Âşık Tarzı Halk Şiiri Test 4

Bir arzuhal yazsan makama varsan
Ağlasan derdini davanı sorsan
Ağır hasta olsan tabibe varsan
Yarana bir ilaç sürmez parasız
1. Bu dörtlük aşağıdaki türlerin hangisine örnek olarak gösterilebilir?
A) Nutuk
B) Devriye
C) Semai
D) Taşlama
E) Koçaklama

2.Aşağıdaki dizelerden hangisi bir güzellemeden alınmış olabilir?
A) Oklar uçup gider şahanlar gibi
Mert de aşıp gidenler arslanlar gibi
B) Bin düşünüp bir söz söyle
İnsanlığın sırrı böyle
C) Nidelüm devr sunarsa sana şerbet bana zehr
Bu cihan böyle olur gâh bana gâh sana
D) Dünyaya gelmemiş eşin akranın
İzmir’i Konya’yı değer gözlerin
E) Zenginin faytonu dağlardan aşar
Züğürt düz ovada yolundan şaşar

3.
Yürü bre Bulgar Dağı
Hemen dağlar sende m’olur
Yaylada sümbüllü yurtlar
Büyük evler sende m’olur
Verilen dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koçaklama
B) Varsağı
C) Koşma
D) Destan
E) Taşlama

4. (I) Âşık edebiyatında saz şairleri olan âşıklar usta-çırak ilişkisiyle yetişmiştir. (II) Az da olsa söz sanatları ve aruz ölçüsü kullanılmıştır. (III) Son dörtlükte şairin mahlası kullanılmıştır. (IV) Şiirler koşma, semai, mani, ninni, varsağı gibi nazım biçimleriyle söylenmiştir. (V) Şiirler âşık ya da saz şairi denen şairlerce bağlama adı verilen bir sazla söylenmiştir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde “âşık edebiyatı” ile ilgili olarak bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

5.Aşağıdaki dizelerin hangisi bir taşlamadan alınmış olabilir?
A) Elvan çiçeklerden sokma başına
Kudret kalemini çekme kaşına
B) Eğer benim ile gitmek dilersen
Eğlen güzel yaz olsun da gidelim
C) Ormanda büyüyen adam azgını
Çarşıda pazarda adam beğenmez
D) Ok gıcırtısından gürzün sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidir
E) Nasıl vasfedeyim güzelim seni
Rumeli Bosna’yı değer gözlerin

6.
Karacaoğlan bize bakar sevinir
Sevinirken kalbi yanar göyünür
Kımıldanır hep dertlerim devinir
Yas ile sevincim yıkışır dağlar
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Şair mahlasını kullanmıştır.
B) Dili yalın Türkçedir.
C) Ahengi sağlayan unsur rediftir.
D) Anonim Halk edebiyatı ürünüdür.
E) Kafiye şeması aaab şeklindedir.

7.
Karac’oğlan size bakar sevinir
Sevinirken kalbi yanar gövünür
Kımıldanır hep dertlerim devinir
Yas ile sevincim yıkışır dağlar
Bu dörtlüğün biçimsel özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Biçimsel olarak koşmadır.
B) Çapraz uyak biçimiyle oluşturulmuştur.
C) Yarım kafiye ile söylenmiştir.
D) Âşık edebiyatı nazım biçimidir.
E) Ölçüsü on birli hece ölçüsüdür.

8.
Çukurova bayramlığın giyerken
Çıplaklığın üzerinden soyarken
Şubat ayı kış yelini kovarken
Cennet dense sana yakışır dağlar
Yukarıdaki koşmaya işlediği konu açısından aşağıdakilerden hangi ad verilir?
A) Güzelleme
B) Koçaklama
C) Destan
D) Varsağı
E) Semai

9. Koşmalar (I), işlediği konuya göre değişik isimler alır. Aşk, hasret, ayrılık, tabiat sevgisi gibi lirik konuları işleyen koşmalara güzelleme (II); bir kimseyi yermek ya da toplumun bozuk yönlerini eleştirmek amacıyla yazılan koşmalara taşlama (III); coşkun ve yiğitçe bir üslupla savaş ve dövüşleri anlatan koşmalara destan (IV); bir kişinin ölümünden duyulan acıları ifade eden koşmalara ağıt (V) denir.
Bu parçadaki numaralı yerlerden hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

10. Aşağıdakilerden hangisi semainin özelliklerinden değildir?
A) Hece ölçüsünün 8’li kalıbıyla söylenir.
B) Konu olarak koşma ile benzerlik gösterir.
C) En az 3, en fazla 5-6 dörtlükten oluşur.
D) Aruz vezninin kısa kalıplarıyla söylenir.
E) Kendine özgü bir ezgisi vardır.

11.
Bindiğin at Aşkar mıdır ya Düldül
İrengi bozadır der Türkmenoğlu
Eyerleri kıratı mahzun kalmasın
Biner dövüşürüm der Türkmenoğlu
Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Türkü
B) Güzelleme
C) Taşlama
D) Koçaklama
E) Ağıt

12. (I) İlk olarak Toroslarda yaşayan Varsak boyu ozanları tarafından kullanılmıştır. (II) Kendine özgü bir bestesi vardır. (III) Müziğinde ve sözlerinde meydan okuyan, babacan, erkekçe bir hava duyulur. (IV) Hece ölçüsünün 8’li kalıbıyla söylenir. (V) Çoğunlukla dörtlükler hâlinde yazılsa da beyitler hâlinde yazılanlar da vardır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde varsağıyla ilgili olarak verilen bilgi yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

13. Aşağıdakilerden hangisi koşmanın özelliklerinden biri değildir?
A) Hecenin 11’li kalıbıyla söylenir.
B) Son dörtlükte şair mahlasını söyler.
C) Genellikle 3-5 dörtlük arasındadır.
D) Dörtlüklerin son dizeleri daima birbirleriyle kafiyelidir.
E) Dörtlüklerin ilk iki dizesi diğerleriyle sadece kafiyeleri bakımından ilgilidir.

14. Âşık edebiyatı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Aşk, tabiat, kahramanlık gibi konular işlenir.
B) Şiirler saz eşliğinde söylenir.
C) Nazım birimi dörtlüktür.
D) Genellikle hece, kimi nazım biçimlerinde aruz kullanılır.
E) Şiirlerde tam ve zengin kafiye geçerli sayılır.

15.
Göze yasak yoktur biz de bakalım
Önünüzden sular gibi akalım
Bir gülceğiz verin biz de kokalım
Bir gül ihsan edin güllerinizden
Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koçaklama
B) Güzelleme
C) Taşlama
D) Ağıt
E) Medhiye

16.
Bir yiğit cidasın almış eline
Başını koymuş da yiğit yoluna
Kalkan paralana zırhlar deline
Kanlı gömlek koç yiğide don olur
Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koçaklama
B) Güzelleme
C) Taşlama
D) Ağıt
E) Medhiye