1. Aşağıdakilerden hangisi İslamlık öncesi sözlü edebiyat ile Âşık edebiyatının ortak özelliği değildir?
A) Hece ölçüsünün kullanılması
B) Müzik eşliğinde söylenmesi
C) Dörtlük nazım biriminin kullanılması
D) Ürünlerinin anonim (ortak) olması
E) Dilin yalın olması
2.
Siyah ebrûların duruben çatma
Gamzen oklarını âşıka atma
Sana gönül verdim beni ağlatma
Benim gözüm nuru gönlüm sürûru
I. 11’li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.
II. Divan mazmunlarından yararlanılmıştır.
III. Konusu aşktır.
IV. Nazım türü ağıttır.
V. Zengin uyak kullanılmıştır.
Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak verilen numaralanmış bilgilerden hangileri yanlıştır? (2010-LYS)
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve V. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
3.Koşmalar, işlediği konuya göre değişik isimler alır. Aşk, hasret, ayrılık, tabiat sevgisi gibi lirik konuları işleyen koşmalara güzelleme; bir kimseyi yermek ya da toplumun bozuk yönlerini eleştirmek amacıyla yazılan koşmalara taşlama; coşkun ve yiğitçe bir üslupla savaş ve dövüşleri anlatan koşmalara destan; bir kişinin ölümünden duyulan acı ifade eden koşmalara ağıt denir.
Bu parçadaki altı çizili kelimelerin hangisi ile ilgili yapılan açıklama yanlıştır?
A) koşmalar
B) güzelleme
C) taşlama
D) destan
E) ağıt
4. Divan edebiyatındaki gazelin konu bakımından Halk edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden hangisidir? (1992-ÖYS)
A)Varsağı
B)Destan
C)Türkü
D)Koşma
E)Nefes
5.
Ela gözlerine kurban olduğum
Yüzüne bakmaya doyamadım ben
İbret için gelmiş derler cihana
Noktadır benlerin sayamadım ben
Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (2006-ÖSS)
A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Redif vardır.
C) Tam uyak kullanılmıştır.
D) Koşma türünün özelliklerini taşımaktadır.
E) Benzetme sanatından yararlanılmıştır.
6.
Köroğlu’yum methim merde yeğine
Koç yiğit değişmez cengi düğüne
Sere serpe gider düşman önüne
Ölümü karşılar meydan içinde
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Bir şiirin ilk dörtlüğüdür.
C) Çapraz uyak düzeni kullanılmıştır.
D) Koçaklamadan alınmıştır.
E) Varsağıdan alınmıştır.
7.
Nar tanem, nur tanem, bir tanem
Dili mercan, dizi mercan, dişi mercan
Yoluna bin can koyduğum
Gökte ararken yerde bulduğum
Gülen ayvam, ağlayan narımsın
Bu dizelerde, aşağıdakilerden hangisinden yararlanılmamıştır? (1989-ÖYS)
A) Halk masalına özgü ögelerden
B) Birbirini çağrıştıran sözlerden
C) Benzetme ve kişileştirmelerden
D) Halk deyimlerinden
E) Renk bildiren sıfatlardan
8. Âşık edebiyatıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Gözleme dayalı bir edebiyattır.
B) Ürünler yazılı değildir, saz eşliğinde oluşur.
C) Genel olarak kullanılan vezin, aruz veznidir.
D) Halk şairlerinin hayat hikayeleri ve şiirleri cönk adı verilen eserlerde toplanır.
E) Konu olarak aşk, ölüm, hasret, ayrılık, doğa sevgisi, yiğitlik, zamandan şikayet konuları işlenmiştir.
9.
Rüzgâr tersine esiyor… Niçin?
Eski günler geri mi gelecek?
Yukarıdaki dizelerle,
I. kozasında böcek
II. doğmak için
III. bildiği hayata
IV. kımıldıyor
Sözlerinin tümü kullanılarak sarma kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur? (1978-ÖSS)
A) I., II., IV., III.
B) III., II., IV., I.
