1. “hürriyet, hikaye, sac” kelimeleri Türkçenin ses özelliklerinden hangisine uymadığı için yabancı kökenlidir? Açıklayınız.
2. “diyalog” kelimesi Türkçenin ses özelliklerinden hangisine uymamaktadır? Açıklayınız.
3. “kurabiye” kelimesindeki ünlüleri kalınlık-incelik, düzlük-yuvarlaklık, genişlik-darlık özelliklerine göre inceleyiniz.
4. “menekşe” kelimesindeki ünsüzlerin özelliklerini yazınız.
5. Aşağıdaki kelimeleri büyük ünlü uyumuna göre inceleyiniz.
Kelimeler Uyar Uymaz
Papatya
Kasımpatı
Limon
Mintan
Taze
urba
6. Aşağıdaki kelimeleri küçük ünlü uyumuna göre inceleyiniz.
Kelimeler Uyar Uymaz
Havuç
Muhal
Kader
Garip
Daracık
Dünya
karıncalanmış
Katalog
otobüs
7. Aşağıdaki boşlukları cümlenin anlamına uygun kelimelerle doldurunuz.
a. Türkçede bir kelimenin ilk hecesi yuvarlak ünlülerden biri ile başlıyorsa sonraki heceler ……………….. ya da ………………. olur.
b. –leyin eki ……………………. Uyumunu bozan eklerdendir.
c. “Plan” kelimesi Türkçe değildir; çünkü Türkçe kelimelerde ………………………………….. yer almaz.
8. “Zalim, katip, seda, Tahir” kelimeleri Türkçe değildir. Bunun sebebini açıklayınız.
9. Dilimizdeki gırtlak ünsüzlerini yazınız.
10. Akciğerden çıkan havanın ağız yolundan çıkışı sırasında oluşan titreşimlere ne denir? Yazınız.
Ses Bilgisi Çalışma Kitapçığı 1 Cevaplar
1. “hürriyet, hikaye, sac” kelimeleri Türkçenin ses özelliklerinden hangisine uymadığı için yabancı kökenlidir? Açıklayınız.
Hürriyet: Türkçe kelimelerin kökünde aynı iki ünsüz bulunmaz.
Hikaye: Türkçede uzun ünlü bulunmaz.
Sac: Türkçe kelimeler “c” sesiyle bitmez.
2. “diyalog” kelimesi Türkçenin ses özelliklerinden hangisine uymamaktadır? Açıklayınız.
Türkçe kelimeler g sesiyle bitmez. Türkçe kelimelerde ilk hecenin dışındaki hecelerde o ünlüsü bulunmaz.
3. “kurabiye” kelimesindeki ünlüleri kalınlık-incelik, düzlük-yuvarlaklık, genişlik-darlık özelliklerine göre inceleyiniz.
U: kalın, yuvarlak, dar
A: kalın , düz, geniş
İ: ince, düz dar
E: ince, düz, geniş
4. “menekşe” kelimesindeki ünsüzlerin özelliklerini yazınız.
M: yumuşak, sürekli, dudak
N: yumuşak, sürekli, diş
K: sert, süreksiz, damak
Ş: sert, sürekli, diş
5. Aşağıdaki kelimeleri büyük ünlü uyumuna göre inceleyiniz.
Kelimeler
Uyar
Uymaz
Papatya
Uyar
Kasımpatı
Uyar
Limon
Uymaz
Mintan
Uymaz
Taze
Uymaz
urba
uyar
6. Aşağıdaki kelimeleri küçük ünlü uyumuna göre inceleyiniz.
Kelimeler
Uyar
Uymaz
Havuç
Uymaz
Muhal
Uyar
Kader
Uyar
Garip
Uyar
Daracık
Uyar
Dünya
Uyar
karıncalanmış
uyar
Katalog
Uymaz
otobüs
uymaz
7. Aşağıdaki boşlukları cümlenin anlamına uygun kelimelerle doldurunuz.
a. Türkçede bir kelimenin ilk hecesi yuvarlak ünlülerden biri ile başlıyorsa sonraki heceler ……düz-geniş.. ya da ……dar-yuvarlak…………. olur.
b. –leyin eki ……büyük ünlü…. uyumunu bozan eklerdendir.
c. “Plan” kelimesi Türkçe değildir; çünkü Türkçe kelimelerde ……kelime başında iki ünsüz….. yer almaz.
8. “Zalim, katip, seda, Tahir” kelimeleri Türkçe değildir. Bunun sebebini açıklayınız.
Çünkü bu kelimelerde uzun ses vardır, Türkçede yoktur.
9. Dilimizdeki gırtlak ünsüzlerini yazınız.
ğ,h
10. Akciğerden çıkan havanın ağız yolundan çıkışı sırasında oluşan titreşimlere ne denir? Yazınız.
ses
