TANZİMAT EDEBİYATI TEST 21
1. 19.yüzyıl başları, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir çöküşün eşiğine geldiği yıllardı. Çöküşün Batı’ya yönelerek ve Batı’nın desteğiyle önlenebileceğine inanılmıştı. Batılılaşma hareketiyle birlikte yeni insanın yetişmesinde etkili olabilecek olan Batı kültürünü ve onun kaynaklarını tanıtma amacı ön planda tutularak Avrupa’ya öğrenci gönderilip onların bu yönde eğitilmesine çalışılıyordu. Bu grup içinde yer alan … Batı, özellikle de Fransız kültürüyle yetişti. Ülkenin uygarlaşma yoluyla gelişebileceğini, bunun da Batı örnek alınarak eğitim alanında uygulanacak akılcı bir yöntemle gerçekleşebileceğini savunmuştur. Bu amaçla yazarlığında çok yönlü bir çaba içine girmiştir. Gazete çıkarmış, makale, şiir ve oyun yazmış, sözlük çalışmaları yapmıştır. Edebiyatımızda ilk kez noktalama işaretlerini kullanmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) İbrahim Şinasi
B) Namık Kemal
C) Ziya Paşa
D) Şemseddin Sami
E) Sami Paşazade Sezai
2. Agâh Efendi ile birlikte Tercümân-ı Ahvâl adlı bir gazete çıkarmıştır. Daha sonra bu gazeteden ayrılarak Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkarmaya başlamıştır. Şiir ve nesir alanında Batı edebiyatına uygun eser veren ilk sanatçılardan biri olmuştur. Şair Evlenmesi adıyla Batı tarzına uygun ilk tiyatroyu, Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi adıyla ilk makaleyi yazmıştır. Bu bakımdan o, Batı uygarlığı etkisi altında gelişen yeni Türk edebiyatının kurucusu sayılır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi
B) Ziya Paşa
C) Namık Kemal
D) Muallim Naci
E) Recaizade Mahmut Ekrem
3. Türk edebiyatında Avrupa’dan alınan “roman, tiyatro, makale, deneme” gibi edebî türleri ilk kez … kullanmışlardır.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tanzimatçılar
B) Servetifünuncular
C) Fecr-i Aticiler
D) Milli Edebiyatçılar
E) Beş Hececiler
4. Türk edebiyatında tek perdelik ilk yerli oyundur. Müştak Bey’e sevgilisi Kumru Hanım yerine onun yaşlı ve çirkin ablası nikahlanır. Müştak Bey, olaydan ancak evlendiği gece haberdar olur. Şaşkına dönen Müştak Bey, arkadaşı Hikmet Efendi ile nikâhı kıyan mahalle imamı Ebüllaklaka’ya bir miktar para verip işi düzeltirler. İmam, yanlışlığı şu şekilde çözer: Kendisi Müştak Bey’e büyük kızı nikâhlamıştır, ama yaşça büyük olanı değil, boyca büyük olanı, yani Kumru Hanım’ı.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) İçli Kız
B) Tarık
C) Akif Bey
D) Şair Evlenmesi
E) Zoraki Tabip
5. Sürekli olarak eski-yeni ikilemi içinde kalmış, fikirleriyle Batılı, eserleriyle Doğulu bir sanatçısı görüntüsü vermiştir. Bizim asıl şiirimizin halk şiiri olduğunu savunmasına karşın, divan şiiri tarzında şiirler yazmıştır. Öyle ki terkib-i bentleri bu türün en güzel örnekleri arasında gösterilmektedir. Şiir ve İnşa makalesinde dilin sadeleşmesi gerektiğini savunmuş, ancak eserlerinde bunu tam anlamıyla yaşam geçirememiştir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ziya Paşa
B) Namık Kemal
C) Şemsettin Sami
D) Ahmet Vefik Paşa
E) Ahmet Mithat Efendi
6.(I) Tanzimat Döneminde hem divan edebiyatının hem de Batı edebiyatının etkileri görülür. (II) Batı edebiyatından ilk şiir çevirileri bu dönemde görülür. (III) Tanzimat şiirinin ilk kuşağı “hak, adalet, özgürlük” gibi bazı temel kavramlarını ilk kez kullanır. (IV) Birinci dönem sanatçıları kulak için kafiye, ikinciler ise göz için kafiye anlayışını benimser. (V) Tanzimat’ın birinci kuşağında Namık Kemal, Şinasi, Ziya Paşa; ikinci kuşağında Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit, Muallim Naci gibi şairler vardır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
7. Şemseddin Sami “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” adlı romanında çocuk eğitimi üzerinde durur. Ahmet Mithat Efendi “Yeryüzünde Bir Melek” adlı romanının kahramanı Şefik’e Fransa’da eğitim gördürür. Namık Kemal, “İntibah” romanından sonraki eserlerinde iyi eğitim almış olmayı roman kahramanı için bir üstünlük olarak gösterir.
