CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI TEST 7
1.Yazar, bu romanında II. Abdülhamit Dönemi İstanbul’unun kenar mahallelerinden birini mekân olarak seçer. Kitapta mahallenin sıradan insanlarından külhanbeylerine, Karagözcüden Abdülhamit’in zaptiye nazırına kadar tüm tipler kendi doğal hâlleriyle tasvir edilir. Tiplerin çoğu gelenekleri, görenekleri ve birbiriyle kurdukları ilişkiler çerçevesinde işlenir. Ayrıca romanda bir yandan Karagöz ve Orta Oyunu’nun estetik ve toplumsal değeri ile Doğu ve Batı sanat felsefesinin nitelikleri üzerinde durulurken öte yandan saray çevresi de ayrıntılarıyla ele alınır. Batı’nın akla dayanan sanat anlayışı ile Doğu’nun kalbe dayanan sanat ve mistiği roman kişileri aracılığıyla somutlaştırılır. Bu değerleri temsil eden kişilerin evliliğiyle de Doğu ile Batı birleşmiş olur.
Bu parçada tanıtılan roman, aşağıdakilerden hangisidir? (2017/LYS)
A)Fatih-Harbiye
B)Sinekli Bakkal
C)Kırık Hayatlar
D)Kiralık Konak Kuyruklu
E)Yıldız Altında Bir İzdivaç
2. Yedi yıl oluyor, Bey, köyü köylüsüne sattı, parayı cebine kattı, gitti. Karataş Köyü dört yüz bin lire borç ödedi. Ödedi emme nasıl ödedi? Orasını gel Karataş’a sor. Öküz, inek, dana… Un, bulgur, tarhana… Pazarda para eden ne varsa elinde, sattı. Daha da satıyor. Borç bitmedi daha. Ödedi dediğime bakma. Bey, parasını pangadan aldı. Hökümetin pangasından. Panga da
bizden alıyor. Bir dünya fayızıynan… Emme sonunda ektiğimiz toprak bizim ya, yeter. Bey gitti, İstanbul Boğazı’na dağ gibi bir ev çökertti. Sonra da bir ütel
yapacakmış. Daha sonra, bir başına koca İstanbul’u satın alacakmış. Bey, bey varsıl! Biz yoksuluz çok şükür. Herkesin bey olması ilazım değil.
Bu parça, içeriği ve üslubu dikkate alındığında, aşağıdaki yazarların hangisi tarafından yazılmış olamaz? (2017/LYS)
A) Fakir Baykurt
B) Talip Apaydın
C) Mahmut Makal
D) Yaşar Kemal
E) Peyami Safa
3. “Boğaziçi medeniyeti” ifadesini edebiyatımıza kazandıran —-, üç romanı ve denemeleriyle, hatıralarını ve geçmiş zaman özlemini zengin bir Türkçeyle kayda geçiren yazarlardandır. Bazı yazarlar onu eskimiş ve geçmiş zamana takılı kalmış saysalar da günümüzün genç nesli onun eserlerinde, farklı sesler ve tatlar bulacaktır. O, üstat saydığı Yahya Kemal’le birlikte yeni ile büyülenen nesillere, eskinin güzelliklerini feda etmemeyi ve eskinin güzelliklerini yaşatmayı öğreten yazarlar arasında yer alır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?(2017/LYS)
A) Ahmet Hamdi Tanpınar
B) Samiha Ayverdi
C) Abdülhak Şinasi Hisar
D) Nahit Sırrı Örik
E)Salâh Birsel
4. Çok katmanlı anlatım özelliklerine sahip olan bu romanda yer alan kişiler, nesneler ve kavramlar ayrıştırıldığında bunların birtakım simgesel değerler
