Tasavvufla ilgili kavramlar ;
I. Aşık: Allah aşkıyla yanan derviş
II. Maşuk: Allah , sevgili
III. Çile: Dergahtaki eğitim sırasında çekilen sıkıntılar.
IV. Fenafillah: Allah’ın emirleri karşısında nefsin isteklerinden severek vazgeçme hali.
V. Meclis: Allah aşkıyla kendinden geçen kişi.
1. Tasavvufla ilgili kavramlardan hangisinin anlamı yanlış verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
2. “Derviş, mürşit, tecelli, çile, sûfi” kavramları hangi düşünceyi yansıtmaktadır?
A)Bilimsel düşünceyi
B)Tasavvufi düşünceyi
C)Felsefi düşünceyi
D)Dünyevi düşünceyi
E)Beşeri düşünceyi
3. Mutasavvıf şairlerin şiirlerinde “Allah” anlamına gelen sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A)Âşık
B)Kadeh
C)Maşuk
D)Sâki
E)Meyhane
4. Aşağıdaki kavram-anlam eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Dergâh: Tarikattan olanların barındıkları ibadet ve törenler yaptıkları yer
B) Derviş: Bir mürşide bağlanarak ondan tasavvuf yollarını öğrenen, onun gösterdiği yolda ilerleyen kimse
C) Tasavvuf: Allah’ın niteliğini ve evrenin oluşumunu vahdet-i vücut anlayışı ile açıklayan dinî felsefî akım
D) Mecazî Aşk: Allah dışındaki varlıklara değil, Allah’a duyulan aşk
E) Mürşit: Bir tarikata girerek, onun yasa ve törelerini dervişlere anlatan kimse
5.Aşağıdakilerden hangisi, Tekke edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Kendine özgü nazım şekilleri kullanılmıştır.
B) Halka seslendikleri için dili yalındır.
C) Hem aruz hem de hece vezni kullanılmıştır.
D) Saray etrafında gelişmiş ve saraydan büyük ilgi görmüştür.
E) En çok kullanılan nazım şekli olan ilahi tarikatlara göre değişik isimler almıştır.
6.Aşağıdakilerden hangisi Tekke edebiyatı şiir türlerinden biri değildir?
A) Nutuk
B) Hikmet
C) Nefes
D) Semai
E) İlahi
7.
Kara haberin almadan
Can bedenden ayrılmadan
Azrail bizi bulmadan
Gel gidelim dosta gönül
Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Ninni
B) Mani
C) İlahi
D) Koşma
E) Türkü
8.
Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene ver sen onu
Bana seni gerek seni
Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma
B) Mani
C) Ninni
D)Destan
E) İlahi
9.“İlahi” nazım türüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Divan şiirinde tevhit ve münacatın karşılığıdır.
B) Dörtlük sayısı 3 ile 7 arasında değişir.
C) İlahi aşkı öne çıkaran lirik türlerinin yanında didaktik türleri de vardır.
D) Biçim bakımından semai ve koşmaya benzer.
E) Uyak düzeni genellikle aaaa, bbbb, cccc biçimindedir.
10. Tekke edebiyatında, insanın Allah’tan gelip tekrar Allah’a dönmesi inancını anlatan şiirlere … adı verilir.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Kalenderi
B) Nutuk
C) Devriye
D) Tuyuğ
E) Deme
11. (I) Devir kuramını dile getiren şiirdir.(devriye)
(II) Yunus Emre’nin sıkça söylediği nazım şeklidir.(nefes)
(III) Kaygusuz Abdal’ın genellikle şeyhini övmek için söylediği şiirdir. (ilahi)
(IV) Bir tasavvuf gerçeğini dile getiren alaycı şiirdir.(şathiye)
(V) Tarikata yeni giren müritlere adap erkan öğretmek için söylenen şiirdir. (nutuk)
Yukarıdaki numaralanmış açıklama ile nazım türü eşleştirmesinde iki nazım türü yer değiştirirse yanlışlık giderilmiş olur?
A) I. ile III.
B) II. ile IV.
C) III. ile IV.
D) II. ile III.
E) III. ile V.
12.Aşağıdakilerden hangisinde tekke şiiri türleri birlikte verilmiştir?
A) nefes-deme-şathiye-devriye-ilahi
B) nefes-şathiye-ağıt-nutuk-deme
C) ilahi-güzelleme-nutuk-nefes-devriye
D) deme-ilahi-mersiye-şathiye-nutuk
E) şathiye-semai-devriye-ilahi-nefes
13.
Ne varlığa sevinirim
Ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum
Bana seni gerek seni
Yukarıdaki dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güzelleme
B) Semai
C) İlahi
D)Nefes
E) Deme
14. Sözcük anlamı Allah’a ait olmaktır. Koşma nazım biçimiyle yazılır. Allah’ı övmek, ona yalvarmak için yazılan şiirlerdir. Belli bir ezgiyle söylenir. 7’li, 8’li, 11’li hece ölçüsü kullanılabilir. Dörtlük biçiminde olanlar koşma kafiye düzenine göre, beyit biçimde olanlar ise gazel kafiye düzenine uygun olarak yazılır.
Bu parçada sözü edilen nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi
B) Nefes
C) Kaside
D) Şarkı
E) Devriye
15.… Allah’ı övmek için; … tarikata yeni girmiş dervişlere yol göstermek, … tasavvuftaki her şeyin Allah’tan gelip Allah’a döneceği felsefesini anlatmak için yazılır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) İlahi-nutuk-devriye
B) Nefes-şathiye-ilahi
C) İlahi-semai-devriye
D) Deme-nefes-şathiye
E) Devriye-nutuk-ilahi
16. Tekke edebiyatındaki mizahi şiirlere …, ilahinin Mevlevilerdeki adına …, tarikata yeni giren dervişlere yol göstermek ve tarikat adabını öğretmek amacıyla yazılmış olan şiirlere ise … denir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilebilir?
A) deme-tapuğ-nutuk
B) nefes-deme-şathiye
C) nefes-şathiye-durak
D) devriye-nutuk-şathiye
E) şathiye-ayin-nutuk
CEVAPLAR: 1.E, 2.B, 3.C, 4.D, 5.D, 6.D, 7.C, 8.E, 9.E, 10.C, 11.D, 12.A, 13.C, 14.A, 15.A, 16.E