Bu parçadan hareketle Tanzimat sanatçılarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Batı tarzında ilk romanları yazdıkları
B) Romantizm akımından etkilendikleri
C) Teknik açıdan kusurlu romanlar yazdıkları
D) Batı edebiyatını örnek aldıkları
E) Toplumun eğitimine önem verdikleri
8. Ziya Paşa ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?
A) Şiirde noktalama işaretlerini kullanan ilk sanatçıdır.
B) Birçok dizesi, halk arasında, atasözü gibi kullanılmıştır.
C) Terkib-i bent ve terci-i bentleri ile meşhurdur.
D) Divan edebiyatı biçimlerini kullanarak yeni temaları işlemiştir.
E) Harabat adlı antolojiyi hazırlamıştır.
9. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat’la birlikte edebiyatımızda görülen yenilikler arasında gösterilemez?
A) Bütün şiirlerin hece ölçüsü ile yazılmaya başlanması
B) Noktalama işaretlerinin kullanılması
C) Makale, tiyatro, hikâye gibi yeni türlerin edebiyatımıza girmesi
D) Şiirlere, içeriğine göre başlık konması
E) Şiirlerde adalet, hukuk, bağımsızlık, eşitlik gibi yeni konuların işlenmesi
10. I.dönem Tanzimat sanatçıları arasında yer alan Ziya Paşa (I) divan şiirine (II) bağlılığını sürdürmekle birlikte hak, adalet, özgürlük (III) gibi siyasi kavramları şiirlerinde işlemiştir. Sanatçı, Takip (IV) adlı makalesinde ise halk dilinin yazı dili olması (V) ve halk şiirinden yararlanılması gerektiği görüşünü vurgulamıştır.
Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
11. Onun tiyatro eserleri, sahne tekniği açısından zayıf olduğu gibi dil açısından da oynanmaya elverişli değildir. Piyeslerinin bir bölümü manzum, bir bölümü nesir, bir bölümü de nazım-nesir karışık olarak yazılmıştır. Bunların birkaçının konusu günlük hayattan alınmış, fakat çoğunda tarihî bir olay işlenmiştir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abdülhak Hamit Tarhan
B) Muallim Naci
C) Şinasi
D) Ahmet Vefik Paşa
E) Şemsettin Sami
12. …, geniş yankılar yaratan eserleriyle Tanzimat devrinin en önemli dava ve sanat adamı olmuştur. Genel olarak şekil ve ifade bakımlarından eskiye bağlı, ruh ve özce yeni şiirleriyle vatan, millet, hürriyet ideallerini aşılamıştır. Makale, piyes, mektup ve eleştirilerinde hep toplum için sanat ilkesine bağlı kalmıştır. … piyesinin Gedikpaşa Tiyatrosu’nda oynanmasının yarattığı heyecan üzerine Magosa’ya sürülmüştür.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) Ziya Paşa-Rüya
B) Şinasi-Şair Evlenmesi
C) Ahmet Vefik Paşa-İnfial-i Aşk
D) Ahmet Mithat Efendi-Yeniçeriler
E) Namık Kemal-Vatan Yahut Silistre
13. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Tercüme-i Manzume-Şinasi
B) Kara Bela-Namık Kemal
C) Şiir ve İnşa-Ziya Paşa
D) Küçük Şeyler-Sami Paşazade Sezai
E) Takdir-i Elhan-Namık Kemal
14.
