DİVAN EDEBİYATI TEST 15-ÇIKMIŞ SORULAR
1. Çağdaşlarına göre zarif bir dile, zengin bir hayale,
canlı bir tasvir yeteneğine sahip olan —-, her yönüyle büyük bir şairdir.
İslami ilimlere ve Acem edebiyatına tam olarak vakıf olduğu bazen çok sanatlı
olan kasidelerinden anlaşılır. Edebiyatımızdaki yergi türünün şaheserlerinden
birini ortaya koyan şair; II. Murat’a sunduğu, “öküzlerdeki boynuza sahip
olmayı uman bir eşeğin kulağından ve kuyruğundan olması” ana fikrini işlediği,
mesnevi nazım biçimini kullandığı sembolik tarzdaki eseriyle ünlüdür.
Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2015)
A)Neşatî
B)Nailî
C)Ahmet Paşa
D)Şeyhî
E)Fuzûlî
2. XVII. yüzyılda sanatlı nesrin en
önemli temsilcilerinden biri olan yazar, ilk defa mensur hamse oluşturmuş; XV.
yüzyılda temelleri atılmış olan süslü nesre yeni bir boyut kazandırmıştır.
Sanat ve maharet göstermek amacıyla o döneme kadar kullanılmamış Arapça ve
Farsça kelimelere yer vermiş, zincirleme tamlamalar ve uzun cümlelerle özgün
bir üslup geliştirmiştir.
Bu parçada kendisinden söz edilen
sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? (2015)
A)Veysî
B)Nergisî
C)Katip Çelebi
D)Nâbî
E)Sinan Paşa
3. I. Özünde genellikle “övgü”ye yer
verilen divan edebiyatı nazım şekli
II. 5-15 beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle, sonraki
beyitlerin ikinci dizeleri birinci beyitle uyaklı, genellikle lirik bir eda ile
söylenen nazım biçimi
III. Aruz vezninin kısa kalıplarıyla değişik konularda yazılan, her beyti kendi
içinde kafiyeli uzun manzum eser
IV. Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan ve mısra
ortalarında iç kafiyesi bulunan gazeller
Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı
yukarıda verilmemiştir? (2014)
A) Musammat
B) Kaside
C)Muhammes
D)Mesnevi
E)Gazel
4.—- şiirlerinde en çok dikkat
çeken mekânlardan biri Sa’dâbâd’dır. Büyük ve görkemli bir alanı ifade eden
Sa’dâbâd; su kanalı, köşkler, saray, mesire alanı ve kamelyalarıyla şairin
hayal dünyasını süsleyen bir tablo şeklinde sunulmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2015)
A)Bağdatlı Rûhî’nin
B)Bâkî’nin
C)Nedîm’in
D)Şeyh Galip’in
E)Nef’î’nin
Evet, tarz-ı kadîm-i şi’ri bozduk, herc ü merc ettik,
Nedir şi’r-i hakiki safha-i irfâna derc ettik
5.Bu manzumede geçen “tarz-ı kadîm”
ifadesiyle belirtilen şiir anlayışı aşağıdakilerden hangisidir? (2015)
A)Divan şiiri
B)Tanzimat Dönemi şiiri
C)Halk şiiri
D)İslamiyet’ten önceki Türk şiiri
E)Servetifünun Dönemi şiiri
6.Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç
içinde verilen terimle uyuşmamaktadır? (2015)
A)Din uğruna yapılan savaşları konu alan eserler (Gazavatnâme)
B)Sanatlı bir dille yazılmış düzyazıların ve mektupların bir araya toplandığı
eserler (Münşeat)
C)Elçi olarak bir ülkeye gönderilen kişilerin elçilikleri sırasındaki
gözlemlerini dile getirdikleri eserler (Sefaretnâme)
D)Herhangi bir manzumeyi alaycı bir şekilde taklit etmek için oluşturulmuş
eserler (Tehzil)
E)Bir şehrin güzelliklerinin sanatkârane bir biçimde dile getirildiği eserler
(Surnâme)
7. I. Bahariyye – Pastoral şiir
II. Nasihatname – Lirik şiir
III. Gazavatname – Epik şiir
IV. Menakıbname – Satirik şiir
Yukarıda numaralanmış tür
eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır? (2016)
A)I. ve II. B)I. ve III. C)II. ve III. D)II. ve IV. E)II. ve IV.