üstlendiği görülür. Romanın merkezinde yer alan Galip, Şeyh Galip’i çağrıştırır. Bir diğer karakter Celâl, Mevlanâ’nın simgesel karşılığı olarak olay örgüsünde yer alır. Hüsn ü Aşk’taki Diyar-ı Kalb ise romanda Şehrikalp Apartmanı olarak karşımıza çıkar. Bu isimler ile okuyucu, Doğu anlatı türlerinin evreninde bir yolculuğa hazırlandığını fark eder.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?(2017/LYS)
A) Yeni Hayat
B) Benim Adım Kırmızı
C) Kara Kitap
D) Cevdet Bey ve Oğulları
E) Sessiz Ev
5. Çok iyi bildiğim insanların ekmek peşindeki maceralarını anlatmaya çabaladım hep. Hemen hemen tek problemim “insan ve ekmek kavgası”dır. Yurtlarımızı, yuvalarımızı bırakıp bizi gurbete düşüren, otel odaları, hanlar veya kahve köşelerinde kara kara, sarı sarı düşündüren nedir? Gurbet üzerine, yokluk üzerine, açlık üzerine yakılan türküler, ümitsiz gecelere yanık yanık
salınan bozlakların yüzyıllardır süregelen acısı ne zaman bitecek? Nasıl bitecek? İşte ben de hâlâ anlattıklarımdan biriyim ve en bildiğim hayatları
anlatmaya çalışıyorum yazdıklarımda.
Bu parçadaki görüşler, aşağıdaki yazarların hangisinin edebiyat anlayışı ile örtüşür?(2017/LYS)
A) Haldun Taner
B) Orhan Kemal
C) Memduh Şevket Esendal
D) Tarık Buğra
E) Ahmet Hamdi Tanpınar
6. Kapı çalınıyor. Kim geldi acaba? Kimi istersem, kimin ismini yazarsam o gelir. Yazmanın bu yararı var işte, küçük bir işaretle, canımın istediğini getiririm. İstersem fikrimi değiştiririm. Kim ne yapabilir? Hadi bakalım,
kapının zili çalmadı, gelen giden yok.
Bu parçada, postmodern romanın aşağıdaki hangi özelliği vurgulanmaktadır?(2017/LYS)
A) Metinlerarası ilişkilere yer verme
B) Anlatıcıyı kurmacanın parçası kılma
C) Tarihî gerçekliği yeniden oluşturma
D) Çok katmanlı bir anlatı yapısı kurma
E) Okuru, kurmacanın merkezine yerleştirme
7. “Altındağ”, “Galata Köprüsü”, “Pireli Şiir”, “Delikli Şiir” ve “İstanbul Türküsü” gibi şiirlerinde egemen olan yaklaşım, toplumsal duyarlıktır. Şair, bu şiirlerinde halk şiirimizin imkânlarından da yararlanmıştır. Ayrıca bu şiirlerin bazılarında ince eleştiri ve taşlama ögeleri de dikkat çekmektedir.
Bu parçada kendisinden söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?(2017/LYS)
A) Orhan Veli Kanık
B) Bedri Rahmi Eyüboğlu
C) Ziya Osman Saba
D) Cahit Sıtkı Tarancı
E) Oktay Rifat Horozcu
8. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının en üretken şairlerindendir. Şiirlerinde hem yerli hem de evrensel değerleri ve unsurları işleyen, hem bireysel hem de toplumsal sorunları irdeleyen, ufku geniş bir şair olarak
bir dönemin öncü edebiyatçılarından olmuştur. Yüze yakın yayımlanmış şiir kitabı bulunan şairin eserleri arasında Çocuk ve Allah, Çakırın Destanı, Toprak Ana ve Çanakkale Destanı en çok bilinenleridir.
