Fiilimsilerle İlgili Etkinlikler 11

FİİLİMSİLERLE İLGİLİ ETKİNLİKLER 11

1.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi varsa karşısına √ koyunuz.

1	Doğal afetler, evreni oluşturan parçalar arasındaki uyumun kaybedilmesinden kaynaklı geçici bir dengesizlik durumu yaratır.
2	Deprem, sel, yangın ve kasırga bir hastalık olarak çöker dünyanın üzerine.
3	Başı ağrır, dişi ağrır, karnı ağrır evrenin ve bütün bunlar döne dolaşa onun yüzüne, yeryüzüne sayısız acı çizer.
4	Acı da şiire dâhildir ve şiirde her daim kendini onarma kudreti vardır.
5	Olması gereken yerde olması gereken biçimiyle hissediş olmayınca ruhun hastalığı başlar.
6	Ruhun hastalığı, zihnin ve yüreğin mide bulantısıdır; bütün duygusal aşırılıklar ruhu hasta eder.
7	Beden hastalıkları için serum ve ilaç neyi ifade ediyorsa ruh hastalıkları için de dua ve umut onu ifade eder.
8	Sevgi bahçesinin tohumu umut, çapası iyimserliktir. Umut sevgiyi besler, iyimserlik umudu diri tutar.
9	Sevgiye oksijen taşıyan umut esintisinin yelidir iyimserlik; hafif dokunuşlarla besler, büyütür, dal budak salmasını sağlar ve o dallardan, o umut dallarının uçlarından sevgi çiçekleri açar böylece.
10	İlk kımıltı, ilk kıvılcım, ilk nefes hep iyimserliğin son bir gayretinden ortaya çıkar.

2.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler fiilimsi ise “+” işareti, fiilimsi değilse “–“ işareti koyunuz.

1	İyimserlik donmak üzere olan kış sabahına güneşten haber getirir.
2	Bireylerde de toplumlarda da artık çaresiz gibi görünen ruhsal ve bedensel hastalıklarda, iyileşmeye yönelik ilk sağlıklı hücre, operasyona yönelik ilk neşter yoğrulmuştur iyilik hamuruyla.
3	Uğraşmanın, vazgeçmemenin, sonuna kadar direnmenin, kalıcı sabrın, imkânsızı zorlamanın gelecekten şimdiye uzanan hediyesidir iyimserlik.
4	Direnirsin, pazılarına kuvvet ekler iyimserlik; sabredersin, olmaz olurlaşır; zorlarsın, kırılan yerden yeni bir ışık belirir, iyimserlikten…
5	Bir hediye aldım, demek ki umut var, bir hediye vermeliyim çoğalsın sevinçler.
6	İyimserlik sayesinde ölüm bile yumuşak elbiseler giyerek karşılar hayatı.
7	Yokluktan varlığa geçişin kıkırdak noktasında durur iyimserlik.
8	İyimserlik olmasa hiçbir hasta iyileşemez, hiçbir kötülük iyiliğe evrilemez, hiçbir nefret kendini ansızın aşkın kucağında bulamazdı.
9	İyimserlik öylesine hayatın içinde, öylesine yaşama bağlı, öylesine yaşam ile iç içedir ki o olmasa ne geçmişi geride bırakıp şimdinin huzurlu kollarına bırakabilirdik kendimizi ne de ondan sıyrılıp geleceğin bilinmezliklerine terk edebilirdik kendimizi.
10	Geçmiş ile geleceği birbirine bağlayan bütün şimdiler geçmişe “elveda”, geleceğe “merhaba” derken iyimserliğin gözlerinin içine bakar.

3.ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde bulunan sıfat fiillerden sıfat tamlaması oluşturmayanların karşısındaki boşluğa √ işareti koyunuz.

1	Türkçe ve edebiyat derslerinde karşılaşılan metinler, hem dil bilincinin oluşması hem dille metne taşınan kültürel değerlerin sezilmesi hem de gerçekliğin edebiyattaki görünümün fark edilmesinde önemli bir rol oynar.
2	Okunan hikâye, roman veya şiirler başkalarını anlama ve dünyaya onların gözünden bakma becerisini de geliştirir.
3	Öğrencilerin ilgilerini çekecek, onların gündelik hayatla bağ kurmalarını ve estetik bir zevk kazanmalarını sağlayacak metinlerin ders kitaplarına alınması, dersin temel amaçlarından biri olan okuma alışkanlığı kazandırmanın önemli bir aracıdır.
4	Bu çerçevede Türkçe veya edebiyat derslerinin programı her değiştiğinde hangi yazarların ders kitaplarında olup olmayacağı ciddi biçimde tartışılmaktadır.
5	Cemal Süreya’nın ders kitaplarında kendi metinlerine yer verilmemesine yönelik serzenişinin geçici bir duygu olmadığını özellikle belirtmek gerekir.
6	Cemal Süreya gibi şiir ve düzyazıda usta bir edebiyatçının okul kitaplarında da okunmak istemesi, okul kitaplarına alınan nispeten daha zayıf metinler de düşünüldüğünde, çok anlaşılabilir bir taleptir.
7	Onun roman ve öykülerinde özdeşleşilecek bir karakter de pek bulamazsınız, kendini ancak kahramanın yerine koydukça romana bağlanan okur için bu soğuk bir duştur.
8	Kozmopolit, çeşitli uluslardan insanların bir arada yaşadıkları bölgeyi tanımlamak için kullanılırken mekâna dağılan insanlar da kozmopolit diye tanımlanmıştır.
9	Hem imparatorluğun hem de genç Cumhuriyet’in aksaklıklarına odaklanmış, her iki dönemi de eleştirerek edebiyat çevresinde yalnız kalmıştır.
10	Ali Muhsin Bey ise en az romandaki kadın karakterler gibi kafasında kırk tilki dolaşan güvenilmez bir adamdır.

4. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde fiilimsi eklerini aldığı hâlde fiilimsilikten uzaklaşarak isimleşmiş olan sözcük varsa karşısına √ işareti koyunuz.

1	Cemal Süreya’nın denemeleri ve günlükleri arasında, kendisini eğiten Türkçe ve edebiyat öğretmenleri ile onların kendisinde bıraktığı etkileri anlattığı pek çok yazısı var.
2	Bu noktada romanın düğüm noktası okurdan esirgenmez.
3	Evimizin bahçesindeki kazmalardan birkaçı dün gece çalınmış.
4	Bu kış da yakacak sıkıntısı çekmek istemiyorsan kömürleri şimdiden almalısın Zeki amca!
5	Doktorunuzun bu konudaki görüşlerini neden dikkate almıyorsunuz?
6	Evimin önündeki o yüksek taşa oturmuş bekliyordum.
7	Büyük kavuşmaların başkentiydi bu oturduğum yer.
8	Kaç yüzyıllık vedalar görmüştüm; kaç karanlık gecede yolumu aydınlatan yıldızı takip etmiş, kaç gün doğumuna şahitlik etmiştim.
9	Hiçbir şeyin kafamda canlandırdığım kadar mükemmel olmadığını gördüğümde anlamalıydım.
10	Bu mevsimde dondurma mı yenirmiş?