DİVAN ŞİİRİ TEST 13-ÇIKMIŞ SORULAR
| 1.Kasidelerinde kullandığı ağır dil, gazellerinde, özellikle şarkılarında oldukça sadeleşir. Farsça ve Arapça şiirleri de olmakla birlikte şiirlerinin çoğu Türkçedir. Kasidelerinden çok, yeni buluşlarla süslediği şarkı ve gazelleriyle ünlüdür. Gazellerine, “Malumdur benim sühanım mahlas istemez.” diye haklı olarak övünecek derecede kişiliğinin damgasını vurmuştur. Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? (1992) A) Fuzuli B) Baki C) Nedim D) Nefi E) Nabi 2. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1993) A) Gazel, divan edebiyatına, koşma, âşık edebiyatına özgü nazım biçimidir. B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür. C) Gazel, aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde koşma, genellikle hece ölçüsünün 11’li kalıbıyla yazılır. D) Gazel, 10-20 beyitten, koşma 7-12 dörtlükten oluşur. E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap: koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir. 3. Divan edebiyatı ile Servet-i Fünun edebiyatının ortak bir özelliğini belirten yargı aşağıdakilerden hangisidir? (1993) A) Dil, yabancı sözcükler ve yabancı dil kurallarıyla yüklüdür. B) Arap ve Fars edebiyatlarından alınan, kaside, kıta, mesnevi gibi nazım biçimleri kullanılmıştır. C) Konu ile ölçü arasında bir uyum olmasına özen gösterilmiştir. D) Uyağın göz için değil, kulak için olduğu görüşü egemendir. E) Beyit, başlı başına bir bütün sayılmış ve düşünceleri anlatan cümleler bir beyit içinde tamamlanmıştır. 4. Aşağıdaki eserlerden hangisi 15. yüzyılda “mesnevi’ biçiminde yazılmış bir yergidir? (1994) A) Tazarruname B) Kâbusname C) İskendername D) Harname E) Garipname 5. Mesneviyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (1996) A)Uyak düzeni aa ba ca… biçimindedir. B)Beyit sayısı konunun işlenişine göre belirlenir. C)Daha çok, aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır. D)Arap ve Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir. E)Öyküleme gerektiren konular, bu türde işlenmiştir. 6. Divan şiiriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?(1997) A) Yabancı sözcüklerle ve kurallarla yüklü bir dil kullanılmıştır. B) Ölçü olarak aruz kullanılmıştır. C) Kavramlar, ortaklaşa kullanılan kalıplaşmış sözlerle anlatılmıştır. D) Konular genellikle gerçek yaşamdan alınmıştır. E) Şiirler “divan” adı verilen kitaplarda toplanmıştır. 7. Bir şairin, başka bir şairin şiirini konu ve biçim yönünden örnek alarak aynı ölçü aynı uyak ve aynı redifle yazdığı benzer şiire ne ad verilir? (1997) A) Muhammes B) Nazire C) Murabba D) Taştir E) Müseddes 8. Divan edebiyatında “hicviye” denilen alaylı yergi şiirinin halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? (1997) A) Koşma B) Semai C) Taşlama D) Destan E) Türkü 9. Aşağıdakilerden hangisinde bir yazar, kendisine ait olmayan bir yapıtla birlikte verilmiştir? (1998) A) Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig B) Kaşgarlı Mahmut – Divanü Lügati’t Türk C) Ahmet Yesevi – Divan-ı Hikmet D) Ali Şir Nevaî – Muhakemetü’l Lügateyn E) Kâtip Çelebi – Hüsn ü Aşk 10. 15. yüzyılda (I)Mercimek Ahmet’in Farsçadan çevirdiği (II)Kabusname 15. yüzyılda derlenip yazıya geçirildiği tahmin edilen (III)Dede Korkut Hikâyeleri 17.yüzyılda (IV)Evliya Çebebi’nin Keşfü’z Zünun’u düzyazı türümüzün öyküye kaynaklık eden ilk ürünleri olarak alınabilir. Klasik Osmanlı düzyazısının ürünlerinden olan (V)gazavatnameler ile menakıpnameler de yine bu türün kaynaktan arasında sayılabilir. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi bilgi yanlışlığına yol açmaktadır? (1998) A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 11. Divan edebiyatı diye adlandırdığımız düşünüş ve yazış biçiminin tam anlamıyla başlaması, Türklerin Anadolu’ya egemen oldukları 13. yüzyıl sonlarına rastlar. Bu edebiyat, —- etkisi altında yeni edebiyatın doğduğu 19. yüzyılın ortalarına kadar sürer. İlk divan şairi diyebileceğimiz şair ise 13. yüzyılda yaşamış olan —-. Bu parçadaki boş yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2006) A) Fransa –- Sultan Veled B) Batı – Hoca Dehhânî’dir C) Avrupa – Yusuf Has Hâcib’dir D) Tanzimat – Ahmet Yesevî’dir E) Halkçılık – Âşık Paşa’dır 12. Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak, onun erdemlerini, iyi yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere verilen addır. Ölen bir kişi için yazılan bu tür şiirlere divan edebiyatında —-, halk edebiyatındaysa —- denmiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? (2006) A) mersiye – ilahi B) mesnevi – koşma C) mevlit – koşma D) mevlit – ağıt E) mersiye – ağıt Kalbim yine üzgün seni andım da derinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! 13. Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir? (2007) A) Şarkı B) Kaside C) Terkib-i Bent D) Kıt’a E) Rubai Tam bir kaside çeşitli bölümlerden oluşur. Bunlardan biri, —-. 14. Yukarıda verilen bilgiye göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? (2007) A) doğa güzelliklerinden söz eden nesib ya da teşbib bölümüdür B) asıl konuya girişi sağlamak için yazılan girizgâh bölümüdür C) kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerinin abartılı bir övgüyle anlatıldığı methiye bölümüdür D) şairin kendisini övdüğü dizelerden oluşan fahriye bölümüdür E) şairin adının da geçtiği tegazzül bölümüdür 15. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir? (2007) A) Risaletü’n-Nushiye adlı mesneviyi aruz ölçüsüyle yazmıştır. (Yunus Emre) B) Makalât adlı yapıtında tasavvuf konularını bölümler hâlinde ele almıştır. (Hacı Bektaş Veli) C) Yapıtlarında aşk ve kahramanlık temalarının yanında tasavvufa da yer vermiştir. (Kadı Burhaneddin) D) Sade bir dille, ölçülü ve uyaklı, halk şiiri geleneğine uygun nefesler yazmıştır. (Pir Sultan Abdal) E) Türkçenin başarılı örneklerinden olan Mantıku’t-Tayr ile Feleknâme onun tarafından oluşturulmuştur. (Ali Şir Nevaî) 16. Divan Edebiyatı’nda modern (I)öykü ve romanın yerini tutan en önemli tür (II)mesnevidir. Fuzûlî’nin (III)Hüsn ü Aşk, (IV)Süleyman Çelebi’nin (V)Mevlid adlı yapıtları bu türün tanınmış örnekleridir. Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? (2007) A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 17. I. Hicivleriyle ünlüdür. (Nefî) II. Hayriyye ve Hayrâbâd adlı ünlü mesnevilerin şairidir. (Nâbî) III. Ünlenmesini Hüsn ü Aşk adlı mesnevisi sağlamıştır. (Şeyh Gâlip) IV. Süslü nesrin en güzel örneklerinden biri olan Tazarrunâme’nin yazarıdır. (Kâtip Çelebi) V. Keşfü’z-Zünûn adında bir ansiklopedi kaleme almış, bu yapıtta yaklaşık 10 bin yazar ve 15 bin eser tanıtmıştır. (Sinan Paşa) Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle birlikte verilen sanatçı adlarından hangi ikisi yer değiştirirse bilgi yanlışlığı giderilmiş olur? (2008) A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V. 18. I. Grup II. Grup I. Anonim halk şiiri Nesib II. Sanatkârane nesir Hece ölçüsü III. Nazım türü Seci IV. Terkibibent Hicviye V. Kaside Yukarıda I. grupta verilen terimlerden hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? (2009) A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 19. Divan şiirinin İran edebiyatından aktarılmış, şaire —- bir estetiği vardır. Sevgilinin boyundan posundan başlayarak saçları, kaşları, gözleri, kirpikleri, ağzı, dişleri, dudakları, yanakları —- adı verilen, hazır benzetmelerle anlatılır, övülür. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? (2009) A) örnekler sunan – istiare B) özgürlük tanımayan – mazmun C) yön gösteren – mecaz-ı mürsel D) konu seçme olanağı vermeyen – tenasüp E) kolaylık sağlayan – teşhis ve intak 20. Türk edebiyatının gelişimi içinde divan edebiyatı varlığını 13-19. yüzyıllar arasında sürdürdü. Bu edebiyatın başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir: Sanatta kurallara bağlı olmak (I), öncelikle konuşma dilinden yararlanmak (II), yüksek tabakaya seslenmek (III), belirli türlerin ve kalıpların dışına çıkmamak (IV), Arapça ve Farsçanın dil kurallarını benimsemek (V). Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir? (2010) A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. CEVAPLAR: 1.C, 2.D, 3.A, 4.D, 5.A, 6.D, 7.B, 8.C, 9.E, 10.C, 11.B, 12.E, 13.A, 14.E, 15.E, 16.C, 17.E, 18.D, 19.B, 20.B Edebiyatsultani.com |