Bu parçada kendisinden söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?(2017/LYS)
A) Mehmet Âkif Ersoy
B) Nâzım Hikmet Ran
C) Yahya Kemal Beyatlı
D) Fazıl Hüsnü Dağlarca
E) Necip Fazıl Kısakürek
9. 1926 yılında Hayat dergisinde yayımlanan Sanat başlıklı şiir, memleketçi edebiyatımızın ilk bildirisi sayılabilir. Türk edebiyatının o dönemde nasıl bir rota izlemesi gerektiğini ortaya koyan bu şiir, —- “bireysel” sanat anlayışından “toplumcu” sanat anlayışına geçtiğinin de bir göstergesidir. Şiirde, yerli ve millî sanat anlayışımız, Batı sanat zevkinden üstün tutulmuş ve Batı taklitçisi
aydınlar eleştirilmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2017/LYS)
A) Enis Behiç Koryürek’in
B) Orhan Seyfi Orhon’un
C) Faruk Nafiz Çamlıbel’in
D) Yusuf Ziya Ortaç’ın
E) Halit Fahri Ozansoy’un
10. Sağlam bir şiir zevki ve kültürü olan —-, şiire yönelik görüşlerini yakın dostu Ziya Osman’a yazdığı mektuplarda ve yazılarında dile getirmiş, şiirin
kelimelerle güzel şekiller kurma sanatı olduğunu ifade etmiştir. İlk şiirlerinde yalnızlığı, olgunluk döneminde ise ölüm temasını işlemiştir. Şiirlerinde ölüm; yaşama arzusu ve yaşama sevinciyle iç içedir. “Her mihnet kabulüm, yeter ki / Gün eksilmesin penceremden” dizeleri onun hem hayata bakışını hem de yaşama arzusunu en açık biçimde ifade eder.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2017/LYS)
A) Cahit Sıtkı Tarancı
B) Ahmet Muhip Dıranas
C) Necip Fazıl Kısakürek
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Bedri Rahmi Eyuboğlu
11. Şiiri hikâye olarak değil, sessiz bir şarkı olarak gören şair, metinlerinde müzikaliteye büyük önem verir. Şair, kendi şiirine yapılan eleştirilere cevap vermek amacıyla kaleme aldığı yazıyı, Piyâle adlı şiir kitabının ön sözünde “Şiir Hakkında Bazı Mülâhazalar” başlığı altında yayımlar. Bu yazısında şiir görüşünü ortaya koyan sanatçıya göre şiir, sözcükler arasındaki dalgalanma ve birleşmelerden doğan seslerin uyandırdığı duygudur. Bu şiir anlayışı, açık bir anlamı ve anlatımı öne çıkarmaz; şiirin anlaşılabilmesi için okuyucunun da katkısını gerektirir.
Aşağıdaki şiirlerden hangisi bu parçada şiir anlayışından söz edilen şaire aittir? (2017/LYS)
A) Bursa’da Zaman
B) O Belde
C) Kaldırımlar
D) Monna Rosa
E) Sessiz Gemi
12. “Yeni yapılmış büyük bir apartmanın dokuz odalı bir bölüğünde oturuyoruz. Bu bölüğü Ayaşlı İbrahim Efendi adında biri tutmuş, isteyenlere oda oda kiraya veriyor.” cümleleriyle başlayan romanın yazarı, bu odalarda
oturan insanları anlatarak bize Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki Ankara’dan toplumsal bir kesit sunuyor. Romanda bir yandan dönemin alt ve orta kesiminin günlük yaşantısı ve değer yargılarındaki değişimler sergilenirken öte yandan bürokrasiye yönelik eleştiriler dile getiriliyor.
Bu parçada söz edilen romanın yazarı aşağıdakilerden hangisidir? (2018/AYT)
A) Peyami Safa
B) Mithat Cemal Kuntay
C) Memduh Şevket Esendal
D) Ahmet Hikmet Müftüoğlu
E) Refik Halit Karay
13. Toplumsal gerçekçilik akımının sanatkâr hikâyecisidir. Halk şiiri geleneğini sürdüren ürünlerle edebiyat dünyasına giren yazar, sonradan hikâyeye geçmiştir. Değirmen, Kağnı, Ses, Yeni Dünya, Sırça Köşk adlı kitaplarda hikâyelerini toplayan yazarın üç de romanı vardır. Edebiyat ve sanatın bir nevi propaganda olduğunu belirten yazara göre sanatın bir tek ve açık maksadı vardır: “İnsanları daha iyiye, daha doğruya, daha güzele yükseltmek ve insanlarda bu yükselme arzusunu uyandırmak.”