8. Türk nesri, —- ile edebî bir
kimlik kazanmıştır. Divan edebiyatının özenli hatta bir çeşit süslü nesrinin
ilk büyük sanatkârı odur. Fars edebiyatının seçili cümlelerini ve mecazlı
anlatımını benimsemiş olan sanatçı, bir bakıma klasik nesrin temelini attığı
dinî-tasavvufi içerikli —- adlı eserinin ön sözünde, eseri güzel görünsün
diye bu tür söz sanatlarına yöneldiğini belirtmiştir. Eserin dili süslü ve
özenli olsa da devrine göre anlaşılabilir biçimdedir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere
aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2016)
A)Âşık Paşa – Garibnâme
B)Nergisî – Nihâlistan
C)Sinan Paşa – Tazarrunâme
D)Veysî – Hâbname
E)Evliya Çelebi – Seyahatnâme
9. Türk edebiyatında gerçek anlamda
ilk mizahi ürünler; masallar, fıkralar ve seyirlik oyunlardır. Divan
edebiyatında bir kimseyi yermek, olumsuz bir gidişatı eleştirmek amacıyla
yazılan hicviyeler de bir çeşit mizah ürünüydü. Bu tür metinlerde abartılı bir
dil kullanılır ve hicvedilen kişi âdeta yerin dibine geçirilmeye çalışılırdı.
—-, bu bağlamda akla gelen ilk örneklerden biridir.
Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilemez? (2016)
A)Nâbî’nin Hayriyye’si
B)Şeyhî’nin Harnâme’si
C)Nef’î’nin Siham-ı Kaza’sı
D)Bağdatlı Rûhî’nin Terkib-i Bend’i
E)Fuzûli’nin Şikâyetnâme’si
10. —-; gazellerinde gerçek aşkı, zevki ve eğlenceyi gerçekçi
bir üslupla dile getirmiştir. O, —- gibi üzüntü ve acılarını tasavvufi
kavramlardan hareketle sembolik bir dille yansıtan yanık bir âşık değil neşeli
bir kişiliktir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere
aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2016)
A)Hoca Dehhani – Nesimi
B)Nedîm – Fuzûli
C)Bâkî – Hayali
D)Zâtî – Şeyhülislam Yahya
E)Bağdatlı Rûhî – Şeyh Galip
11. Bir gazele ait üç beyit şu
şekildedir:
I. Ne
denlü ağlasa zâr olsa âşık
Açılsa gülse gül-zâr olsa dilber
II. Cefâyı az kılsa Hayretî’ye
Sözüm bu kim vefâ-dâr olsa dilber
III. Öpülse yâr ile yâr olsa dilber
Koculsa râm-ı dil-dâr olsa dilber
Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası
aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (2018)
A)I – III – II
B)II – I – III
C)II – III – I
D)III – II – I
E)III – I – II
12. Her beyti başlı başına bağımsız bir şiir olmakla
birlikte bütün beyitleri arasında bir duygu ve düşünce birliği bulunan şiirlere
Divan edebiyatında —- denir. Örneğin Fuzûlî’nin gerek Divan’ında gerekse —-
mesnevisinde bu türden şiirlerin sayısı oldukça fazladır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere
aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2018)
A)yek-ahenk gazel – Leyla vü Mecnun
B)rindane gazel – Şikâyetname
C)âşıkane gazel – Rind ü Zâhid
D)yek-avaz gazel – Hadîkatü’s-Süeda
E)beytü’l gazel – Beng ü Bade
13. “Kuşların dili” anlamına gelen
ve mesnevi nazım şeklinde yazılmış olan —- adlı eser, İranlı şair Feridüddin
Attar tarafından kaleme alınmıştır. İçinde tasavvufi hikâyeler bulunan eserin
Türkçe uyarlaması, yazıldığı dönemin dil özelliklerini göstermesi bakımından
oldukça önemlidir.
Bu parçada boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2018)
A)Makâlât
B)Garibnâme
C)Mantıku’t-Tayr
D)Dânişmendnâme
E)Atebetü’l-Hakâyık
14. XVIII. yüzyılda yaşamış Klasik Türk edebiyatı
şairidir. Sebki Hindi’nin önemli temsilcileri arasında gösterilir. Genç yaşta
divan sahibi olmuştur. Divan şiiri geleneğinin son büyük temsilcilerinden biri
olarak gösterilir. Mesnevi yazma gücünü alegorik bir eser olan Hüsn-ü Aşk ile
ispat etmiştir.
Bu parçada söz edilen şair
aşağıdakilerden hangisidir? (2018)
A) Nabî
B)Nedim
C) Şeyh Galip
D)Şeyhülislam Yahya
E) Hayali
Gözle konşu
hakkını dinle beni
İster isen Hak seve dâ’im seni
Kırma gönlün hoş geçin mü’min isen
Dü cihânda olmak istersen esen
Konşusunu kim ederse bî-huzûr
Dü cihânda Hak anı ede kusûr
15. İçerik özelliklerinden hareketle bu
beyitlerin aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? (2018)
A)Surnâme
B)Pendnâme
C)Kıyafetnâme
D)Seyahatnâme
E)Gazavatnâme
CEVAPLAR: 1.D, 2.B, 3.C, 4.C, 5.A, 6.E, 7.D, 8.C, 9.A, 10.B, 11.E, 12.A, 13.C, 14.C, 15.B
