Çalışma Kitapçıkları

Edebi Sanatlar Etkinlikleri 1

EDEBİ SANATLARI ETKİNLİKLERİ 1

Aşağıdaki dize, beyit ve dörtlüklerde bulunan söz sanatlarını yazınız.

1Kocaman bir gurbettir Anadolu
Kuş kanadıyla selam gönderilir
2Fidan boylum, uzak durma yakın gel 

 

3Kuzucuğum ağlamasın
Yüreğimi dağlamasın
4Hiç kalmadı umudum
Eridim yudum yudum
5Yaldızlı perçemlerin ıslandıkça uzuyor.
Yalnızlık damla damla şakağımdan sızıyor.
6Sonra tül perdeler arasından
Bir ay doğdu vadiye
7Seni seven âşık n’eylesin malı?
Yumdukça gözünden döker mercanı
 

 

 

8Süzülüp akasya dallarından gün
Erir damla damla ayaklarımda
9Bir gönül macerası anlatıyor dalgalar
Mavi sular söylüyor, kalbimin ninnisini
10Tuna Nehri, “Akmam.” diyor. 

 

11Merkez-i hâke atsalar bizi
Kürre-i arzı patlatır çıkarız.
12Güz mü geldi rengin soldu
Ne tez yaprak döktün ömrüm
13Binlerce göz o büyük insanı görmek için bekliyordu. 

 

14Bir kız vardı yok gibi öyle güzel 

 

15Yıldızlar görse bendeki güzelliğini
Birer birer düşerler içimdeki denize
 

 

 

16Bir tencere kaynar ocakta 

 

17Nalların geçtiği yolları
Kaplamış şimdi motorlar
 

 

 

18Sevgilim baksana bir yanda gülen
Bir yanda gözünün yaşını silen
Kimi benim gibi erir derinden
Kimi senin gibi bahtiyar olur
19Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden
Toprağa diz vuruşu dağ gibi zeybeğin
 

 

 

20Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
 

 

 

21İçmiş gibi geceyi bir yudumda,
Göğün mağrur bakışlı bulutları.
22Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal!
 

 

 

23Âheste çek kürekleri mehtap uyanmasın
Bir âlem-i hâyale dalan âb uyanmasın
 

 

24Tarihin dilinden düşmez bu destan
Nehirler gazidir, dağlar kahraman
Her taşı yakut olan bu vatan
Can verme sırrına erenlerindir
25Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim
Minicik gövdeme yüklü Kaf Dağı
26Bî-baht olanın bağına bir katresi düşmez
Bârân yerine dürr ü güher yağsa semadan
27Ne siyah eylemiş bu nasiyeyi
Saçımı bembeyaz eden bahtım
 

 

 

28Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla,
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla.
29Ay suda bestelerken en güzel şarkısını
Küreklerim de suya en güzel şarkısını yazdı
30Gülen çehremi görüp
Sanmayın beni bahtiyar
Her kahkahanın içinde
Bir damla gözyaşı vardır
31Yârin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil,
Gönlüm bunu acısından bildi!
32Dağlara yaslanıp yatan güneşi
Yaralı, hastadır, yorgundur sandım
33Zavallı eşek, ah ederek:
Batıl isteyü haktan ayrıldım
Boynuz umdum kulaktan ayrıldım
34Gülmek ol goncaya münasiptir
Ağlamak bu dil-i hazine gerek
 

 

 

35Bir destanım vardır zamana uygun
Yattıkça yat kardeş sakın uyanma
Bir meşhur cevaptır sen kazan sen ye
El içinde beyhude ateşe yanma
36Bak göğün balkonlarından, geçmiş seneler
Eski zaman esvaplarıyla eğilmişler
37Hayatın deminde hüsranı içtim
Canıma can bilip canımdan geçtim
 

 

 

38Çeşme, festivale katılanları bu yıl oldukça iyi ağırladı. 

