DİLİN İŞLEVLERİ TEST 1
1.”Sevgili millettaşlarım! Dualarınızı, dileklerinizi, iradenizi kendi sesimde toplayarak bütün dünyaya haykırıyorum: Esarete razı değiliz. Biz esir olamayız, Türk vatanına karşı hazırlanan su-i kastı biliyoruz ve reddediyoruz. İstanbul ve Anadolu bağımsız kalacaktır!”
Bu parçada dil hangi işlevde kullanılmıştır?
A) Sanatsal işlevde
B) Göndergesel işlevde
C) Kanalı kontrol işlevinde
D) Heyecana bağlı işlevde
E) Alıcıyı harekete geçirme işlevinde
2. . . . , insanlar arasında anlaşmayı sağlayan, kendisine özgü yasaları olan ve ancak bu yasalar çerçevesinde gelişen, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış seslerden örülmüş bir anlaşma sistemidir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Dil
B) Kültür
C) Gösterge
D) İletişim
E) Teleffuz
3. İnsanlar arası iletişim sırasında ileti, kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse dil, . . . kullanılmıştır.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) şiirsel işlevde
B) göndergesel işlevde
C) kanalı kontrol işlevinde
D) heyecana bağlı işlevde
E) alıcıyı harekete geçirme işlevinde
4. Beni dinliyor musunuz, anlatacaklarımı not etmeye hazır mısınız?
Bu cümlede dil hangi işlevde kullanılmıştır?
A) Sanatsal işlevde
B) Göndergesel işlevde
C) Kanalı kontrol işlevinde
D) Heyecana bağlı işlevde
E) Alıcıyı harekete geçirme işlevinde
5.
Kökü bende bir sarmaşık
Olmuş dünya sezmekteyim
Mavi, masmavi bir ışık
Ortasında yüzmekteyim
Bu dizelerde dil hangi işlevde kullanılmıştır?
A) Şiirsel işlevde
B) Dil ötesi işlevde
C) Göndergesel işlevde
D) Kanalı kontrol işlevinde
E) Alıcıyı harekete geçirme işlevinde
6. I. Uyandın mı?
II. Kız Kulesi, İstanbul Boğazı’nın Marmara Denizi’ne yakın kısmında, Salacak açıklarında yer almaktadır.
III. “Alıcılar” sözcüğünde hem yapım eki hem çekim eki vardır.
IV. Tatlı bir ışıltıyla akan küçük derenin soğuk suyundan kana kana içtik.
V. Araba sizi bekliyor, hemen aşağı inin.
Yukarıdaki cümlelerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede kanalı kontrol işlevi vardır.
B) II. cümlede göndergesel işlev vardır.
C) III. cümlede dil ötesi işlev vardır.
D) IV. cümlede heyecana bağlı işlev vardır.
E) V. cümlede alıcıyı harekete geçirme işlevi vardır.
7. Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de özellikle büyük yerleşim birimlerinde insanların karşılaştığı en büyük çevre problemlerinin başında “çevre kirliliği” geliyor. Çevre kirliliği, günümüzde ürkütücü boyutlara ulaşmış durumdadır. Türkiye’de çevre kirliliğinin en derece ürkütücü boyutlara ulaştığı rakamlarda gizli. Günde 65 ton çöp üretiyoruz fakat 3215 belediyeden sadece 15’i düzenli çöp depoluyor. Marmara Bölgesi’nde 780 milyon ton atık denizlere bırakılıyor.
Bu parçada dil hangi işlevde kullanılmıştır?
A) Sanatsal işlevde
B) Göndergesel işlevde
C) Kanalı kontrol işlevinde
D) Heyecana bağlı işlevde
E) Alıcıyı harekete geçirme işlevinde
8. Amacı, alan ve veren arasında bilgi, düşünce ve tutum ortaklığı oluşturmak olan . . ., genel olarak insanlar arasındaki düşünce ve duygu alışverişi olarak ele alınmaktadır.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) İleti
B) Kültür
C) İletişim
D) Telaffuz
E) Gösterge
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Dilin kanalı kontrol işlevinde, iletişim kanallarını denetleme amacı güdülür.
B) Göndergesel işlev için “Dilin bilgi verme işlevidir.” denebilir.
C) Dilin sanatsal işlevinde edebî sanatlardan, çağrışımlı sözcüklerden yararlanılarak imgeler oluşturulur.
D) İleti, bir anlam aktarmaktan çok, karşı tarafta farklı çağrışımlar uyandırıyorsa dil göndergesel işlevde kullanılmıştır.
E) İletinin dille ilgili bilgiler vermek üzere düzenlenmesi, dilin dil ötesi işleviyle ilgilidir.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dil, dil ötesi işlevinde kullanılmıştır?
A) Verdiğim ödevi hazırladınız mı çocuklar?
B) Az sonra Ağrı Dağı’na doğru hareket edeceğiz.
C) Türkçede sözcük yapma yöntemlerinden biri de sözcükleri birleştirmektir.
D) Bu masalların büyük bir çoğunluğu, ünlü Hint filozofu Beydaba’nın Kelile ve Dimne adlı eserinden alınmıştır.
E) Durağa iyi giyimli bir adam geldi, otobüsün geçip geçmediğini sordu.
11. Günümüzde insanlar değişik araçlar yardımıyla da anlaşabilmektedir. . . . bu araçlardan bir tanesidir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) Dil
B) Müzik
C) Televizyon
D) Sinema
E) Otomobil
12. Şehrin ortasında, uzun bir sütunun üzerinde, Mutlu Prens’in heykeli vardı. Bir gün, kırlangıcın biri onun altında gecelemek istedi. “Tam istediğim gibi bir yer.” diye düşünürken yağmur damlalarını gördü. Dikkatlice baktığında, yağan damlaların, yağmur değil Mutlu Prens’in gözyaşları olduğunu anladı. Ona niçin ağladığını sordu. O da: “Canlıyken ve bir insan kalbine sahipken gözyaşının ne olduğunu bilmezdim. Çevremdeki her şey öyle güzeldi ki. Saraydakilerin hepsi bana Mutlu Prens derlerdi. Artık ölüyüm ve beni buraya öyle yükseğe koydular ki şehrimin tüm sefaletini görebiliyorum ve kalbim kurşundan olmasına karşın ağlamaktan kendimi alamıyorum.” diye cevap verdi.
Bu parçanın anlatımında dilin hangi işlevinden yararlanılmıştır?
A) Alıcıyı harekete geçirme işlevinden
B) Heyecana bağlı işlevinden
C) Kanalı kontrol işlevinden
D) Göndergesel işlevinden
E) Sanatsal işlevinden
CEVAPLAR: 1.D, 2.A, 3.C, 4.C, 5.A, 6.D, 7.B, 8.C, 9.D, 10.C, 11.E, 12.E