Bu parçada söz edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (2018/AYT)
A) Sabahattin Ali
B) Ahmet Hamdi Tanpınar
C) Haldun Taner
D) Kemal Tahir
E) Tarık Buğra
14. —- hayatının sonuna doğru şiir kitaplarının adlarından içinde yer alacak şiirlerin sırasına kadar bütün ayrıntılarla ilgilenmişse de şiirleri ancak ölümünden sonra kitaplaşabilmiştir. 1961’de yayımlanan —- adlı kitabı,
şairin en tanınmış eseridir. Adını, kitabın ilk şiiri olan “Süleymaniye’de Bayram Sabahı”nın üçüncü dizesinden alan bu eser, şairin şiir anlayışını anlamada anahtar bir işleve sahiptir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2018/AYT)
A) Ahmet Haşim – Piyale
B) Yahya Kemal Beyatlı – Kendi Gök Kubbemiz
C) Necip Fazıl Kısakürek – Çile
D) Mehmet Âkif Ersoy – Safahat
E) Faruk Nafiz Çamlıbel – Han Duvarları
15. Uyumasından yararlanıp onun hakkında sessizce bilgi verelim. Özel hayatlarında hareketsiz ve başarısız olan Çehov kahramanları gibi kederliydi hep. Keder konusuna daha sonra çok döneceğiz. Kendisine adının ilk harfleriyle Ka denmesini tercih ettiğini, bu kitapta da öyle yapacağımı hemen söyleyeyim. Şimdi Erzurum garajından ayrıldıktan sonra yolculara iyi seyahatler dileyen şoför gibi ben de ekleyeyim: Yolun açık olsun Ka… Ama sizi kandırmak istemem; Ka’nın eski bir arkadaşıyım ve Kars’ta başına gelecekleri daha bu hikâyeyi anlatmaya başlamadan biliyorum ben.
Bu parçadan hareketle postmodern romanla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?(2018/AYT)
A) Romanın kurmaca olduğu okura hissettirilir.
B) Romanın yazılma süreci metne konu edilir.
C) Anlatıcı, kurmacanın etkin bir figürü hâline getirilir.
D) Kurmaca ile gerçeklik arasındaki sınır belirginleştirilir.
E) Doğrudan veya dolaylı biçimde okurla iletişim kurulur.
16. Toplumcu gerçekçi bakış açısıyla yazılan ve “Tütün Üçlemesi” olarak adlandırılan seri içinde yer alan Acı Tütün romanında, Batı Anadolu’nun (İzmir-Urla) toprak ve tarımla uğraşan insanlarının dramları, birer toplumsal sorun olarak kendini gösterir. Gücün etkili olduğu bir hayat içinde yaşam kavgası veren insanların acısıdır bu. Arabacı Yusuf, Ferit Taşçı ve ötekiler
hayattan çok şey beklemeyen insanlardır. Biri arabasının borcunu ödemek, diğeri evlenebilmek için mücadele eder. Fakat birtakım “eller” kendi mutluluklarını, bu insanların emeklerini ellerinden alma düşüncesi üzerine
kurmuşlardır.
Bu parçada söz edilen romanın yazarı aşağıdakilerden hangisidir? (2018/AYT)
A) Necati Cumalı
B) Yaşar Kemal
C) Oktay Akbal
D) Haldun Taner
E) Orhan Kemal
CEVAPLAR: 1.B, 2.E, 3.C, 4.C, 5.B, 6.B, 7.A, 8.D, 9.C, 10.A, 11.B, 12.C, 13.A, 14.B, 15.D, 16.A