 

39Akşam arada kaldı
Fitil yarada kaldı
Gül yüzlüm, kömür gözlüm
Acep nerede kaldı
40Akıyordu su
Gösterip aynasında söğüt ağaçlarını
Salkımsöğütler yıkıyordu suda saçlarını

 

EDEBİ SANATLARI ETKİNLİKLERİ 1 CEVAPLAR

Aşağıdaki dize, beyit ve dörtlüklerde bulunan söz sanatlarını yazınız.

1Kocaman bir gurbettir Anadolu
Kuş kanadıyla selam gönderilir
Anadolu, gurbete benzetilmiştir.Teşbih
2Fidan boylum, uzak durma yakın gelBoy fidana benzetilmiştir.Teşbih
3Kuzucuğum ağlamasın
Yüreğimi dağlamasın
Bebek kuzuya benzetilmiştir. Ancak bebek söylenmediği için istiare yapılmıştır.Açık istiare
4Hiç kalmadı umudum
Eridim yudum yudum
Şair kendisini eriyen bir nesneye (buz, şeker vs.) benzetmiştir. Benzetilen söylenmemiştir.Kapalı istiare
5Yaldızlı perçemlerin ıslandıkça uzuyor.
Yalnızlık damla damla şakağımdan sızıyor.
Yalnızlık su veya kana benzetilmiş, ancak su veya kan kullanılmamıştır.Kapalı istiare
6Sonra tül perdeler arasından
Bir ay doğdu vadiye
Bulutlar tül perdeye benzetilmiştir.İstiare
7Seni seven âşık n’eylesin malı?
Yumdukça gözünden döker mercanı
Gözyaşları mercandan dökülen inciye benzetilmiştir.Açık istiare
8Süzülüp akasya dallarından gün
Erir damla damla ayaklarımda
Gün, eriyen bir nesneye benzetilmiştir.Kapalı İstiare
9Bir gönül macerası anlatıyor dalgalar
Mavi sular söylüyor, kalbimin ninnisini
Dalgalar kişileştirilmiştir.Teşhis
10Tuna Nehri, “Akmam.” diyor.Tuna Nehri kişileştirilmiştir.İntak
11Merkez-i hâke atsalar bizi
Kürre-i arzı patlatır çıkarız.
Abartma yapılmıştır.Mübalağa
12Güz mü geldi rengin soldu
Ne tez yaprak döktün ömrüm
Ömür yaprağa benzetilmiş, ancak yaprak söylenmemiştir.Kapalı istiare

 

