Güzel konuşma bir sanattır. Kendine özgü kuralları vardır güzel konuşmanın. Can sıkmayacaksınız. Bilgili olacaksınız. Konuşmada tekrarlanan belli kelimelerden kaçınacak, samimiyetten uzaklaşmayacaksınız. Sözü gereksiz yere uzatmayacaksınız. Ama ne kadar kural koyarsanız koyun; uzun, heyecanlı söylev atmanın mı, yoksa kısa ve özlü konuşmanın mı daha yararlı olduğu konusunda belirli bir sonuca ulaşmak güçtür. Bu konudaki tartışma eski çağlara kadar gidiyor. Eski Yunan’da Ispartalılar az ve öz konuşmanın erdemine inanırlarken Atinalılar bol bol nutuk atmayı severlermiş. Bir gün Atina’da kıtlık başlamış. Isparta’ya bir heyet gönderip yardım istemişler. Heyet üyeleri birbiri ardından çıkıp Isparta Meclisi’nde parlak söylevler vermiş, ama sonuç alamamış. Atinalılar bir heyet daha göndermiş, gene sonuç yok. Ispartalıların geleneklerini bilen bir Atinalı çıkıp: “Beni gönderin. Ben yardım alıp gelirim.” demiş. En sonunda onu göndermişler. Atinalı yanına dibi delik, boş bir çuval alıp Isparta Meclisi’ne çıkmış. Çuvalı göstermiş, ters yüz etmiş, dibinin delik olduğunu göstermiş. Ondan sonra bir tek sözcük söylemiş: Açız. Kürsüden inmiş, Isparta kralı Atinalıyı yanına çağırmış, “Size yardım edeceğiz.” demiş. “Yalnız anlamadığım bir şey var. Niye o kadar uzun konuştunuz?”
(İlk 3 soru parçaya göre cevaplandırılacaktır.)
1.Atinalıların, Ispartalılardan yardım alamamalarının sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ispartalıların da kıtlık yaşamaları
B) Ispartalıların yardımsever olmamaları
C) Atinalıların derdini anlatırken çok uzun konuşmaları
D) Ispartalıların, Atinalılardan hoşlanmamaları
2. Yazarın metinde hikâye anlatmasının sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uzun konuşmanın anlamsızlığını ortaya koymak
B) Güzel konuşmanın kurallarını benimsetmek
C) İyi bir iletişimin özelliklerini öğretmek
D) Yardımseverliğin önemini anlatmak
3. Aşağıdakilerden hangisi güzel konuşma sanatının kuralları arasında sayılmamıştır?
A) Anlaşılır olmak
B) İçten olmak
C) Kısa konuşmak
D) Tartışmadan uzak durmak
4.
Ay, şafağa yakın bir mum gibi erimeden
Dağlar çivilendikleri yerde çürümeden
Bebekler hayta hayta yürümeden
Geleceğim (I) diyorum (II), geleceğim sana
Ne olur kesin bir takvim sorma (III) bana
-Ihlamurlar çiçek açtığı (IV) zaman.
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerden hangisi eylem değildir?
A) I. B) II. C) III. D)IV.
5.
Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum
Bütün çiçekleri getirin buraya,
Öğrencilerimi getirin, getirin buraya,
Kaya diplerinde açmış çiğdemlere benzer
Bütün köy çocuklarını getirin buraya,
Son bir ders vereceğim onlara,
Son şarkımı söyleyeceğim,
Getirin getirin… ve sonra öleceğim.
Yukarıdaki dizelerde haber kipiyle çekimlenmiş kaç eylem kullanılmıştır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “el” sözcüğüyle yapılan deyim ile verilen anlam yanlış eşleştirilmiştir?
A) Kardeşim el çabukluğuyla kartların yerini değiştirmiş. (gücünün yettiği kadarını yapmak)
B) Ona, elden düşme bir bisiklet almışlar. (ikinci el)
C) Arkadaşı, onu el altından desteklerdi. (gizlice)
D) Yollar ıssızdı, el ayak çekilmişti, sokaklarda yolu şaşırdım. (ortalıkta hiç kimse kalmamak, ıssızlaşıp sessizleşmek)
7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde birleşik çekimli bir fiil kullanılmıştır?
A) Sakın bir söz söyleme… Yüzüme bakma sakın!
Sesini duyan olur, sana göz koyan olur.
B) Düşmanımdır seni kim bulursa cana yakın,
Anan bile okşarsa benim bağrım kan olur…
C) Dilerim Tanrı’dan ki, sana açık kucaklar
Bir daha kapanmadan kara toprakla dolsun,
D) Kan tükürsün adını candan anan dudaklar,
Sana benim gözümle bakan gözler kör olsun!
8. Kültür ve dil arasında doğrudan bir ilişki vardır. Çünkü her kültürün kendine ait bir dili vardır. Geçmişten günümüze kültür değerleri dil aracılığıyla taşınarak gelmiştir. Bu açıdan dil olmadan kültür olamaz.
Bu paragrafa en uygun başlık aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Kültürün Önemi
B) Kültür ve Dil
C) Dilin Yararları
D) Dilin Önemi
9.
Kuşlar sanki yaralı, benzin sararmış gamla
Duymak güneşin, rengin bizi bıraktığını
Günler vefasız leylerin akını
Ah uzak palmiyeler… Kaçmak seninle yazla
Dörtlüğe göre şair için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hüzünlü olduğu
B) Özlem duyduğu
C) Çaresiz olduğu
D) Sıkıntılı olduğu
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Kitapta güzel yazılar vardı.
B) Evde kimseyi bulamadım.
C) Seninde doğum günün kutlu olsun canım arkadaşım.
