Halk Edebiyatı Test 10

HALK EDEBİYATI TEST 10

1.I.Ninniler söyleyeni belli olmayan, özel bir beste ile söylenen şiirlerdir.
II.Koşma daha çok 4+4+3 veya 6+5 duraklı olarak söylenir.
III. Güzelleme, koçaklama, taşlama âşık edebiyatı nazım türüdür.
IV.Türküde asıl sözlerin bulunduğu bölüme kavuştak, her bendin sonunda tekrarlanan kısma bent denir.
V.Nefes, Bektaşi ozanlarınca ezgiyle ve çoğu zaman sazla söylenir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I.      B) II.      C) III.       D) IV.        E) V.

2. Halk şiirinde en uzun nazım şeklidir. Kimi örneklerde dörtlük sayısı yüzü geçer. Diğer türler gibi … da özel bir ezgiyle okunur. Hece ölçüsünün sekizli ve on birli kalıplarıyla söylenişlerine göre iki tiptir. Son dörtlükte şairin mahlası yer alır. Savaş, deprem, yangın bu nazım şeklinin konusu olabilir.
Bu parçadaki boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) türkü
B) ağıt
C) destan
D) varsağı
E) koçaklama

3. Sözcük anlamı Allah’a ait olmaktır. Koşma nazım biçimiyle yazılır. Allah’ı övmek, ona yalvarmak için yazılan şiirlerdir. Belli bir ezgiyle söylenir. 7’li, 8’li, 11’li hece ölçüsü kullanılabilir. Dörtlük biçiminde olanlar koşma kafiye düzenine göre, beyit biçimde olanlar ise gazel kafiye düzenine uygun olarak yazılır.
Bu parçada sözü edilen nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi
B) Nefes
C) Kaside
D) Şarkı
E) Devriye

4.Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) İlahi, konusu bakımından divan şiirindeki tevhit ve münacatın halk edebiyatındaki karşılığıdır.
B) Varsağı genellikle 3 ile 5 dörtlükten oluşur.
C) Mani genelde dört dizedir, ancak beşten on dizeye kadar olanlarına da rastlanır.
D) Güzellemede beğenilen şeylerin övgüsü söz konusudur.
E) Ağıt, divan edebiyatında sagunun karşılığıdır.

5. … Allah’ı övmek için; … tarikata yeni girmiş dervişlere yol göstermek, … tasavvuftaki her şeyin Allah’tan gelip Allah’a döneceği felsefesini anlatmak için yazılır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) İlahi-nutuk-devriye
B) Nefes-şathiye-ilahi
C) İlahi-semai-devriye
D) Deme-nefes-şathiye
E) Devriye-nutuk-ilahi

6.
I. Nazım biriminin dörtlük olması
II. Sekizli hece ölçüsüyle söylenmesi
III. Son dörtlükte mahlasın belirtilmesi
IV. Yiğitçe bir söyleyişle başlamaları
V. Kendilerine has ezgiyle söylenmeleri
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi varsağı ve semainin ortak özelliği değildir?
A) I.      B) II.      C) III.       D) IV.        E) V.

I. Dörtlüklerden oluşur.
II. Ezgiyle okunur.
III. Son dörtlükte şairin mahlası yer alır.
7. Yukarıda numaralanmış cümlelerdeki özellikler aşağıdakilerden hangisinde ortaktır?
A) Mani-rubai
B) Koşma-semai
C) Semai-gazel
D) İlahi-türkü
E) Ninni-güzelleme

8. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Divan edebiyatındaki muammalar, halk edebiyatındaki bilmecelere karşılık gelen ürünlerdir.
B) Koçaklamalar, kahramanlık ve savaş sahnelerini işleyen şiirlerdir.
C) Taşlamalar, toplumsal ya da bireysel yergileri içeren şiirlerdir.
D) Şathiyeler, acıklı olaylar özellikle de ölümler karşısında söylenen şiirlerdir.
E) Güzellemeler, genellikle güzelliğin ya da özellikle bir güzelin övgüsünü yapan şiirlerdir.