13Binlerce göz o büyük insanı görmek için bekliyordu.Göz ile kastedilen kişidir.Ad aktarması
14Bir kız vardı yok gibi öyle güzelVar ile yok sözcükleri kullanılmıştır.Tezat
15Yıldızlar görse bendeki güzelliğini
Birer birer düşerler içimdeki denize
Sevgilinin güzelliği abartılarak mübalağa yapılmıştır.Mübalağa
16Bir tencere kaynar ocaktaTencere, içinde kaynayan yemek, su, vs. şeyin yerine kullanılmıştır.Mecaz-ı mürsel
17Nalların geçtiği yolları
Kaplamış şimdi motorlar
Nallar ve motorlar, atlar ve arabaların yerine kullanılmış, aralarında ilgi bulunan bu sözcüklerle ad aktarması yapılmıştır.Ad aktarması
18Sevgilim baksana bir yanda gülen
Bir yanda gözünün yaşını silen
Kimi benim gibi erir derinden
Kimi senin gibi bahtiyar olur
Gülmek ve ağlamak sözcükleriyle zıtlık oluşturulmuştur.Tezat
19Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden
Toprağa diz vuruşu dağ gibi zeybeğin
Zeybek, dağa benzetilmiştir.Teşbih
20Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
Hürriyet kişileştirilmiştir.Teşhis
21İçmiş gibi geceyi bir yudumda,
Göğün mağrur bakışlı bulutları.
Gece içilecek bir nesneye benzetilmiş, ancak kendisine benzetilen söylenmeyerek kapalı istiare yapılmıştır.Kapalı istiare
22Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal!
Hilal sözcüğü, bütünü olan bayrak kastedilerek kullanıldığı için ad aktarması yapılmıştır.
23Âheste çek kürekleri mehtap uyanmasın
Bir âlem-i hâyale dalan âb uyanmasın
Uyanmak insana ait özelliktir. Mehtap ve suya (âb) bu özellik yüklenmiştir.Teşhis
24Tarihin dilinden düşmez bu destan
Nehirler gazidir, dağlar kahraman
Her taşı yakut olan bu vatan
Can verme sırrına erenlerindir
Dağlar ve nehirler kişileştirilmiş, taşlar ise yakuta benzetilmiştir.Teşhis, Teşbih
25Ben ki toz kanatlı bir kelebeğim
Minicik gövdeme yüklü Kaf Dağı
Kelebeğin taşıyacağı yük abartılmıştır.Mübalağa
26Bî-baht olanın bağına bir katresi düşmez
Bârân yerine dürr ü güher yağsa semadan
Talihsiz kişinin hiçbir şeyden yararlanamayacağı abartılarak anlatılmıştır.Mübalağa
27Ne siyah eylemiş bu nasiyeyi
Saçımı bembeyaz eden bahtım
Siyah ve beyaz karşıtlık oluşturacak şekilde kullanılmıştır.Tezat
28Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla,
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla.
Abartma var.Mübalağa
29Ay suda bestelerken en güzel şarkısını
Küreklerim de suya en güzel şarkısını yazdı
Şarkı yazmak insana ait bir özelliktir.Teşhis
30Gülen çehremi görüp
Sanmayın beni bahtiyar
Her kahkahanın içinde
Bir damla gözyaşı vardır
Gülmek, kahkaha ve gözyaşı arasında zıtlık oluşturulmuştur.Tezat
31Yârin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil,
Gönlüm bunu acısından bildi!
Karanfil, alev ve yârin dudağı arasında benzetme vardır.Teşbih
32Dağlara yaslanıp yatan güneşi
Yaralı, hastadır, yorgundur sandım
Güneşe insana ait özellik yüklenmiştir.Teşhis
33Zavallı eşek, ah ederek:
Batıl isteyü haktan ayrıldım
Boynuz umdum kulaktan ayrıldım
Eşeğe insan özelliği yüklenmiş ve konuşturulmuştur.Teşhis ve intak
34Gülmek ol goncaya münasiptir
Ağlamak bu dil-i hazine gerek
Gülmek ve ağlamak sözcükleriyle zıtlık ilişkisi kurmuştur. Gonca sevgiliye benzetilmiştir.Tezat, İstiare
35Bir destanım vardır zamana uygun
Yattıkça yat kardeş sakın uyanma
Bir meşhur cevaptır sen kazan sen ye
El içinde beyhude ateşe yanma
Söylenenlerin tam tersi kastedilmiştir.Tariz
36Bak göğün balkonlarından, geçmiş seneler
Eski zaman esvaplarıyla eğilmişler
Geçmiş senelere insana ait eğilme özelliği yüklenmiştir.Teşhis
37Hayatın deminde hüsranı içtim
Canıma can bilip canımdan geçtim
Su, ayran vs. sıvı gıdalar içilir. Burada soyut bir kavram olan hüsran, suya benzetilmiş ancak su söylenmemiştir.İstiare
38Çeşme, festivale katılanları bu yıl oldukça iyi ağırladı.Çeşme ile kastedilen Çeşme’de yaşayan insanlardır.Mecaz-ı mürsel
39Akşam arada kaldı
Fitil yarada kaldı
Gül yüzlüm, kömür gözlüm
Acep nerede kaldı
Sevgilinin yüzü, güle; gözü ise kömüre benzetilmiştir.Teşbih-i beliğ
40Akıyordu su
Gösterip aynasında söğüt ağaçlarını
Salkımsöğütler yıkıyordu suda saçlarını
Salkımsöğüt ağacına insana ait özellik yüklenerek kişileştirilmiştir.Teşhis

edebi sanatlar etkinlikleri 1 indir.

Yazdır

Yazar hakkında

admin

Yorum yap