETKİNLİK:
Aşağıdaki cümlelerin zarf tamlayıcılarını (zarf tümleci) bularak yandaki bölüme yazınız.

	CÜMLELER	ZARF TAMLAYICISI
1	Çünkü etrafını seyrederken sanki benimle değil de kendi kendine konuşur gibi söylemişti.	etrafını seyrederken, sanki benimle değil de kendi kendine konuşur gibi
2	Fikri fikrinizle uyuşmayan insanlarla fazla meşgul olmayınız.; zira, fikirdeki ayrılık kolay giderilmez.	Fikri fikrinizle uyuşmayan insanlarla fazla, kolay
3	Kar taneleri doğanın en kırılgan şeylerinden, ama bir araya geldiklerinde neler yapabildiklerine bir bakın.	bir araya geldiklerinde
4	Gökkuşağını istiyorsanız, yağmura katlanmalısınız.	Gökkuşağını istiyorsanız
5	Ama inan bana, insanların çoğunun ruhu, bedeninden önce çürür.	bedeninden önce
6	İnsanlar seni istedikleri kadar bilsinler, ama kendi kendini aldatabilir misin?	istedikleri kadar
7	Sakın ahlak kurallarını çiğnemeyin, çünkü öcünü çabuk alır.	çabuk
8	Gerçek dostlar, güneş doğduğunda ortaya çıkmazlar.	güneş doğduğunda
9	Gerçek dostlar yıldızlar gibidir, ortaya çıkarlar.	karanlık çökünce
10	İnsanı verdiği cevaplarla değil, sorduğu sorularla yargılayın.	verdiği cevaplarla değil, sorduğu sorularla

5.ETKİNLİK:
Aşağıdaki cümlelerin yer tamlayıcılarını (dolaylı tümleç) bularak yandaki boşluğa yazınız.

	CÜMLELER	YER TAMLAYICISI
1	Kıskanç insanlardan nefret etmeyin, sadece onlardan daha iyi olduğunuzu düşündükleri için kıskanıyorlar.	Kıskanç insanlardan
2	Yaşayan herkes değişime hazırlıklı olmalıdır.	değişime
3	İnsanlara en adil şekilde dağıtılan nimet akıldır, çünkü kimse aklından şikayetçi değildir	aklından
4	Mutluluğu ihtiraslarda değil kendi yüreğinizde arayın, Mutluluğun kaynağı dışımızda değil içimizdedir.	ihtiraslarda değil kendi yüreğinizde
5	Bütün mutlu aileler birbirlerine benzerler, her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluğu vardır.	birbirlerine
6	Her zaman kalbimizden gelen ve doğru bulduğumuz sese uymalıyız, çünkü o ses hiçbir zaman yalan söylemez.	kalbimizden gelen ve doğru bulduğumuz sese
7	Dünyadan yalnızca iyi bir insan olarak ayrılmayın, yetmez. Arkanızda iyi bir dünya bırakmaya bakın!	Dünyadan, Arkanızda, iyi bir dünya bırakmaya
8	İyilik, yokuş gibidir; tırmanana zor gelir.	tırmanana
9	Dürüstlük pahalıdır; ucuz insanlardan bekleme.	ucuz insanlardan
10	Bir uygarlık, önce kalbinden çürür, kafasından değil.	Kalbinden, kafasından değil

6.ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerde bulunan ara sözlerin hangi ögelerin açıklayıcıları olduğunu belirtiniz.

	CÜMLELER	ARA SÖZ HANGİ ÖGEYİ AÇIKLAR?
1	Nihan’ı, üniversitedeki arkadaşımı, ne zamandır görmüyordum.	Belirtili nesne
2	Şirketin patronunda, Kamuran’da, kumar hastalığı vardı.	Yer tamlayıcısı
3	Niğbolu Zaferi’nin kazanıldığı gün, 1396, Yıldırım Bayezid hükümdardı.	Zarf tümleci
4	Yıllardır görmediği şehre, İzmir’e, gidince gördükleri karşısında hayrette kaldı.	Yer tamlayıcısı
5	Herkesin imrendiği Halit, çocukluk arkadaşım, bir trafik kazasında hayatını kaybetti.	Özne
6	Kışın her gün içtiğim meyve suyunu, greyfurt suyunu, bu yıl maalesef içemeyeceğim.	Belirtili nesne
7	Elif’in doğum gününü, mayısın on beşini, nasıl unutursunuz?	Belirtili nesne
8	Kaldırımlar şiirinin şairi, Necip Fazıl, bu şiirinde neyi anlatıyor?	Özne