D) Bu akşam ağaçta bir baykuş gördüm.
11. Hasan, Ayfer ve Zeliha çevirmenlik üzerine konuşmaktadır.
Hasan: Çevirmenlik dıştan bakıldığı gibi kolay değildir. Sadece başka bir dili iyi bilmek değildir çevirmenlik.
Ayfer: Çevirmen, çeviri yaparken birçok disiplinden yararlanmalıdır. İyi bir çeviri yapmak için başka araştırma alanlarından yöntemler ve yaklaşımlar almalıdır.
Zeliha: Evet, karakterler arasında gidip gelmekle kalmadığı için aynı zamanda etnolog, antropolog, sosyolog gibi olmalıdır. Biraz tarihçi yanı da olmalıdır çevirmenin. Böyle olduğu takdirde başarılı çeviriler boy gösterecektir edebiyatımızda.
Bu konuşmada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir?
A) Çevirmenlerin taşıması gereken niteliklerinden
B) Çevirmenlik mesleğinin ilkelerinden
C) Çevirmenlerin sorumluluklarından
D) Çevirmenlerin kolay yetişmemesinden
12. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisinin kişisi ötekilerden farklıdır?
A) Umutlar hiç tükenmesin.
B) Her zaman senin yanında olduğumuzu bilmeli.
C) Ona söyleyin , iş yerinde zamanında olsun.
D) Onu da masaya çağırın çocuklar.
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde amaç-sonuç ilişkisi vardır?
A) Ondan daha güzel şiir yazan birini görmedim.
B) Yıllardır inşaatlarda çalıştığı için eli nasırlaşmıştı.
C) Yazarın son romanını almak için daha önce alışveriş yaptığı siteden sipariş verdi.
D) Bu yıl tatilimizi Ayder Yaylası’nda geçireceğiz.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem gerekçesiyle verilmiştir?
A) İnsanların isteklerine bir sınır koyamayız.
B) Fırtına çıkınca Çanakkale’de vapur seferleri durduruldu.
C) Böyle havalarda dışarı çıkmanız sağlığınız açısından doğru değil.
D) Çocuklarının başarısını hangi aile istemez ki?
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin gerçekleşmesi bir koşula bağlanmamıştır?
A) Sen gelmeden bu iş olmaz.
B) Keşke çok kitap okuyabilsek!
C) Verimli çalıştı mı başarıya ulaşır.
D) Sınavı kazanması heyecanını yenmesine bağlı.
16. “Âlem sele gitti gözüm yaşından”
Bu dizede bir durum gerçekte olduğundan daha üstün bir tarzda anlatılmıştır.
Aşağıdakilerin hangisinde buna benzer bir anlatım vardır?
A) Ağzımda bal gibi tatlı bir türkü
B) Durmuş bir saat gibiydi durup geçmeyen zaman
C) Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik
D) Tüyden hafif olurum böyle sabahlar
17. Çocuklarla anlaşmak, büyüklerden çok farklıdır. Çocuk, yaklaşım biçimimizi çok güzel değerlendirir. Yapmacık mı, gerçek mi olduğunu çok iyi anlar. Ya kesin bir tavır koyup sizi kendi dışında bırakır ya da sıcacık yüreğiyle sarar; kollarıyla, gülüşüyle, dokunuşuyla kucaklar.
Yukarıdaki paragraftan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Çocuklar sevgilerini değişik biçimlerde gösterirler.
B) Çocuklar kendilerine nasıl davranıldığını fark ederler.
C) Çocuklar olumsuzlukları çabuk unuturlar.
D) Çocuklar içten davranışlara olumlu tepki verirler.
18. Bu, geniş okur kitlesine ulaşmayan, ama ulaştığı çevrede de güçlü etkilere sahip bir edebiyat dergisidir. Edebiyat ortamında saygınlığı yüksektir. Baştan beri yayın periyoduna uygun olarak iki ayda bir yayımlanıyor. Arada boşluklar, sarkmalar yok. Bağımsız bir edebiyat dergisi için de beş yılı tamamlamak sanırım önemi bir başarı.
Bu parçada sözü edilen edebiyat dergisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Edebiyat dünyasında beğenildiğine
B) Çok kişi tarafından okunduğuna
C) Yayınlarını bağımsız olarak sürdürdüğüne
D) Okur kitlesini etkilediğine
19. Önyargılarım olduğunu kabul edenlerdenim. Bu benim için bir övünç kaynağı mı? O konuda emin değilim. Rahatsız mıyım? Ondan da emin değilim ama bildiğim ön kabullerimin olduğudur.Peki önyargılarımdan kurtuldum mu? O konuda şu an bir şey söyleyemem.
Yukarıdaki paragrafta ek fiille çekimlenmiş kaç sözcük vardır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
20. “Aşk olmayınca meşk olmaz.” sözüyle aşağıdaki cümlelerden hangisi ilişkilendirilemez?
A) Yılın futbolcusu olmak için her sabah beşte kalkıp günde on saat antrenman yapardı.
B) Bu başarının altından yatan neden sorulunca: “Başarımın yüzde onu zekâ, yüzde doksanı ise yılmakdan çalışmaktır.” dedi.
C) Leyla Mecnun’a âşık olunca yemekten içmekten kesilir.
D) Ferhat, Aslı’ya ulaşmak için dağları delip su kanalları yapmış.
CEVAPLAR: 1.C, 2.A, 3.D, 4.D, 5.C, 6.A, 7.B, 8.B, 9.C, 10.C, 11.A, 12.D, 13.C, 14.B, 15.B, 16.D, 17.C, 18.B, 19.C, 20.C