9. Anonim halk edebiyatı; ne zaman, nerede, kim tarafından oluşturulduğu belli olmayan ürünlerin tümüne verilen addır. …, bu ürünler arasında yer alır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Maniler
B) Türküler
C) Masallar
D) Bilmeceler
E) Semailer

10.Aşağıdakilerin hangisinde verilen açıklama ayraçla belirtilen terimle ilgili değildir?
A) Aruzla yazılan halk edebiyatı nazım biçimlerinden biridir. (vezn-i aher)
B) İlk dizedeki hece sayısı yediden az olan manidir. (kesik mani)
C) Ninnilerin, Divanü Lügati’t Türk’teki ismidir. (balubalu)
D) Âşık edebiyatında en çok kullanılan nazım biçimidir. (türkü)
E) Bektaşi şairlerince söylenen tasavvufi şiirlerdir. (nefes)

11. Aşağıdakilerin hangisinde halk edebiyatı nazım şekilleri bir arada verilmiştir?
A) varsağı-semai-mersiye-devriye
B) ağıt-türkü-ninni-rubai
C) koçaklama-nefes-destan-güzelleme
D) tuyuğ-nutuk-ninni-koşma
E) ilahi-şathiye-semai-şarkı

12. Tekke edebiyatındaki mizahi şiirlere …, ilahinin Mevlevilerdeki adına …, tarikata yeni giren dervişlere yol göstermek ve tarikat adabını öğretmek amacıyla yazılmış olan şiirlere ise … denir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilebilir?
A) deme-tapuğ-nutuk
B) nefes-deme-şathiye
C) nefes-şathiye-durak
D) devriye-nutuk-şathiye
E) şathiye-ayin-nutuk

edebiyatsultani.com

 13. Köroğlu ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Rumlara karşı İslam’ı yaymaya çalışan kültürlü bir şair ve kahramandır.
B) Hakkındaki öyküler Orta Asya’dan Balkanlar’a kadar yayılmıştır.
C) Hakkındaki hikayeler yeni zaman ve mekana uyarlanarak mahallileştirilmiştir.
D) En çok koçaklamalarıyla tanınmış olan şair, yiğitliğin sembolü olmuştur.
E) Aynı zamanda bir halk hikayesi kahramanıdır.

14. I. Ninniler, söyleyeninin belli olmasıyla diğer anonim ürünlerden ayrılır.
Türküler ezgilerine göre bozlak, kayabaşı gibi adlar alabilir.
III. Türkülerde bentleri birbirine bağlayan nakarat dizelerine kavuştak denir.
IV. Ninni, annelerin çocuklarını uyutmak için söylediği bir türdür.
V. İki kişinin karşılıklı söylediği manilere deyiş denir.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III.             D) IV.            E) V.

15. Aşağıdakilerin hangisinde şair-yapıt eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Genç Osman Destanı-Kayıkçı Kul Mustafa
B) Risaletü’n Nushiye-Yunus Emre
C) Sergüzeştname-Bayburtlu Zihni
D) Nutuk-Hacı Bektaş Veli
E) Budalaname-Kaygusuz Abdal

16. … Doğu Anadolu’da yetişen şairlerdendir. Âşık geleneğinin son temsilcilerindendir. Koşma ve semai ustasıdır. Aynı zamanda destan şairidir. Destanlarında sosyal konuların yanında deprem ve yangın gibi felaketleri de işlemiştir. Hayali sevgilisi Gülperi’yi bulmak için yaşadığı maceraları anlattığı hikayeleri ile ünlüdür. Özgün söyleyişiyle 20.yüzyıl halk ozanlarını etkilemiştir.
Parçada boş bırakılan yere aşağıdaki halk şairlerinden hangisi getirilmelidir?
A) Âşık Veysel
B) Seyrani
C) Sümmanî
D) Erzurumlu Emrah
E) Gevheri

