1.Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta beytidir?
A) Hangisi geçmiş nezaket yâl ü bâl olmuş sana
Mey süzülmüş şişeden ruhsâr-ı al olmuş sana
B) Ey Nedîm bülbül-i şeydâ niçün hâmuşsun
Sende evvel çok nevâlar güft ü gûlar vâr idi
C) Eyâ peri nicesin hoş musun safâca mısın
Gele beri nicesin hoş musun safâca mısın
D) Gül yüzüne karşı gönül bülbülün
Perde-serâ eylemedün öyle mi
E) Sen şem gibi gayr ile mecliste gülersin
Ben akıtırım yaş ile kan yandım elinden
2. Aşağıdaki beyitlerden hangisi musammat gazelden alınmış olabilir?
A) Bir devlet için dehre temennâdan usandık
Bir vasl içün ağyâra müdârâdan usandık
B) Bâğ-ı dehrin ham hâzanın hem bahârın görmüşüz
Biz neşâtın da gamın da rûzgârın görmüşüz
C) Gencinen olsam vîrân edersin
Âyînen olsam hayrân edersin
D) Kamu bîmârına cânan devâyı derd eder ihsan
Niçin kılmaz bana derman beni bîmâr sanmaz mı
E) Serv ile kametüne kimse dimez hem-serdür
Müntehâ kametün andan dahi bâlâ-terdür
3. Her beyti kendi içinde uyaklı uzun nazım biçimidir. Bir anlamda Divan edebiyatında manzum hikâyelerin yazıldığı bir biçimidir. Aşak, dini ve tasavvufî, ahlaki-öğretici, savaş ve kahramanlık, bir şehri ve şehrin güzelliklerini anlatma, mizah gibi türlü konularda yazılmıştır. Divan edebiyatında roman ve hikâye gibi türler olmadığı için bir bakıma bu türlerin yerini tutmuştur.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?
A) Mesnevi
B) Murabba
C) Gazel
D) Şarkı
E) Kaside
4. Aşağıdakilerden hangisinde tümüyle Divan edebiyatı nazım şekilleri verilmiştir?
A) Tuyuğ-mani-gazel-kaside-mesnevi
B) Gazel-varsağı-mesnevi-kaside-koşma
C) Rubai-tuyuğ-gazel-mesnevi-kaside
D) Mesnevi-rubai-gazel-kaside-türkü
E) Kaside-gazel-mesnevi-rubai-destan
5. Hz. Muhammed’i övmek için yazılan kasidelere naat denir. (I) Bir kimsenin ölümü üzerine uyulan üzüntü ve acıyı anlatmak için yazılan kasidelere mersiye adı verilmiştir. (II) Bu tarz şiirlerin Eski Türk Edebiyatı’ndaki adı sagu, Halk edebiyatındaki adı ise ağıttır. (III) Kasidelerin şairin kendini övmek için yazılmış olanlarına methiye denmiştir. (IV) En güzel örneklerini Nefi’nin yazdığı, bir kimseyi yermenin amaçlandığı şiirlere Divan edebiyatında verilen isim hicviyedir.(V)
Bu parçada kasideyle ilgili numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
6. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatının özelliklerinden değildir?
A) Divan şiirinde idealize edilmiş bir güzel işlenmiştir.
B) Şiirlerde ses zenginliğine, söz ve zeka hünerlerine önem verilmiştir.
C) Şiirin konusu oldukça geniş tutulmuş, biçimden çok konuya önem verilmiştir.
D) Şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır.
E) Seçkinlere hitap eden soyut bir edebiyat anlayışı geliştirilmiştir.
7. Kaside ile ilgili olarak verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) En az 31 en fazla 99 beyit olur.
B) Giriş bölümüne nesib veya teşbib denir.
C) Devrin yöneticilerini eleştirmek için yazılanlara hicviye denir.
D) Kafiye örgüsü aa, ba, ca, … şeklindedir.
E) Şairin mahlasının geçtiği beyte beytül kasid denir.
8. Aşağıdaki dizilerden hangisinde nazım birimi dörtlük olan nazım şekilleri bir arada verilmiştir?
A) Şarkı-Mesnevi-Gazel-Müstezat
B) Murabba-Muhammes-Gazel-Kaside
C) Tuyuğ-Murabba-Şarkı-Rubai
D) Tuyuğ-Rubai-Muhammes-Terci-i bend
E) Müstezat-Kıta-Rubai-Tuyuğ
9. Aşağıdakilerden hangisi bir mesneviden alınmamıştır?
A) Bir eşek var idi zâif ü nizâr
Yük elinde kat’i şikeste vü zâr
B) Ya Rab belâ-yı aşk ile kıl âşinâ beni
Bir dem belâ-yı aşkdan etme cüdâ beni
C) Susadım gayet hararetten kati
Sundular bir cam dolusu şerbeti
D) Su gibi kanımı toprağa kardın
Ne sanırsın garibin kanı yok mu
E) Pervâneye sorma hâhişinden
Sevdâsını anla sûzişinden
10. Aşağıdakilerden hangisi, gazel ve kasidenin ortak özelliği değildir?
A) Divan edebiyatı nazım şekillerindendir.
B) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
C) İlk beyitlerine matla, son beyitlerine makta denir.
D) Kafiye düzenleri aynıdır.
E) Münacaat, mersiye, naat gibi bölümleri vardır.
11. Şarkı (I) Divan edebiyatına Türklerin (II) kazandırdığı bir nazım biçimdir. İki ile beş dörtlük hâlinde yazılır (III). Şarkıda birinci dörtlüğün birinci ve üçüncü (IV) dizeleriyle diğer dörtlüklerin son dizeleri nakaratlıdır. Şarkılar bestelenmek için (V) yazılır.
Numaralanmış bölümlerden hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V.
12. Aşağıdakilerin hangisi tamamen Divan edebiyatına ait nazım biçimlerinin adlarıdır?
A) Rubai-Tuyuğ-Müstezat-Şarkı
B) Nefes-Tuyuğ-Terkib-i bent-Rubai
C) Gazel-Semai-Koşma-Şarkı
D) Türkü-Kaside-Mesnevi-Rubai
E) Rubai-Şarkı-Tuyuğ-Semai
13. Aşağıdaki cümlelerde Divan edebiyatı ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Nazım birimi genellikle beyittir.
B) Şiirlerde genellikle somut konular işlenmiştir.
C) Gazel, kaside, mesnevi gibi nazım şekilleri kullanılmıştır.
D) Mecazlı, sanatlı söyleyişe yer verilmiştir
E) Genellikle tam ve zengin kafiye kullanılmıştır.
14. Aşağıdakilerden hangisi kaside için söylenemez?
A) Beyit birimiyle yazılır.
B) Beyit sayısı sınırsızdır.
C) Aruz ölçüsüyle yazılır.
D) Kafiyeleniş şekli gazelle aynıdır.
E) Konularına göre değişik isimler alır.
15.Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Bir şairin mesnevi türünde verdiği beş esere hamse denir.
B) Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.
C) Konu bütünlüğü bulunan gazellere yek ahenk gazel denir.
D) Aşkı ve sevgilinin güzelliğini anlatan gazel türüne âşıkane gazel denir.
E) Şarkı Türk edebiyatına İran edebiyatından geçmiş bir nazım şeklidir.
CEVAPLAR: 1.B, 2.D, 3.A, 4.C, 5.D, 6.C, 7.E, 8.C, 9.D, 10.E, 11.D, 12.A, 13.B, 14.B, 15.E