Silmedik bunca yetimin gözünün yaşlarını
Taşa topraklara sürdük o güzel başlarını
Vatanın bağrına vurduk vatanın taşlarını
Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yoğ imiş kurtaracak bahtı kara mâderini
Bu dizelerden Namık Kemal’le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Çoşku ve heyecana bağlı metinler yazdığı
B) Toplumcu bir tutumla eser verdiği
C) Ahenk unsurlarına önem verdiği
D) Yeni konu ve kavramları işlediği
E) Şiirlerini hece ölçüsüyle yazdığı
15. Kuvvetli bir kültürün, zengin bir hayalin yardımıyla her eserinde yeni imkanları aramıştır. Kırkı aşan eserlerinin yarısına yakını tiyatrodur. Piyeslerinin konularını Asur, Arap, Türk-Moğol, Yunan-Makedonya, Osmanlı tarihinden veya hayalî olaylardan almış; bunları manzum, mensur yahut nazım-nesir karışık olarak yazmıştır. Manzum tiyatrolarında aruzun yanı sıra heceyi de kullanmış, ama hemen hepsinde sahne dili ve tekniğine karşı kayıtsız kalmıştır. Çünkü onun tiyatroları oynanmak için değil, okunmak için yazılmıştır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nabizade Nazım
B) Muallim Naci
C) Samipaşazade Sezai
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Recaizade Mahmut Ekrem
16.Namık Kemal ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Roman, tiyatro, mektup, tarih, eleştiri, şiir türlerinde eserler vermiştir.
B) Moliere’in komedi türündeki eserlerini Türkçeye aktarmıştır.
C) Edebiyatımızdaki ilk tarihi roman olan Cezmi’yi yazmıştır.
D) Biçim ve dil bakımından eskiye bağlı şiirlerinde vatan, hürriyet, millet, adalet gibi konuları işlemiştir.
E) Vatan Yahut Silistre adlı oyunu yazmıştır.
17. (I) Tiyatro türüne özellikle önem veren Namık Kemal, altı oyun yazmıştır. (II) Bir yurtseverlik ve kahramanlık oyunu olan Vatan Yahut Silistre yalnız ülke içinde değil, Avrupa’da da ilgi uyandırmış ve başka dillere çevrilmiştir. (III) Magosa’dayken yazdığı Gülnihal’de baskıya ve zulme karşı duyduğu tepkiyi dramatik bir biçimde dile getirmiştir. (IV) Yine Magosa’da yazdığı Akif Bey’de, yurtsever bir deniz subayının göreve koştuğu sırada karısının kendisine bağlılık göstermeyişini anlatırken ahlaksal bir yorum da getirir. (V) Şair Evlenmesi’nde görücü yoluyla evlenmeye karşı çıkar. (VI) On beş perdelik Celaleddin Harzemşah, Namık Kemal’in en beğendiği eseri olarak bilinir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı söz konusudur?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.
18. Aşağıdakilerden hangisi ötekilerden farklı bir sanatçıya aittir?
A) İntibah
B) Zavallı Çocuk
C) Vatan Yahut Silistre
D) Zafername
E) Cezmi
19. Tanzimat Edebiyatının I. dönem sanatçılarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Makale, roman vb. Batılı yazı türlerini Türk edebiyatına kazandırmışlardır.
B) İlk özel Türk gazetesi olan Tercüman-ı Ahval’i çıkarmışlardır.
C) Şiirde aruz veznini tamamen bırakıp hece veznini kullanmışlardır.
D) Vatan, millet, hürriyet gibi yeni kavramları şiirlerinde işlemişlerdir.
E) Yapıtlarını “Sanat, toplum içindir.” ilkesine bağlı kalarak yazmışlardır.
20. Sanatçı, “Şiir ve İnşa” adlı makalesinde divan şiirinin, bizim şiirimiz olmadığını ve asıl şiirimizin halk şiiri olduğunu ileri sürmüş olmakla birlikte, eski şiir geleneğini sürdürmüştür. Harabat adlı divan şiiri antolojisinde ise halk şiirini eleştirmiştir. Ancak dönemin bir diğer önemli sanatçısı, onun Harabat’ta savunduğu görüşlere karşı çıkmış, bu eserle ilgili düşüncelerini Tahrib-i Harabat adlı eserinde yazmış ve eskiye karşı olan tepkisini dile getirmiştir.
Bu parçada geçen eserler, aşağıdaki sanatçılardan hangilerine aittir?
A) Ziya Paşa-Namık Kemal
B) Şinasi-Ziya Paşa
C) Namık Kemal-Muallim Naci
D) Muallim Naci-Ziya Paşa
E) Samipaşazade Sezai
Edebiyatsultani.com
CEVAPLAR: 1.A, 2.A, 3.A, 4.D, 5.A, 6.D, 7.E, 8.A, 9.A, 10.D, 11.A, 12.E, 13.E, 14.E, 15.D, 16.B, 17.D, 18.D, 19.C, 20.A
tanzimat edebiyati test 21 indir.