C) IV., I., III., II.
D) IV., II., III., I.
E) III., I., II., IV.
10.
Şu dağlar olmasaydı,
Çiçeği solmasaydı,
Ölüm Allah’ın emri
Ayrılık olmasaydı.
Yukarıdaki manide “şu dağlar” sözünün kullanılış nedeni aşağıdakilerden özellikle hangisi olabilir? (1978-ÖSS)
A) Dağların ölümü düşündürmüş olması
B) Dağlarda çiçeklerin yetişmiş olması
C) Dağların, düş gücünü kamçılamış olması
D) Dağların sılaya ulaşmayı engelleyerek ayrılığa yol açmış olması
E) Nice garip kişilerin dağlarda yitip gitmiş olması
11.“Âşık, Türk Halk edebiyatında XV. Yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdüren, ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi ‘sevda şiirleri’ söyleyen bir sanatçıdır.”
Günümüzde, yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? (1981-ÖSS)
A) Âşıklığın güç bir uğraş olması
B) Günümüz insanının şiire önem vermemesi
C) Aydın sanatçıların, âşıkların görevini yüklenmiş olması
D) Âşıkların işlediği konuların halkı ilgilendirmemesi
E) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi
12. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir? (1992-ÖSS)
A) Ayna almış perçem düzer,
Zülfün tarayı tarayı
B) Kırık çanağı yok ayran içecek
Kahveye gelir de fincan beğenmez
C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam
Yeni talim gelmiş varam alışam
D) Güzel gitti diye pınar ağladı
Acıdı yüreğim yandı pınara
E) Avcılardan kaçmış ceylan misali,
Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı
13. Benim bu gidişe aklım ermiyor
Fukara hâlini kimse sormuyor
Padişah sikkesi selam vermiyor
Kefensiz kalacak ölümüz bizim
Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? (2013-LYS)
A) Yarım kafiye kullanılmıştır.
B) Duraklı 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
C) Soyutlamaya yer verilmiştir.
D) Satirik nitelikler taşır.
E) Kafiye şeması “aaab” biçimindedir
14.
I. Biz de hafif olsaydık bir rüzgârdan
II. Yer alsaydık şu bulut kervanında
III. Güzele ve yeniye doğru koşan
IV. Bu sonrasız gidişin bir yanında
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (2007-ÖSS)
A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Hepsinde redif kullanılmıştır.
C) Duraklarda belirli bir kurala uyulmamıştır.
D) I. ve II. dizelerde ulama vardır.
E) I. ve III. ile II. ve IV. dizelerde çapraz uyak (kafiye) görülmektedir.
15. (I) Destanları meydana getiren ve kuşaktan kuşağa aktaran destancılara, geçmişte “ozan” adı verilmiştir. (II) Ellerinde sazlarıyla diyar diyar dolaşan “âşık”ların aksine onlar, orduları galeyana getirmek, önemli olayları toplumun hafızasına yerleştirmek için kahramanlık destanları terennüm etmişlerdir. (III) Atlı göçebe hayat tarzını benimseyen bu sanatçılar sadece şiirle uğraşmışlar, yönetimden ve yöneticilerden olabildiğince uzak durmuşlardır. (IV) Ozanlık geleneğinin bir devamı olarak değerlendirebileceğimiz âşıklık geleneği ise tekke kaynağından da beslenerek daha çok köy, kasaba insanına seslenmiştir. (V) Arap ve Fars öykücülük geleneklerinden beslenen, temsilcileri âşıklara nazaran daha eğitimli ve şehirli olan kıssahanlık veya meddahlık geleneği ise daha çok şehirlerde kendisine yer bulmuştur.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2013-LYS)
A)I. B)II. C)III. D)IV. E) V.
CEVAPLAR: 1.D, 2.E, 3.D, 4.D, 5.C, 6.D, 7.E, 8.C, 9.C, 10.D, 11.E, 12.B, 13.E, 14.B, 15.C
asik tarzi halk siiri test 1 İNDİR