17.
Bir arzuhal yazsan makama varsan
Ağlasan derdini davanı sorsan
Ağır hasta olsan tabibe varsan
Yarana bir ilaç sürmez parasız
Bu dörtlük aşağıdaki türlerin hangisine örnek olarak gösterilebilir?
A) Nutuk
B) Devriye
C) Semai
D) Taşlama
E) Koçaklama

18. On yedinci yüzyılın en ünlü saz şairidir. Bütün şiirlerini hece ölçüsüyle ve dörtlükler hâlinde yazmıştır. Divan şiirinden hiç etkilenmemiştir. Son derece özgün bir söyleyişi vardır. Anlatımı yalındır. Lirik güzellemeleri onu halk şiirimizin sembolü hâline getirmiştir. Şiirlerinde en çok işlediği konular aşk, sevgili, doğa, güzellik ve yiğitliktir.
Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kayıkçı Kul Mustafa
B) Köroğlu
C) Karacaoğlan
D) Gevheri
E) Âşık Ömer

 19. Aşağıdaki eserlerden hangisi Kaygusuz Abdal’a aittir?
A) Sergüzeştname
B) Müzekkin Nüfus
C) Minbername
D) Makalat
E) Marifetname

20. I. Şiirde hem aruzu hem de heceyi kullanma
II. Dini konularda şiir yazma
III. Taşlama türündeki şiirleriyle tanınma
IV. Güzellemeleriyle öne çıkma
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi yukarıdaki özelliklerden biriyle ilişkilendirilemez?
A) Seyrani
B) Karacaoğlan
C) Köroğlu
D) Yunus Emre
E) Kaygusu Abdal

21. Tasavvuf halk edebiyatının en önemli temsilcilerindendir. Şiirlerinde Allah aşkını anlatmıştır. Derin bir tasavvuf kültürüyle yetişmiş, vahdet-i vücut felsefesini şiirlerinde başarıyla işlemiştir. Kanuni döneminde Sivas olaylarında bir ayaklanmaya karıştığı için Hızır Paşa tarafından yakalanarak idam edilmiştir.
Bu parçada tanıtılan halk ozanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kaygusuz Abdal
B) Pir Sultan Abdal
C) Dadaloğlu
D) Seyrani
E) Hacı Bektaş Veli

22. I.Âşık Ömer, aruzu ve heceyi kullanmıştır. Saz şairlerince üstat sayılarak aşk şiirlerinde başarılı olmuştur.
Gevheri, divan şiiri etkisinde kalmıştır, dili mazmunludur. İnce duyarlılıkla yazdığı koşma ve türküleriyle tanınır.
III. Kayıkçı Kul Mustafa, Genç Osman şiiriyle tanınmıştır. Yeniçeri ocağında yetişmiştir. Sade bir dili ve kahramanca bir söyleşi vardır.
IV. Dadaloğlu, divan şiirinde etkilenerek aruzu da kullanmış, güzellemeleriyle ün kazanmıştır.
V. Âşık Paşa, Anadolu Türkmenlerine tasavvuf öğretmek amacıyla yazdığı Garipname adlı eseriyle ünlüdür.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I.         B) II.           C) III.             D) IV.           E) V.

23. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir güzellemeden alınmış olabilir?
A) Oklar uçup gider şahanlar gibi
     Mert de aşıp gidenler arslanlar gibi
B) Bin düşünüp bir söz söyle
     İnsanlığın sırrı böyle
C) Nidelüm devr sunarsa sana şerbet bana zehr
Bu cihan böyle olur gâh bana gâh sana
D) Dünyaya gelmemiş eşin akranın
      İzmir’i Konya’yı değer gözlerin
E) Zenginin faytonu dağlardan aşar
Züğürt düz ovada yolundan şaşar
CEVAPLAR: 1.D, 2.C, 3.A, 4.E, 5.A, 6.D, 7.B, 8.D, 9.E, 10.D, 11.C, 12.E, 13.A, 14.A, 15.D, 16.C, 17.D, 18.C, 19.C, 20.C, 21.B, 22.D, 23.D